ΝΕΥΡΑΛΓΙΑ ΤΡΙΔΥΜΟΥ ΑΙΤΙΑ
|
Ωστόσο, η κύρια αιτία είναι η απομυελίνωση Για φυσικό τρόπο επαναμυελίνωσης πάτα εδώ =>
|
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
- ΠΕΡΙΛΗΨΗ (χρόνος ανάγνωσης 1 λεπτό)
- ΠΛΗΡΕΣ ΚΕΙΜΕΝΟ (χρόνος ανάγνωσης 6,5 λεπτά)
Παραπομπές (36)
- ΠΕΡΙΛΗΨΗ (χρόνος ανάγνωσης 1 λεπτό)
- ΠΛΗΡΕΣ ΚΕΙΜΕΝΟ (χρόνος ανάγνωσης 6,5 λεπτά)
Παραπομπές (36)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
- Η νευραλγία του τριδύμου προκαλεί στο πρόσωπο έντονες κρίσεις πόνου, οι οποίες επαναλαμβάνονται αρκετές φορές μέσα στην ημέρα.
- Αυτή η νόσος έχει ποικίλα αίτια. Ωστόσο, από το 1967, μελέτες έχουν δείξει ότι η απομυελίνωση αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της παθογένεσης της νόσου.
Δες την ανάρτηση "ΘΕΡΑΠΕΥΕΤΑΙ Η ΑΠΟΜΥΕΛΙΝΩΣΗ"
Θεραπεία =>
- Φάρμακα: αποτελεσματικά έως 70%. Ωστόσο, έχουν 3 περιορισμούς:
α. η χρόνια χρήση έχει συσχετιστεί με πολλές παρενέργειες,
β. υπάρχει υποτροπή σε έως και 50% των ασθενών.
γ. μέχρι σήμερα, τα φάρμακα δεν προσφέρουν επαναμυελίνωση.
- Χειρουργείο: όλες οι χειρουργικές επιλογές παρουσιάζουν σημαντικά οφέλη αλλά και κινδύνους, οι οποίοι σε σπάνιες περιπτώσεις είναι πολύ σοβαροί. Επίσης, δεν προσφέρουν επαναμυελίνωση.
Συνολικά, τα φάρμακα και το χειρουργείο ανακουφίζουν από τον πόνο αλλά, λόγω του ότι δεν παρέχουν επαναμυελίνωση, η αιτία συνεχίζει να υποβόσκει, με αποτέλεσμα στο μέλλον να υπάρχει αυξημένος κίνδυνος να εκδηλωθεί άλλη απομυελινωτική νόσος, όπως είναι για παράδειγμα σκλήρυνση κατά πλάκας.
Δες την ανάρτηση "ΝΕΥΡΑΛΓΙΑ ΤΡΙΔΥΜΟΥ ΚΑΙ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΚΑΤΑ ΠΛΑΚΑΣ".
Υπάρχει δοκιμασμένη και επιστημονικώς τεκμηριωμένη μέθοδος που :
- αφενός να μην έχει κινδύνους, και
- αφετέρου να προσφέρει επαναμυελίνωση ;
Βεβαίως.
Τα φαρμακευτικά μανιτάρια, τα οποία μάλιστα προσφέρουν οφέλη ακόμα σε λίγες μέρες. Σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και εντός 24 ωρών.
Για να ενημερωθείς, πάτα εδώ.
ΠΛΗΡΕΣ ΚΕΙΜΕΝΟ (χρόνος ανάγνωσης 6,5 λεπτά)
Εισαγωγή =>
Η νευραλγία του τριδύμου είναι μια σοβαρή νόσος, η οποία χαρακτηρίζεται από αιφνίδιες, επαναλαμβανόμενες κρίσεις ιδιαίτερα έντονου πόνου κατά μήκος των κλάδων του τριδύμου νεύρου στο πρόσωπο.
Σκοπός του σημερινού άρθρου είναι να παρουσιάσει συνοπτικά τα κύρια αίτια, καθώς και τις επιλογές για την θεραπεία.
Λίγα λόγια =>
Η νευραλγία τριδύμου εμφανίζεται συχνότερα σε ενήλικες άνω των 40 ετών.
