Στις γυναίκες με ορμονοεξαρτώμενο καρκίνο του μαστού, ο λιναρόσπορος ανταγωνίζεται την θεραπεία των ογκολόγων;
|
Ιωάννης Κιούσης, Στέλεχος Διατροφής & Διαιτολογίας
21/5/2025 |
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ - ΕΡΕΥΝΕΣ (10)
Ανάρτηση χωρίς παραπομπές δεν είναι επιστήμη αλλά λογοτεχνία. Δικαιούσαι να γνωρίζεις από που αντλώ τις πληροφορίες αφενός για να ελέγχεις την αξιοπιστία των πηγών και αφετέρου για να επιβεβαιώνεις την αληθότητα τους. Όχι λόγια του αέρα και αβάσιμοι ισχυρισμοί χωρίς τεκμηρίωση. Για να διασφαλιστεί η εγκυρότητα των άρθρων, το 100% των πηγών είναι επιστημονικά περιοδικά, νοσοκομεία, πανεπιστήμια, επαγγελματίες υγείας κ.ο.κ. 1. Yang G, Nowsheen S, Aziz K, Georgakilas AG. Toxicity and adverse effects of Tamoxifen and other anti-estrogen drugs. Pharmacol Ther. 2013 Sep;139(3):392-404. doi: 10.1016/j.pharmthera.2013.05.005. Epub 2013 May 24. PMID: 23711794. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23711794/ 2. Jang WY, Kim MY, Cho JY. Antioxidant, Anti-Inflammatory, Anti-Menopausal, and Anti-Cancer Effects of Lignans and Their Metabolites. International Journal of Molecular Sciences. 2022 Dec;23(24):15482. DOI: 10.3390/ijms232415482. PMID: 36555124; PMCID: PMC9778916. https://europepmc.org/article/MED/36555124 3. Lilian U. Thompson, Jian Min Chen, Tong Li, Kathrin Strasser-Weippl, Paul E. Goss; Dietary Flaxseed Alters Tumor Biological Markers in Postmenopausal Breast Cancer. Clin Cancer Res 15 May 2005; 11 (10): 3828–3835. https://doi.org/10.1158/1078-0432.CCR-04-2326 https://aacrjournals.org/clincancerres/article/11/10/3828/186001/Dietary-Flaxseed-Alters-Tumor-Biological-Markers 4. Calado A, Neves PM, Santos T and Ravasco P (2018) The Effect of Flaxseed in Breast Cancer: A Literature Review. Front. Nutr. 5:4. doi: 10.3389/fnut.2018.00004 https://www.frontiersin.org/journals/nutrition/articles/10.3389/fnut.2018.00004/full 5. 3 nutrients cancer survivors should know BY Molly Adams 3 minute read | Published August 09, 2019 Medically Reviewed | Last reviewed by an MD Anderson Cancer Center medical professional on August 09, 2019 https://www.mdanderson.org/cancerwise/3-nutrients-cancer-survivors-should-know-flaxseed-omega-3s-iron.h00-159305412.html 6. Flaxseeds and Cancer Warnings: What You Should Know Medically Reviewed by Melinda Ratini, MS, DO on March 11, 2025 Written by Rachel Reiff Ellis https://www.webmd.com/uterine-cancer/flaxseeds-and-cancer-warnings-what-you-should-know 7. Calado A, Neves PM, Santos T, Ravasco P. The Effect of Flaxseed in Breast Cancer: A Literature Review. Front Nutr. 2018 Feb 7;5:4. doi: 10.3389/fnut.2018.00004. PMID: 29468163; PMCID: PMC5808339. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5808339/ 8. Duarte, S.; Shah, M.A.; Sanches Silva, A. Flaxseed in Diet: A Comprehensive Look at Pros and Cons. Molecules 2025, 30, 1335. https://doi.org/10.3390/molecules30061335 https://www.mdpi.com/1420-3049/30/6/1335 9. McCann SE, Edge SB, Hicks DG, Thompson LU, Morrison CD, Fetterly G, Andrews C, Clark K, Wilton J, Kulkarni S. A pilot study comparing the effect of flaxseed, aromatase inhibitor, and the combination on breast tumor biomarkers. Nutr Cancer. 2014;66(4):566-75. doi: 10.1080/01635581.2014.894097. Epub 2014 Mar 26. PMID: 24669750; PMCID: PMC4077601. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4077601/ 10. American Institute for Cancer Research, Source: AICR/WCRF. Diet, Nutrition, Physical Activity and Cancer: A Global Perspective, 2018. Flaxseed: Full of Fiber and Phytochemicals https://www.aicr.org/cancer-prevention/food-facts/flaxseed/ |
Πρόσφατα, μία κυρία με καρκίνο του μαστού επικοινώνησε μαζί μου ώστε να ορίσουμε συνεδρία ενημέρωσης για τα αντίστοιχα φαρμακευτικά μανιτάρια που έχουν δοκιμαστεί σε ασθενείς με καρκίνο του μαστού.
