Φαρμακευτικά Μανιτάρια Συχνές Ερωτήσεις

Παρουσίαση μέσα από 112 ερωτήσεις.
Εάν έχεις κάποια ερώτηση που δεν απαντήθηκε παρακάτω, επικοινώνησε μαζί μου !

Ιωάννης Κιούσης,
Στέλεχος Διατροφής & Διαιτολογίας,
Εξειδίκευση στα φαρμακευτικά μανιτάρια.

 

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΜΑΝΙΤΑΡΙΑ (8)

 - Για ποιον λόγο ξεχωρίζουν τα φαρμακευτικά μανιτάρια
 - Τί είναι τα φαρμακευτικά μανιτάρια
 - Ποιες είναι λειτουργίες τους;
 - Ποιος ακριβώς είναι ο μηχανισμός δράσης τους;
 - Ρώτησα τον ιατρό μου για τα φαρμακευτικά μανιτάρια και απάντησε ότι "δεν ασχολείται με γιατροσόφια"
 - Στις σοβαρές νόσους μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα φαρμακευτικά μανιτάρια;

 - Αφού είναι τόσο ευεργετικά, γιατί είναι άγνωστα;

 - Ποιο είναι το μυστικό για μέγιστα οφέλη;

ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΜΑΖΙ ΜΕ ΦΑΡΜΑΚΑ Ή ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ; (5)

 - Λαμβάνω φαρμακευτική αγωγή. Να την διακόψω και να ξεκινήσω τα φαρμακευτικά μανιτάρια;
 - Λαμβάνω φαρμακευτική αγωγή. Μπορώ να τα καταναλώσω;
 - Έχουν αντιπηκτικές ιδιότητες;

 - Κάνω ομοιοπαθητική. Μπορώ να τα καταναλώσω;

 - Τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι το ίδιο με τα μαγικά μανιτάρια;

ΣΕ ΠΟΙΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ (78)

Παρόλο που συνήθως χρησιμοποιούνται στον καρκίνο (α. αντιμετώπιση, β. μείωση παρενεργειών των ιατρικών θεραπειών, γ. βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών (3)), βρίσκουν εφαρμογή και σε πολλά ακόμα ζητήματα Υγείας, τα οποία καλύπτουν τόσο τις μεταδιδόμενες νόσους (λοιμώδεις) όσο και τις μη-μεταδιδόμενες, στις οποίες ανήκουν όλες οι χρόνιες παθήσεις: εκφυλιστικές, αυτοάνοσες, νεοπλασματικές, ψυχοσωματικές, ψυχικές, ορμονικές, καρδιομεταβολικές, μεταβολικές, καθώς και ορισμένες γενετικές/κληρονομικές. Ενδεικτικά, δες "Οι 10 συνηθέστεροι λόγοι χρήσης", ενώ συμπληρωματικά, αναφέρω και την παρακάτω λίστα.

Σε ενδιαφέρει κάποιο ζήτημα Υγείας που δεν αναφέρεται στην παρακάτω λίστα ;
Ρώτησε με

Α (21)
 - Αιματοκρίτης: Σημαντικά οφέλη ακόμα και σε τελείως διαφορετικούς πληθυσμούς: δρομείς μεγάλων αποστάσεων + ασθενείς με καρκίνο
 - Αιμοδοσία: Διατηρούν τον αιματοκρίτη κανονικό - Αναφορά περίπτωσης
 - Ακμή: Το σαπούνι με φαρμακευτικά μανιτάρια βοηθάει σημαντικά
 - Ακοή: Βελτιώνουν την απώλεια ακοής, ιδίως για τις υψηλές συχνότητες και την αναγνώριση ομιλίας
 - Άνοια: Αξιοσημείωτη δήλωση ερευνητικής ομάδας: "Ασφαλής μέθοδος για την πρόληψη της άνοιας"
 - Αντιπυρηνικά αντισώματα: αναστροφή από "θετικά" σε "αρνητικά" - Αναφορά περίπτωσης
 - Απομυελίνωση: Τουλάχιστον 10 μελέτες δείχνουν ότι 4 είδη φαρμακευτικών μανιταριών προσφέρουν επαναμυελίνωση
 - Απώλεια βάρους: Επιταχύνουν τον μεταβολισμό, ελέγχουν την όρεξη και την γκρελίνη (ορμόνη της πείνας)

 - Άσκηση/Αθλητισμός:
1. Ακαδημαϊκό Ίδρυμα: Γνωστή Ακαδημία Αθλητικής Διατροφής αναγνωρίζει τα πολλαπλά οφέλη τους
2. Μιμητικά άσκησης: Μιμούνται ή ενισχύουν τα οφέλη της άσκησης με φυσικό τρόπο
3. Εργογόνος δράση: Ενώσεις τους λειτουργούν ως πρόδρομη ένωση της ATP (το κύριο μόριο για την μεταφορά ενέργειας)
4. Τριφωσφορική αδενοσίνη (ATP): Βελτιώνουν την παραγωγή της
5. Γλυκογόνο: Αυξάνουν την αποθήκευση γλυκογόνου τόσο στο ήπαρ όσο και στους μύες
6. Σκελετικοί μύες: Επιταχύνουν την αποκατάσταση, μέσω ταχύτερης στρατολόγησης βλαστοκυττάρων για την αναγέννηση των μυών
7. Κρεατινική κινάση: Σημαντική βελτίωση, το οποίο υποδηλώνει προστατευτική δράση στην μυϊκή βλάβη
8. Φερριτίνη: Βελτιώνουν την φερριτίνη σε δρομείς μεγάλων αποστάσεων
9. Σύνθεση σώματος: Βελτιώνουν την σύνθεση του σώματος (λιπώδης μάζα, μυϊκή μάζα, σωματικό βάρος, ΔΜΣ)
10. Προπόνηση υψηλής έντασης: Οφέλη ακόμα και από την 1η εβδομάδα
11. Προπόνηση σε υψόμετρο: Οφέλη σε χρόνο εξάντλησης, δραστηριότητα παρασυμπαθητικού, επίπεδα ερυθροποιητίνης. Σε 2 εβδομάδες

 - Αϋπνία: Βελτιώνουν ποιότητα + ποσότητα του ύπνου. Περιέχουν μελατονίνη + ηρεμιστικά/υπνωτικά συστατικά
 - Αυτοάνοσα: Ρυθμίζουν το ανοσοποιητικό - είτε ενισχύοντας είτε καταστέλλοντας - ανάλογα με τις ανάγκες μας
 - Αυτοάνοσο στόματος: 100% ύφεση συμπτωμάτων - Αναφορά περίπτωσης

Γ (6)
 - Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση: Διακοπή νέξιουμ σε λιγότερο από 10 εβδομάδες - Αναφορά περίπτωσης

 - Γρίπη: Τεκμηριωμένες δράσεις έναντι λοιμώξεων. Ιατρός από Θεσσαλονική: "Αυτόν τον χειμώνα, ούτε απλό συναχάκι. Το ίδιο και οι γονείς μου".

 - Γονιμότητα ανδρών:
1. Δείκτες σπέρματος: Βελτιώνουν διάφορους δείκτες που αφορούν την ποιότητα του σπέρματος, συμπεριλαμβανομένου του δείκτη κατακερματισμού του DNA του σπέρματος
2. Αριθμός σπερματοζωαρίων: Αύξηση αριθμού σε 3 μήνες - Αναφορά περίπτωσης
3. Επίτευξη εγκυμοσύνης: Αποκατάσταση αζωοσπερμίας και επίτευξη εγκυμοσύνης σε 3 μήνες - Αναφορά περίπτωσης

 - COVID μακροχρόνιο (long): Βελτίωση σε αρκετά συμπτώματα όπως κόπωση, αϋπνία, αναπνευστικά κ.ά.

Δ (2)
 - Διαβήτης: Δοκιμασμένα στον διαβήτη 2. Στον διαβήτη 1 μείωση ημερήσιας ινσουλίνης κατά 56%
 - Δυσκοιλιότητα: Αποκατάσταση σε 4 μέρες - Αναφορά περίπτωσης

Ε (4)
 - Εμβοές: Μεγάλη βελτίωση σε λίγες εβδομάδες - Αναφορά περίπτωσης
 - Εμμηνόπαυση: Άρθρο μου έγινε αποδεκτό από την Ελληνική Εταιρεία Εμμηνόπαυσης.
 - Επιληψία: Μείωση κρίσεων κατά 98% σε παιδική επιληψία που ήταν ανθεκτική στην φαρμακευτική αγωγή
 - Επιχείλιος έρπης: Η προσωπική μου εμπειρία

Η (3)
 - Ηπατική ίνωση σε χρόνια ηπατίτιδα Β: Βελτίωση αιμοληψίας, ενώ στο 80% μειώθηκε η ηπατική φλεγμονή κατά 1 κλίμακα ή περισσότερο
 - HIV: Αύξηση ενέργειας, βελτιωμένος ύπνος + πνευματική διαύγεια - Αναφορά περίπτωσης
 - HPV υψηλού κινδύνου σε τράχηλο μήτρας: Σχεδόν το 70% των ασθενών επιβεβαιώθηκε αρνητικό στον HPV. Επίσης, βελτίωση σε κολποσκόπηση και τεστ Παπ.

Κ (13)
 - Καρδιοπάθειες
1. Αιμοπετάλια: Η αναστολή της συσσωμάτωσης τους καθώς και μείωση στο μήκος και στο βάρος των θρόμβων έχει καταγραφεί
2. Τριγλυκερίδια: Μείωση 23% => από 172 mg/dl σε 133 mg/dl
3. Υπέρταση Ιδιοπαθής: Ήδη από την δεκαετία του 1980 γνωρίζουμε ότι βοηθούν σημαντικά με την ιδιοπαθή υπέρταση.

 - Καρκίνος:
1. Αδενώματα του παχέος εντέρου: Ευρήματα 200 ασθενών έδειξαν ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια καταστέλλουν την ανάπτυξη τους (3,1 χιλιοστά)
2. Γυναικολογικός: Μείωση παρενεργειών της χημειοθεραπείας όπως αλωπεκία, απώλεια όρεξης, συναισθηματική αστάθεια, γενική αδυναμία κ.ά.
3. Ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα: Οι ασθενείς που έλαβαν φαρμακευτικά μανιτάρια είχαν λιγότερο πόνο + μειωμένη απώλεια όρεξης
4. Ενδομητρίου: Τα οφέλη των φαρμακευτικών μανιταριών στον καρκίνο του ενδομητρίου υποστηρίζονται από ευρήματα ανθρώπινης μελέτης
5. Μαστού: Τουλάχιστον 8 είδη φαρμακευτικών μανιταριών έχουν δοκιμαστεί σε ανθρώπινες μελέτες
6. Παχέος εντέρου: Ευρήματα από 1.000 ασθενείς έδειξαν ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια αύξησαν τον χρόνο επιβίωσης και μείωσαν τις πιθανότητες για επανεμφάνιση.
7. Πνεύμονα: Τουλάχιστον 3 είδη έχουν δοκιμαστεί σε ανθρώπινες μελέτες. Καταστολή της εξέλιξης, ακόμα και ύφεση (25% έως 100%)
8. Στομάχου: Ασθενείς που έλαβαν χημειοθεραπεία μαζί με φαρμακευτικά μανιτάρια έζησαν περισσότερο από ασθενείς που έλαβαν μόνο χημειοθεραπεία

 - Κοιλιακή παχυσαρκία: Σημαντική βελτίωση
 - Κρον: Δοκιμασμένα σε ενήλικες αλλά και παιδιά, Οφέλη ακόμα και σε 14 μέρες.

Λ (1)
 - Λειχήνας στόματος: Κλινικά αποτελεσματικά ως επικουρική θεραπεία

Μ (3)
 - Μέλασμα: Αλοιφή με φαρμακευτικά μανιτάρια είναι το ίδιο αποτελεσματική με φαρμακευτική αλοιφή
 - Μενιέρ [Meniere]: Οφέλη σε 8 εβδομάδες
 - Μόρτον [Morton]: 100% ύφεση του πόνου σε λιγότερο από 8 και 4 εβδομάδες, αντίστοιχα - Δύο αναφορές περίπτωσης

Ν (9)
 - Νευραλγία τριδύμου: Οφέλη ακόμα και σε λίγες μέρες - Αναφορές περίπτωσης
 - Νεφρά:
1. Χρόνια νεφρική νόσος: Μειώνουν την πρωτεΐνη στα ούρα, το άζωτο ουρίας αίματος και την κρεατινίνη
2. Νεφρική δυσλειτουργία: Βελτίωση κρεατινίνης, ολιγουρίας και ωσμωτικότητας ούρων
3. Κυκλοσπορίνη: Η ταυτόχρονη χρήση μείωσε την δοσολογία της κυκλοσπορίνης, καθώς και την εμφάνιση ορισμένων επιπλοκών
4. Νεφροπάθεια από σκιαγραφικά: Το ίδιο αποτελεσματικά με τα φάρμακα, ενώ σε άλλους δείκτες αποδείχθηκαν ανώτερα
5. Νεφρίτιδα του λύκου: Έχουν δοκιμαστεί σε περισσότερες από 10 μελέτες με 1.300 ασθενείς 
6. Νεφροτοξικότητα αμινογλυκοσιδών: Μειώνεται από την χρήση τους
7. Νεφρικό μόσχευμα λειτουργία: Ο συνδυασμός τους με την φαρμακευτική αγωγή βελτίωσε ή σταθεροποίησε την λειτουργία του 
8. Νεφρικό μόσχευμα απόρριψη: Η αντικατάσταση της αζαθειοπρίνης δεν οδήγησε σε δυσμενείς επιδράσεις. Απεναντίας

Ξ (1)
 - Ξηροφθαλμία: Μετριάζουν την ξηροφθαλμία μέσω βελτίωσης της ποιότητας των δακρύων

Π (4)
 - Παράσιτα εντέρου: Μειώθηκε το μέγεθος τους - Αναφορά περίπτωσης
 - Πάρκινσον: "Από τη ώρα που ξεκίνησε, η εικόνα του είναι μέρα με την ημέρα όλο και καλύτερη" - Αναφορά περίπτωσης
 - Πολυκυστικές Ωοθήκες: Προκαλούν ωορρηξία και βελτιώνουν το ποσοστό εγκυμοσύνης
 - Πόνος: Δραστικά οφέλη ακόμα και σε λίγες μέρες

Ρ (1)
 - Ρευματοειδής αρθρίτιδα: Μείωση πόνου

Σ (2)
 - Σκλήρυνση κατά πλάκας: ΕΠΑΝΑμυελίνωση. Επίσης, αύξηση σταθερότητας στα πόδια + χρονικού διαστήματος μεταξύ των εξάρσεων. Φάρμακο που τα περιέχει πέτυχε πλήρη ύφεση στο 40% των ασθενών.
 - Στοματίτιδα από οδοντοστοιχία: Το ίδιο αποτελεσματικά με την φαρμακευτική αγωγή

T (1)
 - Τ Λεμφοκύτταρα: Ρυθμίζουν την λειτουργία των Τ λεμφοκυττάρων

Υ (1)
 - Υποθυρεοειδισμός: Η προσωπική μου εμπειρία. TSH από 11,7 σε 3,6. Σε 40 μέρες

Φ (3)
 - Φλεγμονή: Γνωστά για τις ισχυρές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες τους, βοηθούν στην διαχείριση της χρόνιας φλεγμονής
 - Φοιτητικές εξετάσεις: Υποκειμενική αλλά και αντικειμενική βελτίωση
 - Φυσικά Κύτταρα-Φονείς: Ενισχύουν τα Φυσικά Κύτταρα-Φονείς, τόσο σε υγιείς όσο και σε ασθενείς

Χ (1)
 - Χοληστερόλη: ολική χοληστερόλη: μείωση 10-21%, HDL χοληστερόλη: αύξηση 10-30%. Σε συνδυασμό με διατροφή, η χοληστερόλη είναι εφικτό να μειωθεί κάτω από 150, χωρίς χάπι.

Ψ (1)
 - Ψωρίαση: Σχεδόν 100% εκκαθάριση σε εξανθήματα που κάλυπταν το 85% του σώματος - Αναφορά περίπτωσης

ΠΟΥ ΤΑ ΒΡΙΣΚΩ (7)

 - Η επιλογή παραγωγού ή εταιρείας είναι σημαντική;
 - Που μπορώ να τα αγοράσω;
 - Βρήκα χύμα. Να τα αγοράσω;
 - Είναι ακριβά;

 - Σε ποιες μορφές διατίθενται;
 - Ποια είναι η καλύτερη μορφή λήψης;
 - Ποια είναι τα πλεονεκτήματα από την ταμπλέτα ή την κάψουλα έναντι της σκόνης;

ΕΧΟΥΝ ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ; (4)

 - Θέλω να συνεργαστούμε αλλά ιατρός και σύζυγος δεν εγκρίνουν τα φαρμακευτικά μανιτάρια. Τί να κάνω ;

 - Έχουν παρενέργειες;
 - Η μακροχρόνια λήψη τους είναι επιβλαβής;
 - Εάν τα διακόψω, τί θα συμβεί στον οργανισμό μου;

ΤΡΟΠΟΣ ΧΡΗΣΗΣ (10)

 - Μπορώ να χρησιμοποιήσω 2 ή περισσότερα;

 - Μετά από πόσο χρονικό διάστημα θα δω αποτελέσματα;

 - Ποια είναι η βέλτιστη δοσολογία;
 - Ποιος είναι ο βέλτιστος τρόπος λήψης; εφάπαξ ή τμηματικά;

 - Πότε πρέπει να τα λαμβάνω; Πριν ή μετά το γεύμα;
 - Μπορώ να τα λαμβάνω όποια ώρα θέλω;
 - Πρέπει να τα λαμβάνω την ίδια ώρα;

 - Πότε μπορεί ένα παιδί να τα λάβει;
 - Κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης και γαλουχίας, επιτρέπονται;

 - Μπορώ να τα προσθέσω στον καφέ, στο τσάι ή στο σμούθι;

Έχεις άλλες ερωτήσεις;

Επικοινώνησε μαζί μου τώρα!

 

Φαρμακευτικά Μανιτάρια : Για ποιον λόγο ξεχωρίζουν ;

Κορυφαίος επιστημονικός φορέας των Η.Π.Α.:
"τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι μανιτάρια που χρησιμοποιούνται ως φάρμακο" (1)

 - Δεν υποκαθιστούν τον/την Ιατρό. Ωστόσο, σαφέστατα ενισχύουν το έργο τους
 - Χρήση σε ανθρώπινες μελέτες ήδη από την δεκαετία του 1940 (99-102)
 - 84 χώρες είναι ενεργές στον τομέα της έρευνας (43), μεταξύ αυτών και η Ελλάδα (44-57, 81, 82)
 - Εδώ και δεκαετίες έχουν εγκριθεί επίσημα σε Ιαπωνία και Κίνα (1)
 - Σε  καθημερινή  βάση δημοσιεύονται 5 νέες μελέτες για πληθώρα παθήσεων (χρόνιες, αυτοάνοσες, ψυχοσωματικές)
 - 200 καταχωρημένες κλινικές δοκιμές (706)
 - ευρύ φάσμα από πολύτιμες επιδράσεις και φαρμακολογικές δραστικότητες (3, 4). Για την ακρίβεια, ξεπερνούν τις 130 ! π.χ. αντιφλεγμονώδεις (3, 13, 21-23, 529-535, 538), αντιοξειδωτικές (24-26), ρύθμιση ανοσοποιητικού (59-65, 103)
 - Περισσότερα από 500 βιοενεργά συστατικά 
 - Επαναμυελίνωση για σκλήρυνση κατά πλάκας + νευραλγία τριδύμου
 - Ανακουφίζουν από τα "συμπτώματα" αντιμετωπίζοντας τα "αίτια" της νόσου, είτε αφορά έλλειψη θρεπτικών συστατικών είτε δυσλειτουργίες π.χ. φλεγμονή, οξείδωση, απορρύθμιση του ανοσοποιητικού κ.ά.
 - Ταξινομούνται ως "Λειτουργικά Τρόφιμα" (2, 4, 742-746) και ως "Διατροφοφάρμακα" (2)
 - Θεωρούνται τρόφιμα νέας γενιάς (17)
 - Έχουν χαρακτηριστεί από επιστήμονες ως "φυσικά φάρμακα" (155) και ως "μίνι-φαρμακευτικά εργοστάσια με θαυματουργές βιολογικές ιδιότητες" (93)
 - Ευθυγραμμίζονται με την έννοια της "Ολοκληρωμένης Ιατρικής", όπως την περιγράφει το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου των Η.Π.Α. (129)
 - Είναι προσαρμογόνα (140-144), ενεργοποιώντας τις προστατευτικές ιδιότητες του σώματος και διεγείρουν τις αναγεννητικές διαδικασίες του (145)
 - Χρησιμοποιούνται σε φαρμακολογικά σκευάσματα (747)
 - Έχουν συμπεριληφθεί τόσο στην Αμερικάνικη Βοτανική Φαρμακοποιία (748) και στην Θεραπευτική Επιτομή (Therapeutic Compendium) (749-31) όσο και στην Φαρμακοποιία της Κίνας (750).
 - Διδάσκονται σε Πανεπιστήμια (130) και συζητιούνται σε ειδικά συνέδρια (86)
 - Τα οφέλη είναι τόσο αξιοσημείωτα ώστε έχουν δημιουργηθεί και εξειδικευμένα επιστημονικά περιοδικά (86, 87)
 - Χρησιμοποιούνται φαρμακευτικώς εδώ και τουλάχιστον 5.000 χρόνια, σε πολλές περιοχές: στην αρχαία Ελλάδα πίστευαν ότι παρείχαν δύναμη στην μάχη, στην αρχαία Ρώμη τα αντιλαμβάνονταν ως «Τροφή των Θεών», στην Κίνα τα θεωρούν «ελιξίριο ζωής» (751)
 - Σύμφωνα με Αμερικάνο επιδημιολόγο "οι Έλληνες ιατροί τα χρησιμοποιούσαν πριν από 2.300 χρόνια" (90)
 - Χαρακτηριστικό του ενδιαφέροντος είναι και το άρθρο : "Φαρμακευτικά μανιτάρια: H νέα μαζική υστερία του Tik-Τok με 1 δισ. προβολές"

Εάν τα ανωτέρω δεδομένα αφορούσαν κάποιο νέο φάρμακο, θα είχε γίνει πρωτοσέλιδο σε όλα τα ΜΜΕ.

Παγκοσμίου φήμης μυκητολόγος γράφει:
"βρισκόμαστε σε μία ταχέως αναδυόμενη επιστημονική επανάσταση"

Τα πρώτα σημαντικά οφέλη από την εξατομικευμένη δοσολογία παρατηρούνται σε έως 4 εβδομάδες. 

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Τί είναι τα φαρμακευτικά μανιτάρια;
Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου των Η.Π.Α. (1):
"τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι μανιτάρια που χρησιμοποιούνται ως φάρμακο" (τελευταία προσπέλαση: 2/8/2025).