Λόγω του έντονου πόνου που προκαλεί αλλά και του φόβου ότι η επόμενη κρίση επίκειται ανά πάσα στιγμή, ο αντίκτυπος από αυτήν τη νόσο στην καθημερινότητα είναι πολύ υψηλός.
Οι κρίσεις είναι συνήθως βραχείας διάρκειας, από λίγα δευτερόλεπτα έως 2 λεπτά. Ωστόσο, είναι επαναλαμβανόμενες, από αρκετές φορές την ημέρα, έως και εκατοντάδες φορές (στα προχωρημένα στάδια της νόσου).
Οι κρίσεις είναι σε θέση να πυροδοτηθούν από απλά, αβλαβή ερεθίσματα όπως είναι για παράδειγμα η μάσηση, η ομιλία ή το πλύσιμο του προσώπου.
Κύρια αιτία =>
Αρχικά, να αναφερθεί ότι η νευραλγία τριδύμου είναι μοναδική στους ανθρώπους (1).
Τώρα, όσον αφορά τα αίτια, πρώτα κάποιες εισαγωγικές πληροφορίες, οι οποίες θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα την κύρια αιτία στη νευραλγία τριδύμου.
Τα κρανιακά νεύρα περιβάλλονται από ένα έλυτρο μυελίνης, το οποίο παρέχει μονωτική και μεταβολική υποστήριξη στον άξονα του νεύρου (2). Η απομυελίνωση οδηγεί σε ακατάλληλη νευρωνική ενεργοποίηση ή εφαπτική διασταυρούμενη επικοινωνία ως συνέπεια της παθολογικής ενεργοποίησης των ινών.
Αυτές οι διεργασίες, με τη σειρά τους, είναι σε θέση να οδηγήσουν σε δευτερογενείς αλλαγές που τελικά ευαισθητοποιούν τους υποδοχείς πόνου στους νευρώνες στον πυρήνα του τριδύμου νεύρου και στις ανώτερες δομές του εγκεφάλου, οδηγώντας στα συμπτώματα της νευραλγίας τριδύμου (3).
Η απομυελίνωση του τριδύμου νεύρου θεωρείται η μηχανιστική αιτία της νευραλγίας τριδύμου (4), το οποίο το γνωρίζουμε ήδη από το 1967. Μελέτες έχουν παράσχει άμεσες ενδείξεις απομυελίνωσης των αισθητηριακών ινών εντός της νευρικής ρίζας ή του εγκεφαλικού στελέχους ως ακρογωνιαίο λίθο της παθογένεσης διαφόρων υποτύπων νευραλγίας τριδύμου (5).
Μία ακόμα μελέτη που δημοσιεύθηκε μόλις πριν από λίγους μήνες αναφέρει ότι "Η απομυελίνωση είναι ευρέως αναγνωρισμένη ως ο υποκείμενος παθολογικός μηχανισμός της νευραλγίας τριδύμου" (6).
Και φυσικά αυτές οι μελέτες δεν είναι οι μοναδικές.
Όπως αναφέρει μία δημοσίευση του 2024, η πιο αποδεκτή θεωρία για τα κλινικά συμπτώματα στη νευραλγία τριδύμου είναι η βλάβη των περιφερικών νεύρων λόγω της απομυελίνωσης (7).
Μία άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε πριν λίγους μήνες αναφέρει ότι "Η νευραλγία τριδύμου, μια εξουθενωτική νευροπαθητική διαταραχή πόνου, χαρακτηρίζεται από απομυελίνωση" (8).
Πολλές ακόμα μελέτες έχουν αναφερθεί στην σύνδεση ανάμεσα στην απομυελίνωση και στη νευραλγία τριδύμου. Γράφοντας στην Ιατρική Βιβλιοθήκη των Η.Π.Α. "νευραλγία τριδύμου και μυελίνη", υπάρχουν, κυριολεκτικά, δεκάδες μελέτες.
Ενδεικτικά, παραθέτω ορισμένες που αναφέρονται στην απομυελίνωση (9-26), σε ανάλυση που αποκάλυψε μειωμένη περιεκτικότητα σε μυελίνη (27), καθώς και δυσμυελίνωση (28-30).