Παράλληλα, ορίσαμε και μία συνεδρία διατροφής για να συζητήσουμε μία εξαμηνιαία εργασία που είχα διενεργήσει το 2018 με τίτλο "Καρκίνος του μαστού: Πρόληψη και Αντιμετώπιση μέσω του Τρόπου Ζωής και της Διατροφής".
Κατά την διάρκεια αυτής της συνεδρίας μού ανέφερε τοποθέτηση από καταξιωμένο Διαιτολόγο - Διατροφολόγο, σύμφωνα με τον οποίο "σε γυναίκες με ορμονοεξαρτώμενο καρκίνο του μαστού, ο λιναρόσπορος - λόγω του ότι περιέχει φυτοοιστρογόνα - ΑΝΤΑΓΩΝΙΖΕΤΑΙ την θεραπεία των ογκολόγων".
Αυτό μου προκάλεσε έκπληξη. Ωστόσο, της απάντησα ότι θα το ερευνήσω και, όταν αποκτήσω σαφή άποψη, θα επανέλθω.
Μετά από μία 3ώρη έρευνα στην βιβλιογραφία, θα ήθελα να εκφράσω μία επιφύλαξη για αυτόν τον ισχυρισμό.
Η ταμοξιφαίνη είναι το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο αντιοιστρογόνο για την αντιμετώπιση του ορμονοεξαρτώμενου καρκίνου του μαστού (1).
Προκαταρκτικές μελέτες: αντικαρκινική δράση=>
Αρχικά, η αντικαρκινική αποτελεσματικότητα ενώσεων του λιναρόσπορου έχει αποδειχθεί σε διάφορες καρκινικές κυτταρικές σειρές, συμπεριλαμβανομένου του ορμονοεξαρτώμενου καρκίνου του μαστού (2) και έχουν δείξει ότι ασκούν προστατευτική δράση έναντι των καρκίνων που σχετίζονται με τις ορμόνες (3).
Προκαταρκτικές μελέτες: ΔΕΝ αλληλεπιδρά με την θεραπεία των ιατρών. Απεναντίας=>
Σύμφωνα με προκαταρκτικές μελέτες, ο λιναρόσπορος όχι μόνο ΔΕΝ έχει κανενός είδους αλληλεπίδραση με φάρμακα που χρησιμοποιούνται στις θεραπείες για τον καρκίνο του μαστού αλλά επιπλέον είναι και σε θέση να προσφέρει ένα πρόσθετο προστατευτικό αποτέλεσμα όταν καταναλώνεται ΜΑΖΙ με την θεραπεία των ογκολόγων (4).
Σε μελέτες σε ζώα, επαληθεύτηκε ότι η λήψη λιναρόσπορου (ή ενώσεων του) σε συνδυασμό με ταμοξιφαίνη, μείωσε το μέγεθος του όγκου σε μεγαλύτερο βαθμό σε σύγκριση με την θεραπεία ταμοξιφαίνης μόνο (4).
ΔΕΝ υπάρχουν κλινικές δοκιμές=>
Ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε το 2018 αναφέρει ότι ΔΕΝ υπάρχουν κλινικές δοκιμές (ανθρώπινες μελέτες) που να μπορούν να αποδείξουν τα οφέλη από τον λιναρόσπορο σε γυναίκες με καρκίνο του μαστού κατά την διάρκεια της θεραπείας με ταμοξιφαίνη (4).
Συνεπώς, απαιτούνται περαιτέρω μελέτες πριν ισχυριστούμε με βεβαιότητα το οτιδήποτε.