Το ότι μία τόσο ισχυρή δήλωση γίνεται από έναν επιστημονικό φορέα αυτού του βεληνεκούς, είναι, αν μη τι άλλο, κάτι που δεν μπορεί να αγνοηθεί εύκολα.
Βέβαια, συμπληρώνει ότι "ο FDA δεν έχει εγκρίνει την χρήση των φαρμακευτικών μανιταριών ως θεραπεία για τον καρκίνο ή οποιαδήποτε άλλη νόσο". Ταυτόχρονα, όμως, αναγνωρίζει ότι "για περισσότερα από 30 χρόνια έχουν εγκριθεί ως προσθήκη στις τυπικές θεραπείες για τον καρκίνο σε Ιαπωνία και Κίνα". Και προσθέτει ότι "σε αυτές τις χώρες χρησιμοποιούνται με ασφάλεια για μεγάλο χρονικό διάστημα, είτε μόνα τους είτε συνδυαστικά με ακτινοβολία ή χημειοθεραπεία" (1). Μάλιστα, συστατικά από φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν μελετηθεί σε ασθενείς με καρκίνο του στομάχου, του μαστού, του παχέος εντέρου και του πνεύμονα. Έχουν εγκριθεί και έχουν χρησιμοποιηθεί ως επικουρική θεραπεία σε χιλιάδες ασθενείς με καρκίνο από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 (1), ενώ πριν λίγα χρόνια διαπιστώθηκε ότι "περίπου 200 καταχωρημένες κλινικές δοκιμές έχουν εμφανιστεί στην επιστημονική βιβλιογραφία με επίκεντρο την χρήση συστατικών από φαρμακευτικά μανιτάρια, με έμφαση στην αντιμετώπιση του καρκίνου" (706).
Και, εκτός από τον καρκίνο,  χρησιμοποιούνται και σε άλλες νόσους (χρόνιες, αυτοάνοσες, ψυχοσωματικές). Τα φαρμακευτικά μανιτάρια περιέχουν συστατικά, τα οποία είναι βιολογικώς ενεργά (2), προσφέρουν σημαντικά οφέλη για την υγεία, παρουσιάζουν ένα ευρύ φάσμα από πολύτιμες επιδράσεις και φαρμακολογικές δραστικότητες (3, 4) και βοηθούν στη συνολική ανάπτυξη και εξέλιξη του σώματος μας (125).
Τα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν χαρακτηριστεί ως "πολύτιμοι βιολογικοί πόροι" (126) έχουν χρησιμοποιηθεί με επιτυχία για την αντιμετώπιση διαφόρων ασθενειών (89) και έχουν ερευνηθεί εκτενώς τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Η μεγάλη δεξαμενή προκαταρκτικών μελετών καθώς και οι κλινικές μελέτες, μάς υπόσχονται θαυματουργούς φυσικούς παράγοντες (127).
Από τα 14.000 είδη μανιταριών, περίπου τα 2.000 είναι βρώσιμα και μόνο τα 270 αναφέρονται ως φαρμακευτικά (122, 123) εκ των οποίων τα σημαντικότερα είναι 25 (124).
Τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούμενα αντικαρκινικά φυσικά προϊόντα με δεδομένα από ελεγχόμενες κλινικές δοκιμές, υποδηλώνοντας πιθανά οφέλη στην αντιμετώπιση του καρκίνου (5). Στη δεκαετία του 1960, η καλβασίνη ήταν το πιο συχνά αναφερόμενο φυσικό προϊόν που απομονώθηκε από φαρμακευτικά μανιτάρια και χρησιμοποιήθηκε ευρέως σε πολλά εργαστήρια ως αντικαρκινικός παράγοντας (94).

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Ποιες είναι λειτουργίες των φαρμακευτικών μανιταριών;
Όπως αναφέρει μία μελέτη που διερεύνησε την προφυλακτική ή θεραπευτική δράση τους κατά του κορωναϊού "τα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν τεκμηριωμένη δράση ενάντια σε διάφορες ασθένειες" (23).

Στην επιστημονική βιβλιογραφία αναφέρεται ότι οι φαρμακευτικές και θεραπευτικές λειτουργίες τους ξεπερνούν τις 130 ! (13, 140, 251-256)

Ενδεικτικά, να αναφέρω ορισμένες εξ'αυτών:
1. ανοσορυθμιστικές (64, 103), αντιοξειδωτικές (2, 104-106) και αντιφλεγμονώδεις (3, 23),
2. αντιαλλεργικές (3, 66, 107), αντιδιαβητικές (108-110) και αντιμικροβιακές (111, 112),
3. ηπατοπροστατευτικές (114) και νευροπροστατευτικές (115-120).

Ειδικά για τα οφέλη στο ανοσοποιητικό έχουν χαρακτηριστεί ως "αξιοσημείωτη πηγή φυσικών ανοσορυθμιστών" (65), ενώ μία μελέτη υποστήριξε την χρήση τους στις φαρμακευτικές βιομηχανίες ως φυσικούς αντιδιαβητικούς παράγοντες (110).
Όσον αφορά την αντιμικροβιακή δράση, σε ιστοσελίδα από το Υπουργείο Γεωργίας των Η.Π.Α αναφέρεται ότι "πολλοί αντιμικροβιακοί παράγοντες έχουν αναπτυχθεί από συστατικά μανιταριών για την προστασία των καλλιεργειών" (113).
Σχετικά με το ήπαρ, το ενδιαφέρον υπάρχει ήδη από την δεκαετία του 1950, με 2 σχετικές δημοσιεύσεις "Η μυκοθεραπεία στην κίρρωση του ήπατος" (101) και "Η μυκοθεραπεία σε παθήσεις του ήπατος και των χοληφόρων οδών" (128).

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Ποιοι είναι οι 10 συνηθέστεροι λόγοι χρήσης των φαρμακευτικών μανιταριών; 10/1/2025
Οι 10 πιο συνηθισμένοι λόγοι χρήσης, για τους οποίους μάλιστα υπάρχει επιστημονική υποστήριξη από ανθρώπινες μελέτες, είναι οι εξής:
1. Εγκεφαλική λειτουργία: Αλτσχάιμερ, άνοια, μνήμη
2. Απώλεια βάρους
3. Διαταραχές ύπνου
4. Ψυχική Υγεία: άγχος, κατάθλιψη, σχιζοφρένεια
5. Γονιμότητα, λίμπιντο
6. Θυρεοειδής (Γκρέιβς, χασιμότο)
7. Νεφρά: αιμοκάθαρση, νεφρική ανεπάρκεια, νεφρίτιδα λύκου
8. Καρδιά: αθηροσκλήρωση, αρρυθμίες, έμφραγμα, θρόμβωση, κολπική μαρμαρυγή, σταθερή στηθάγχη, στεφανιαία νόσος, τριγλυκερίδια, υπέρταση, χοληστερόλη
9. Καρκίνος
10. Αθλητισμός.
Δες την αναλυτική λίστα με τους 100+ λόγους.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Αφού τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι τόσο ευεργετικά, γιατί είναι άγνωστα; 29/3/2025
Μόνο άγνωστα δεν είναι !
Απεναντίας πλέον είναι ιδιαίτερα δημοφιλή, όπως αναγνωρίζεται και στην επιστημονική βιβλιογραφία (73-80, 85, 86, 88, 89, 91), και η δημοτικότητα τους σχετίζεται άμεσα με την επιστημονική έρευνα και ανάπτυξη (122).
Τα φαρμακευτικά μανιτάρια δεν είναι καινούργια, απλά είναι καινούργια για πολλούς ανθρώπους. Βέβαια, ειδικά στην Ελλάδα δεν θα έπρεπε να ήταν άγνωστα διότι, όπως αναφέρει και ένας αμερικανός επιδημιολόγος, "οι Έλληνες ιατροί τα χρησιμοποιούσαν πριν από περίπου 2.300 χρόνια" (90).

Ενδεικτικά, αναφέρω 14 επιχειρήματα ώστε να υποστηρίξω τον ισχυρισμό ότι δεν είναι άγνωστα:
1. Αρχικά, να αναφέρω ότι για τα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν δημιουργηθεί εξειδικευμένα επιστημονικά περιοδικά για να διερευνήσουν τις φαρμακευτικές τους ιδιότητες (86). Συνεπώς, όχι μόνο δεν είναι άγνωστα αλλά το ακριβώς αντίθετο: είναι τόσο εδραιωμένα ώστε έχουν και εξειδικευμένα περιοδικά.
Ας υποθέσουμε, όμως, ότι όντως τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι άγνωστα. Ακόμα και εάν ίσχυε αυτό, οι ενδείξεις τους αφορούν ένα ιδιαίτερα μεγάλο κοινό, το οποίο σημαίνει ότι είναι σε θέση να φανούν χρήσιμα σε πολλούς ανθρώπους. Δείτε την παράγραφο "10 λόγοι χρήσης με επιστημονική τεκμηρίωση".

2. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της Google, μόνο στην Ελλάδα - δεν συνεκτιμώ καν το παγκόσμιο ενδιαφέρον - γίνονται κάθε μήνα δεκάδες χιλιάδες αναζητήσεις (τελευταίος έλεγχος: 29/3/2025), με αποτέλεσμα να υπάρχουν πλέον περισσότερες από 10 εταιρείες που προμηθεύουν τα ελληνικά φαρμακεία και βιολογικά καταστήματα με συναφή συμπληρώματα διατροφής.

3. Βέβαια, όταν πρωτοξεκίνησα το 2012, ναι, ήταν άγνωστα.
Ωστόσο, από το 2014 - όταν δέχθηκα την 1η επικοινωνία από ιατρό που ήθελε φαρμακευτικά μανιτάρια για τον ίδιο, τους γονείς του και στην συνέχεια ένα μέλος της οικογένειας του που αντιμετώπιζε σοβαρό πρόβλημα Υγείας - τα πράγματα μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει άρδην.
Συχνά δέχομαι e-mail ή κλήσεις από ανθρώπους για συμβουλευτική υποστήριξη, όπου με ενημερώνουν ότι το τάδε ή το δείνα φαρμακευτικό μανιτάρι το ξεκινούν κατ'όπιν σύστασης ιατρού.

4. Στις μέρες μας, γράφοντας σε μία οποιαδήποτε μηχανή αναζήτησης την λέξη-κλειδί "φαρμακευτικά μανιτάρια" ή "medicinal mushrooms" θα διαπιστώσεις ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν προσελκύσει την προσοχή στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό.

5. λειτουργικά τρόφιμα:
Τα φαρμακευτικά μανιτάρια ταξινομούνται ως λειτουργικά τρόφιμα (2).

6. Φυσικά φάρμακα:
Κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα θρεπτικά συστατικά που λαμβάνονται από τα φαρμακευτικά μανιτάρια θεωρούνται φυσικά φάρμακα με πολύ λίγες παρενέργειες (155). Επίσης, τα μανιτάρια έχουν γίνει ελκυστικά ως πηγή για την ανάπτυξη φαρμάκων (124) και ίσως αξίζει να θυμόμαστε ότι περισσότερο από το 50% όλων των σύγχρονων κλινικών φαρμάκων είναι φυσικής προέλευσης (156).

7. Ολοκληρωμένη Ιατρική.
Αρχικά, τι είναι η Ολοκληρωμένη Ιατρική: σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου των Η.Π.Α. η "Ολοκληρωμένη Ιατρική" συνδυάζει συμβατικές θεραπείες (όπως φάρμακα ή χειρουργεία) με συμπληρωματικές θεραπείες, οι οποίες όμως έχουν αποδειχθεί ασφαλείς και αποτελεσματικές (129).
Σε συνέντευξη στο Πανεπιστήμιο Αριζόνα, ο ιατρός Andrew Weil αναφέρει ότι στην Ολοκληρωμένη Ιατρική διδάσκουν τους/τις ιατρούς να χρησιμοποιούν φαρμακευτικά μανιτάρια (130).
Τοποθετήσεις και αναρτήσεις για την μυκοθεραπεία και τα φαρμακευτικά μανιτάρια ως μέρος της Ολοκληρωμένης Ιατρικής γίνονται ακόμα από πλήθος επιστημονικών φορέων. Ενδεικτικά, θα αναφέρω το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου των Η.Π.Α. (1), στο Ηνωμένο Βασίλειο το Εθνικό Κέντρο Ολοκληρωμένης Ιατρικής με την ανάρτηση του "Η μαγεία των φαρμακευτικών μανιταριών" (131), και την Ολοκληρωμένη & Εξατομικευμένη Ιατρική με το εργαστήριο "Μυκοθεραπεία για την υγεία των γυναικών" (132), και την Βρετανική Εταιρεία Ολοκληρωμένης Ογκολογίας (137).
Επίσης, ογκολογικές κλινικές από διάφορες περιοχές ανά τον κόσμο εισάγουν στην φαρέτρα τους την Μυκοθεραπεία και τα φαρμακευτικά μανιτάρια, ενδεικτικά στην Ρωσία (133) και στην Ισπανία (134). Επιπρόσθετα, τοποθετήσεις γίνονται και από Νοσοκομείο Παίδων των ΗΠΑ (135), το Memorial Sloan Kettering Cancer Center (136), το Τμήμα Βετεράνων των ΗΠΑ (138), το Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον (139)

8. Προσαρμογόνα ή ανταπτογόνα [adaptogens]:
Ορισμένα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν προσαρμογόνες ιδιότητες (140-144).
Τα προσαρμογόνα έχουν ρυθμιστική δράση, ενεργοποιούν τις προστατευτικές ιδιότητες του σώματος, το προστατεύουν από την έκθεση του σε ακραίες συνθήκες και διεγείρουν τις αναγεννητικές διαδικασίες του σώματος (145).
Τα προσαρμογόνα αυξάνουν την συγκέντρωση, την απόδοση και την αντοχή κατά την διάρκεια κόπωσης (146). Επίσης, αυξάνουν την πνευματική εγρήγορση και την διαθεσιμότητα ενέργειας κατά την διάρκεια της ημέρας (147), ενώ έχουν εφαρμογές και στην δερματολογία, όπου ενισχύουν την αντίσταση και την προσαρμογή του δέρματος στο στρες (148), επιδιορθώνουν τον φραγμό του δέρματος, διατηρούν την ομοιόσταση του δέρματος, αναστέλλουν την φλεγμονή επιτυγχάνοντας τελικά την αντιμετώπιση δερματικών παθήσεων και την διατήρηση μιας υγιούς κατάστασης (149).
Ωστόσο, είναι κυρίως γνωστά για το ότι βοηθούν στην διαχείριση, στην καταπολέμηση και στην μείωση του στρες, αυξάνοντας την αντίσταση μας σε αυτό (146, 147, 150, 151) ρυθμίζοντας τα βασικά στοιχεία που εμπλέκονται σε παθολογίες που προκαλούνται από το στρες (152). Επιτρέπουν στον οργανισμό να εξουδετερώσει δυσμενείς φυσικούς, χημικούς και βιολογικούς στρεσογόνους παράγοντες (147), αυξάνοντας την ικανότητα του να προσαρμοστεί, να αναπτύξει ανθεκτικότητα και να επιβιώσει σε συνθήκες στρες (153, 154).
Όπως αναφέρει και μία ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε το 2017 "τα προσαρμογόνα είναι αδύνατο να περιγραφούν με την συμβατική έννοια της φαρμακολογίας" (154).

9. Τα φαρμακευτικά μανιτάρια θεωρούνται τρόφιμα νέας γενιάς (17). Μάλιστα, έχει προταθεί ότι μοιάζουν με μίνι-φαρμακευτικά εργοστάσια που παράγουν ενώσεις με θαυματουργές βιολογικές ιδιότητες (93).

10. Τα φαρμακευτικά μανιτάρια ταξινομούνται ως "(Δια)τροφοφάρμακα" ή "Διατροφοδραστικά" [Nutraceuticals]. Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ασφάλειας Τροφίμων, είναι σε θέση να χρησιμοποιηθούν ως συμπληρώματα διατροφής λόγω της δράσης τους, η οποία προάγει την υγεία και προλαμβάνει τις ασθένειες (2).
«Nutraceutical» είναι μία σύγχρονη έννοια, από το συνδυασμό των λέξεων "Nutrition" και "Pharmaceutical".

11. Ίδρυση εξειδικευμένου επιστημονικού περιοδικού για τα φαρμακευτικά μανιτάρια: η ταχεία αύξηση του ενδιαφέροντος για τα φαρμακευτικά μανιτάρια συνοδεύεται από μεγάλο αριθμό διαφορετικών ερευνητικών ομάδων. Δημιουργήθηκε ειδικό περιοδικό, το Διεθνές Περιοδικό για τα Φαρμακευτικά Μανιτάρια, ώστε αφενός να συγκεντρώσει όλες τις πληροφορίες σε αυτόν τον συναρπαστικό και διευρυνόμενο τομέα και αφετέρου να ενημερώνει για τις πιο πρόσφατες εξελίξεις (87).

12. Η παγκόσμια αγορά φαρμακευτικών μανιταριών έχει απλά εκτιναχθεί:
το 2024 αποτιμήθηκε σε 5,81 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ αναμένεται να υπερδιπλασιαστεί την επόμενη δεκαετία, και να αυξηθεί σε 13,67 δισεκατομμύρια δολάρια το 2034 (14), δηλαδή παρόμοιο μέγεθος με το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο (58), αν και άλλες πηγές αναφέρουν η παγκόσμια αγορά φαρμακευτικών μανιταριών προβλέπεται να φθάσει τα 83 ακόμα και τα 163 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι τις αρχές του δεκαετίας του 2030 (95, 96).

13. Διενεργούνται ειδικά συνέδρια για τα φαρμακευτικά μανιτάρια (86) και αυξάνεται συνεχώς η τοποθέτηση από Πανεπιστήμια και άλλους επιστημονικούς φορείς, καθώς και τα προγράμματα αξιοποίησης τους από κυβερνήσεις, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα με εκπαίδευση (39) και οικονομική ενίσχυση (40).

Ως εκ τούτου, δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι αφενός αυξάνεται η δημοτικότητα τους (41) και αφετέρου υπάρχει παγκοσμίως μια έξαρση του επιστημονικού ενδιαφέροντος για τις ευεργετικές επιδράσεις από τα φαρμακευτικά μανιτάρια (42, 86, 89, 90, 92, 93, 97, 98).

14. επιστημονική έρευνα για τα φαρμακευτικά μανιτάρια: Οι επιστήμονες ξεκίνησαν να ενδιαφέρονται για την μυκοθεραπεία ήδη από την δεκαετία του 1940 ! (99-102). Υπάρχουν εκτεταμένες κλινικές μελέτες για τα φαρμακευτικά μανιτάρια (41) και τουλάχιστον 84 χώρες είναι ενεργές στον τομέα της έρευνας (43), συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδος (44-57, 81, 82).
Όταν ήδη από το 2014, ένας παγκοσμίου φήμης μυκητολόγος έγραφε ότι "βρισκόμαστε σε μια ταχέως αναδυόμενη επιστημονική επανάσταση στα φαρμακευτικά μανιτάρια", προφανώς ήξερε τι έγραφε.
Το 2024, για την μυκοθεραπεία και ορισμένα από τα βασικότερα φαρμακευτικά μανιτάρια έγιναν 1.654 (!) επιστημονικές δημοσιεύσεις, δηλαδή κατά μέσο όρο σχεδόν 5 νέες δημοσιεύσεις ΚΑΘΕ μέρα. Και αυτός ο αριθμός αφορά ΜΟΝΟ την Αμερικάνικη Ιατρική Βιβλιοθήκη (Pubmed.gov) και ΜΟΝΟ μελέτες στην αγγλική γλώσσα. Δεν συνεκτίμησα άλλες μεγάλες βιβλιοθήκες (π.χ. Cochrane, Embase, ScienceDirect, Web of Science), πόσο μάλλον τις άλλες γλώσσες (π.χ. η Ιαπωνία, η Κίνα και η Ρωσία έχουν σημαντικό αριθμό νέων δημοσιεύσεων κάθε χρόνο, ιδίως η Ιαπωνία και η Κίνα όπου είναι στην κουλτούρα τους εδώ και αιώνες. Όπως είναι σε εμάς το ελαιόλαδο, το ίδιο είναι για την Ιαπωνία και την Κίνα τα φαρμακευτικά μανιτάρια).
Προσωπικά, μου είναι πλέον αδύνατον να διαβάζω όλες τις νέες μελέτες και για αυτόν τον λόγο - με την χρήση κατάλληλων φίλτρων - επιλέγω μόνο τις καλύτερες ώστε αφενός να μην χάνω τις πρόσφατες εξελίξεις και αφετέρου να είναι βιώσιμη η τακτική παρακολούθηση των καινούργιων δεδομένων.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Λαμβάνω φαρμακευτική αγωγή. Να την διακόψω και να ξεκινήσω τα φαρμακευτικά μανιτάρια;
Όχι.
Κατά την έναρξη των φαρμακευτικών μανιταριών ΠΟΤΕ δεν διακόπτουμε την φαρμακευτική αγωγή.

Τα φαρμακευτικά μανιτάρια χρειάζονται κάποιο εύλογο χρονικό διάστημα μέχρι να δράσουν στον οργανισμό.
Μετά από λίγες εβδομάδες (σε ορισμένες περιπτώσεις είναι εφικτό ακόμα και σε λίγες μέρες π.χ. νευραλγία τριδύμου), όπου τα συμπτώματα μας θα αρχίσουν σταδιακά να βελτιώνονται, τότε, ναι, μπορούμε προοδευτικά να μειώσουμε την φαρμακευτική αγωγή.

Βέβαια, αυτό θα γίνει ΜΟΝΟ με την σύμφωνη γνώμη του/της ιατρού μας.
Πότε δεν τροποποιούμε την φαρμακευτική αγωγή χωρίς την συγκατάθεση τους.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Λαμβάνω φαρμακευτική αγωγή. Μπορώ να καταναλώσω φαρμακευτικά μανιτάρια;
Ναι.

Αυτό οφείλεται στο ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια :
 - ενισχύουν την αποτελεσματικότητα της εκάστοτε φαρμακευτικής αγωγής (με αποτέλεσμα να είναι εφικτή ακόμα και η μείωση της δοσολογίας της),
ή/και
 - μειώνουν τις παρενέργειες των φαρμάκων (με αποτέλεσμα να βελτιώνεται η ποιότητα ζωής των ασθενών). 
Για του λόγου το αληθες, παραθέτω μία ενδεικτική πηγή για μία κατηγορία φαρμάκων (9).

Όπως αναφέρει και μία ανασκόπηση της επιστημονικής βιβλιογραφίας:
"οι άνθρωποι άτομα που λαμβάνουν φάρμακα ή βότανα θα πρέπει να είναι προσεκτικοί όταν χρησιμοποιούν μανιτάρια λόγω της πιθανότητας αλληλεπιδράσεων" (10).
Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, κατά την πρώτη συνεδρία είναι πολύ σημαντικό να γίνεται λεπτομερής καταγραφή των φαρμάκων και άλλων βοτάνων που τυχόν λαμβάνονται παράλληλα.

Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν υπάρχει απολύτως κανένα πρόβλημα διότι:
 - αφενός σημαντικός αριθμός ανθρώπινων μελετών έχει διενεργηθεί χορηγώντας φαρμακευτικά μανιτάρι μαζί με την εκάστοτε φαρμακευτική αγωγή, και
 - αφετέρου η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων που παρακολουθώ λαμβάνει 1, 2 ακόμα και περισσότερα διαφορετικά φάρμακα.

Το ίδιο ισχύει και για τα βότανα ή άλλα συμπληρώματα διατροφής.

Όπως αναφέρεται και στο "βιβλίο Μανιτάρια με Θεραπευτικές Δυνατότητες", "τα φαρμακευτικά μανιτάρια φροντίζουν την υγεία με ελάχιστες ανεπιθύμητες ενέργειες και αντενδείξεις" (116).

Έχοντας γράψει αυτά, υπάρχουν 2 περιπτώσεις, στις οποίες χρειάζεται να λαμβάνεται προσοχή:
 - όταν επίκειται χειρουργείο, και
 - σε μεταμόσχευση οργάνων όπου χορηγείται ανοσοκατασταλτική αγωγή.
Σε αυτές τις 2 περιπτώσεις, θα σύστηνα πλήρη διακοπή, τουλάχιστον 7 μέρες πριν, αν όχι 14 μέρες (11).
Μετά το χειρουργείο, τα φαρμακευτικά μανιτάρια μπορούν να ληφθούν επικουρικά ώστε να επιταχύνουν την αποκατάσταση, αν και κάθε περίπτωση χρειάζεται να αξιολογείται μεμονωμένα.

Σε κάθε περίπτωση, λόγω του ότι κάθε περίπτωση διαφέρει, εάν λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή, πριν προμηθευτείτε φαρμακευτικά μανιτάρια ρωτήστε την/τον ιατρό σας. Παράλληλα μπορεί να γίνει έλεγχος και από την πλευρά μου.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Τα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν αντιπηκτικές ιδιότητες;
Κάποια είδη, ναι, έχουν αντιπηκτικές ιδιότητες (157-163).