Μεταξύ αυτών των μελετών υπάρχουν και αρκετές ανασκοπήσεις (31-36).
Για παράδειγμα, ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε πριν από σχεδόν 4 δεκαετίες αναφέρει ότι : "Μπορούμε επομένως να προτείνουμε έναν μηχανισμό όπου η συμπίεση στην συμβολή της κεντρικής και της περιφερικής μυελίνης προκαλεί ένα νευροδιεγερτικό σύμπτωμα όπως συμβαίνει σε περιπτώσεις νευραλγίας τριδύμου" (34).
Άλλη ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε στις αρχές του αιώνα μας αναφέρει ότι : "Υπάρχουν πλέον πειστικά στοιχεία ότι η νευραλγία τριδύμου συνήθως προκαλείται από απομυελίνωση των αισθητήριων ινών του τριδύμου είτε εντός της νευρικής ρίζας είτε, λιγότερο συχνά, του εγκεφαλικού στελέχους" (35) και, τέλος, μία ακόμα ανασκόπηση αναφέρει ότι "η δευτεροπαθής νευραλγία τριδύμου έχει ως αιτία, μεταξύ άλλων, την απομυελίνωση" (36).
Θεραπεία =>
Υπάρχουν 3 βασικές επιλογές.
Ας τις δούμε, μία προς μία.
1. Τα φάρμακα είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά, με το ποσοστό επιτυχίας να ανέρχεται σε έως το 70% των ασθενών. Βέβαια, σε αυτό το στατιστικό υπάρχει και μία αντίστροφη ανάγνωση, δηλαδή το 30% των ασθενών με νευραλγία τριδύμου δεν ανακουφίζεται από τον πόνο.
Έστω, όμως, ότι έχουμε έναν/μία ασθενή που υποφέρει από την νευραλγία τριδύμου, ξεκινάει την φαρμακευτική αγωγή και βιώνει ανακούφιση.
Όλα καλά μέχρι εδώ, σωστά ;
Όχι, απαραίτητα διότι η μακροχρόνια θεραπεία έχει συσχετιστεί με πολλές παρενέργειες (37):
- κάποιες από αυτές είναι ήπιας προς μέτριας σοβαρότητας π.χ. υπνηλία, κόπωση, ζάλη, ναυτία, έμετο, αταξία, αλλεργικές αντιδράσεις, αλλά
- κάποιες άλλες είναι υψηλής σοβαρότητας π.χ. νεφρική τοξικότητα και ηπατική τοξικότητα.
Επιπρόσθετα, και αυτό είναι το πιο σημαντικό σημείο όπου οδηγεί στην μεγάλη απογοήτευση από την τρέχουσα αποτελεσματικότητα των φαρμάκων στη νευραλγία τριδύμου: σε μεγάλο αριθμό των ασθενών, τα φάρμακα δεν έχουν παρατεταμένη αποτελεσματικότητα διότι υπάρχει υποτροπή των συμπτωμάτων σε έως και 50% των ασθενών (37).
Συνεπώς, είναι εύλογο και αναμενόμενο ότι μία μερίδα ασθενών σκέφτονται το εξής:
αν είναι να ανακουφιστώ από τον τρομερό πόνο της νευραλγία τριδύμου, χαλάλι, ας βιώσω τις παρενέργειες των φαρμάκων. Εάν, όμως, δεν έχω ούτε και αποτελέσματα, τότε ποιος ο λόγος να συνεχίσω να τα λαμβάνω ;
Δηλαδή :
- και θα πονάω, και
- θα έχω παρενέργειες ;
Όχι, αυτό δεν είναι αρκετό.
Δεν μπορεί. Κάποια καλύτερη λύση, θα υπάρχει.
Επιπλέον, μέχρι σήμερα, δεν υπάρχουν φάρμακα που να προσφέρουν επαναμυελίνωση.