Βέβαια, κατά την γνώμη μου, χρειάζεται να τονιστεί ότι :
- άλλο να μην υπάρχουν ανθρώπινες μελέτες που να δείχνουν οφέλη από τον λιναρόσπορο όταν λαμβάνεται μαζί με ταμοξιφαίνη, και
- άλλο να δηλώνουμε ότι ο λιναρόσπορος ανταγωνίζεται την θεραπεία των ογκολόγων.
Υπάρχει μία απόσταση.
Εκτός, βέβαια, εάν μου διέφυγαν οι σχετικές μελέτες που υποστηρίζουν αυτόν τον ισχυρισμό.
Εξ'όσων γνωρίζω, δεν υφίσταται καμμία, και αυτές οι ανησυχίες βασίζονται σε θεωρητικούς μηχανισμούς, οι οποίοι δεν επιβεβαιώθηκαν ούτε σε προκαταρκτικές μελέτες αλλά ούτε σε μία μικρή ανθρώπινη μελέτη που θα δούμε στην συνέχεια (με άλλο φάρμακο, όχι με την ταμοξιφαίνη).
Πανεπιστήμιο Τέξας: ο λιναρόσπορος ΕΝΙΣΧΥΕΙ την ταμοξιφαίνη =>
Μάλιστα, το Αντικαρκινικό Κέντρο από το Πανεπιστήμιο του Τέξας των ΗΠΑ αναφέρει ότι, στην πραγματικότητα, η κατανάλωση λιναρόσπορου είναι σε θέση να ΕΝΙΣΧΥΣΕΙ την αποτελεσματικότητα της ταμοξιφαίνης (5), ενώ μία άλλη πηγή αναφέρει ότι, εκτός από την ταμοξιφαίνη, ο λιναρόσπορος ίσως μπορεί να βοηθήσει και άλλα φάρμακα για τον καρκίνο του μαστού να δράσουν καλύτερα στον οργανισμό, όπως η τραστουζουμάμπη (6).
Ενδεικτικά, να αναφέρω μία προκαταρκτική μελέτη, η οποία έδειξε ότι ο συνδυασμός λιναρόσπορου και ταμοξιφαίνης ανέστειλε το μέγεθος του όγκου περισσότερο από 53%, σε σύγκριση με την δράση της ταμοξιφαίνης μόνη της (7).
Πιλοτική μελέτη: ο λιναρόσπορος ΔΕΝ αλληλεπιδρά με την αναστροζόλη =>
Κλείνοντας, διεξήχθη πιλοτική μελέτη που περιελάμβανε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με καρκίνο του μαστού ER+ (είδος ορμονοεξαρτώμενου καρκίνου) για την αξιολόγηση των επιδράσεων του λιναρόσπορου στην θεραπεία με αναστροζόλη.
Τα ευρήματα έδειξαν ότι δεν παρατηρήθηκε επίσης καμμία αλληλεπίδραση (8, 9).
Ινστιτούτο Έρευνας για τον Καρκίνο: ο λιναρόσπορος ΙΣΩΣ μειώσει την απορρόφηση των φαρμάκων =>
Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Έρευνας για τον Καρκίνο αναφέρει ότι ο λιναρόσπορος ΙΣΩΣ μειώσει την απορρόφηση των φαρμάκων. Για αυτόν τον λόγο συστήνει να λαμβάνεται :
- 1 ώρα πριν,
ή
- 2 ώρες μετά από οποιοδήποτε φάρμακο (10).
Βέβαια, επανέρχεται ο ίδιος αντίλογος που είδαμε και νωρίτερα:
- άλλο να συστήνουμε ο λιναρόσπορος να μην λαμβάνεται μαζί με την αγωγή αλλά σε κάποια μικρή απόσταση, και
- άλλο να δηλώνουμε ότι ο λιναρόσπορος ανταγωνίζεται την θεραπεία των ογκολόγων.
Υπάρχει σημαντική απόσταση.
Σύνοψη:
Συνολικά, μέχρι τώρα, δεν βρήκα πηγή που να υποστηρίζει ότι "σε γυναίκες με ορμονοεξαρτώμενο καρκίνο του μαστού, ο λιναρόσπορος λόγω - του ότι περιέχει φυτοοιστρογόνα - ανταγωνίζεται την θεραπεία των ογκολόγων".
Τα, μέχρι τώρα, ευρήματα δείχνουν ότι :
- είτε δεν επιδρά
- είτε ενισχύει την αποτελεσματικότητα της αγωγής.