Αυτό το έχω διαπιστώσει και στην πράξη, όπου αρκετές φορές έχω λάβει αναφορές από ασθενείς ότι κατάφεραν να μειώσουν - σε κάποιο βαθμό - την αντιπηκτική αγωγή που είχε συνταγογραφηθεί από ιατρό.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Η χρήση των ποιοτικών φαρμακευτικών μανιταριών στον αθλητισμό υποστηρίζεται από ακαδημαϊκό ίδρυμα; 6/5/2025
Αρχικά, να τονιστεί ότι η διατροφή είναι ένα σημαντικό μέρος της αθλητικής απόδοσης (375), ενώ μεγάλος αριθμός αθλητών/τριών χρησιμοποιούν συμπληρώματα διατροφής ως μέρος της τακτικής τους προπόνησης ή του αγωνιστικού τους προγράμματος, συμπεριλαμβανομένου περίπου του 85% των ελίτ αθλητών στίβου (376).
Τα φαρμακευτικά μανιτάρια χρησιμοποιούνται ως συμπλήρωμα διατροφής κυρίως σε μορφή κάψουλας, ταμπλέτας ή σκόνης.
Σε γενικές γραμμές, οι Ακαδημίες Αθλητικής Διατροφής, έχουν ως σκοπό την προώθηση της προηγμένης αθλητικής διατροφής, την υποστήριξη αθλητών/τριών και αθλητικών ομάδων ώστε να διαπρέψουν στα υψηλότερα επίπεδα, καθώς και την εκπαίδευση έμπειρων συμβούλων αθλητικής διατροφής μέσω προγραμμάτων πιστοποίησης.

Υπάρχει Ακαδημία που να αναγνωρίζει τα αθλητικά οφέλη από ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια;

Βεβαίως.

Γνωστή Ακαδημία Αθλητικής Διατροφής στο εξωτερικό αναφέρει ότι τα οφέλη επιλεγμένων φαρμακευτικών μανιταριών είναι, μεταξύ άλλων, τα εξής:
1. Βελτίωση της αθλητικής απόδοσης
2. Αύξηση της πρόσληψης οξυγόνου
3. Καθυστέρηση στον χρόνο κόπωσης και εξάντλησης
4. Βελτίωση της αντοχής
5. Ενίσχυση του σθένους.

Επίσης, επισημαίνει την σημασία :
 - του κατάλληλου τρόπου χρήσης, καθώς και
 - της κατάλληλης δοσολογίας, η οποία είναι σαφώς αυξημένη σε σύγκριση με τον μέσο άνθρωπο που δεν αθλείται.
Και, κλείνει παραθέτοντας συγκεκριμένες οδηγίες.

Εδώ να συμπληρώσω ότι στο παρελθόν είχα μελετήσει το πρόγραμμα Ironman τριαθλητή, και για αυτόν τον λόγο θα πρότεινα μία μικρή βελτίωση στις συστάσεις που γίνονται από την εν λόγω Ακαδημία.

Να συμπληρώσω ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν χαρακτηριστεί ως ισχυρά μιμητικά άσκησης φυσικής προέλευσης.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπο χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Μπορούν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια να χρησιμοποιηθούν ως μιμητικό της άσκησης ; 6/5/2025
Αρχικά, τί είναι τα "μιμητικά της άσκησης" [exercise mimetics] ;
Τα μιμητικά της άσκησης είναι μια προτεινόμενη κατηγορία θεραπευτικών, τα οποία :
 - μιμούνται,
 - προσομοιώνουν, ή
 - ενισχύουν συγκεκριμένα
τις θεραπευτικές επιδράσεις που λαμβάνουμε από την σωματική άσκηση (377, 378).
Αυτή η πληροφορία ήταν καινούργια και για εμένα, και - αν μη τι άλλο - είναι σίγουρα εντυπωσιακή, ιδίως όταν είναι γνωστό ότι η αυξημένη σωματική δραστηριότητα έχει δείξει θετικά αποτελέσματα τόσο στην πρόληψη όσο και βελτίωση ενός ευρέος φάσματος ασθενειών, συμπεριλαμβανομένων εγκεφαλικών διαταραχών όπως η νόσος Αλτσχάιμερ και η άνοια, ο καρκίνος, ο διαβήτης και οι καρδιαγγειακές παθήσεις (379).
Τα μιμητικά άσκησης, γνωστά και ως "φάρμακα που μιμούνται την άσκηση" (380), είναι βιοενεργές ενώσεις, οι οποίες ενεργοποιούν σηματοδοτικές οδούς (381), ενώ λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μιμητικά της άσκησης που μειώνουν το οξειδωτικό στρες και βελτιώνουν την μιτοχονδριακή λειτουργία θα έχουν επίσης και αντιφλεγμονώδη δράση (382).
Παρόλο που τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει πλήρως τα σωματικά και ψυχικά οφέλη της άσκησης, τα μιμητικά της άσκησης έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν τουλάχιστον ορισμένα από τα οφέλη της άσκησης σε άτομα που :
 - δεν ασκούνται επαρκώς, ή
 - δεν είναι σε θέση, για διάφορους λόγους π.χ. ασθένεια, να ασκηθούν επαρκώς (383).
Επίσης, πρόσφατα στοιχεία έχουν αποδείξει ότι ορισμένα μιμητικά άσκησης είναι αποτελεσματικά στην ανακούφιση της νευροφλεγμονής και της νόσου Αλτσχάιμερ και, επιπλέον, αποτελούν μια χρήσιμη εναλλακτική επιλογή για ασθενείς που δεν μπορούν να εκτελούν τακτική σωματική άσκηση για την διαχείριση των νευροεκφυλιστικών διαταραχών (384), το οποίο συμβαίνει με σημαντικό αριθμό ανθρώπων με άνοια και Αλτσχάιμερ, ιδίως τους ανθρώπους που φιλοξενούνται σε δομές φροντίδας ηλικιωμένων.

Ωστόσο, τα "συνθετικά" μιμητικά άσκησης ναι, μεν προσφέρουν οφέλη αλλά με ένα υψηλό αντίτιμο διότι εγκυμονούν αρκετούς δυνητικούς κινδύνους. Στον αντίποδα, τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι "φυσικής" προέλευσης, ενώ επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν χαρακτηριστεί από επιστήμονες ως "ισχυρά μιμητικά άσκησης".
Επομένως, με ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια μπορούμε :
 - αφενός να λάβουμε τα οφέλη από τα μιμητικά άσκησης, και
 - αφετέρου να μην ανησυχούμε για τις δυνητικές παρενέργειες τους.
Με την προϋπόθεση, βέβαια, ότι η χρήση τους γίνεται υπεύθυνα.

Ενημερώνεστε και για τις οδηγίες (τρόπος χρήσης + δοσολογία) από γνωστή Ακαδημία Αθλητικής Διατροφής.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν εργογόνο δράση ; 6/5/2025
Αρχικά, ως «εργογενές βοήθημα» ορίζεται κάθε μέσο ενίσχυσης της αξιοποίησης της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής, του ελέγχου και της αποδοτικότητας της ενέργειας (385). 
Η αλληλεπίδραση μεταξύ της διατροφής, των εργογόνων βοηθημάτων και της αθλητικής απόδοσης αποτελεί εδώ και καιρό κεντρικό θέμα στην αθλητική επιστήμη (385). Στο πλαίσιο του αθλητισμού, ένα εργογόνο βοήθημα μπορεί να οριστεί ως μια τεχνική ή ουσία που χρησιμοποιείται με σκοπό την βελτίωση της απόδοσης (387). Οι αθλητές/τριες τα χρησιμοποιούν συχνά για να βελτιώσουν την απόδοση τους και να αυξήσουν τις πιθανότητές τους να κερδίσουν σε αγώνες (385).
Τα εργογόνα βοηθήματα ταξινομούνται γενικά σε πέντε κατηγορίες: (1) μηχανικά, (2) ψυχολογικά, (3) φυσιολογικά, (4) φαρμακολογικά και (5) διατροφικά (388). Στην τελευταία κατηγορία ανήκουν τα συμπληρώματα διατροφής (389). 
Μεταξύ άλλων, τα διατροφικά εργογόνα βοηθήματα στοχεύουν κυρίως στη βελτίωση της απόδοσης (είτε επηρεάζοντας τον ενεργειακό μεταβολισμό είτε επηρεάζοντας το κεντρικό νευρικό σύστημα) (390). Τα διατροφικά εργογόνα βοηθήματα μπορεί να είναι ολόκληρες τροφές, αλλά συνήθως είναι συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά ή ενώσεις που απομονώνονται από ολόκληρες τροφές (391).
Περίπου το 50% του γενικού πληθυσμού έχει αναφέρει ότι λαμβάνει  εργογόνα βοηθήματα, ενώ το 76% έως 100% των αθλητών/τριών σε ορισμένα αθλήματα αναφέρεται ότι τα χρησιμοποιούν (392).
Σε αυτό το σημείο είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η αριστεία αμαυρώνεται εάν ενισχυθεί τεχνητά με φάρμακα και ορμόνες (393). 

Όταν αποφασίζεις να χρησιμοποιήσεις εργογόνα βοηθήματα, χρειάζεται να επιλέξεις εκείνο ή εκείνα, τα οποία είναι επιστημονικώς τεκμηριωμένα (394).

Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν εργογόνο δράση ;
Σαφώς.

Για επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια, είτε ολόκληρα είτε απομονωμένες ενώσεις τους, έχει αποδειχθεί ότι εμφανίζουν πολυάριθμες βιολογικές δράσεις, οι οποίες συμπεριλαμβάνουν την εργογόνο δράση.
Η εργογόνος δράση τους σχετίζεται με το ότι περιέχουν βιοενεργές ενώσεις, οι οποίες λειτουργούν ως πρόδρομη ένωση της Τριφωσφορικής Αδενοσίνης [Adenosine Tri Phosphate - ATP], η οποία, όπως γνωρίζει κάθε φοιτητής/τρια αθλητικών επιστημών, είναι το κύριο μόριο που χρησιμοποιείται για την μεταφορά ενέργειας στα κύτταρα.
Δεν είναι τυχαίο ότι γνωστή Ακαδημία Αθλητικής Διατροφής έχει κάνει επίσημη τοποθέτηση για επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Ποια είναι η σχέση των ποιοτικών φαρμακευτικών μανιταριών με την τριφωσφορική αδενοσίνη (ATP); 7/5/2025
Η τριφωσφορική αδενοσίνη (ATP) είναι η πηγή ενέργειας σε κυτταρικό επίπεδο (395). Βρίσκεται σε κάθε κύτταρο και επηρεάζει κάθε διαδικασία που απαιτεί ενέργεια (396), αποτελώντας έναν πανταχού παρών ενδοκυτταρικό μεταβολίτης (397)
Η τριφωσφορική αδενοσίνη μειώνει την κόπωση, αυξάνει την δύναμη και την ισχύ και βελτιώνει την σύνθεση του σώματος. Επίσης, βελτιώνει την καρδιαγγειακή υγεία (396), ενώ διαδραματίζει εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της συσσωμάτωσης πρωτεϊνών, η οποία αποτελεί την κύρια αιτία απώλειας όρασης ή τύφλωσης παγκοσμίως (398).

Η συμμετοχή των ποιοτικών φαρμακευτικών μανιταριών στην παραγωγή τριφωσφορικής αδενοσίνης ευθύνεται επίσης και για την μείωση της σωματικής κόπωσης που παρατηρείται όταν χορηγούνται.
Μια βιοενεργή ένωση που είναι μοναδική σε επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει την παραγωγή τριφωσφορικής αδενοσίνης και αυξάνει την κυτταρική ενέργεια. Η εν λόγω ένωση λειτουργεί ως πρόδρομη ένωση της τριφωσφορικής αδενοσίνης, το οποίο εξηγεί και την εργογόνο δράση τους.
Πειραματικά αποτελέσματα έχουν αποκαλύψει ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια είχαν εξαιρετική ικανότητα να μετριάσουν το οξειδωτικό στρες και να αυξήσουν τα επίπεδα της τριφωσφορικής αδενοσίνης και αποτελούν έναν από τους λόγους όπου επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν περιγραφεί ως "ισχυρά μιμητικά άσκησης φυσικής προέλευσης", ενώ γνωστό Ακαδημαϊκό Ίδρυμα Αθλητικής Διατροφής αναγνωρίζει τα πολλαπλά οφέλη τους.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Ποιος είναι ο ρόλος των ποιοτικών φαρμακευτικών μανιταριών στην αύξηση του γλυκογόνου; 7/5/2025
Το γλυκογόνο αποτελεί σημαντική πηγή ενέργειας για την άσκηση. Στους ανθρώπους, η πλειονότητα του γλυκογόνου αποθηκεύεται στους σκελετικούς μύες (∼500 g) και στο ήπαρ (∼100 g) (399), ανάλογα με την προπόνηση, την διατροφή, την σύνθεση του τύπου των μυϊκών ινών, το φύλο και το σωματικό βάρος, και μπορεί να μειωθεί με την άσκηση (400).
 - όσον αφορά το μυϊκό γλυκογόνο, η εξάντληση του έχει προταθεί ως μία από τις κύριες αιτίες κόπωσης κατά τη διάρκεια της άσκησης (401) διότι το γλυκογόνο είναι ένα απαραίτητο υπόστρωμα, και η εξάντληση του έχει ως αποτέλεσμα την μείωση του ρυθμού αναγέννησης της Τριφωσφορικής Αδενοσίνης (402, 403).
 - όσον αφορά το ήπαρ, η περιεκτικότητα του σε γλυκογόνο αποτελεί την πιο σημαντική αποθήκη υδατανθράκων για τις συστημικές ανάγκες σε γλυκόζη (404). Τα αποθέματα γλυκογόνου στο ήπαρ βοηθούν επίσης εν μέρει στη μυϊκή δραστηριότητα και την άσκηση. Στην αρχή της άσκησης, το ήπαρ αρχίζει να διασπά το γλυκογόνο για να διατηρήσει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, καθώς οι μύες που εργάζονται το χρησιμοποιούν για ενέργεια (405).

Μελέτες έχουν δείξει ότι επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν εμφανή δραστικότητα ενάντια στην κόπωση. Ένας από τους μηχανισμούς που εξηγεί εν μέρει για ποιον λόγο μετριάζουν την κόπωση οφείλεται στο ότι αυξάνουν την αποθήκευση γλυκογόνου:
 - τόσο στο ήπαρ,
 - όσο και στους μύες.

Παράλληλα, τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια περιέχουν μοναδική βιοενεργή ένωση, η οποία λειτουργεί ως πρόδρομη ένωση της τριφωσφορικής αδενοσίνης, και αποτελεί έναν από τους λόγους που έχουν χαρακτηριστεί ως "ισχυρά μιμητικά άσκησης".

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Μπορούν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια να επιταχύνουν την αποκατάσταση της μυϊκής βλάβης που προκαλείται από την άσκηση; 20/5/2025
Η μυϊκή βλάβη που προκαλείται από την άσκηση είναι ένα γνωστό φαινόμενο που συμβαίνει μετά από νέα ή ασυνήθιστη άσκηση (494). Η κύρια συνέπεια είναι η απώλεια της λειτουργίας των σκελετικών μυών και ο πόνος (495), με αποτέλεσμα προσωρινή μείωση της παραγωγής μυϊκής δύναμης, αύξηση της παθητικής τάσης, αύξηση των ενδομυϊκών πρωτεϊνών στο αίμα (496) καθώς και μειωμένη απόδοση και μειωμένη ποιότητα προπόνησης (497).
Τα συμπτώματα της μυϊκής βλάβης που προκαλείται από την άσκηση εμφανίζονται συνήθως εντός των πρώτων 24 ωρών, κορυφώνονται από 24 έως 72 ώρες και μπορεί να διαρκέσουν από 5 έως 7 ημέρες μετά την άσκηση (498). Η μυϊκή βλάβη που προκαλείται από την άσκηση επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, όπως η ένταση, η διάρκεια, η λειτουργία, η μυϊκή ομάδα, η ηλικία, το φύλο, η γενετική και η διατροφική κατάσταση (499).
Το κάπνισμα επηρεάζει αρνητικά την αποκατάσταση των μυών που προκαλείται από την άσκηση (500) οδηγώντας τόσο σε περισσότερες σκελετικές βλάβες όσο και σε μυοκαρδιακές βλάβες (501).

Μία από τις πιο συχνά χρησιμοποιούμενες στρατηγικές για την αποκατάσταση της μυϊκής βλάβης είναι οι διατροφικές παρεμβάσεις (502). Ωστόσο, η επίδραση των ποιοτικών φαρμακευτικών μανιταριών στην επαναφορά και επέκταση των βλαστοκυττάρων στον ανθρώπινο σκελετικό μυ μετά την άσκηση παραμένει ανεξερεύνητη.
Με αυτό το σημείο ως αφετηρία, μία ομάδα επιστημόνων εξέτασε με ποιον τρόπο η χορήγηση φαρμακευτικών μανιταριών επιδρά σε σχετικούς δείκτες στον ανθρώπινο σκελετικό μυ μετά από διαλειμματική άσκηση υψηλής έντασης.
Ενήλικες νεαρής ηλικίας χωρίστηκαν σε 2 ομάδες. Στην πρώτη χορηγήθηκε εικονικό φάρμακο και στην δεύτερη χορηγήθηκαν επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια, σε συγκεκριμένη δοσολογία.
Πριν και μετά την διαλειμματική άσκηση υψηλής έντασης, πολλαπλές βιοψίες ελήφθησαν από τον μυ για ανάλυση μυϊκού ιστού.

ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Σημαντική νεκρωτική κυτταρική διήθηση παρατηρήθηκε 3 ώρες μετά την διαλειμματική άσκηση υψηλής έντασης και υποχώρησε εντός 24 ωρών.
Ωστόσο, αυτή η απόκριση μετριάστηκε σημαντικά με την χορήγηση φαρμακευτικών μανιταριών.
Επιπλέον, 24 ώρες μετά την άσκηση, παρατηρήθηκαν αυξήσεις στα κύτταρα CD34+, οι οποίες επιταχύνθηκαν σημαντικά με την χορήγηση φαρμακευτικών μανιταριών, έως και 3 ώρες. Αυτή η πρώιμη απόκριση συνέβαλε σε 4πλάσια αύξηση του αριθμού των κυττάρων Pax7+.

Η επιστημονική ομάδα που διενήργησε την εν λόγω μελέτη, στο συμπέρασμα της αναφέρει ότι αυτά τα αποτελέσματα τους παρέχουν την 1η ανθρώπινη απόδειξη που καταδεικνύει ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια επιταχύνουν την επίλυση της μυϊκής βλάβης που προκαλείται από την άσκηση. Αυτό το φαινόμενο σχετίζεται με το ότι στις κατεστραμμένες περιοχές υπάρχει ταχύτερη στρατολόγηση βλαστοκυττάρων για την αναγέννηση των μυών.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Μπορούν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια να βοηθήσουν με την αυξημένη κρεατινική κινάση ; 27/5/2025
Η κρεατινική κινάση, παλαιότερα γνωστή ως κρεατινική φωσφοκινάση, είναι ένα ενδοκυτταρικό ένζυμο που υπάρχει σε μεγαλύτερες ποσότητες στους σκελετικούς μύες, στο μυοκάρδιο και στον εγκέφαλο, ενώ μικρότερες ποσότητες υπάρχουν σε άλλους σπλαχνικούς ιστούς (593). Η κρεατινική κινάση είναι σημαντική για την διατήρηση της κυτταρικής ενέργειας και του μεταβολισμού των μυϊκών κυττάρων (594).
Τα επίπεδα της κρεατινικής κινάσης αυξάνονται παροδικά μετά από άσκηση ή βαριά χειρωνακτική εργασία. Τα επίπεδα της ίσως αυξηθούν έως και 30 φορές από το ανώτερο φυσιολογικό όριο εντός 24 ωρών έντονης σωματικής δραστηριότητας και στην συνέχεια θα μειωθούν αργά τις επόμενες 7 ημέρες. Ο βαθμός αύξησης της κρεατινικής κινάσης εξαρτάται από τον τύπο και την διάρκεια της άσκησης, με μεγαλύτερη αύξηση να υπάρχει σε ανθρώπους δεν είναι προπονημένοι (595).
Συχνά αυξημένη σε διάφορες μυϊκές διαταραχές (596), η κρεατινική κινάση είναι ο πιο ευαίσθητος δείκτης μυϊκής βλάβης. Ο σκελετικός μυς έχει την υψηλότερη περιεκτικότητα σε κρεατινική κινάση από οποιονδήποτε άλλο ιστό, περισσότερο από 3 φορές περισσότερη από την καρδιά ή τον εγκέφαλο, και κατά συνέπεια σχεδόν όλη η δραστικότητα της κρεατινικής κινάσης στο αίμα προέρχεται από τον σκελετικό μυ (597).

Η ισορροπημένη διατροφή, ιδίως όταν έχει εξατομικευθεί, παρέχει σημαντικά θρεπτικά συστατικά, τα οποία είναι σε θέση να βοηθήσουν στην πρόληψη της μυϊκής βλάβης που σχετίζεται με την άσκηση.

Όσον αφορά τα φαρμακευτικά μανιτάρια, πέρυσι δημοσιεύθηκε μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή, η οποία έδειξε ότι είναι σε θέση να υποστηρίζουν την υγεία των μυών.
Πιο συγκεκριμένα, χορηγήθηκε εκχύλισμα επιλεγμένων φαρμακευτικών μανιταριών σε δρομείς μεγάλων αποστάσεων (στην 1η ομάδα) και εικονικό φάρμακο (στην 2η ομάδα).
Η χορήγηση έγινε πριν από την έναρξη της σεζόν, κατά την διάρκεια της περιόδου προετοιμασίας.

Η διάρκεια της μελέτης ήταν σχεδόν 4 μήνες. 

Πριν από την έναρξη της μελέτης, τα επίπεδα της κρεατινικής κινάσης ήταν αυξημένα - πάνω από το φυσιολογικό εύρος - τόσο στην ομάδα εικονικού φαρμάκου όσο και στην ομάδα των φαρμακευτικών μανιταριών.

ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Είναι ενδιαφέρον ότι τα επίπεδα κρεατινικής κινάσης μειώθηκαν σημαντικά στην ομάδα των φαρμακευτικών μανιταριών, σε σύγκριση με την ομάδα του εικονικού φαρμάκου.

Όπως αναφέρει η επιστημονική ομάδα που διενήργησε την μελέτη, αυτά τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι το εκχύλισμα των εν λόγω των φαρμακευτικών μανιταριών  παρουσιάζει προστατευτική δράση στην μυϊκή βλάβη που παρατηρείται σε δρομείς μεγάλων αποστάσεων.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Μπορούν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια να βοηθήσουν με τα επίπεδα φερριτίνης σε δρομείς μεγάλων αποστάσεων ; 27/5/2025
Η φερριτίνη αποτελεί δείκτη των αποθεμάτων σιδήρου στον οργανισμό μας και είναι ο πιο ευαίσθητος και ειδικός βιοδείκτης για την αξιολόγηση της έλλειψης σιδήρου (598).

Αρκετές μελέτες έχουν αναφέρει ότι σε δρομείς μεσαίων αλλά και μεγάλων αποστάσεων τα επίπεδα φερριτίνη ήταν σημαντικά χαμηλότερα (599-601). Σε περίπτωση ανεπάρκειας σιδήρου, αυτό είναι σε θέση να έχει σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στην αθλητική απόδοση (602).
Τα χαμηλά επίπεδα φερριτίνης σε δρομείς μεγάλων αποστάσεων, που συχνά υποδηλώνουν έλλειψη σιδήρου, μπορούν να εκδηλωθούν ως :
 - κόπωση,
 - μειωμένη απόδοση και
 - καθυστερημένη αποκατάσταση, ενώ επηρεάζουν αρνητικά την συνολική υγεία.