Πότε θα υπάρχει αυτή η κατηγορία φαρμάκων ;
Σύμφωνα με δήλωση που έγινε τον Σεπτέμβριο του 2025 από τον Ιατρό Dr Nick Cunniffe : "Μέσα στην επόμενη δεκαετία θα μπορούσαμε να δούμε την πρώτη αδειοδοτημένη θεραπεία που επιδιορθώνει την μυελίνη" (38).
10 χρόνια ;
10 χρόνια είναι πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Σε καμμία περίπτωση δεν μπορούμε να περιμένουμε. Οι ασθενείς πονάνε πολύ, και πονάνε πολύ, σήμερα. Δεν είναι δυνατόν να τους/τις λέμε να περιμένουμε 10 χρόνια ακόμα.
Επιπλέον, η νευραλγία τριδύμου προκαλεί αφόρητο πόνο και σε μεγάλη μερίδα ασθενών, τόσο η συχνότητα των κρίσεων όσο και η ένταση του πόνου τείνει να αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου.
Συνεπώς, ποιες εναλλακτικές υπάρχουν ;
Το χειρουργείο.
- Χειρουργείο: όλες οι χειρουργικές επιλογές παρουσιάζουν σημαντικά οφέλη. Ωστόσο, έχουν ορισμένους περιορισμούς:
α. δεν προσφέρουν επαναμυελίνωση,
β. υπάρχουν επιπλοκές που διαφέρουν ανάλογα το είδος της επέμβασης. Για παράδειγμα, στην μικροαγγειακή αποσυμπίεση, οι δυνητικές επιπλοκές ίσως περιορίζουν την χρησιμότητά της, ειδικά σε ασθενείς ώριμης ηλικίας . Στην χειρουργική με το Gamma Knife, ναι, μεν το εξιτήριο από το νοσοκομείο είναι την ίδια ημέρα αλλά την ίδια στιγμή έχει μεγαλύτερη περίοδο για την ύφεση του πόνου και υψηλό ποσοστό υποτροπής. Όσον αφορά 3 διαδερμικές τεχνικές, η επανεμφάνιση του πόνου εκτιμάται ότι εμφανίζεται σε έως και το 50% των ασθενών μετά από 5 χρόνια και η απώλεια αίσθησης είναι ιδιαίτερα συχνή (37).
Σύνοψη =>
Συνολικά, τόσο τα φάρμακα όσο και το χειρουργείο ανακουφίζουν από τον πόνο αλλά :
- αφενός η χρήση τους έχει δυνητικούς κινδύνους, και
- αφετέρου δεν παρέχουν επαναμυελίνωση, το οποίο σημαίνει ότι η αιτία που προκαλεί τον πόνο και την απομυελίνωση συνεχίζει να υποβόσκει, με αποτέλεσμα στο μέλλον να υπάρχει αυξημένος κίνδυνος να εκδηλωθεί άλλη απομυελινωτική νόσος, όπως είναι για παράδειγμα σκλήρυνση κατά πλάκας.
Δες την ανάρτηση "ΝΕΥΡΑΛΓΙΑ ΤΡΙΔΥΜΟΥ ΚΑΙ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΚΑΤΑ ΠΛΑΚΑΣ".
Υπάρχει δοκιμασμένη και επιστημονικώς τεκμηριωμένη μέθοδος που :
- αφενός να μην έχει κινδύνους και παρενέργειες, και
- αφετέρου να προσφέρει επαναμυελίνωση ;
Ναι, υπάρχει και ονομάζεται "φαρμακευτικά μανιτάρια".
Τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι μία ειδική κατηγορία μανιταριών, τα οποιά χορηγούνται σε ανθρώπινες μελέτες ήδη από την δεκαετία του 1940, ενώ στην Ιαπωνία και στην Κίνα έχουν εγκριθεί επίσημα.
Μάλιστα, τα φαρμακευτικά μανιτάρια προσφέρουν οφέλη ακόμα σε λίγες μέρες. Σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και εντός 24 ωρών.
Πώς εξηγείται αυτή η θεαματική βελτίωση ; Ποιος είναι ο βασικός μηχανισμός ;
Στο ότι φαρμακευτικά μανιτάρια παρέχουν επαναμυελίνωση.