Σε κάθε περίπτωση, τα προαναφερόμενα ευρήματα δεν είναι οριστικά αλλά αποτελούν το 1ο στάδιο της έρευνας.
Την τελική απόφαση θα την λάβει ο/η Ογκολόγος σου.
Παράλληλα, ορίσαμε και μία συνεδρία διατροφής για να συζητήσουμε μία εξαμηνιαία εργασία που είχα διενεργήσει το 2018 με τίτλο "Καρκίνος του μαστού: Πρόληψη και Αντιμετώπιση μέσω του Τρόπου Ζωής και της Διατροφής".
Κατά την διάρκεια αυτής της συνεδρίας μού ανέφερε τοποθέτηση από καταξιωμένο Διαιτολόγο - Διατροφολόγο, σύμφωνα με τον οποίο "σε γυναίκες με ορμονοεξαρτώμενο καρκίνο του μαστού, ο λιναρόσπορος - λόγω του ότι περιέχει φυτοοιστρογόνα - ΑΝΤΑΓΩΝΙΖΕΤΑΙ την θεραπεία των ογκολόγων".
Αυτό μου προκάλεσε έκπληξη. Ωστόσο, της απάντησα ότι θα το ερευνήσω και, όταν αποκτήσω σαφή άποψη, θα επανέλθω.
Μετά από μία 3ώρη έρευνα στην βιβλιογραφία, θα ήθελα να εκφράσω μία επιφύλαξη για αυτόν τον ισχυρισμό.
Η ταμοξιφαίνη είναι το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο αντιοιστρογόνο για την αντιμετώπιση του ορμονοεξαρτώμενου καρκίνου του μαστού (1).
Προκαταρκτικές μελέτες: αντικαρκινική δράση=>
Αρχικά, η αντικαρκινική αποτελεσματικότητα ενώσεων του λιναρόσπορου έχει αποδειχθεί σε διάφορες καρκινικές κυτταρικές σειρές, συμπεριλαμβανομένου του ορμονοεξαρτώμενου καρκίνου του μαστού (2) και έχουν δείξει ότι ασκούν προστατευτική δράση έναντι των καρκίνων που σχετίζονται με τις ορμόνες (3).
Προκαταρκτικές μελέτες: ΔΕΝ αλληλεπιδρά με την θεραπεία των ιατρών. Απεναντίας=>
Σύμφωνα με προκαταρκτικές μελέτες, ο λιναρόσπορος όχι μόνο ΔΕΝ έχει κανενός είδους αλληλεπίδραση με φάρμακα που χρησιμοποιούνται στις θεραπείες για τον καρκίνο του μαστού αλλά επιπλέον είναι και σε θέση να προσφέρει ένα πρόσθετο προστατευτικό αποτέλεσμα όταν καταναλώνεται ΜΑΖΙ με την θεραπεία των ογκολόγων (4).
Σε μελέτες σε ζώα, επαληθεύτηκε ότι η λήψη λιναρόσπορου (ή ενώσεων του) σε συνδυασμό με ταμοξιφαίνη, μείωσε το μέγεθος του όγκου σε μεγαλύτερο βαθμό σε σύγκριση με την θεραπεία ταμοξιφαίνης μόνο (4).
ΔΕΝ υπάρχουν κλινικές δοκιμές=>
Ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε το 2018 αναφέρει ότι ΔΕΝ υπάρχουν κλινικές δοκιμές (ανθρώπινες μελέτες) που να μπορούν να αποδείξουν τα οφέλη από τον λιναρόσπορο σε γυναίκες με καρκίνο του μαστού κατά την διάρκεια της θεραπείας με ταμοξιφαίνη (4).
Συνεπώς, απαιτούνται περαιτέρω μελέτες πριν ισχυριστούμε με βεβαιότητα το οτιδήποτε.
Βέβαια, κατά την γνώμη μου, χρειάζεται να τονιστεί ότι :
- άλλο να μην υπάρχουν ανθρώπινες μελέτες που να δείχνουν οφέλη από τον λιναρόσπορο όταν λαμβάνεται μαζί με ταμοξιφαίνη, και
- άλλο να δηλώνουμε ότι ο λιναρόσπορος ανταγωνίζεται την θεραπεία των ογκολόγων.