Για δρομείς μεγάλων αποστάσεων με χαμηλή φερριτίνη, η εξατομικευμένη διατροφή είναι σε θέση να προσφέρει σημαντικά οφέλη αλλά σε κάποιες περιπτώσεις δεν είναι αρκετό.

Σε δρομείς μεγάλων αποστάσεων, μπορούν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο στην διατήρηση επαρκών επιπέδων φερριτίνης ;

Ας δούμε τι λένε τα επιστημονικά δεδομένα από μία μελέτη που δημοσιεύθηκε το καλοκαίρι του 2024.

Σε αυτήν την μελέτη, διεξήχθη μια ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο, διπλά-τυφλή μελέτη, στην οποία δρομείς μεγάλων αποστάσεων χωρίστηκαν σε 2 ομάδες:
 - στην 1η ομάδα χορηγήθηκε εκχύλισμα από επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια,
 - στην 2η ομάδα χορηγήθηκε εικονικό φάρμακο.
Η χορήγηση έγινε, πριν από την έναρξη της σεζόν, κατά την διάρκεια της περιόδου προετοιμασίας.

Η διάρκεια της χορήγησης ήταν σχεδόν 4 μήνες.

ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι ρυθμοί μεταβολής των επιπέδων φερριτίνης:
 - μειώθηκαν στην ομάδα εικονικού φαρμάκου, αλλά
 - αυξήθηκαν στην ομάδα των φαρμακευτικών μανιταριών.

Η ερευνητική ομάδα που διενήργησε την μελέτη αναφέρει ότι αυτές οι παρατηρήσεις υποδηλώνουν ότι τα συγκεκριμένα φαρμακευτικά μανιτάρια παρουσιάζουν βελτιωτική επίδραση στους δείκτες αναιμίας κατά την διάρκεια της περιόδου προετοιμασίας πριν από την έναρξη της σεζόν.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Κατά την διάρκεια της προπόνηση αντοχής, μπορούν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια να βοηθήσουν με την σύνθεση του σώματος ; 28/5/2025
Η σύνθεση σώματος αναφέρεται στις αναλογίες λιπώδους μάζας, μυϊκής μάζας, οστών και άλλων ιστών που αποτελούν το σώμα μας. Η κατανόηση της σύνθεσης του σώματος μας παρέχει σημαντικές πληροφορίες για την υγεία μας.
Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι η καθιστική ζωή σχετίζονται έντονα και ανεξάρτητα με την σύνθεση του σώματος (603). Επίσης, υπάρχει μια ανησυχητική τάση αύξησης του καθιστικού τρόπου ζωής μεταξύ των νέων. Ο καθιστικός τρόπος ζωής γίνεται ολοένα και πιο διαδεδομένος σε παιδιά και εφήβους/ες. Αυτή η τάση έχει αρνητικές συνέπειες στην σύνθεση του σώματος (604). 
Το θετικό είναι ότι η προπόνηση αντοχής βελτιώνει την σύνθεση του σώματος (605, 606). Ωστόσο, ακόμα και σε αθλητές/τριες, η καθιστική ζωή θέτει σε κίνδυνο την συνολική και τοπική σύνθεση του σώματος, ανεξάρτητα από το πόσο χρόνο αφιερώνουν στην προπόνηση (607).

Συνεπώς, τίθεται ένα εύλογο ερώτημα:
τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια, κατά την διάρκεια της προπόνησης αντοχής, παρέχουν πρόσθετα οφέλη ;

Η απάντηση δεν ήταν γνωστή μέχρι και πριν από λίγα χρόνια, όταν δημοσιεύθηκε μία μικρή τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή.

Σκοπός της ήταν η διερεύνηση των επιδράσεων της προπόνησης αντοχής σε συνδυασμό με την πρόσληψη συμπληρώματος που περιείχε ένα βότανο και ένα φαρμακευτικό μανιτάρι.

Συμμετείχαν ενήλικες νεαρής ηλικίας που έκαναν καθιστική ζωή.

Η διάρκεια της μελέτης ήταν σχεδόν 2 μήνες και χωρίστηκαν σε 2 ομάδες:
 - στην 1η ομάδα: προπόνηση + εικονικό φάρμακο, και
 - στην 2η ομάδα: προπόνηση + συμπλήρωμα σε εξατομικευμένη δοσολογία.

ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Τα ευρήματα έδειξαν ότι - σε σύγκριση με την ομάδα εικονικού φαρμάκου - η ομάδα που έλαβε το σκεύασμα είχε σημαντικά καλύτερη βελτίωση στην σύνθεση του σώματος. Πιο συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε βελτίωση στους εξής τομείς:
 - σωματικό βάρος,  
 - Δείκτης Μάζας Σώματος 
 - λιπώδης μάζα άνω άκρων
 - λιπώδης μάζα κορμού, και
 - μυϊκή μάζα κάτω άκρων.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Μπορούν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια να βοηθήσουν με την προπόνηση υψηλής έντασης ; 28/5/2025
Τα προγράμματα γυμναστικής υψηλής έντασης έχουν σχεδιαστεί για να καίνε λίπος και να αναπτύσσουν τους μύες γρήγορα, καταπονώντας τους μύες περισσότερο από άλλα είδη προπονήσεις (608). Παράλληλα, η προπόνηση υψηλής έντασης βελτιώνει τα αποτελέσματα αποκατάστασης σε διάφορες χρόνιες διαταραχές (π.χ. η σωματική απόδοση και η λειτουργική αναπηρία) (609).
Το κάπνισμα επηρεάζει αρνητικά την άσκηση υψηλής έντασης με πολλούς τρόπους. Μειώνει την αντοχή και την απόδοση, ενώ αυξάνει τον κίνδυνο τραυματισμού και καθυστερεί την αποκατάσταση. Επίσης, εμποδίζει την ανάπτυξη μυών και επηρεάζει την καρδιαγγειακή υγεία, καθιστώντας πιο δύσκολη την εκτέλεση προπονήσεων υψηλής έντασης. Συνεπώς, ένας ακόμα λόγος για την διακοπή του καπνίσματος. Μύθος ότι το άτμισμα είναι καλύτερο. Τα ιατρεία διακοπής (ιδιωτικά ή δημόσια) βοηθούν καθοριστικά στην διακοπή, εντός λίγων εβδομάδων.

Για προπόνηση υψηλής έντασης, συνιστάται μια διατροφή ενισχυμένη με ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια, ιδανικά με έμφαση στο χρονικό διάστημα λήψης. Η λήψη τους βοηθάει στην παροχή ενέργειας, καθώς και στην ενίσχυση της απόδοσης. Επίσης, βοηθούν στην μείωση της μυϊκής βλάβης και στην επιτάχυνση της αποκατάστασης μετά την προπόνηση.

Τα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν δοκιμαστεί σε πολλές μελέτες, με σημαντικά αποτελέσματα στην βελτίωση της απόδοσης στην σωματική άσκηση.
Μελέτες δείχνουν ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια βελτιώνουν την αξιοποίηση του οξυγόνου, αυξάνουν την παραγωγή της ATP και μειώνουν την κόπωση, οδηγώντας σε καλύτερη αντοχή κατά την διάρκεια της σωματικής δραστηριότητας. Έρευνες δείχνουν επίσης ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια βοηθούν στην μείωση της φλεγμονής (η φλεγμονή συμβάλλει στον μυϊκό πόνο και τους τραυματισμούς μετά από έντονη άσκηση).

Ενδεικτικά, αναφέρω τα ευρήματα μίας μελέτης που δημοσιεύθηκε πριν από λίγα χρόνια.

Σκοπός της ήταν να προσδιοριστούν οι επιδράσεις ενός μείγματος φαρμακευτικών μανιταριών στην προπόνηση υψηλής έντασης μετά από μόλις 1 και 3 εβδομάδες χορήγησης, αντίστοιχα.

Συμμετείχαν σχεδόν 30 ενήλικες νεαρής ηλικίας και χωρίστηκαν σε 2 ομάδες:
 - στην 1η ομάδα χορηγήθηκε ένα μείγμα επιλεγμένων φαρμακευτικών μανιταριών σε συγκεκριμένη δοσολογία, και
 - στην 2η ομάδα χορηγήθηκε εικονικό φάρμακο.

Η μέγιστη κατανάλωση οξυγόνου (VO2max), ο χρόνος έως την εξάντληση και το αναπνευστικό κατώφλι (VT) μετρήθηκαν σε κυκλοεργόμετρο.

ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Όσον αφορά την μέγιστη κατανάλωση οξυγόνου και το αναπνευστικό κατώφλι, τα ευρήματα έδειξαν ότι, μετά από 3 εβδομάδες, σημαντική βελτίωση υπήρχε μόνο στην ομάδα με τα φαρμακευτικά μανιτάρια, όχι στην ομάδα με το εικονικό φάρμακο.

Όσον αφορά τον χρόνο έως την εξάντληση, τα ευρήματα έδειξαν ότι μετά από 3 εβδομάδες είχε ξεπεράσει το 1 λεπτό (σχεδόν 70 δευτερόλεπτα) αλλά το αξιοσημείωτο ήταν ότι οφέλη υπήρξαν ακόμα και από την 1η εβδομάδα, όπου στην ομάδα με τα φαρμακευτικά μανιτάρια υπήρξε σημαντική βελτίωση κατά σχεδόν 30 δευτερόλεπτα. 

Αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια ίσως μπορούν να βοηθήσουν στην προπόνηση υψηλής έντασης ακόμα και σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Μπορούν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια να βοηθήσουν με την αερόβια ικανότητα μετά από προπόνηση σε υψόμετρο; 31/5/2025
Η προπόνηση σε υψόμετρο προκαλεί αλλαγές στην φυσιολογία μας, οι οποίες είναι πολύ παρόμοιες με εκείνες που προκαλούνται από την προπόνηση αντοχής (610).
Ως αποτέλεσμα, η προπόνηση σε υψόμετρο έχει γίνει δημοφιλής για την βελτίωση της αγωνιστικής απόδοσης (611) και έχει ενσωματωθεί στα προγράμματα προπόνησης αθλητών/τριών υψηλού επιπέδου (612, 613), ενώ χρησιμοποιείται ευρέως από ελίτ προπονητές/τριες για την βελτίωση της αγωνιστικής απόδοσης (614).
Η προπόνηση σε υψόμετρο μπορεί να βελτιώσει την αερόβια ικανότητα των αθλητών/τριών όσον αφορά την μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου και το επίπεδο αιμοσφαιρίνης (615, 619). Η προπόνηση σε υψόμετρο βελτιώνει την αερόβια ικανότητα ενισχύοντας και άλλους αιματολογικούς δείκτες (616). Ενδεικτικά, η επιστημονική βιβλιογραφία υποστηρίζει το γεγονός ότι η προπόνηση σε υψόμετρο αυξάνει σημαντικά την ερυθροποιητίνη ακόμα και από την 1η ημέρα (617), την περιεκτικότητα σε ερυθρά αιμοσφαίρια (618), την αιμοσφαιρίνη, καθώς και την μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου (620), δηλαδή παράγοντες που βελτιώνουν την αθλητική απόδοση.
Με έναν αυξανόμενο αριθμό αθλητών/τριών και προπονητών/τριών να υιοθετούν την προπόνηση σε υψόμετρο, έχει τονιστεί η σημασία της βελτιστοποίησης αυτού τους είδους προπόνησης (621). 
Αρχικά, διακοπή του καπνίσματος διότι επηρεάζει αρνητικά όχι μόνο τον μακροπρόθεσμο εγκλιματισμό σε υψόμετρο αλλά και την λειτουργία των πνευμόνων κατά την διάρκεια της παρατεταμένης παραμονής σε μεγάλο υψόμετρο (622). Μύθος ότι το άτμισμα είναι καλύτερο. Τα ιατρεία διακοπής (ιδιωτικά ή δημόσια) βοηθούν καθοριστικά στην διακοπή, εντός λίγων εβδομάδων.

διατροφή:
Η προπόνηση σε υψόμετρο, ειδικά σε μεγαλύτερα υψόμετρα, απαιτεί αλλαγές στην διατροφή για να υποστηριχθεί η προσαρμογή του σώματος σε χαμηλότερα επίπεδα οξυγόνου και αυξημένη ενεργειακή δαπάνη, το οποίο υποστηρίζεται τόσο από την επιστημονική βιβλιογραφία (623) όσο και από την Ομάδα Εμπειρογνωμόνων Διατροφής της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (624).

φαρμακευτικά μανιτάρια: 
Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια είναι σε θέση να προσφέρουν σημαντικά οφέλη στην αθλητική απόδοση καθώς μειώνουν την φλεγμονή, ενώ βοηθούν στην ανακούφιση του μυϊκού πόνου καθώς και του πόνου στις αρθρώσεις μετά από την άσκηση.

Επίσης, ορισμένα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν προσαρμογόνες ιδιότητες, βοηθώντας στην μείωση των αρνητικών επιπτώσεων από την καταπόνηση του σώματος, αυξάνοντας παράλληλα την απόδοση στην άσκηση αντοχής.

Επιπρόσθετα, τα φαρμακευτικά μανιτάρια περιέχουν πλήθος βιοδραστικών ενώσεων και αναστέλλουν το οξειδωτικό στρες που προκαλείται από την υποξία μέσω διαφόρων μηχανισμών. Έχει αποδειχθεί ότι ενισχύουν την οξυγόνωση των κυττάρων, βελτιώνοντας την αντοχή των πνευμόνων και οδηγώντας σε μείωση της κόπωσης κατά την άσκηση.

Εκτός από την ενίσχυση της απόδοσης, ορισμένα είδη, ενισχύουν ακόμα και την συγκέντρωση.

Στην εξωτερικό οι αθλητές/τριες συχνά τα εντάσσουν στην διατροφή τους, και το τελευταίο διάστημα γίνονται και στην Ελλάδα μία ολοένα και πιο γνωστή επιλογή.

Ενδεικτικά, αναφέρω τα ευρήματα μελέτης που δημοσιεύθηκε την προηγούμενη δεκαετία, η οποία διερεύνησε εάν σκεύασμα με 1 βότανο και 1 φαρμακευτικό μανιτάρι κατά την διάρκεια της προπόνησης σε μεγάλο υψόμετρο θα μπορούσε να ενισχύσει περαιτέρω την αερόβια ικανότητα αντοχής.

Η διάρκεια της μελέτης ήταν μόλις 2 εβδομάδες.

Οι αθλητές χωρίστηκαν σε 2 ομάδες:
 - στην 1η ομάδα χορηγήθηκε εικονικό φάρμακο, και
 - στην 2η ομάδα χορηγήθηκε το σκεύασμα, σε συγκεκριμένη δοσολογία.

ΕΥΡΗΜΑΤΑ =>
Σε σύγκριση με την ομάδα εικονικού φαρμάκου, η ομάδα που έλαβε το σκεύασμα είχε σημαντικά καλύτερα αποτελέσματα :
 - στον χρόνο εξάντλησης, 
 - στην δραστηριότητα του παρασυμπαθητικού, καθώς και 
 - στα επίπεδα ερυθροποιητίνης.

Η επιστημονική ομάδα που διενήργησε την εν λόγω μελέτη κατέληξε ότι η παροχή του εν λόγω σκευάσματος κατά την διάρκεια της προπόνησης σε υψόμετρο παρέχει μεγαλύτερα οφέλη στην βελτίωση της αερόβιας απόδοσης.
Αυτό το ευεργετικό αποτέλεσμα ίσως προκύπτει από την καλύτερη διατήρηση της δραστηριότητας του παρασυμπαθητικού και στις επιταχυνόμενες φυσιολογικές προσαρμογές κατά την διάρκεια της προπόνησης.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Μπορούν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια να βοηθήσουν με την ποιότητα ή/και την ποσότητα του ύπνου ; 26/3/2025
Υπάρχουν τουλάχιστον 3 φαρμακευτικά μανιτάρια, τα οποία είναι δοκιμασμένα σε ανθρώπινες μελέτες για διαταραχές ύπνου.

Συνολικά, η χρήση τους στην βελτίωση του ύπνου υποστηρίζεται από διάφορες πηγές (91, 257-271), ενώ έχουν χαρακτηριστεί ως "μια φυσική εναλλακτική για την αντιμετώπιση της αϋπνίας" (257) διότι έχουν δείξει ότι δρουν ευεργετικά με διάφορους μηχανισμούς.
Ενδεικτικά:
1. βελτιώνουν την αϋπνία και την ποιότητα της νυχτερινής ανάπαυσης
2. οδηγούν σε σημαντική αύξηση της συνολικής διάρκειας
3. περιέχουν ηρεμιστικά/υπνωτικά συστατικά (258), με κάποιες δημοσιεύσεις να αναφέρουν περισσότερα από 30
4. σε αντίθεση με την φαρμακευτική αγωγή, η οποία επιδρούν συνήθως σε 1 μόνο υποδοχέα, τα φαρμακευτικά μανιτάρια επιδρούν σε πολλούς ιστούς, και,
5. όπως αναφέρει και μία ελληνική επιστημονική ομάδα, περιέχουν μελατονίνη (259)

Ακολουθούν ορισμένες από τις αναφορές που έχω λάβει όλα αυτά τα χρόνια (τα σχετικά αποδεικτικά φαίνονται εδώ).

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Είμαι πολύ ευχαριστημένη διότι με κρατάει ήρεμη και η ποιότητα του ύπνου μου είναι ιδανική!!!
Όπως σας είχα αναφέρει είχα θέμα στην ποιότητα ύπνου!
Α.

Η κυρία Α. είχε αναφέρει ότι ο σύζυγος της ροχαλίζει. Της ανέφερα ευρήματα μελέτης όπου επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια μείωσαν το ροχαλητό και απάντησε το εξής:
"κοιμάμαι πλέον τέλεια, πολύ χαλαρά και δεν με ενοχλεί πια το ροχαλητο! Το εντυπωσιακό είναι ότι και να ξυπνήσω, ξανακοιμάμαι εξίσου εύκολα!!!"
Α.

Αυτό που είδα 3 μέρες τώρα που παίρνω τις κάψουλες είναι πως ο υπνος μου είναι βαθύτερος σε σχέση με πριν.
Π.

Βελτιώθηκε και ο ύπνος μου.
Κοιμάμαι χωρίς να ξυπνάω συνέχεια
Μ.

ΜΕ ΒΟΗΘΗΣΕ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ, ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ ΕΙΔΙΚΑ !
Κ.

Μία κυρία έγραψε με νόσο Πάρκινσον έγραψε:
"ΜΕ ΒΟΗΘΑ ΠΟΛΥ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ"

Όταν ρώτησα με ποιον τρόπο την βοηθάει, έγραψε :
"ΑΥΞΗΣΕ ΤΗΝ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΥΠΝΟΥ. ΕΙΜΑΙ ΣΤΗ ΦΑΣΗ ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΩ ΤΟ [όνομα φαρμάκου].
Μ.

Μία κυρία με καυσαλγία στο στόμα ανέφερε ότι "Ο ύπνος είναι πολύ καλύτερα και ξυπνάω πια ξεκούραστη"
Σ.

όσο για τον ύπνο μου μπορώ να πω ότι κοιμάμαι πιο εύκολα
Τ.

Η κυρία Ε. με ελάχιστη δοσολογία ανέφερε:
"παρατήρησα αλλαγή στην ποσότητα ύπνου.
Ακόμη είδα και μια μικρή βελτίωση της μνήμης μου".

Όταν της ρώτησα εάν θα μπορούσε να ποσοτικοποιήσει την αλλαγή, τότε απάντησε :
"2-3 ώρες"

Μετά από 3 μέρες συμπλήρωσε:
"Άρχισε να επηρεάζεται και η ποιότητα πλέον του ύπνου. Σηκώνομαι το πρωί πιο ξεκούραστη"
Ε.

Αρχές Μαΐου, σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχα με την κυρία Β. μού ανέφερε ότι  π ρ ι ν  ξεκινήσει, ξύπναγε κατά την διάρκεια του βραδινού ύπνου για να καπνίσει και το "μάτι ήταν γαρίδα".
Μετά από 2-3 μέρες χρήσης, πάλι ξυπνάει για να καπνίσει, αλλά τα μάτια της είναι "βαριά" και με το που τελειώνει το τσιγάρο, αποκοιμιέται κατευθείαν.
Μ.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Τα φαρμακευτικά μανιτάρια δρουν ευεργετικά σε αυτοάνοσες παθήσεις; 2/2025
Ναι.
Τα αποτελέσματα τους προκύπτουν μέσω διαφόρων μηχανισμών, εκ των οποίων ένας από τους βασικότερους είναι η ανοσορύθμιση, η οποία είναι πολύ καλά τεκμηριωμένη. Είναι αδύνατο να παραθέσω το σύνολο της επιστημονικής βιβλιογραφίας και για αυτόν τον λόγο ακολουθούν ορισμένες ενδεικτικές ανασκοπήσεις της επιστημονικής βιβλιογραφίας που υποστηρίζουν αυτόν τον ισχυρισμό:
 - Σύμφωνα με ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε το 2022 στο επιστημονικό περιοδικό Η Ανακάλυψη Φαρμάκων Σήμερα, έχουν αναφερθεί περισσότερες από 130 φαρμακευτικές επιδράσεις των μανιταριών (13, 140, 251-256), συμπεριλαμβανομένης της ανοσορύθμισης (59).
 - Ανασκόπηση του 2021 στο επιστημονικό περιοδικό Αυτοανοσία αναφέρει ότι "συγκεκριμένες ενώσεις είναι υπεύθυνες για τις περισσότερες από τις βιολογικές επιδράσεις των μανιταριών, ιδίως όσον αφορά τις ανοσορυθμιστικές" (60).
 - Ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε το 2020 στο επιστημονικό περιοδικό Σύνορα στην Φαρμακολογία έκανε μια επισκόπηση των κλινικών στοιχείων των φαρμακευτικών μανιταριών και διαπίστωσε "θετικές επιδράσεις στην ανοσορύθμιση" (61).
 - Ανασκόπηση του 2023 αναφέρει ότι "τα μανιτάρια έχουν ένα ευρύ φάσμα φαρμακολογικών δράσεων, συμπεριλαμβανομένης της ανοσορύθμισης" (62)
 - Σύμφωνα με ανασκόπηση του 2017 στο επιστημονικό περιοδικό Φαρμακευτική Τροφή "τα μανιτάρια φαίνεται να έχουν πολλά οφέλη, τα οποία συμπεριλαμβάνουν την ρύθμιση του ανοσοποιητικού (63).
 - Κλείνοντας, σύμφωνα με ανασκόπηση του 2020 "τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι μια σημαντική πηγή φυσικών ανοσορυθμιστών" (64).

"Ανοσορύθμιση" σημαίνει ότι ρυθμίζουν το ανοσοποιητικό να λειτουργεί εντός των φυσιολογικών ορίων:
 - είτε αυτό ΥΠΟλειτουργεί,
 - είτε ΥΠΕΡλειτουργεί,
ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες του οργανισμού.

Ορισμένοι άνθρωποι, μεταξύ αυτών και επαγγελματίες Υγείας, δεν κατανοούν αυτόν τον μηχανισμό και πιστεύουν - εσφαλμένα - ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε αυτοάνοσα.

Το ακριβώς αντίθετο ισχύει.
Τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι ευεργετικά στα αυτοάνοσα.

Ενδεικτικά, παραθέτω το σχετικό απόσπασμα από μία ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε το 2024 (65):
"τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι σε θέση να βοηθήσουν στην ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος:
 - είτε ενισχύοντας,
 - είτε καταστέλλοντας
την δραστηριότητα του, ανάλογα με τις ειδικές ανάγκες του σώματος".

Συμπληρωματικά, παραθέτω και απόσπασμα από ανάρτηση στην ιστοσελίδα φημισμένου κέντρου για τον καρκίνο (Memorial Sloan Kettering Cancer Center):
«διπλή επίδραση», το οποίο σημαίνει ότι η δράση ήταν ταυτόχρονα ανοσοΔΙΕΓΕΡΤΙΚΗ και ανοσοΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΗ (71).