Θεραπεύοντας την επαναμυελίνωση, η οποία, όπως είδαμε νωρίτερα θεωρείται η μηχανιστική αιτία της νευραλγίας τριδύμου (4), ο ακρογωνιαίος λίθος της παθογένεσης (5), το οποίο είναι ευρέως αναγνωρισμένο (6).
Τα οφέλη των φαρμακευτικών μανιταριών στην απομυελίνωση έχουν αποδειχθεί σε τουλάχιστον 10 μελέτες που διενεργήθηκαν σε 4 διαφορετικά είδη. Γράφω "τουλάχιστον" διότι δεν έκανα αναλυτική έρευνα στο σύνολο της επιστημονικής βιβλιογραφίας, Ως εκ τούτου, θεωρώ πολύ πιθανό να μου έχουν διαφύγει κάποιες μελέτες.
Συνεπώς, με τα φαρμακευτικά μανιτάρια, η μυελίνη αρχίζει να αναγεννιέται και να επουλώνεται, με αποτέλεσμα να επανέρχεται η μονωτική υποστήριξη στον άξονα του νεύρου και, ως εκ τούτου, σταδιακά μειώνεται η ακατάλληλη νευρωνική ενεργοποίηση και σε βάθος λίγων εβδομάδων έχει αποκατασταθεί πλήρως.
Και όλα αυτά τα οφέλη τα επιβεβαιώνει και η προσωπική μου εμπειρία από ασθενείς με νευραλγια τριδυμου (από το 2023) και ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας (από το 2014).
Συνοψίζοντας, τα φαρμακευτικά μανιτάρια:
1. δεν έχουν παρενέργειες ή κινδύνους
2. προσφέρουν επαναμυελίνωση, η οποία είναι αποδεδειγμένη
3. τα έχω επιβεβαιώσει στην πράξη σε ασθενείς που παρακολουθώ.
Παράλληλα, υπάρχει δυνατότητα και για στοχευμένες διατροφικές βελτιώσεις ώστε να αντιμετωπιστούν οι συνήθεις ελλείψεις που παρατηρούνται πολύ συχνά σε ασθενείς με νευραλγία τριδύμου (συγκεκριμένες βιταμίνες)
Επιστροφή στην αρχή
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ - ΕΡΕΥΝΕΣ (36)
1. Lazar ML, Kirkpatrick JB. Trigeminal neuralgia and multiple sclerosis: demonstration of the plaque in an operative case. Neurosurgery. 1979 Dec;5(6):711-7. doi: 10.1227/00006123-197912000-00013. PMID: 534082.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/534082/
2. Haller S, Etienne L, Kövari E, Varoquaux AD, Urbach H, Becker M. Imaging of Neurovascular Compression Syndromes: Trigeminal Neuralgia, Hemifacial Spasm, Vestibular Paroxysmia, and Glossopharyngeal Neuralgia. AJNR Am J Neuroradiol. 2016 Aug;37(8):1384-92. doi: 10.3174/ajnr.A4683. Epub 2016 Feb 18. PMID: 26892985; PMCID: PMC7960264.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7960264/
3. Mo J, Zhang J, Hu W, Luo F, Zhang K. Whole-brain morphological alterations associated with trigeminal neuralgia. J Headache Pain. 2021 Aug 13;22(1):95. doi: 10.1186/s10194-021-01308-5. PMID: 34388960; PMCID: PMC8362283.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8362283/
4. Li F, Han S, Ma Y, Yi F, Xu X, Liu Y. Optimal duration of percutaneous microballoon compression for treatment of trigeminal nerve injury. Neural Regen Res. 2014 Jan 15;9(2):179-89. doi: 10.4103/1673-5374.125347. PMID: 25206799; PMCID: PMC4146163.