Υπάρχει μία απόσταση.
Εκτός, βέβαια, εάν μου διέφυγαν οι σχετικές μελέτες που υποστηρίζουν αυτόν τον ισχυρισμό.
Εξ'όσων γνωρίζω, δεν υφίσταται καμμία, και αυτές οι ανησυχίες βασίζονται σε θεωρητικούς μηχανισμούς, οι οποίοι δεν επιβεβαιώθηκαν ούτε σε προκαταρκτικές μελέτες αλλά ούτε σε μία μικρή ανθρώπινη μελέτη που θα δούμε στην συνέχεια (με άλλο φάρμακο, όχι με την ταμοξιφαίνη).
Πανεπιστήμιο Τέξας: ο λιναρόσπορος ΕΝΙΣΧΥΕΙ την ταμοξιφαίνη =>
Μάλιστα, το Αντικαρκινικό Κέντρο από το Πανεπιστήμιο του Τέξας των ΗΠΑ αναφέρει ότι, στην πραγματικότητα, η κατανάλωση λιναρόσπορου είναι σε θέση να ΕΝΙΣΧΥΣΕΙ την αποτελεσματικότητα της ταμοξιφαίνης (5), ενώ μία άλλη πηγή αναφέρει ότι, εκτός από την ταμοξιφαίνη, ο λιναρόσπορος ίσως μπορεί να βοηθήσει και άλλα φάρμακα για τον καρκίνο του μαστού να δράσουν καλύτερα στον οργανισμό, όπως η τραστουζουμάμπη (6).
Ενδεικτικά, να αναφέρω μία προκαταρκτική μελέτη, η οποία έδειξε ότι ο συνδυασμός λιναρόσπορου και ταμοξιφαίνης ανέστειλε το μέγεθος του όγκου περισσότερο από 53%, σε σύγκριση με την δράση της ταμοξιφαίνης μόνη της (7).
Πιλοτική μελέτη: ο λιναρόσπορος ΔΕΝ αλληλεπιδρά με την αναστροζόλη =>
Κλείνοντας, διεξήχθη πιλοτική μελέτη που περιελάμβανε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με καρκίνο του μαστού ER+ (είδος ορμονοεξαρτώμενου καρκίνου) για την αξιολόγηση των επιδράσεων του λιναρόσπορου στην θεραπεία με αναστροζόλη.
Τα ευρήματα έδειξαν ότι δεν παρατηρήθηκε επίσης καμμία αλληλεπίδραση (8, 9).
Ινστιτούτο Έρευνας για τον Καρκίνο: ο λιναρόσπορος ΙΣΩΣ μειώσει την απορρόφηση των φαρμάκων =>
Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Έρευνας για τον Καρκίνο αναφέρει ότι ο λιναρόσπορος ΙΣΩΣ μειώσει την απορρόφηση των φαρμάκων. Για αυτόν τον λόγο συστήνει να λαμβάνεται :
- 1 ώρα πριν,
ή
- 2 ώρες μετά από οποιοδήποτε φάρμακο (10).
Βέβαια, επανέρχεται ο ίδιος αντίλογος που είδαμε και νωρίτερα:
- άλλο να συστήνουμε ο λιναρόσπορος να μην λαμβάνεται μαζί με την αγωγή αλλά σε κάποια μικρή απόσταση, και
- άλλο να δηλώνουμε ότι ο λιναρόσπορος ανταγωνίζεται την θεραπεία των ογκολόγων.
Υπάρχει σημαντική απόσταση.
Σύνοψη:
Συνολικά, μέχρι τώρα, δεν βρήκα πηγή που να υποστηρίζει ότι "σε γυναίκες με ορμονοεξαρτώμενο καρκίνο του μαστού, ο λιναρόσπορος λόγω - του ότι περιέχει φυτοοιστρογόνα - ανταγωνίζεται την θεραπεία των ογκολόγων".
Τα, μέχρι τώρα, ευρήματα δείχνουν ότι :
- είτε δεν επιδρά
- είτε ενισχύει την αποτελεσματικότητα της αγωγής.
Σε κάθε περίπτωση, τα προαναφερόμενα ευρήματα δεν είναι οριστικά αλλά αποτελούν το 1ο στάδιο της έρευνας.
Την τελική απόφαση θα την λάβει ο/η Ογκολόγος σου.