Αυτός ο, αν μη τι άλλο, εντυπωσιακός μηχανισμός αποτελεί έναν ακόμα λόγο για τον οποίο τα φαρμακευτικά μανιτάρια αποτελεί πολύτιμη προσθήκη σε κάθε διατροφή, και εξηγεί σε μεγάλο βαθμό πάνω σε ποια βάση τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι ευεργετικά :
 - τόσο σε παθήσεις, στις οποίες το ανοσοποιητικό έχει πληγεί και ΥΠΟλειτουργεί, όπως είναι π.χ. η γρίπη, οι εποχιακές ιώσεις αλλά ακόμα και ο καρκίνος (1, 59, 66) και ο HIV (67) ενισχύοντας και διεγείροντας το ανοσοποιητικό (68-70)
 - όσο και σε παθήσεις, στις οποίες το ανοσοποιητικό ΥΠΕΡλειτουργεί με αποτέλεσμα να επιτίθεται στον ίδιο τον οργανισμό, όπως συμβαίνει με τα αυτοάνοσα και τις αλλεργίες (60, 72).

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Ποια είναι η αποτελεσματικότητα των φαρμακευτικών μανιταριών στην αντιμετώπιση των στοματικών αυτοάνοσων νοσημάτων ; 23/9/2024
Ακολουθεί ιστορία Υγείας από τον κύριο Παναγιωτακόπουλο (για του λόγου του αληθές, δίπλα φαίνεται και το σχετικό αποδεικτικό).

Προ πενταετίας διαπίστωσα ότι πάσχω από ένα στοματικό αυτοάνοσο με χαρακτηριστικά συμπτώματα :
 - τις φουσκάλες στα ούλα, και
 - τα ούλα μου βρισκόντουσαν σε διαρκή αιμορραγική κατάσταση λόγω του αυτοάνοσου.

Το αυτοάνοσο αυτό το ανακάλυψε κατ'όπιν σχετικής βιοψίας η Καθηγήτρια Πανεπιστημίου κα Ουρανία Γαλίτη.

Θεραπεία του αυτοάνοσου αυτού, όπως μου είπε η εν λόγω Καθηγήτρια, δεν υπάρχει.

Με την οδοντόκρεμα φαρμακευτικών μανιταριών το αυτοάνοσο έπαψε να υπάρχει και μέχρι στιγμής δεν έχω κανένα σύμπτωμα.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Έχουν θέση τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια στην αντιμετώπιση του μακροχρόνιου (long) COVID ; 20/5/2025
Το μακροχρόνιο COVID είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει ανθρώπους με συμπτώματα που αναπτύσσονται και παρατείνονται μετά την μόλυνση από COVID-19 (476). Πρόκειται για παθολογική κατάσταση, η οποία επιμένει μετά την περίοδο ανάρρωσης από τη νόσηση με COVID-19. Τα προσβεβλημένα άτομα δεν αναρρώνουν για αρκετές εβδομάδες ή ακόμα και μήνες μετά (477). O συνολικός παγκόσμιος επιπολασμός του COVID μακροχρόνιου έχει εκτιμηθεί από 14,4% έως 40% (478-480), αν και άλλες πηγές αναφέρουν 2,7% (481).
Φαίνεται να υπάρχει σχετικά ισχυρή συσχέτιση μεταξύ του καπνίσματος και ορισμένων οριστικών κλινικών παραγόντων του μακροχρόνιου COVID, κυρίως αναπνευστικών και καρδιακών προβλημάτων (482). Μάλιστα, μπορούμε να πούμε ότι το κάπνισμα καθώς και το άτμισμα αποτελούν παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη μακροχρόνιας και επίμονης μετα-COVID-19 νοσηρότητας (483).
Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της παρατεταμένης COVID είναι: υπερβολική κόπωση, αίσθημα δύσπνοιας, προβλήματα με την μνήμη και την συγκέντρωσή («εγκεφαλική ομίχλη»), αίσθημα παλμών στην καρδιά, ζάλη, πόνος στις αρθρώσεις και μυϊκοί πόνοι (484). Η παρατεταμένη COVID ορίζεται ως η παρουσία συμπτωμάτων που επιμένουν για περισσότερο από 3 μήνες μετά την διάγνωση της COVID-19, τα οποία δεν μπορούν να εξηγηθούν με εναλλακτικές διαγνώσεις (485).

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή για την μακροχρόνια COVID. Η θεραπεία περιλαμβάνει την αντιμετώπιση οποιωνδήποτε συμπτωμάτων έχουν οι ασθενείς (476), η οποία χρειάζεται να συμπεριλαμβάνει τόσο την διατροφή (486, 487), όσο και τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια, για τα οποία υπάρχει ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον (488, 489).

Ειδικά για τα φαρμακευτικά μανιτάρια, ήδη από τον Απρίλιο του 2022 έχει αναφερθεί ότι βρίσκονται σε καλή θέση ως πιθανή θεραπευτική επιλογή λόγω των λειτουργιών και ιδιοτήτων τους, δεδομένου ότι για συγκεκριμένες βιοενεργές ενώσεις τους αποδείχθηκε ότι είναι ικανές να προκαλέσουν μια επίδραση που θα μπορούσε να θεωρηθεί εφαρμόσιμη :
 - στην πρόληψη της COVID-19,
 - στον μετριασμό των συμπτωμάτων της, ή
 - στην μείωση της σοβαρότητας της νόσου (490).
Λίγους μήνες μετά, μία άλλη δημοσίευσε ανέφερε ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια περιέχουν ενώσεις με ευρύ φάσμα αντιιικής δράσης, ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα, και καταπολεμούν τον κορωναϊό (COVID-19) (491).
Τα οφέλη των φαρμακευτικών μανιταριών είχαν προταθεί από την αρχή: μία δημοσίευση που έγινε τον Ιούλιο του 2020 αναφέρει ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια θα μπορούσαν να έχουν προφυλακτική ή θεραπευτική δράση έναντι της πνευμονικής επιλοίμωξης και της σοβαρής πνευμονικής φλεγμονής που συχνά περιπλέκει την λοίμωξη COVID-19. Συμπληρώνει ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν τεκμηριωμένες επιδράσεις έναντι λοιμώξεων και φλεγμονωδών διαταραχών. Επιλεγμένα είδη έχει αποδειχθεί ότι ασκούν αντιμικροβιακή δράση έναντι ιικών παραγόντων, Gram-θετικών και Gram-αρνητικών βακτηρίων και παρασίτων, καθώς και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, οι οποίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την καταπολέμηση της COVID-19 (492).
Δύο φαρμακευτικά μανιτάρια δοκιμάστηκαν επιτυχώς σε ανθρώπινες μελέτες για τον κορωναϊό, ενώ ένα ακόμα συστήθηκε από το Γενικό Γραφείο της Επιτροπής της Εθνικής Υγείας και το Γραφείο Κρατικής Διοίκησης της Κινέζικης Ιατρικής.

Βέβαια, η χρήση των ποιοτικών φαρμακευτικών μανιταριών έχει προταθεί και στον μακροχρόνιο COVID (488, 493).
Μάλιστα, σε μία μελέτη που δημοσιεύθηκε πριν από λίγους μήνες σε ασθενείς με μακροχρόνια COVID δοκιμάσθηκε ένα εκχύλισμα επιλεγμένων φαρμακευτικών μανιταριών ώστε να τα αξιολογήσουν στην ανακούφιση των μακροχρόνιων συμπτωμάτων COVID.
Συμμετείχαν περισσότεροι από 100 άνθρωποι και χωρίστηκαν σε 2 ομάδες.
Η διάρκεια της μελέτης ήταν 12 εβδομάδες.

ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Οι ασθενείς που έλαβαν τα φαρμακευτικά μανιτάρια εμφάνισαν βελτίωση στα μακροχρόνια συμπτώματα COVID σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου.
Επίσης, παρουσίασαν βελτίωση στην :
 - κόπωση,
 - στην αϋπνία, καθώς και
 - στα αναπνευστικά συμπτώματα.
Επιπρόσθετα, τα φαρμακευτικά μανιτάρια βελτίωσαν την ποιότητα ζωής, τόσο την σωματική συνιστώσας, όσο και την ψυχική.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Μπορούν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια να αναστρέψουν 100% την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση; Αναφορά περίπτωσης. 9/6/2025
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι μια πάθηση κατά την οποία υπάρχει ανάδρομη ροή του περιεχομένου του στομάχου στον οισοφάγο ή πέρα ​​από αυτόν π.χ. στοματική κοιλότητα, λάρυγγας ή πνεύμονες (671). Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι μια συχνή πεπτική νόσος σε όλο τον κόσμο (672), η οποία ταλαιπωρεί περίπου 1 στους 7 ανθρώπους (673), ενώ στην Ευρώπη ανέρχεται ακόμα και σε 1 στους 4 (674). Σε διάστημα 30 ετών, ο συνολικός αριθμός των ασθενών αυξήθηκε κατά 75% (675).
Το κάπνισμα είναι ένας αιτιολογικός παράγοντας για την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (676). Οι καπνιστές/τριες είναι γνωστό ότι διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (677). Επομένως, ένας ακόμα λόγος για την διακοπή του καπνίσματος. Μύθος ότι το άτμισμα είναι καλύτερο. Τα ιατρεία διακοπής (ιδιωτικά ή δημόσια) βοηθούν καθοριστικά στην διακοπή, εντός λίγων εβδομάδων.

Η θεραπεία της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης συνήθως περιλαμβάνει έναν συνδυασμό φαρμάκων και διατροφής. Σε σοβαρές περιπτώσεις ή όταν τα φάρμακα δεν λειτουργούν, υπάρχει και το ενδεχόμενο της χειρουργικής επέμβασης.

διατροφή:
Η εξατομικευμένη διατροφή :
 - επικεντρώνεται σε τροφές που ελαχιστοποιούν την παλινδρόμηση οξέος,
 - αποφεύγοντας παράλληλα τους κοινούς παράγοντες που προκαλούν γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, δεδομένου ότι ορισμένες τροφές είναι γνωστό ότι προκαλούν συμπτώματα.
Το βέλτιστο είναι να συνεργαστείς με έναν/μία επαγγελματία Υγείας για να σε βοηθήσει να δημιουργήσεις το δικό σου, προσωπικό, σχέδιο διατροφής για την ελαχιστοποίηση των συμπτωμάτων σου.

φαρμακευτικά μανιτάρια:
Μέσα Μαρτίου, ο κύριος Κ. μού έθεσε το εξής ερώτημα :
"Θα μπορούσα με τα φαρμακευτικά μανιτάρια να απαλλαγώ πλήρως από το νέξιουμ [Nexium] που λαμβάνω για την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση που με ταλαιπωρεί εδώ και πολλά χρόνια ;

Του απάντησα ότι το να μειώσουμε την δοσολογία, ναι, είναι εφικτό. Ωστόσο, το να διακόψουμε πλήρως την αγωγή, ιδίως χωρίς αλλαγές στην διατροφή, όχι, δεν είναι εφικτό. 

Πόσο έξω έπεσα.

Η εκτίμηση μου ήταν λάθος διότι σε περίπου 10 εβδομάδες, ο κύριος Κ. απαλλάχθηκε πλήρως από το νέξιουμ, και πλέον είναι χωρίς κανένα σύμπτωμα. Τα φαρμακευτικά μανιτάρια δεν σταματούν να με εντυπωσιάζουν.

Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. 

Στην αρχική επικοινωνία που είχα με τον κύριο Κ. μού είχε αναφέρει ότι λαμβάνει το νέξιουμ σε δοσολογία των 40 mg. Μου είχε αναφέρει ότι αυτή η δοσολογία δεν τον κάλυπτε πλήρως αλλά λόγω του ότι δεν ήθελε να επιβαρύνει τον οργανισμό του με μεγαλύτερη δοσολογία, αποφάσισε να σταματήσει σε αυτήν την δοσολογία, δεδομένου ότι τα συμπτώματα που είχε τού ήταν ανεκτά. 
Αφού έλαβα το ιστορικό του και κάναμε την αρχική συνεδρία, ξεκίνησε 29 Μαρτίου να λαμβάνει επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια.

Μου ανέφερε ότι από την 1η εβδομάδα υπήρξε βελτίωση στην συμπτωματολογία.
Στην πορεία μειώσαμε την δοσολογία του νέξιουμε κατά 50%, δηλαδή η ημερήσια δοσολογία του ήταν πλέον 20 mg, χωρίς όμως να υπάρξει καμμία επιδείνωση. Εν συνεχεία, ξαναμείωσαμε την ημερήσια δοσολογία, στα 10 mg, και μετά από ένα σύντομο χρονικό διάστημα με κάλεσε για να μου αναφέρει ότι δεν υπήρξε απολύτως καμμία επιδείνωση και είναι έτοιμος για την πλήρη διακοπή του φαρμάκου. Υπήρχε και η σύμφωνη γνώμη του ιατρού του. 

20 Μαΐου επικοινώνησε εκ νέου και ανέφερε ότι δοκίμασε να κόψει και τα 10mg αλλά δεν κατέστη δυνατό. Την ίδια μέρα ένιωσε ενόχληση. Δεν ήταν πολύ μεγάλη ενόχληση, ήταν σε χαμηλότερο βαθμό μεν, αλλά υπήρξε ενόχληση και συγκεκριμένα αφορούσε μικρές καούρες, με αποτέλεσμα να επαναφέρει το νέξιουμ στην μικρή δοσολογία των 10 mg. 

Συμπλήρωσε, βέβαια, το εξής:
"πριν τα φαρμακευτικά μανιτάρια έτρωγα, και μετά το φαγητό ρευόμουν. Σαν να μην χώνευα καλά ή και καθόλου, έπρεπε να πίνω σόδες. Τώρα με τα φαρμακευτικά μανιτάρια, ούτε καν ρεύομαι. Ξεχνάω ότι είχα πρόβλημα στο στομάχι".

2 Ιουνίου ήταν η μεγάλη ημέρα. 
Κάλεσε και ανέφερε ότι ήταν η 1η μέρα χωρίς νέξιουμ. Έφαγε γίγαντες επίτηδες, ένα γεύμα που δεν το θεωρεί ελαφρύ, για να δει τι γίνεται. Και μετά από αρκετές ώρες δεν τον είχε ενοχλήσει καθόλου. Συγκεκριμένα ανέφερε "καμμία μα καμμία ενόχληση". Αυτό του προκάλεσε μεγάλη αίσθηση διότι εάν αυτό είχε συμβεί στο παρελθόν - πριν ξεκινήσει τα φαρμακευτικά μανιτάρια - θα είχε ήδη νιώσει ενοχλήσεις. 

Κατά την διάρκεια της συζήτησης μού ανέφερε ότι ένας ακόμα λόγος που είναι χαρούμενος για την διακοπή του νέξιουμ οφείλεται στο ότι πρόσφατα είδε τα ευρήματα κάποιων μελετών για το νέξιουμ, οι οποίες αναφέρουν ότι η χρόνια χρήση του οδηγεί σε μαστίτιδα ακόμα και νόσο Αλτσχάιμερ.
Αυτό μού έκανε ιδιαίτερη εντύπωση, δεν γνώριζα ότι για το νέξιουμ υπάρχει τέτοιος κίνδυνος. Ωστόσο, με έναν γρήγορο έλεγχο διαπίστωσα ότι υπήρχαν αρκετές σχετικές αναφορές, οι οποίες όμως δεν αποδεικνύουν αιτιώδη σχέση. Για παράδειγμα, μία μελέτη του 2016 ανέφερε ότι οι άνθρωποι που κάνουν χρόνια χρήση έχουν αυξημένο κίνδυνο για άνοια κατά 44% (678). Μία ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε το 2018 ανέφερε ότι "Πρόσφατες κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι σχετίζεται με τον κίνδυνο άνοιας, συμπεριλαμβανομένης της νόσου Αλτσχάιμερ" (679). Λίγα χρόνια μετά, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 9 Αυγούστου 2023 στο επιστημονικό περιοδικό "Νευρολογία", το ιατρικό περιοδικό της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας, αναφέρει ότι τα δημοφιλή φάρμακα για την παλινδρόμηση έχουν συνδεθεί με υψηλότερο κίνδυνο άνοιας. Συγκεκριμένα, οι ασθενείς που τα χρησιμοποίησαν συνολικά για >4,4 έτη είχαν 33% υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας (680). Και δεν είναι μόνο αυτά τα ζητήματα. Η λήψη νέξιουμ για περισσότερο από 1 έτος ίσως μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες για κατάγματα οστών και εντερικές λοιμώξεις (681). Ο FDA έχει εκδώσει διάφορες προειδοποιήσεις ασφαλείας σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις της μακροχρόνιας χρήσης τους (682). Επιπλέον, η μακροχρόνια χρήση έχει συσχετιστεί με ορισμένες σοβαρές και σπάνιες ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως νεφρικές παθήσεις (οξεία νεφρική βλάβη, οξεία διάμεση νεφρίτιδα, χρόνια νεφρική νόσος, νεφρική νόσος τελικού σταδίου), καρδιαγγειακές παθήσεις (έμφραγμα του μυοκαρδίου, εγκεφαλικό επεισόδιο), ηπατική νόσο (ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα), κατάγματα, λοιμώξεις (λοίμωξη από Clostridioides difficile, κορωναϊός), ελλείψεις μικροθρεπτικών συστατικών (υπομαγνησιαιμία, αναιμία, ανεπάρκεια βιταμίνης Β12, υπασβεστιαιμία), και καρκίνο του στομάχου (683).

Σε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα από το εάν υπάρχει αιτιώδης σχέση ή όχι ανάμεσα στο νέξιουμ και την άνοια ή τις άλλες νόσους, η ουσία παραμένει ότι ο κύριος Κ. απαλλάχθηκε από το νέξιουμ κάνοντας χρήση ποιοτικών φαρμακευτικών μανιταριών. Μάλιστα, αυτό επιτεύχθηκε σε τάχιστο χρονικό διάστημα. Ξεκίνησε να λαμβάνει τα φαρμακευτικά μανιτάρια στις  29/3 και στις 2/6 διέκοψε το νέξιουμ, δηλαδή λιγότερο από 10 εβδομάδες χρήσης. 

Η παραπάνω ανεκδοτολογική αναφορά είναι πολλά υποσχόμενη ως θεραπευτική μέθοδος στην γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και ίσως αποτελέσει μια καινοφανή επίλυση για αυτήν την νόσο. 
Αξίζει να λάβει της προσοχής τόσο των ασθενών όσο και των κλινικών ιατρών τους. 

Εδώ να τονίσω ότι αυτή η ανεκδοτολογική αναφορά δεν αποτελεί κεραυνό εν αιθρία. Τα οφέλη από συγκεκριμένα είδη φαρμακευτικών μανιταριών σε παθήσεις του πεπτικού είναι γνωστά και τεκμηριωμένα, με δοκιμές σε ανθρώπινες μελέτες. Η προσωπική μου εμπειρία από το 2012 απλά επιβεβαιώνει τα ευρήματα αυτών των μελετών, αν και η παρούσα περίπτωση ξεπέρασε ακόμα και τις προσδοκίες μου. 

Ορισμένα είδη φαρμακευτικών μανιταριών έχουν μελετηθεί για τις γαστροπροστατευτικές τους επιδράσεις και είναι σε θέση να βοηθήσουν με τα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.
Αυτά τα μανιτάρια υποστηρίζουν το πεπτικό σύστημα μέσω διαφόρων δράσεων π.χ. αντιφλεγμονωδών, πρεβιοτικών και αντιοξειδωτικών δράσεων, βοηθώντας στην επούλωση του βλεννογόνου. Τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι γνωστά για τις ισχυρές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες τους, οι οποίες έχουν αποδείξει ότι μπορούν στην πράξη να βοηθήσουν σημαντικά στην μείωση της φλεγμονής γενικά αλλά και στο γαστρεντερικό σωλήνα ειδικά.

Επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια χρησιμοποιούνται για την θεραπεία του γαστρικού έλκους και της χρόνιας γαστρίτιδας και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο ως γαστροπροστατευτικοί παράγοντες.

Μελέτες έχουν δείξει ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι αποτελεσματικά στην διευκόλυνση της διαδικασίας επούλωσης των ελκών στομάχου. Επιπρόσθετα, υποστηρίζουν ένα ισορροπημένο μικροβίωμα του εντέρου, το οποίο είναι εξαιρετικά σημαντική όχι μόνο για την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση αλλά και για κάθε πεπτικό νόσημα.

Επί αιώνες, ορισμένα φαρμακευτικά μανιτάρια χρησιμοποιούνται παραδοσιακά για την συμπληρωματική θεραπεία γαστρεντερικών προβλημάτων. Τα οφέλη τους έχουν επιβεβαιωθεί και σε διάφορα είδη μελετών. Για παράδειγμα, μία μελέτη διαπίστωσε ότι οι βιοενεργές ενώσεις των φαρμακευτικών μανιταριών προστατεύουν το βλεννογόνο του στομάχου. Άλλες έρευνες δείχνουν ότι έχουν γαστροπροστατευτικές επιδράσεις, ενώ προσφέρουν βοήθεια στην πρόληψη του έλκους. Επίσης, βελτιώνουν τον επιγαστρικό πόνο και το ρέψιμο, ενώ πρόσφατες μελέτες έχουν επιβεβαιώσει ότι οι δραστικές ενώσεις από επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια προάγουν την έκκριση αντιφλεγμονωδών κυτοκινών.

Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση δεν είναι ένα αμελητέο ζήτημα Υγείας. Ευτυχώς, τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια είναι σε θέση να βοηθήσουν στην υποστήριξη της υγιούς πέψης και να προσφέρουν σημαντικές προοπτικές στην διαχείριση των συμπτωμάτων της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.

Για εξατομικευμένη διατροφή ή/και υποστήριξη φαρμακευτικών μανιταριών (δοσολογία + τρόπο χρήσης), πάτα εδώ και εδώ, αντίστοιχα.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Μπορούν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια να βοηθήσουν με τις εποχικές εξάρσεις γρίπης; 25/9/2025
Στην Ελλάδα εποχικές εξάρσεις γρίπης εμφανίζονται από τον Οκτώβριο έως τον Απρίλιο (752). 

Η ορθή λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος μάς επιτρέπει να καταπολεμήσουμε τα κρυολογήματα και την γρίπη ή τουλάχιστον να μειώσουμε τον χρόνο ανάρρωσης μας (753) μειώνοντας την σοβαρότητα των συμπτωμάτων και να συντομεύοντας την διάρκεια της νόσησης (754)

Ο αντίκτυπος των ιώσεων στον ανθρώπινο πληθυσμό έχει οδηγήσει όχι μόνο σε μεγάλη επιβάρυνση της υγειονομικής περίθαλψης αλλά και σε σημαντική θνησιμότητα (755).

Επομένως, είναι επειγόντως απαραίτητο να βρεθούν νέα αντιιικά φάρμακα για την επίλυση αυτού του προβλήματος. Ωστόσο, η έρευνα και η ανάπτυξη φαρμάκων είναι ένα πολύ δύσκολο έργο και η εύρεση νέων αντιιικών ενώσεων είναι επιθυμητή, όπως επισημαίνει μία ομάδα επιστημόνων (756).

Υπάρχουν ενέργειες που μπορούμε κάνουμε ώστε, με φυσικό και αποτελεσματικό τρόπο, να ελαχιστοποιηθεί ο αντίκτυπος των ιώσεων;

Σαφως.

Φαρμακευτικά μανιτάρια και στοχευμένες διατροφικές βελτιώσεις. 

διατροφή:
Η σωστή διατροφή υποστηρίζει το ανοσοποιητικό σύστημα παρέχοντας μας τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που είναι κρίσιμα για την ορθή λειτουργία του ανοσοποιητικού. Μια ισορροπημένη διατροφή είναι απαραίτητη διότι οι ελλείψεις αυξάνουν την ευαισθησία σε λοιμώξεις.