https://europepmc.org/article/MED/25206799
5. Mousavi SH, Lindsey JW, Westlund KN, Alles SRA. Trigeminal Neuralgia as a Primary Demyelinating Disease: Potential Multimodal Evidence and Remaining Controversies. J Pain. 2024 Feb;25(2):302-311. doi: 10.1016/j.jpain.2023.08.012. Epub 2023 Aug 27. PMID: 37643657.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1526590023005254
6. Wang H, Xia L, Huang Z, Ma Y, Yao G, Hu S, Dou N, Li S, Lian H, Chen K, Zhong J. Suppression of Schwann Cell Ferroptosis Mitigates Demyelination and Trigeminal Neuropathic Pain in the IoN-CCI Model. Eur J Neurosci. 2025 Aug;62(3):e70209. doi: 10.1111/ejn.70209. PMID: 40780703.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/40780703/
7. Wei W, Liu Y, Shen Y, et al. In situ tissue profile of rat trigeminal nerve in trigeminal neuralgia using spatial transcriptome sequencing. International Journal of Surgery (London, England). 2024 Mar;110(3):1463-1474. DOI: 10.1097/js9.0000000000001110. PMID: 38270619; PMCID: PMC10942187.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38270619/
8. Xia S, Qin X, Wang Y. DMH1-loaded peptide nanomicelles restore myelin and attenuate neuroinflammation in trigeminal neuralgia via CCL5 suppression. Front Pharmacol. 2025 Aug 6;16:1590624. doi: 10.3389/fphar.2025.1590624. PMID: 40843375; PMCID: PMC12364832.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/40843375/
9. Svedung Wettervik T, Folkvaljon D, Gordh T, Freyhult E, Kultima K, Ericson H, Abu Hamdeh S. Cerebrospinal Fluid in Classical Trigeminal Neuralgia: An Exploratory Study on Candidate Biomarkers. Biomedicines. 2022 Apr 26;10(5):998. doi: 10.3390/biomedicines10050998. PMID: 35625736; PMCID: PMC9138315.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35625736/
10. Ataoglu C, Erginoglu U, Aydin S, Sapanci M, Salamat S, Baskaya MK. A unique presentation of trigeminal neuralgia related to a central nervous tissue choristoma along the trigeminal nerve root: illustrative case. J Neurosurg Case Lessons. 2024 Nov 4;8(19):CASE24384. doi: 10.3171/CASE24384. PMID: 39496159; PMCID: PMC11539290.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/39496159/
11. Ferroli P, Vetrano IG, Acerbi F, Raccuia G, Schiariti M, Confalonieri P, Chiapparini L, Broggi M. Trigeminal interfascicular neurolysis (nerve combing) for refractory recurrent neuralgia in multiple sclerosis. Neurosurg Focus Video. 2020 Oct 1;3(2):V3. doi: 10.3171/2020.5.FOCVID203. PMID: 36285264; PMCID: PMC9542691.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36285264/
12. Ma F, Zhang L, Westlund KN. Trigeminal nerve injury ErbB3/ErbB2 promotes mechanical hypersensitivity. Anesthesiology. 2012 Aug;117(2):381-8. doi: 10.1097/ALN.0b013e3182604b2b. PMID: 22705569; PMCID: PMC3406246.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3406246/
13. Liao MF, Lee M, Hsieh MJ, Cheng MY, Lee JD, Weng HH, Ro LS. Evaluation of the pathophysiology of classical trigeminal neuralgia by blink reflex study and current perception threshold testing. J Headache Pain. 2010 Jun;11(3):241-6. doi: 10.1007/s10194-010-0198-z. Epub 2010 Feb 26. PMID: 20186560; PMCID: PMC3451913.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20186560/
14. Love S, Hilton DA, Coakham HB. Central demyelination of the Vth nerve root in trigeminal neuralgia associated with vascular compression. Brain Pathol. 1998 Jan;8(1):1-11; discussion 11-2. doi: 10.1111/j.1750-3639.1998.tb00126.x. PMID: 9458161; PMCID: PMC8098389.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9458161/
15. Sahoo NK, Thakral A, Deb P, Roy ID. Histopathological Evaluation of Inferior Alveolar Neurovascular Bundle in Cases of Trigeminal Neuralgia. J Maxillofac Oral Surg. 2020 Mar;19(1):54-60. doi: 10.1007/s12663-019-01214-z. Epub 2019 Mar 20. PMID: 31988565; PMCID: PMC6954937.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31988565/
16. Guan XY, Yuan BT, Li MN, Wang T, Zhu LP, Song SY, Ji LL, Gao YJ, Ma LJ. Promoter demethylation of cerebellin 2 by ten-eleven translocation 3 contributes to peripheral sensitization in trigeminal neuropathic pain of mice. J Headache Pain. 2025 Jul 15;26(1):160. doi: 10.1186/s10194-025-02093-1. PMID: 40665237; PMCID: PMC12261730.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC12261730/
17. Hodaie M, Chen DQ, Quan J, Laperriere N. Tractography delineates microstructural changes in the trigeminal nerve after focal radiosurgery for trigeminal neuralgia. PLoS One. 2012;7(3):e32745. doi: 10.1371/journal.pone.0032745. Epub 2012 Mar 6. PMID: 22412918; PMCID: PMC3295766.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22412918/
18. Türk Börü Ü, Kadir Sarıtaş Z, Görücü Özbek F, Bölük C, Acar H, Koç Y, Zeytin Demiral G. Alterations in the spinal cord, trigeminal nerve ganglion, and infraorbital nerve through inducing compression of the dorsal horn region at the upper cervical cord in trigeminal neuralgia. Brain Res. 2024 Jun 1;1832:148842. doi: 10.1016/j.brainres.2024.148842. Epub 2024 Mar 4. PMID: 38447599.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38447599/
19. Zhang Y, Mao Z, Cui Z, Ling Z, Pan L, Liu X, Zhang J, Yu X. Diffusion Tensor Imaging of Axonal and Myelin Changes in Classical Trigeminal Neuralgia. World Neurosurg. 2018 Apr;112:e597-e607. doi: 10.1016/j.wneu.2018.01.095. Epub 2018 Feb 2. PMID: 29410338.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29410338/
20. Filimonova EA, Pashkov AA, Yarnykh VL, Schukina MI, Zaitsev BA, Martirosyan AV, Moysak GI, Rzaev JA. Assessment of Trigeminal Nerve Root Demyelination in Patients with Primary Trigeminal Neuralgia Using Macromolecular Proton Fraction Imaging. AJNR Am J Neuroradiol. 2025 Mar 4;46(3):602-610. doi: 10.3174/ajnr.A8545. PMID: 40016130; PMCID: PMC11979799.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/40016130/
21. Nomura K, Ryu H, Ohno K, Sato K. Varying length of central myelin along the trigeminal nerve might contribute to trigeminal neuralgia. Clin Anat. 2019 May;32(4):541-545. doi: 10.1002/ca.23348. Epub 2019 Feb 16. PMID: 30719770.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30719770/
22. Obermann M, Yoon MS, Ese D, Maschke M, Kaube H, Diener HC, Katsarava Z. Impaired trigeminal nociceptive processing in patients with trigeminal neuralgia. Neurology. 2007 Aug 28;69(9):835-41. doi: 10.1212/01.wnl.0000269670.30045.6b. PMID: 17724285.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17724285/
23. De Stefano G, Leone C, Di Pietro G, Esposito N, Falco P, Galosi E, Litewczuk D, Mollica C, Truini A, Di Stefano G. Unravelling the role of unmyelinated nerve fibres in trigeminal neuralgia with concomitant continuous pain. Clin Neurophysiol. 2022 Oct;142:52-58. doi: 10.1016/j.clinph.2022.07.502. Epub 2022 Aug 5. PMID: 35970059.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35970059/
24. Zeng C, Zhang C, Xiao R, Li Y, Luo X, Deng H, Yang H. Establishment of a Rat Model of Infraorbital Neuroinflammation Under CT Guidance. Curr Neurovasc Res. 2023;20(2):261-269. doi: 10.2174/1567202620666230607113839. PMID: 37287282.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37287282/
25. Calvin WH, Loeser JD, Howe JF. A neurophysiological theory for the pain mechanism of tic douloureux. Pain. 1977 Apr;3(2):147-154. doi: 10.1016/0304-3959(77)90078-1. PMID: 876672.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/876672/
26. Bocchino JV, Tucker HM. Recurrent laryngeal nerve pathology in spasmodic dysphonia. Laryngoscope. 1978 Aug;88(8 Pt 1):1274-8. doi: 10.1288/00005537-197808000-00008. PMID: 209266.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/209266/
27. Li CMF, Chu PPW, Hung PS, Mikulis D, Hodaie M. Standardizing T1-w/T2-w ratio images in trigeminal neuralgia to estimate the degree of demyelination in vivo. Neuroimage Clin. 2021;32:102798. doi: 10.1016/j.nicl.2021.102798. Epub 2021 Aug 21. PMID: 34450507; PMCID: PMC8391058.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34450507/
28. Wilcox SL, Gustin SM, Eykman EN, Fowler G, Peck CC, Murray GM, Henderson LA. Trigeminal nerve anatomy in neuropathic and non-neuropathic orofacial pain patients. J Pain. 2013 Aug;14(8):865-72. doi: 10.1016/j.jpain.2013.02.014. Epub 2013 May 17. PMID: 23685183.