φαρμακευτικά μανιτάρια:
Τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι γνωστά για την υποστήριξη του ανοσοποιητικού συστήματος, το οποίο οφείλεται εν μέρει στα βιοενεργά συστατικά που περιέχουν. 

Όπως γλαφυρά αναφέρει μία Ιατρός, τα φαρμακευτικά μανιτάρια αποτελούν “γυμναστική” για το ανοσοποιητικό μας σύστημα (757), αναφερόμενη στο ότι είναι γνωστά για την ικανότητα τους να τροποποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα (758).

Δεδομένα σχετικά με την αντιιική δράση εκχυλισμάτων από φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν καταγραφεί στην επιστημονική βιβλιογραφία (759) και οι φυσικές χημικές ουσίες που προέρχονται από τα φαρμακευτικά μανιτάρια αποτελούν σημαντικό πόρο για την ανάπτυξη νέων αντιιικών φαρμάκων (760).

Μάλιστα, ορισμένες ενώσεις των μανιταριών που δρουν κατά του HIV, του ιού της γρίπης Α και του ιού της ηπατίτιδας C έδειξαν αντιιικά αποτελέσματα συγκρίσιμα με εκείνα των αντιιικών φαρμάκων. Επομένως, οι βιοδραστικές ενώσεις από τα μανιτάρια θα μπορούσαν να είναι υποψήφιες για την αντιμετώπιση ιογενών λοιμώξεων (761).

Διάφορα φαρμακευτικά μανιτάρια χρησιμοποιούνται ευρέως σε όλο τον κόσμο και μπορούν να βελτιώσουν το ανθρώπινο ανοσοποιητικό και να εμφανίσουν αντιιικές δράσεις και διαδραματίζοντας έναν αντιιικό ρόλο.
Ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε πριν λίγα χρόνια, εξέτασε την αντιιική δράση των φαρμακευτικών μανιταριών τις τελευταίες δεκαετίες και ο μηχανισμός των αντιιικών συστατικών εξετάστηκαν από την οπτική γωνία των ανθρώπινων, ζωικών και φυτικών ιών, ώστε να παρασχεθεί μια ολοκληρωμένη θεωρία βασισμένη στην καλύτερη κλινική αξιοποίηση των φαρμακευτικών μυκήτων ως αντιιικών παραγόντων (756).

Πριν λίγους μήνες, νέα ανακάλυψη Πανεπιστημίου θα μπορούσε να βοηθήσει στην προστασία από τη γρίπη. Προκλινική δοκιμή αποκαλύπτει με ποιον τρόπο συστατικά από τα μανιτάρια μπορεί να «επαναπρογραμματίσουν» τα ανοσοκύτταρα για την πρόληψη της φλεγμονής των πνευμόνων (762)

Όπως αναφέρει και μία μελέτη που δημοσιεύθηκε με αφορμή τον κορωναϊό, "τα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν τεκμηριωμένες επιδράσεις έναντι διαφόρων ασθενειών, συμπεριλαμβανομένων των λοιμώξεων και των φλεγμονωδών διαταραχών" (763).

Τα προαναφερόμενα οφέλη των φαρμακευτικών μανιταριών τα έχω διαπιστώσει και στην πράξη από ανθρώπους που έχουν επικοινωνήσει μαζί μου όλα αυτά τα χρόνια.
Ενδεικτικά, παραθέτω την αναφορά που μου έχει κάνει ήδη από το 2014 Ιατρός από την Θεσσαλονίκη:
"Το συγκεκριμένο φαρμακευτικό μανιτάρι είναι καταπληκτικό. Αυτόν τον χειμώνα δεν αρρώστησα, ούτε απλό συναχάκι. 
Το ίδιο και οι γονείς μου".

Όπως είδαμε νωρίτερα, στην Ελλάδα, οι εποχικές εξάρσεις γρίπης εμφανίζονται από τον Οκτώβριο (752). 
Λόγω του ότι «η πρόληψη είναι καλύτερη από τη θεραπεία» είναι πιο αποτελεσματικό και ωφέλιμο να λάβουμε μέτρα από τώρα, από τον Σεπτέμβριο, ενισχύοντας την διατροφή μας με τα φαρμακευτικά μανιτάρια. 
Με αυτόν τον τρόπο δίνουμε επαρκή χρόνο στα φαρμακευτικά μανιτάρια να δράσουν ώστε να επιτύχουμε την έγκαιρη ρύθμιση του ανοσοποιητικού μας, με όλα τα οφέλη που αυτό συνεπάγεται για την θωράκιση μας έναντι των ιώσεων.

Για εξατομικευμένη διατροφή ή/και υποστήριξη φαρμακευτικών μανιταριών (δοσολογία + τρόπο χρήσης), πάτα εδώ και εδώ, αντίστοιχα.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Μπορούν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια να βοηθήσουν με την ποιότητα και το DNA του σπέρματος; 25/5/2025
Η υπογονιμότητα συνήθως ορίζεται ως η αδυναμία ενός ζευγαριού να συλλάβει μετά από 1 έτος συχνών και χωρίς προφυλάξεις επαφών (539).
Από το 1990 έως το 2019, η παγκόσμια συχνότητα εμφάνισης ανδρικής υπογονιμότητας αυξήθηκε ραγδαίως κατά 76,9% (540). Ο Π.Ο.Υ. εκτιμά ότι περίπου 1 στα 10 ζευγάρια σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζει προβλήματα γονιμότητας (541), αν και άλλες πηγές αναφέρουν ότι αυτό το πρόβλημα αφορά σημαντικά μεγαλύτερο αριθμό ζευγαριών (542). Ο άνδρας είναι αποκλειστικά υπεύθυνος για περίπου το 20% των περιπτώσεων υπογονιμότητας και συμβάλλει σε ένα άλλο 30% έως 40% όλων των περιπτώσεων (543). Σε ζευγάρια ηλικίας κάτω των 30 ετών που είναι γενικά υγιή, το 20% έως 37% είναι σε θέση να συλλάβουν τους πρώτους 3 μήνες (544).
Όσον αφορά το κάπνισμα, πρώτα και κύρια, οδηγεί σε μειωμένη ποιότητα σπέρματος, συμπεριλαμβανομένου του όγκου του σπέρματος, της πυκνότητας, της κινητικότητας, της βιωσιμότητας και της φυσιολογικής μορφολογίας των σπερματοζωαρίων (545), ενώ επιδρά αρνητικά και σε διάφορους άλλους παράγοντες γονιμότητας (546). Η έκθεση στον καπνό του τσιγάρου βλάπτει ακόμα και το DNA του σπέρματος (547), και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, το κάπνισμα έχει πλέον αποδειχθεί ότι αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη στυτικής δυσλειτουργίας (548). Μύθος ότι το άτμισμα είναι καλύτερο. Τα ιατρεία διακοπής (ιδιωτικά ή δημόσια) βοηθούν καθοριστικά στην διακοπή τους, εντός λίγων εβδομάδων.

Εκτός από τις οδηγίες των ιατρών σου, η φυσική αντιμετώπιση για την ανδρική υπογονιμότητα περιλαμβάνει εξατομικευμένη διατροφή και ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια.

διατροφή:
Μια εξατομικευμένη διατροφή είναι σε θέση να επηρεάσει θετικά την ανδρική γονιμότητα διότι η διατροφή μας επηρεάζει τόσο αρνητικά όσο και θετικά την ποιότητα του σπέρματος (549). Οι τροφές που τρώμε (ή δεν τρώμε) έχουμε σημαντική επίδραση (550-552).

φαρμακευτικά μανιτάρια:
Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια είναι σε θέση να υποστηρίζουν την γονιμότητα καθώς και την επιτυχή σύλληψη, και αποτελούν μία φυσική εναλλακτική λύση, η οποία είναι ελκυστική και σταδιακά αποκτά δημοτικότητα και στην Ελλάδα.
Για ορισμένα φαρμακευτικά μανιτάρια, τα ευρήματα έχουν δείξει ότι επιδρούν ευεργετικά και βελτιώνουν την ποιότητα του σπέρματος, καθώς και τα επίπεδα τεστοστερόνης, ενώ ρυθμίζουν τα επίπεδα ορμονών, οι οποίες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην γονιμότητα.

Ήδη από την δεκαετία του 1980 γνωρίζουμε ότι υπάρχει ανοιχτή μελέτη, η οποία έχει δείξει ότι επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια :
 - αύξησαν τόσο τον αριθμό των σπερματοζωαρίων όσο και τον ρυθμό επιβίωσης τους, ενώ παράλληλα
 - μείωσαν την συχνότητα εμφάνισης δυσμορφιών των σπερματοζωαρίων.

Αυτή η μελέτη δεν είναι η μοναδική. Υπάρχουν και άλλες με παρόμοια ευρήματα.
Ενδεικτικά αναφέρω μία ακόμα μελέτη που δημοσιεύθηκε στις αρχές τις δεκαετίες μας από το Τμήμα Ανδρολογίας Νοσοκομείου. Έθεσαν ως στόχο την παρατήρηση της κλινικής επίδρασης και της ασφάλειας επιλεγμένων φαρμακευτικών μανιταριών (μόνα τους ή σε συνδυασμό με φυτικό σκεύασμα) για την αντιμετώπιση της ανδρικής υπογονιμότητας.
Συμμετείχαν σχεδόν 100 άνδρες με ανδρική υπογονιμότητα, οι οποίοι χωρίστηκαν σε 3 ομάδες και χορηγήθηκαν συγκεκριμένες δοσολογίες.
Η διάρκεια της μελέτης ήταν σχεδόν 3 μήνες.

ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Το συνολικό ποσοστό θεραπευτικής αποτελεσματικότητας ήταν σημαντικά υψηλότερο και στις 3 ομάδες.
 - στην 1η ομάδα που χορηγήθηκε μόνο το φυτικό σκεύασμα ήταν λίγο παραπάνω από 60%,
 - στην 2η ομάδα που χορηγήθηκαν μόνο τα φαρμακευτικά μανιτάρια ήταν σχεδόν 80%, και
 - στην 3η ομάδα που χορηγήθηκε συνδυασμός (φυτικό σκεύασμα + φαρμακευτικά μανιτάρια) ήταν 96%.

Οφέλη διαπιστώθηκαν επίσης :
 - στην κινητικότητα του σπέρματος,
 - στην φυσιολογική μορφολογία του σπέρματος, καθώς και
 - στον δείκτης κατακερματισμού του DNA του σπέρματος.

Στο συμπέρασμα της, η ερευνητική ομάδα αναφέρει ότι τα εν λόγω φαρμακευτικά μανιτάρια σε συνδυασμό με το φυτικό σκεύασμα είναι σε θέση να βελτιώσει αποτελεσματικά την ποιότητα του σπέρματος και να μειώσει τον κατακερματισμού του DNA του.

Παραθέτω και 2 ανεκδοτολογικές αναφορές, όπου υπήρξε αύξηση του αριθμού των σπερματοζωαρίων και επίτευξη εγκυμοσύνης, εντός 3 μηνών.

Για εξατομικευμένη διατροφή ή/και υποστήριξη φαρμακευτικών μανιταριών (δοσολογία + τρόπο χρήσης), πάτα εδώ και εδώ, αντίστοιχα.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Μπορούν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια να βοηθήσουν στην επίτευξη εγκυμοσύνης ; 21/12/2023
Νωρίτερα είδαμε ευρήματα μελετών, τα οποία έδειξαν ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια ευεργετούν διάφορους δείκτες ποιότητας του σπέρματος, ενώ εδώ είδαμε μία αναφορά ασθενούς, ο οποίος με ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια πέτυχε να αυξήσει σημαντικά τον αριθμό των σπερματοζωαρίων.

Σήμερα παραθέτω μία ανεκδοτολογική αναφορά, η οποία έλαβε χώρα το 2015.
Τον Ιανουάριο του 2015 επικοινώνησε μαζί μου μία κυρία, της οποίας ο σύζυγος είχε αζωοσπερμία, δηλαδή σπέρμα χωρίς σπερματοζωάρια. Της σύστησα τα φαρμακευτικά μανιτάρια που έχουν ένδειξη για αυτές τις περιπτώσεις και ξεκίνησε να τα δίνει στον σύζυγο της.
Έκτοτε δεν είχαμε καμμία επικοινωνία και λόγω φόρτου εργασίας είχα ξεχάσει πλήρως αυτό το ζήτημα.

Τρεις μήνες αργότερα, και ενώ βρισκόμουν στην λαϊκή αγορά για τις προμήθειες της εβδομάδος, δέχθηκα μία κλήση από άγνωστο αριθμό. Μπήκα σε ένα σοκάκι για να μην με εμποδίζει η οχλαγωγία και άκουσα κατάπληκτος έναν κύριο, ο οποίος, χωρίς καν να συστηθεί, ξεκίνησε να μου λέει χίλια ευχαριστώ. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την χαρά αυτού του ανθρώπου.

Τότε τον ρώτησα ποιον ήταν και μου εξήγησε αναλυτικά την ιστορία του με την αζωοσπερμία και ότι - όταν έμαθε για την εγκυμοσύνη της συζύγου του - θεώρησε ότι τον απατά. Η σύζυγος του, όμως, του θύμισε τα φαρμακευτικά μανιτάρια που του έδινε όλο αυτό το χρονικό διάστημα. Ο ίδιος παρέμεινε δύσπιστος αλλά αποφάσισε να κάνει σπερμοδιάγραμμα για να ξεκαθαριστεί η κατάσταση.
Το σπερμοδιάγραμμα επιβεβαίωσε τις φυσιολογικές τιμές.

Πριν τα φαρμακευτικά μανιτάρια => Αζωοσπερμία.
Μετά από 3 μήνες χρήσης => Φυσιολογικές τιμές.

Εδώ να σημειώσω ότι  δ ε ν  εφάρμοσαν την δοκιμασμένη δοσολογία αλλά μία δοσολογία μειωμένη κατά 67%. Εάν εφάρμοζαν την κανονική δοσολογία ίσως η εγκυμοσύνη να είχε επέλθει νωρίτερα.

Σε κάθε περίπτωση, εάν αντιμετωπίζεις υπογονιμότητα, τότε ίσως σου φανεί χρήσιμο να δοκιμάσεις για 3 μήνες τα φαρμακευτικά μανιτάρια. 

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Μπορούν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια να αυξήσουν τον αριθμό των σπερματοζωαρίων ; 21/12/2023
Νωρίτερα είδαμε ευρήματα μελετών, τα οποία έδειξαν ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια ευεργετούν διάφορους δείκτες ποιότητας του σπέρματος, καθώς και μία ανεκδοτολογική αναφορά, όπου επιτεύχθηκε εγκυμοσύνη μετά από 3 μήνες λήψης φαρμακευτικών μανιταριών.

Στην παρούσα ανάρτηση θα δούμε μία ακόμα ανεκδοτολογική αναφορά.

Ένας κύριος τον Ιούνιο του 2023 ξεκίνησε ομοιοπαθητική.
Τρεις μήνες αργότερα ξεκίνησε επιπρόσθετα και ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια (μέσα Σεπτεμβρίου 2023).

Μετά από 3 μήνες, 12/12/2023, έστειλε το εξής μήνυμα:

Το σπερμοδιάγραμμα μου έδειξε μεγάλη αύξηση στον αριθμό σπερματοζωαρίων. 
Ωστόσο, η κινητικότητα παρέμεινε σχετικά χαμηλή.

Καταρχήν σας ευχαριστώ.
Φαίνεται ότι το συμπλήρωμα έκανε καλή δουλειά.

Ήθελα να ρωτήσω την άποψη σας, να το συνεχίσω; και εάν ναι, με ποιά δοσολογία.
Εάν όχι, υπάρχει κάποιο άλλο σκεύασμα που να βοηθά την κινητικότητα;

Για του λόγου το αληθές, ακολουθεί το αποδεικτικό =>

Τότε του ζήτησα ορισμένες διευκρινίσεις για:
1. τον αριθμό των σπερματοζωαρίων
2. την κινητικότητα τους, καθώς και
3. άλλους δείκτες που σχετίζονται άμεσα με την υγεία τους (π.χ. ρυθμός επιβίωσης ή συχνότητα εμφάνισης δυσμορφιών κ.ά.).

Η απάντηση του ήταν ότι αυξήθηκε :
1. ο αριθμός των σπερματοζωαρίων κατά 150%, και
2. η κινητικότητα κατά 35%.

Πιο συγκεκριμένα απάντησε τα εξής:

1. Τον Φεβρουάριο του 2023 είχα 10 εκατομμύρια.
Τώρα έχω 25 εκατομμύρια, με όριο τα 32. Οπότε είμαι λίγο κάτω από το όριο.
Ωστόσο η αύξηση ήταν θεαματική.

2. Στη κινητικότητα είχα μικρότερη αύξηση δηλαδή είχα 17% πρόσθια κίνηση.
Τώρα έχω 23% με όριο 34%.
Εδώ δεν είναι τόσο θεαματική η αύξηση.

3. Και εδώ τα ίδια.
Καλύτερη εικόνα αλλά πάλι κάτω από το όριο.

Για του λόγου το αληθές, ακολουθεί το αποδεικτικό =>

Εδώ να σημειώσω ότι  δ ε ν  εφάρμοσε την δοκιμασμένη δοσολογία αλλά μία μειωμένη κατά 50%. Εάν εφάρμοζε την κανονική δοσολογία ίσως η βελτίωση να ήταν ακόμα καλύτερη.

Ωστόσο, στην πορεία συνέβη κάτι αναπάντεχο, το οποίο διέκοψε την συνεργασία μας.

23/12/2023 έγραψε το εξής:
Ίσως είναι καλο να αναφέρω ότι τα ποτά (ουίσκι) τα έχω αυξήσει σε 8.
Ελπίζω αυτό να μην είναι τόσο ανασταλτικός παράγοντας. Εάν είναι ενημέρωστε με.

Τότε του απάντησα το παρακάτω μήνυμα και έκτοτε διέκοψε την επικοινωνία μας.
Ενδεχομένως, να ήθελε να του γράψω αυτό που θα ήθελε να διαβάσει, ότι π.χ. δεν είναι και τόσο ανασταλτικός παράγοντας. Ωστόσο, αυτό θα ήταν αδύνατον διότι το αλκοόλ, ιδίως σε αυτές τις ποσότητες (8 ποτά), είναι επιβλαβές δεδομένου ότι προκαλεί υπογοναδισμό (ανεπαρκής παραγωγής τεστοστερόνης ) καθώς και μειωμένη παραγωγή σπέρματος (553). Ακολουθεί το μήνυμα που του έγραψα
=>
Τα τελευταία 10-15 χρόνια αυξάνονται συνεχώς τα επιστημονικά δεδομένα που δείχνουν ότι το αλκοόλ είναι περισσότερο επιβλαβές από όσο πιστεύαμε, με αποτέλεσμα πλήθος επιστημόνων και επιστημονικών φορέων να συστήνουν πλήρη διακοπή.
Ορισμένες ενδεικτικές πηγές έχω συγκεντρώσει εδώ:
https://www.herbspice.gr/alkool.html

Δυστυχώς, ο υψηλός και πολύπλευρος αντίκτυπος που έχει το αλκοόλ στην υγεία, δεν έχει επικοινωνηθεί στο ευρύ κοινό.

Προσωπικά, το διέκοψα πλήρως το 2015. Δεν ήταν εύκολη απόφαση διότι έπινα αρκετό και "βαρύ" ουίσκι. Ωστόσο, τα επιστημονικά δεδομένα παραήταν ισχυρά για να συνεχίσω να τα αγνοώ.

Πλέον, στις εξόδους μου και ανάλογα την περίσταση, αντί για αλκοόλ έχω τρεις επιλογές: 
1. μπύρα χωρίς αλκοόλ, κρασί χωρίς αλκοόλ και άλλες χωρίς αλκοόλ επιλογές, 
2. αφεψήματα βοτάνων ή φυσικούς χυμούς, 
3. μεταλλικό νερό.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Ποιον ρόλο διαδραματίζουν τα φαρμακευτικά μανιτάρια στην αντιμετώπιση του διαβήτη ; 28/1/2024
Είναι γνωστό ότι διαθέτουν αντιδιαβητικές ιδιότητες (108, 109), ενώ μία μελέτη υποστήριξε την χρησιμοποίηση τους στις φαρμακευτικές βιομηχανίες ως φυσικούς αντιδιαβητικούς παράγοντες (110).
Ως εκ τούτου, το ενδιαφέρον για την χρήση των φαρμακευτικών μανιταριών στον διαβήτη είναι τεράστιο, με αποτέλεσμα να υπάρχουν τουλάχιστον 3 φαρμακευτικά μανιτάρια που έχουν δοκιμαστεί επιτυχώς σε κλινικές δοκιμές (ανθρώπινες μελέτες).

Ωστόσο, για τον διαβήτη 1, το ενδιαφέρον είναι μικρό, με αποτέλεσμα μέχρι σήμερα να μην έχω ελέγξει σχολαστικά την σχετική επιστημονική βιβλιογραφία.
Έχοντας γράψει αυτά, αξίζει να καταγραφεί μία ασυνήθιστη περίπτωση που μου αναφέρθηκε πριν από περίπου 8 χρόνια, όταν μία οικογένεια από τα Ιωάννινα μού γνωστοποίησε ότι στο παιδί τους, μετά από την έναρξη των φαρμακευτικών μανιταριών, πέτυχαν να μειώσουν την ημερήσια ινσουλίνη κατά 56% (από 9 μονάδες σε 5).
Βέβαια, μία ανεκδοτολογική αναφορά έχει περιορισμένη αξία. Ωστόσο, το να την αγνοήσουμε ίσως να είναι μία χαμένη ευκαιρία.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Ποιος είναι ο ρόλος των φαρμακευτικών μανιταριών στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας ; 2/8/2017. Ενημέρωση: 12/5/2025
Η χρόνια δυσκοιλιότητα έχει  α υ ξ η μ έ ν ο  κίνδυνο για αιμορροΐδες (423), ενσφήνωση κοπράνων (424), εγκεφαλικό (425), σοβαρότερη άνοια (426-429) κ.ά. Επιπλέον, το 59% των ασθενών  δ ε ν  είναι ικανοποιημένο από τα καθαρτικά, των οποίων οι  μ α κ ρ ο π ρ ό θ ε σ μ ε ς  επιπτώσεις είναι άγνωστες (430). Όπως αναφέρει γνωστό Πανεπιστήμιο, τις περισσότερες φορές, η δυσκοιλιότητα είναι σε θέση να αντιμετωπιστεί με αλλαγές στην  δ ι α τ ρ ο φ ή  (423), καθώς μια καλά σχεδιασμένη διατροφή πρέπει να είναι ο  α κ ρ ο γ ω ν ι α ί ο ς  λίθος για την αντιμετώπιση της χρόνιας δυσκοιλιότητας (431).

Σύμφωνα με αναφορές που έχω λάβει από ανθρώπους που χρησιμοποιούν ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια για άλλους λόγους, μία συνήθης απρόσμενη και ευχάριστη εξέλιξη είναι η βελτίωση στο πρόβλημα της δυσκοιλιότητας.

Κατά κανόνα, τα οφέλη διαπιστώνονται εντός 2 εβδομάδων.
Ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις προκύπτουν ακόμα και από την 1η εβδομάδα χρήσης.

Ακολουθούν 2 ενδεικτικές αναφορές

Η 1η αναφορά είναι από τον κύριο Κώστα, ο οποίος με κάλεσε 20/7/2017, και ανέφερε τα εξής =>
"είχα σταματήσει τα φαρμακευτικά μανιτάρια για 1,5 μήνα, και δεν έπαιρνα καθόλου.
Πήγαινα στην τουαλέτα κάθε 6-7 ημέρες, ήμουν για σκάσιμο.

Και ξέρεις, πόνο στο παχύ έντερο, και χίλια δυο.

Τώρα έχω 4 ημέρες που έχω αρχίσει να ξαναπαίρνω φαρμακευτικά μανιτάρια.
Κάθε πρωί στις 07:00, πάω στην τουαλέτα.