https://www.jpain.org/article/S1526-5900(13)00935-8/fulltext
29. Devor M, Govrin-Lippmann R, Rappaport ZH. Mechanism of trigeminal neuralgia: an ultrastructural analysis of trigeminal root specimens obtained during microvascular decompression surgery. J Neurosurg. 2002 Mar;96(3):532-43. doi: 10.3171/jns.2002.96.3.0532. PMID: 11883839.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11883839/
30. Tanaka BS, Zhao P, Dib-Hajj FB, Morisset V, Tate S, Waxman SG, Dib-Hajj SD. A gain-of-function mutation in Nav1.6 in a case of trigeminal neuralgia. Mol Med. 2016 Sep;22:338-348. doi: 10.2119/molmed.2016.00131. Epub 2016 Aug 3. PMID: 27496104; PMCID: PMC5023517.
https://europepmc.org/article/MED/27496104
31. Liao JY, Zhou TH, Chen BK, Liu ZX. Schwann cells and trigeminal neuralgia. Mol Pain. 2020 Jan-Dec;16:1744806920963809. doi: 10.1177/1744806920963809. PMID: 33054604; PMCID: PMC7786407.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7786407/
32. Pergolizzi JV Jr, LeQuang JA, El-Tallawy SN, Wagner M, Ahmed RS, Varrassi G. An update on pharmacotherapy for trigeminal neuralgia. Expert Rev Neurother. 2024 Aug;24(8):773-786. doi: 10.1080/14737175.2024.2365946. Epub 2024 Jun 13. PMID: 38870050.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38870050/
33. Suwa H, Hanakita J, Mizuno M, Namura S, Ohtsuka T, Asahi M, Li W, Kondoh A. [Long-term follow up of trigeminal neuralgic patients treated by retrogasserian rhizotomy or by microvascular decompression]. No Shinkei Geka. 1993 Jan;21(1):29-36. Japanese. PMID: 8426685.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8426685/
34. Nagata K, Matsui T, Joshita H, Shigeno T, Asano T. [Surgical treatment of spasmodic torticollis: effectiveness of microvascular decompression]. No To Shinkei. 1989 Jan;41(1):97-102. Japanese. PMID: 2655675.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/2655675/
35. Love S, Coakham HB. Trigeminal neuralgia: pathology and pathogenesis. Brain. 2001 Dec;124(Pt 12):2347-60. doi: 10.1093/brain/124.12.2347. Erratum in: Brain 2002 Mar;125(Pt 3):687. PMID: 11701590.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11701590/
36. Rish B. Electromagnetic Induction Aberration: The Possible Mechanism of Tic Douloureux. Cureus. 2015 Mar 10;7(3):e255. doi: 10.7759/cureus.255. PMID: 26180679; PMCID: PMC4494566.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4494566/
37. Araya EI, Claudino RF, Piovesan EJ, Chichorro JG. Trigeminal Neuralgia: Basic and Clinical Aspects. Current Neuropharmacology. 2020 ;18(2):109-119. DOI: 10.2174/1570159x17666191010094350. PMID: 31608834; PMCID: PMC7324879.
https://europepmc.org/article/MED/31608834
38. BBC, MS trial results suggest drugs could repair damage 27 September 2025 Laura Devlin
https://www.bbc.com/news/articles/crmedvdx8ylo