Δοκίμασα λάδια, δοκίμασα ειδικά γιαούρτια, δοκίμασα αυτά που διαφημίζει η τηλεόραση για το έντερο, αλλά τίποτα, κανένα αποτέλεσμα.

Κοίτα διαφορά λέω, δεν άλλαξα καμία διατροφική συνήθεια, παρά μόνο τα φαρμακευτικά μανιτάρια.

Επίσης, μου έχει αυξήσει την ενέργεια, και μειώθηκαν και κάποιοι πονοκέφαλοι που είχα

Η 2η αναφορά είναι από την κυρία Π., η οποία έγραψε τα εξής =>
Τα μανιτάρια με βοηθούν και στη δυσκοιλιοτητα που πάντα είχα πρόβλημα

Έχοντας καταγράψει τα ανωτέρω, χρειάζεται να κάνω μία σημαντική παρατήρηση:
τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια ανακουφίζουν από την δυσκοιλιότητα  μ ό ν ο  εάν αυτή οφείλεται σε δυσλειτουργία του πεπτικού συστήματος. Εάν η δυσκοιλιότητα οφείλεται σε  α ν ε π α ρ κ ή  πρόσληψη φυτικών ινών, τότε δεν θα βοηθήσουν τα φαρμακευτικά μανιτάρια αλλά μία εξατομικευμένη συνεδρία διατροφής.
Ωστόσο, εάν είσαι βέβαιος/η ότι λαμβάνεις επαρκείς φυτικές ίνες αλλά παρόλα αυτά η δυσκοιλιότητα επιμένει, τότε ναι, σίγουρα αξίζει να δώσεις μία ευκαιρία στα φαρμακευτικά μανιτάρια.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Ταλαιπωρούμαι από έντονες εμβοές. Τα φαρμακευτικά μανιτάρια θα με βοηθήσουν ; 27/3/2025
Πριν λίγους μήνες, επικοινώνησε μαζί μου μία κυρία, η οποία υπέφερε από την νευραλγία τριδύμου. Έμεινε ευχαριστημένη από την αποτελεσματικότητα των φαρμακευτικών μανιταριών και σκέφτηκε την μητέρα της, η οποία αντιμετώπιζε έντονο πρόβλημα με εμβοές.
Με ρώτησε εάν τα φαρμακευτικά μανιτάρια μπορούν να βοηθήσουν και της ανέφερα 2 είδη:
α. ένα φαρμακευτικό μανιτάρι που είναι δοκιμασμένο για προβλήματα ακοής, δεδομένου ότι το 90% των εμβοών λαμβάνουν χώρα με υποκείμενη απώλεια ακοής (250), και
β. ένα φαρμακευτικό μανιτάρι που γνωρίζουμε ήδη από την δεκαετία του 1990 ότι είναι δοκιμασμένο για τις εμβοές καθεαυτές, και όπου ήδη είχα μία επιτυχή αντιμετώπιση τους.

Η μητέρα επικοινώνησε, έγινε η συνεδρία και ξεκινήσαμε αρχές Φεβρουαρίου. Δώσαμε έμφαση κυρίως στο ένα φαρμακευτικό μανιτάρι. Στο δεύτερο, η δοσολογία ήταν πολύ μικρή.

Μετά από μόλις λίγες μέρες με κάλεσε χαρούμενη για να αναφέρει τα πρώτα ενθαρρυντικά σημάδια.
Εν συνεχεία, μετά από λίγες εβδομάδες πέτυχε και την μεγάλη βελτίωση. Ακολουθεί το μήνυμα που έστειλε:

"Υπέφερα για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα από έντονες εμβοές στα αυτιά μου και αφού εφάρμοσα όλες τις φαρμακευτικές αγωγές των γιατρών (ΩΡΛ) δεν είχα κανένα αποτέλεσμα.

Εδώ και 2 μήνες περίπου επικοινώνησα με τον κ. Ιωάννη Κιούση και μου πρότεινε το φαρμακευτικό μανιτάρι και νιώθω τωρα μεγάλη βελτίωση στο πρόβλημα των εμβοών.
Νιώθω την ανάγκη να ευχαριστήσω τον κ. Κιούση για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος μου."

Υπάρχει μία ακόμα ιστορίας Υγείας από μία κυρία, η οποία κάλεσε στις 10/7/2018 για τον πατέρα της.
Μετά από λιγότερο 1 μήνα χρήσης (3/8/2018) ξανακάλεσε και τα βασικότερα οφέλη που ανέφερε ήταν τα εξής :

ο πατέρας της είχε εμφανίσει σαφή βελτίωση :
α. στις ζαλάδες που τον απασχολούσαν,
β. στις θολούρες που ένιωθε όταν ξυπνούσε το πρωί με αποτέλεσμα να μην μπορεί να συγκεντρωθεί,
γ. στην αίσθηση "ότι χανόταν" και στην αίσθηση ότι στο κεφάλι του γίνεται "κάτι",
δ. επίσης, βελτιώθηκε και η κατάσταση με τον αυχένα του διότι ένιωθε ότι "τον έπιανε".

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Κλείνοντας, μελέτη σε ασθενείς με νόσο Μενιέρ [Meniere], η οποία χαρακτηρίζεται και από εμβοές, έδειξε ότι επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια προσφέρουν σημαντικά οφέλη τόσο στις εμβοές όσο και στην απώλεια ακοής.

Εδώ να σημειωθεί ότι μία από τις αιτίες των εμβοών είναι η απομυελίνωση, η οποία είναι ένα βασικό χαρακτηριστικό της σκλήρυνσης κατά πλάκας. Δες το άρθρο "Εμβοές και σκλήρυνση κατά πλάκας"

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Ποιος είναι ο ρόλος των ποιοτικών φαρμακευτικών μανιταριών στην εμμηνόπαυση ; 23/9/2025
Αρθρο μου με ευρήματα από ανθρώπινες μελέτες και 110 παραπομπές :
 - έγινε αποδεκτό από την Ελληνική Εταιρεία Εμμηνόπαυσης (ΕΛΕΤΕΜ), και
 - εν συνεχεία αναπαράχθηκε από πλήθος ΜΜΕ.

Για να διαβάσεις το άρθρο πάτα εδώ.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι σε θέση να βοηθήσουν με την παιδική επιληψία ; 22/3/2025
Τέλη Ιανουαρίου, στο επιστημονικό περιοδικό "Παιδονευρολογία" δημοσιεύθηκε μία μελέτη με τίτλο "Αξιοσημείωτη αποτελεσματικότητα εκχυλίσματος συγκεκριμένων μανιταριών στην παιδική επιληψία που ήταν ανθεκτική στην φαρμακευτική αγωγή" (226).

Ο στόχος αυτής της αναφοράς είναι να τονίσει την επίδραση των ποιοτικών φαρμακευτικών μανιταριών στην μείωση των επιληπτικών κρίσεων σε ένα παιδί. Γίνεται μία λεπτομερής αναφορά του περιστατικού, καθώς και ανασκόπηση της σχετικής επιστημονικής βιβλιογραφίας.

Τα ευρήματα έδειξαν ότι η χορήγηση συμπληρώματος με εκχύλισμα φαρμακευτικών μανιταριών είχε ως αποτέλεσμα μία εντυπωσιακή μείωση κατά 98% στην συχνότητα των κρίσεων.
Μάλιστα, η μείωση ήταν παρατεταμένη δεδομένου ότι παραμένει 3 ολόκληρα χρόνια μετά την έναρξη της χρήσης τους.

Αυτή η δημοσίευση παρέχει :
 - αναλυτικές λεπτομέρειες για την περίπτωση αυτού του παιδιού, καθώς και
 - ανασκόπηση της θεραπείας με φαρμακευτικά μανιτάρια στην επιληψία
με σκοπό να τονώσει το ενδιαφέρον για μία πιο λεπτομερή μελέτη τους στην αντιμετώπιση της επιληψίας που είναι ανθεκτική στην φαρμακευτική αγωγή.

Η εν λόγω μελέτη διεξήχθη από ερευνητική ομάδα Πανεπιστημίου των Η.Π.Α.

Θεωρώ ότι αυτή η περίπτωση είναι σε θέση να φανεί χρήσιμη σε οποιονδήποτε άνθρωπο αντιμετωπίζει ανίατη επιληψία. Μάλιστα, τα οφέλη των φαρμακευτικών μανιταριών στην επιληψία δεν αναφέρονται πρώτη φορά. Σχετική δημοσίευση έχει ξαναγίνει την προηγούμενη δεκαετία όταν ασθενείς έλαβαν φαρμακευτικά μανιτάρια επί μόλις 2 μήνες και τα ευρήματα έδειξαν ότι μειώθηκε σημαντικά η εβδομαδιαία συχνότητα των επιληπτικών κρίσεων.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι δραστικά ενάντια στον επιχείλιο έρπη - Η προσωπική μου εμπειρία.
Εμφανίζω επιχείλιο έρπη από παιδί δημοτικού. Η συχνότητα ήταν έως και 2 φορές ετησίως.
Το 2012, ξεκίνησα να λαμβάνω ένα συγκεκριμένο φαρμακευτικό μανιτάρι, χωρίς, όμως, να έχω ιδιαίτερες προσδοκίες διότι το ξεκίνησα για πρόληψη, όχι για αντιμετώπιση του επιχείλιου έρπη. Για την ακρίβεια, τότε δεν είχα την παραμικρή ιδέα ότι έχει ισχυρές αντιερπητικές ιδιότητες.

Ωστόσο, τον έκαψε πλήρως και μάλιστα 2 φορές σε χρονικό διάστημα 8 εβδομάδων.
Έκτοτε, τον έχω σχεδόν ξεχάσει. Και, τις σπάνιες φορές που εκδηλώνεται :
α. είναι χωρίς πόνο,
β. με ελάχιστη χρονική διάρκεια (όχι 2 εβδομάδες), και
β. μέγεθος όσο το κεφάλι μίας καρφίτσας (όχι να πρήζεται όλο το χείλος).

Χάρη σε αυτήν την τυχαία ανακάλυψη συνειδητοποίησα ότι είχα στα χέρια μου έναν θησαυρό και αποτέλεσε το έναυσμα της ενασχόλησης μου με τα φαρμακευτικά μανιτάρια.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Μπορούν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια να δράσουν ευεργετικά σε γυναίκες με υψηλού κινδύνου λοίμωξη από HPV ; 29/4/2025
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι η 4η κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο στις γυναίκες παγκοσμίως (307) και είναι ο μόνος καρκίνος που μπορεί να εξαλειφθεί παγκοσμίως (308). Το αξιοσημείωτο είναι ότι μπορεί να προληφθεί στο 100% των περιπτώσεων. Ωστόσο, κάθε χρόνο 350.000 γυναίκες παγκοσμίως πεθαίνουν από αυτήν την ασθένεια (309).
Περίπου το 99,7% των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας προκαλούνται από επίμονη υψηλού κινδύνου λοίμωξη από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων - HPV (310).

Τα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν εγκριθεί ως συμπληρώματα στις συνήθεις θεραπείες για τον καρκίνο στην Ιαπωνία και την Κίνα για περισσότερα από 30 χρόνια και έχουν εκτεταμένο κλινικό ιστορικό ασφαλούς χρήσης ως μεμονωμένοι παράγοντες ή σε συνδυασμό με ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία (311).

Οι ασθενείς που έχουν προσβληθεί από προκαρκινικές αλλοιώσεις του τραχήλου της μήτρας μπορούν επίσης να επωφεληθούν από τα φαρμακευτικά μανιτάρια.
Σε προηγούμενη ανάρτηση είδαμε ότι η από του στόματος λήψη φαρμακευτικών μανιταριών προσφέρει σημαντικά οφέλη στον γυναικολογικό καρκίνο. Στην παρούσα ανάρτηση θα δούμε τα ευρήματα από την τοπική εφαρμογή γέλης με βάση τα φαρμακευτικά μανιτάρια για την αντιμετώπιση της υψηλού κινδύνου λοίμωξης από τον ιό HPV στον τράχηλο της μήτρας, μέσω διαφόρων μηχανισμών, όπως της εξισορρόπησης της μικροχλωρίδας και της επαναεπιθηλιοποίησης.

Μια ομάδα επιστημόνων αξιολόγησε την αποτελεσματικότητα της τοπικής εφαρμογής σε σχεδόν 200 γυναίκες υψηλού κινδύνου θετικές για HPV με φυσιολογική ή μη-φυσιολογική κυτταρολογία.
Η τοπική εφαρμογή έγινε επί 12 εβδομάδες και υποβλήθηκαν σε τεστ HPV DNA μετά από 24 εβδομάδες. Επίσης, έγινε έλεγχος με τεστ Παπανικολάου (κυτταρολογία) και κολποσκόπηση.

ευρήματα:
Τα ευρήματα έδειξαν ότι σχεδόν το 70% των ασθενών επιβεβαιώθηκε αρνητικό στον HPV.
Επιπλέον, σχεδόν στο 80% των ασθενών παρατηρήθηκε βελτίωση στην κυτταρολογία, ενώ το 70% εμφάνισε ύφεση.
Επιπρόσθετα, στα 3/4 των ασθενών διαπιστώθηκε βελτίωση στην κολποσκόπηση, ενώ το 60% εμφάνισε ύφεση.

Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε ότι οι γυναίκες που έλαβαν αγωγή με την γέλη φαρμακευτικών μανιταριών έδειξαν σημαντικά υψηλότερη πιθανότητα να εμφανίσουν εκκαθάριση του HPV DNA (σχεδόν 5 φορές) και ύφεση κατά την κολποσκόπηση (σχεδόν 2,5 φορές) και την κυτταρολογική εξέταση (σχεδόν 5 φορές).

Δεν αναφέρθηκε καμμία παρενέργεια.

Συμπέρασμα:
Η ερευνητική ομάδα που διενήργησε την εν λόγω μελέτη στο συμπέρασμα της αναφέρει ότι "η χρήση κολπικής γέλης με φαρμακευτικά μανιτάρια σε ασθενείς υψηλού κινδύνου για HPV είναι ασφαλής και αποτελεσματική".

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια είναι χρήσιμα στην ηπατική ίνωση από χρόνια ηπατίτιδα Β ; 3/6/2025
Η λοίμωξη από τον ιό της ηπατίτιδας Β αποτελεί σημαντικό πρόβλημα της δημόσιας υγείας καθώς και αιτία χρόνιας ηπατικής νόσου που οδηγεί σε περίπου 1,1 εκατομμύριο θανάτους ετησίως (653), ενώ επηρεάζει 257 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως (654). 
Η χρόνια λοίμωξη από ηπατίτιδα Β είναι σε θέση να οδηγήσει σε ίνωση του ήπατος (655), η οποία είναι μια σοβαρή παθολογική κατάσταση που προκαλείται από τον ιό (656). Το τελικό σημείο της ηπατικής ίνωσης σε σχεδόν όλες τις χρόνιες ηπατικές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένης της χρόνιας ηπατίτιδας B, είναι η κίρρωση (657).
Το κάπνισμα αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την εξέλιξη της ηπατικής νόσου, συμπεριλαμβανομένης της ίνωσης, σε άτομα με χρόνια ηπατίτιδα Β. Επιδεινώνει την ηπατική βλάβη, επιβραδύνει την υποχώρηση της ίνωσης υπό αντιιική θεραπεία και αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης ηπατοκυτταρικού καρκινώματος. Επομένως, ένας ακόμα λόγος για την διακοπή του καπνίσματος. Μύθος ότι το άτμισμα είναι καλύτερο. Τα ιατρεία διακοπής (ιδιωτικά ή δημόσια) βοηθούν καθοριστικά στην διακοπή, εντός λίγων εβδομάδων.

Παρόλο που η αντιιική θεραπεία των ιατρών είναι απαραίτητη για την διαχείριση, την επιβράδυνση και την αναστροφή της ίνωσης, είναι σημαντικό να έχουμε υπ'όψιν μας ότι η εξατομικευμένη διατροφή αλλά και τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια είναι σε θέση να βοηθήσουν σημαντικά με την εξέλιξη της ίνωσης στην χρόνια ηπατίτιδα Β, ιδίως όταν γνωρίζουμε ότι η εξέλιξη της ηπατικής ίνωσης εξακολουθεί να εμφανίζεται σε ορισμένους/ες ασθενείς με χρόνια λοίμωξη από τον ιό της ηπατίτιδας Β, παρόλο που λαμβάνουν αντιιική θεραπεία (658).

διατροφή:
Για ανθρώπους με χρόνια ηπατίτιδα Β και ηπατική ίνωση, συνιστάται μια υγιεινή διατροφή που επικεντρώνεται σε μη-επεξεργασμένες τροφές, ενώ είναι σημαντικό να αποφεύγονται τα πρόσθετα σάκχαρα και τα ανθυγιεινά λίπη.
Μια ισορροπημένη διατροφή, σε συνδυασμό με την πλήρη αποφυγή αλκοόλ και την διατήρηση ενός υγιούς βάρους (Δείκτης Μάζας Σώματος μικρότερος του 25) είναι σε θέση να βοηθήσει δραστικά στην υποστήριξη της υγείας του ήπατος και στην διαχείριση της πάθησης.
Συνολικά, η ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή είναι ζωτικής σημασίας και είναι επιτακτικό να δοθεί έμφαση σε τροφές πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά και, παράλληλα, αποφυγή επεξεργασμένων ή ανθυγιεινών επιλογών. 

φαρμακευτικά μανιτάρια:
Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια μπορούν να μας βοηθήσουν διότι χρησιμοποιούνται τακτικά για την αντιμετώπιση διαφόρων ηπατικών παθήσεων. Ένας σημαντικός αριθμός μελετών έχει δείξει ότι έχουν προφανή πλεονεκτήματα έναντι ιών και είναι σε θέση να βοηθήσουν αποτελεσματικά με την εξέλιξη της ασθένειας.

Μία ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε την προηγούμενη δεκαετία παρέθεσε διεξοδικές πληροφορίες σχετικά με τις προστατευτικές επιδράσεις διαφόρων φαρμακευτικών μανιταριών έναντι της ηπατικής βλάβης (659).

Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν ποικίλες ηπατοπροστατευτικές επιδράσεις σε πλήθος ηπατικών παθήσεων, είτε εμπλέκεται ιός είτε όχι.
Ενδεικτικά, μία μελέτη που δημοσιεύθηκε πέρυσι εμβαθύνει στις δυνατότητες των φαρμακευτικών μανιταριών ως θεραπευτική επιλογή για την ηπατίτιδα, ρίχνοντας φως στις φαρμακευτικές τους ιδιότητες (660).

Επίσης, τα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν πολυάριθμες ευεργετικές επιδράσεις στο ανοσοποιητικό, το οποίο ίσως είναι πολύτιμο όταν χρησιμοποιούνται στις παθήσεις του ήπατος που οφείλονται σε ιούς. Επιπρόσθετα, ασκούν προστατευτικές επιδράσεις ανακουφίζοντας από την φλεγμονή και το οξειδωτικό στρες κατά την εξέλιξη της ηπατικής ίνωσης.

Τα φαρμακευτικά μανιτάρια αποτρέπουν την ίνωση του ήπατος και, όταν αυτή έχει ήδη εκδηλωθεί, αναστέλλουν την περαιτέρω εξέλιξη της ηπατικής ίνωσης, ενώ βελτιώνουν σημαντικά την λειτουργία του ήπατος.

Συνολικά, τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν δείξει οφέλη στην διαχείριση της χρόνιας ηπατίτιδας Β και της ηπατικής ίνωσης, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης της φλεγμονής και της βελτίωσης της ηπατικής λειτουργίας, ενισχύοντας αποτελεσματικά την ανοσολογική λειτουργία και βοηθώντας στην αναστροφή της ηπατικής ίνωσης.

Ενδεικτικά, θα αναφέρω 2 μελέτες με επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια.
Την προηγούμενη δεκαετία δημοσιεύθηκε μια μικρή μελέτη σε σχεδόν 50 ασθενείς με ηπατίτιδα, η οποία έδειξε ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια βελτιώνουν την λειτουργία του ήπατος και μειώνουν την ίνωση.

Έναν χρόνο μετά δημοσιεύθηκε μία ακόμα μελέτη με περίπου ίδιο αριθμό ασθενών. Στόχος ήταν να διερευνηθούν οι επιδράσεις των φαρμακευτικών μανιταριών στην ηπατική ίνωση της χρόνιας ηπατίτιδας Β.
Η διάρκεια της μελέτης ήταν 6 μήνες και μετρήθηκαν η ηπατική λειτουργία, 4 δείκτες ίνωσης, ιστολογία ήπατος καθώς και άλλοι δείκτες.

ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Τα ευρήματα έδειξαν σημαντικές βελτιώσεις σε ορισμένους αιματολογικούς δείκτες που μετρούν την ηπατική υγεία.

Επίσης, από τους/τις ασθενείς που ολοκλήρωσαν την βιοψία ήπατος 2 φορές, το 80% των ασθενών είχε μειωμένη ηπατική φλεγμονή κατά 1 κλίμακα ή περισσότερο, ενώ το 50% των ασθενών είχε μειωμένο στάδιο ίνωσης κατά 1 κλίμακα ή περισσότερο.

Για εξατομικευμένη διατροφή ή/και υποστήριξη φαρμακευτικών μανιταριών (δοσολογία + τρόπο χρήσης), πάτα εδώ και εδώ, αντίστοιχα.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια είναι χρήσιμα στον HIV; 15/1/2025
Μία θεμελιώδης μελέτη από την Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου στην Ιαπωνία έδειξε ότι ενώσεις από 3 φαρμακευτικά μανιτάρια είναι σε θέση να εμποδίσουν σχεδόν 100% την μόλυνση από διάφορα στελέχη HIV (164).
Για τα οφέλη στον HIV, υπάρχουν μελέτες για 3 ακόμα είδη φαρμακευτικών μανιταριών (σύνολο 6). Για τουλάχιστον 3 εξ'αυτών υπάρχουν και σχετικές ανθρώπινες μελέτες, οι οποίες το επιβεβαιώνουν.
Σχετικά με την εκτίμηση του ανοσολόγου Clerici, που παρουσιάστηκε στην Παγκόσμια Διάσκεψη για το AIDS το 1996, ότι το 30% έως 50% των ανθρώπων που έρχονται σε επαφή με τον HIV δεν γίνονται οροθετικοί, λόγω του ισχυρού ανοσοποιητικού συστήματος τους, η ανοσοπρόληψη της λοίμωξης από τον ιό HIV ή/και της ανάπτυξη του AIDS με την χρήση φαρμακευτικών μανιταριών ανοίγει νέες προοπτικές (164).

Μάλιστα, τα οφέλη για 2 ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια τα έχω επιβεβαιώσει και στην πράξη, όταν το καλοκαίρι του 2024 προέκυψε και η 1η ανεκδοτολογική αναφορά στην Ελλάδα από τον κύριο Σ., ο οποίος μού έγραψε, μεταξύ άλλων, τα εξής:

Η μακροβιοτική διατροφή σε συνδυασμό με τα φαρμακευτικά μανιτάρια μπορούν να σε κρατήσουν σε καλή κατάσταση και να κρατήσουν τον ιό μη-ανιχνεύσιμο.

Όταν ακολούθησα θεραπεία με φαρμακευτικά μανιτάρια, ένιωσα μεγάλη αλλαγή.
Καταρχάς:
 - ένιωθα πολλή ενέργεια,
 - ανέβηκε η λίμπιντo μου,
 - κοιμόμουν καλύτερα,
 - εργαζόμουν χωρίς να κουράζομαι, και
 - είχα όντως καλύτερη πνευματική διαύγεια.

Είμαι στην διάθεση σας για ότι χρειαστείτε !

Η μυκοθεραπεία θα πρέπει να γίνει τακτική πρακτική για την πρόληψη ιογενών λοιμώξεων ή/και για τον έλεγχο της μόλυνσης και την επιτάχυνση της ανάρρωσης (164).

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Μπορούν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια να βοηθήσουν στον καρκίνο του μαστού ; 18/1/2025
Δεκάδες προκαταρκτικές μελέτες στον καρκίνο του μαστού, έχουν δείξει ότι τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια δρουν ευεργετικά. Ενδεικτικά παραθέτω ορισμένες εξ'αυτών (165-173).

Το ευχάριστο, όμως, είναι ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν δοκιμαστεί και σε κλινικές δοκιμές (ανθρώπινες μελέτες).

Τουλάχιστον 8 είδη φαρμακευτικών μανιταριών έχουν δοκιμαστεί σε ανθρώπινες μελέτες. Τα οφέλη αφορούν διάφορους δείκτες, όπως :
 - μεγαλύτερη μέση επιβίωση χωρίς νόσο,
 - βελτιωμένη κλίμακα Karnofsky,
 - βελτίωση στην σχετιζόμενη με τον καρκίνο κόπωση κ.ά.
Στην κλίμακα Karnofsky, όσο χαμηλότερη είναι η βαθμολογία, τόσο χειρότερη είναι η πιθανότητα επιβίωσης (174).

Τις ευεργετικές επιδράσεις από 3 είδη ποιοτικών φαρμακευτικών μανιταριών, τις έχω επιβεβαιώσει και στην πράξη από αναφορές γυναικών, οι οποίες τα χρησιμοποίησαν συμπληρωματικά με την αγωγή των ιατρών.
Οι διαγνώσεις ήταν κυρίως στάδιο Ι ή ΙΙ και σε μία περίπτωση ήταν και στάδιο IV με μεταστάσεις σε λεμφαδένες και εγκέφαλο.

ΥΓ. το 2018 είχα εκπονήσει μία εργασία με τίτλο "Καρκίνος του μαστού: Πρόληψη και Αντιμετώπιση μέσω του Τρόπου Ζωής και της Διατροφής". Συνεπώς, εκτός από τα φαρμακευτικά μανιτάρια, είναι εφικτή και η διατροφική υποστήριξη.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια βοηθούν με τον καρκίνο του στομάχου ; 29/4/2025
Ο καρκίνος του στομάχου ξεκινά όταν τα κύτταρα στο στομάχι αρχίζουν να αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα (312). Αποτελεί την 4η κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως και είναι ο 5ος πιο συχνά διαγνωσμένος καρκίνος (313). Ο καρκίνος του στομάχου εμφανίζεται συχνότερα στην ηλικιακή ομάδα από 50 έως 70 ετών και αφορά συχνότερα τους άνδρες (314).
Έχει σχετικά κακή πρόγνωση δεδομένου ότι το ποσοστό 5ετούς επιβίωσης κυμαίνεται συνήθως μεταξύ 20% και 40% (315).

Διενεργήθηκε μια μελέτη σε περισσότερους από 700 ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση για καρκίνο του στομάχου. Μετά την επέμβαση, οι ασθενείς έλαβαν χημειοθεραπεία με ή χωρίς βιοενεργά συστατικά από συγκεκριμένα φαρμακευτικά μανιτάρια.

ΕΥΡΗΜΑΤΑ =>
Σε σύγκριση με ασθενείς που έλαβαν μόνο χημειοθεραπεία, οι ασθενείς που μαζί με την χημειοθεραπεία έλαβαν παράλληλα και φαρμακευτικά μανιτάρια έζησαν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν ευεργετικές επιδράσεις στον καρκίνο του παχέος εντέρου ; 29/4/2025
Παγκοσμίως, ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ο 3ος πιο θανατηφόρος καρκίνος και η συχνότητα του αυξάνεται σταθερά (316). Ευθύνεται για περίπου 1,9 εκατομμύρια κρούσματα καρκίνου κάθε χρόνο (317). Διαγιγνώσκεται πλέον ταχύτατα και σε νεαρότερη ηλικία, καθώς και σε πιο προχωρημένο στάδιο (318). Ιστορικά, ο καρκίνος του παχέος εντέρου σταδίου IV (μεταστατικός) έχει μόνο 10 έως 15% πενταετή επιβίωση (319).

Τουλάχιστον 2 φαρμακευτικά μανιτάρια είναι δοκιμασμένα σε ανθρώπινες μελέτες.
Ενδεικτικά, αναφέρω τα ευρήματα από 3 μελέτες σε περισσότερους από 1.000 ασθενείς με καρκίνο του παχέος εντέρου, όπου διαπιστώθηκε ότι οι ασθενείς που έλαβαν βιοενεργά συστατικά από επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια αφενός είχαν λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν υποτροπιάζοντα καρκίνο και αφετέρου έζησαν περισσότερο από τους/τις ασθενείς που δεν έλαβαν τα εν λόγω φαρμακευτικά μανιτάρια.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια βοηθούν με τον καρκίνο του πνεύμονα ; 24/4/2025
Αρκετές προκαταρκτικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια δρουν ευεργετικά στον καρκίνο του πνεύμονα (295-305). Μάλιστα, τον προηγούμενο μήνα, στο επιστημονικό περιοδικό "Μόρια" δημοσιεύθηκε μία ανασκόπηση με τίτλο "Τρέχουσες εξελίξεις για τα μανιτάρια ως θεραπευτικών στον καρκίνο του πνεύμονα" (306), η οποία, μεταξύ άλλων, αναφέρει τα εξής:
"Τα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν γίνει ολοένα και πιο σημαντικά στην φαρμακοβιομηχανία επειδή περιέχουν πληθώρα βιοενεργών ενώσεων και προσφέρουν διάφορα διατροφικά οφέλη. Μυκητολόγοι από ολόκληρο τον κόσμο έχουν προτείνει ότι η βαθύτερη κατανόηση των μανιταριών είναι σε θέση να βοηθήσει στην αντιμετώπιση πολλών ειδών καρκίνου.
Διεξήχθη μια ολοκληρωμένη βιβλιογραφική έρευνα και βρέθηκε ότι πολλά είδη μανιταριών έδρασαν ευεργετικά σε διαφορετικούς τύπους καρκινικών κυττάρων του πνεύμονα. Οι μηχανισμοί δράσης της αποτελεσματικότητας τους περιελάμβαναν μείωση της ανάπτυξης των καρκινικών κυττάρων, βελτιωμένη λειτουργία του ανοσοποιητικού κ.ά.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μανιτάρια καταναλώνονται καθημερινά ως συμπλήρωμα, οι ιδιότητες και η αποτελεσματικότητα τους είναι επωφελής και θα μπορούσαν να αποτελέσουν μοντέλο για περαιτέρω έρευνες, καθώς και νέες φαρμακευτικές θεραπείες για την αντιμετώπιση του καρκίνου" (306).

Εδώ να συμπληρώσω ότι τουλάχιστον 3 είδη φαρμακευτικών μανιταριών έχουν δοκιμαστεί και σε κλινικές δοκιμές (ανθρώπινες μελέτες) για τον καρκίνο του πνεύμονα, ακόμα και όταν αυτός βρισκόταν σε προχωρημένο στάδιο:
 - το 1ο έχει δοκιμαστεί σε 4 ανθρώπινες μελέτες,
 - το 2ο έχει δοκιμαστεί σε 2 ανθρώπινες μελέτες, και
 - το 3ο έχει δοκιμαστεί σε 1 ανθρώπινη μελέτη.
Σε κάποιες περιπτώσεις χρησιμοποιήθηκαν συνδυαστικά με την αγωγή των ογκολόγων και σε κάποιες άλλες χρησιμοποιήθηκαν μόνα τους.

Τα οφέλη ήταν σημαντικά :
 - τόσο υποκειμενικά: π.χ. καλύτερη ποιότητα ζωής, βελτίωση της αδυναμίας κ.ά., 
 - όσο και αντικειμενικούς: π.χ. καλύτεροι ιατρικοί δείκτες (βελτίωση ανοσοποιητικού, πηκτικότητα του αίματος κ.ά.), καθώς και καταστολή της εξέλιξης του καρκίνου αφού διαπιστώθηκε όχι απλά σταθεροποίηση της νόσου αλλά ακόμα και ύφεση, η οποία ήταν μερική ή και πλήρης (από 25% έως 100%).

Δεν είναι τυχαίο ότι μία ερευνητική ομάδα αναφέρει "αυτά τα ευρήματα είναι άξια για κλινική ενημέρωση των ιατρών".

Συνοψίζοντας, τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια μπορούν να φανούν ιδιαίτερα χρήσιμα στον καρκίνο του πνεύμονα.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια καταστέλλουν την ανάπτυξη αδενωμάτων του παχέος εντέρου ; 30/4/2025
Σε παλαιότερη ανάρτηση είδαμε ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι δοκιμασμένα στον καρκίνου του παχέος εντέρου. Μπορούν, όμως, να δράσουν και προληπτικά ;
Στην παρούσα ανάρτηση παρουσιάζονται δεδομένα από σχετική ανθρώπινη μελέτη, στην οποία χορηγήθηκαν επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια. Πρώτα, όμως, λίγα λόγια για τα αδενώματα του παχέος εντέρου.

Οι πολύποδες είναι ανώμαλες αναπτύξεις που σχηματίζονται στην εσωτερική επένδυση του παχέος εντέρου ή του ορθού. Οι περισσότεροι πολύποδες είναι καλοήθεις (μη-καρκινικοί) αλλά ορισμένοι - εάν δεν αντιμετωπιστούν - εξελίσσονται σε καρκίνο του παχέος εντέρου.
Τα αδενώματα είναι ένας συγκεκριμένος τύπος πολύποδα. Διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο από άλλα είδη πολύποδα να γίνουν καρκινικοί (325). Για την ακρίβεια, το αδένωμα του παχέος εντέρου είναι η πιο συχνή προκαρκινική βλάβη (327) και η συχνότητα εμφάνισης του εξαρτάται από την ηλικία: είναι χαμηλότερη σε νεαρότερα άτομα και φτάνει στο μέγιστο μετά την 7η δεκαετία της ζωής μας (328).

Για τα βιοενεργά συστατικά των φαρμακευτικών μανιταριών έχει διαπιστωθεί ότι παρουσιάζουν επιδράσεις κατά του καρκίνου (σε διάφορους τύπους). Βοηθούν, όμως, και στην πρόληψη ;
Για να απαντηθεί αυτό το ερώτημα, το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Χιροσίμα πραγματοποίησε μια κλινική δοκιμή σε ασθενείς με αδενώματα του παχέος εντέρου, τα οποία, όπως είδαμε, είναι προκαρκινικές αλλοιώσεις του παχέος εντέρου.
Ασθενείς με διαπιστωμένα αδενώματα του παχέος εντέρου μέσω κολονοσκόπησης εντάχθηκαν σε αυτήν την μελέτη.

Σχεδόν 100 ασθενείς στην ομάδα των φαρμακευτικών μανιταριών έλαβαν συγκεκριμένη ημερήσια δοσολογία επί 12 μήνες. Στην συνέχεια, πραγματοποιήθηκε επαναληπτική κολονοσκόπηση και καταγράφηκε το μέγεθος, το σημείο εντοπισμού και ο μακροσκοπικός τύπος όλων των αδενωμάτων.
Στην ομάδα ελέγχου επιλέχθηκαν επίσης 100 ασθενείς που δεν έλαβαν καμμία θεραπεία.

ΕΥΡΗΜΑΤΑ:
Μετά από 12 μήνες, οι επιστήμονες κατέγραψαν τα εξής =>
1. Όσον αφορά τις αλλαγές στον αριθμό των αδενωμάτων:
α. στην ομάδα ελέγχου που δεν έλαβε θεραπεία αυξήθηκαν σημαντικά, ενώ
β. στην ομάδα φαρμακευτικών μανιταριών μειώθηκαν σημαντικά.

2. Όσον αφορά το συνολικό μέγεθος των αδενωμάτων :
α. στην ομάδα ελέγχου αυξήθηκε κατά 1,7 χιλιοστά , αλλά
β. στην ομάδα φαρμακευτικών μανιταριών μειώθηκε κατά 1,4 χιλιοστά.
Συνολικά, η λήψη ή μη των φαρμακευτικών μανιταριών οδηγεί σε μία απόσταση 3,1 χιλιοστών. Μόνο αμελητέα δεν είναι.

Συνεπώς, ήταν αναμενόμενο το ότι η ερευνητική ομάδα που διενήργησε την εν λόγω μελέτη συνοψίζει αναφέροντας ότι "Τα αποτελέσματα μας υποδηλώνουν ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια καταστέλλουν την ανάπτυξη αδενωμάτων του παχέος εντέρου".

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια βοηθούν με τον γυναικολογικό καρκίνο ; 24/4/2025
Σε παλαιότερη ανάρτηση είδαμε ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι δοκιμασμένα στον καρκίνο του μαστού. Στην παρούσα ανάρτηση παρουσιάζονται δεδομένα για τα οφέλη τους σε 3 είδη γυναικολογικού καρκίνου (τραχήλου, ωοθηκών και ενδομητρίου). Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο Διεθνές Επιστημονικό Περιοδικό για τον Γυναικολογικό Καρκίνο.

Ένα εκχύλισμα από επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια χρησιμοποιήθηκε σε μια τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή με 100 ασθενείς, οι οποίες λάμβαναν παράλληλα και χημειοθεραπεία.

Η ομάδα των ασθενών που έλαβε τα φαρμακευτικά μανιτάρια έδειξε αυξημένη δραστηριότητα στα φυσικά κύτταρα-φονείς (NK cells, Natural Killer cells)

Επιπλέον, η χορήγηση του εκχυλίσματος των φαρμακευτικών μανιταριών είχε ως αποτέλεσμα μια σαφή μείωση των παρενεργειών που σχετίζονται με τη χημειοθεραπεία, όπως :
 - απώλεια όρεξης,
 - αλωπεκία,
 - συναισθηματική αστάθεια, και
 - γενική αδυναμία.

Επιπρόσθετα, υπήρξε βελτίωση και με :
 - τον ύπνο,
 - το σωματικό βάρος, και
 - την ναυτία/έμετο.

Αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η κατανάλωση επιλεγμένων και ποιοτικών φαρμακευτικών μανιταριών θα μπορούσε να είναι μια αποτελεσματική προσέγγιση για την μείωση ορισμένων παρενεργειών που σχετίζονται με την χημειοθεραπεία.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως θεραπεία σε ασθενείς με προχωρημένο ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα; 30/4/2025
Το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα είναι η πιο συχνή μορφή καρκίνου του ήπατος και ευθύνεται για περίπου το 90% των περιπτώσεων. Η μόλυνση από τον ιό της ηπατίτιδας Β και τον ιό της ηπατίτιδας C είναι οι κύριοι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη ηπατοκυτταρικού καρκινώματος (329). Επίσης, το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα εμφανίζεται σε περίπου 85% των ασθενών που διαγιγνώσκονται με κίρρωση (330).
Η έκβαση του προχωρημένου ηπατοκυτταρικού καρκινώματος εξαρτάται τόσο από το στάδιο του καρκίνου όσο και από την έκταση της ηπατικής δυσλειτουργίας (331). Οι ασθενείς με ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα συνήθως εμφανίζουν όγκους σε προχωρημένο και ανίατο στάδιο (332).
Η χημειοθεραπεία δεν έχει χρησιμοποιηθεί ως συνήθης επιλογή, καθώς το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα θεωρείται ανθεκτικό στην χημειοθεραπεία (333). Για ασθενείς με μη-χειρουργήσιμο ή μεταστατικό ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα, η συμβατική χημειοθεραπεία έχει περιορισμένο ή καθόλου όφελος (334).
Οι ασθενείς με μη-χειρουργήσιμο ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα έχουν δυσοίωνη πρόγνωση (335) δεδομένου ότι το συνολικό ποσοστό 5ετούς επιβίωσης είναι μόλις 5% και περισσότερο από το 70% των ασθενών εμφανίζουν προχωρημένη νόσο που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με θεραπευτική πρόθεση (336). Η πλειονότητα των ασθενών που προσέρχονται σε μη-χειρουργήσιμο στάδιο και έχουν μέση επιβίωση μόλις 4,1 μήνες (337).

Ειδικά στους/στις ασθενείς με προχωρημένο καρκίνο του ήπατος, η διατήρηση της ποιότητας ζωής αποτελεί σημαντική παράμετρο (338), ιδίως όταν οι συναισθηματικές ανησυχίες που σχετίζονται με την ασθένεια και την αγωγή των ιατρών προκαλούν άγχος στους/στις ασθενείς (339).
Επιπλέον, ο πόνος και η απώλεια όρεξης είναι ορισμένα από τα πιο συχνά αναφερόμενα συμπτώματα σε ασθενείς με ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα (340). Ο πόνος εντοπίζεται κυρίως στο δεξιό άνω τεταρτημόριο της κοιλιάς (341) και αναφέρεται από το 90–95% των ασθενών (342)

Μπορούν τα φαρμακευτικά μανιτάρια να βοηθήσουν με :
 - την ποιότητα ζωής,
 - την απώλεια όρεξης, και
 - τον πόνο ;

Αυτό το ερώτημα απαντήθηκε από μία επιστημονική ομάδα, η οποία επίλεξε συγκεκριμένα φαρμακευτικά μανιτάρια ως θεραπεία σε ασθενείς με προχωρημένο ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα (όλοι/ες οι ασθενείς είχαν κακή ηπατική λειτουργία ή δεν ήταν κατάλληλες/οι για την τυπική θεραπεία).

Η μελέτη ήταν μικρή, 15 ασθενείς, και χωρίστηκαν σε 2 ομάδες:
 - η ομάδα των φαρμακευτικών μανιταριών, και
 - η ομάδα με το εικονικό φάρμακο.

ΕΥΡΗΜΑΤΑ:
Τα ευρήματα έδειξαν ότι βελτίωση στην ποιότητα ζωής δεδομένου ότι οι βαθμολογίες κοινωνικής και συναισθηματικής λειτουργίας ήταν υψηλότερες στην ομάδα των φαρμακευτικών μανιταριών σε σύγκριση με την ομάδα του εικονικού φαρμάκου.
Επιπρόσθετα, σε σύγκριση με την ομάδα που έλαβε το εικονικό φάρμακο, οι ασθενείς στην ομάδα των φαρμακευτικών μανιταριών είχαν :
 - λιγότερη απώλεια όρεξης, και
 - λιγότερα συμπτώματα πόνου.

Ως εκ τούτου, η χρησιμότητα των ποιοτικών φαρμακευτικών μανιταριών στην φροντίδα των ασθενών με προχωρημένο καρκίνο αξίζει να διερευνηθεί περαιτέρω.

Εδώ να σημειωθεί ότι χρησιμοποιήθηκε πολύ χαμηλή ημερήσια δοσολογία δεδομένου ότι σε προχωρημένο καρκίνο, η προτεινόμενη ημερήσια δοσολογία είναι 2 έως 4 φορές μεγαλύτερη από αυτήν που τελικά επιλέχθηκε στην παρούσα μελέτη. Επομένως, εάν είχε επιλεγεί καταλληλότερη δοσολογία, υπάρχει πιθανότητα να είχαν προκύψει ακόμα μεγαλύτερα οφέλη.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια χρησιμεύουν στον καρκίνο του ενδομητρίου ; 29/4/2025
Ο καρκίνος του ενδομητρίου είναι μια κακοήθης νόσος που προέρχεται από το επιθηλιακό τοίχωμα της μήτρας. Ο καρκίνος του ενδομητρίου είναι η πιο συχνή γυναικολογική κακοήθεια (320). Επηρεάζει κυρίως τις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες και η πρώιμη έναρξη του, δηλαδή πριν από την ηλικία των 50 ετών, είναι σχετικά σπάνια (321).

Παρόλο που ο καρκίνος του ενδομητρίου είναι η πιο συχνή γυναικολογική κακοήθεια, υπάρχει έλλειψη αποτελεσματικών θεραπειών, ειδικά για ασθενείς που έχουν κακή πρόγνωση, δηλαδή να έχουν διαγνωστεί με προχωρημένο στάδιο, υποτροπιάζουσα ή επιθετική νόσο (322).

Για τα φαρμακευτικά μανιτάρια, έχουν αποδειχθεί οι επιδράσεις τους ως ανοσοενισχυτικά στην συμπληρωματική θεραπεία των όγκων. Ωστόσο, η λειτουργία και οι επιδράσεις των φαρμακευτικών μανιταριών στον καρκίνο του ενδομητρίου δεν ήταν γνωστές, μέχρι το 2014, χρονιά που δημοσιεύθηκε η 1η προκαταρκτική μελέτη (322).
Αξιολογήθηκαν οι επιδράσεις τους σε 3 κυτταρικές σειρές καρκίνου του ενδομητρίου (που προέρχονταν από καρκίνους ενδομητρίου βαθμού I, II και III).
Τα ευρήματα έδειξαν θετικές επιδράσεις και η επιστημονική ομάδα που διενήργησε την εν λόγω μελέτη αναφέρει ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια ίσως μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως ανοσοενισχυτικά στην θεραπεία όγκων του ενδομητρίου.

7 χρόνια μετά δημοσιεύθηκε μία ακόμα προκαταρκτική μελέτη (323), το οποίο είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό διότι ο καρκίνος του ενδομητρίου είναι ένας γυναικολογικός κακοήθης όγκος με σοβαρό πρόβλημα αντοχής στα φάρμακα στην κλινική θεραπεία του καρκίνου.
Τα ευρήματα ήταν, επίσης, θετικά και η επιστημονική ομάδα δήλωση ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν την δυνατότητα να αποτελέσουν έναν ανοσοενισχυτικό θεραπευτικό παράγοντα στην αντιμετώπιση του καρκίνου του ενδομητρίου.

Τέλος, το περσινό καλοκαίρι, δημοσιεύθηκε η πιο πρόσφατη προκαταρκτική μελέτη που έχω υπ'όψιν μου (324), η οποία ξεκινάει αναφέροντας ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι γνωστά για τις ισχυρές αντικαρκινικές τους ιδιότητες.
Και αυτή η μελέτη έδειξε ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια ανέστειλαν την κακοήθη εξέλιξη των κυττάρων του καρκίνου του ενδομητρίου.

Καλά όλα αυτά αλλά οι προκαταρκτικές μελέτες έχουν περιορισμένη αξία.
Υπάρχουν κλινικές δοκιμές που να αξιολόγησαν τις επιδράσεις των φαρμακευτικών μανιταριών σε ανθρώπινη μελέτη ;
Ναι !

Μελέτη αξιολόγησε τις επιδράσεις από φαρμακευτικά μανιτάρια σε 3 είδη γυναικολογικού καρκίνου (τραχήλου, ωοθηκών και ενδομητρίου).
Συμμετείχαν 100 ασθενείς, οι οποίες λάμβαναν παράλληλα και χημειοθεραπεία και τα ευρήματα ήταν ιδιαίτερα θετικά. Για περισσότερες λεπτομέρειες δείτε την σχετική ανάρτηση κάνοντας κλικ εδώ.

Συνεπώς, τα οφέλη των φαρμακευτικών μανιταριών στον καρκίνο του ενδομητρίου υποστηρίζονται όχι μόνο από προκαταρκτικές μελέτες αλλά και από ασθενείς που ταυτόχρονα λάμβαναν και χημειοθεραπεία.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

Μπορούν τα φαρμακευτικά μανιτάρια να φανούν χρήσιμα στην κοιλιακή παχυσαρκία ; 19/3/2025
Τον Ιανουάριο του 2025 δημοσιεύθηκε μία μελέτη διάρκειας 2 μηνών, η οποία αξιολόγησε σε 50 ενήλικες (μέσης και ώριμης ηλικίας) τις επιδράσεις από τροφές που περιέχουν σκόνη ποιοτικών φαρμακευτικών μανιταριών.

Τα ευρήματα έδειξαν ότι υπήρξε στατιστικώς σημαντική βελτίωση στην μείωση της κοιλιακής παχυσαρκίας.
Επίσης, στατιστικώς σημαντική βελτίωση υπήρξε και στην μείωση της περιφέρειας μέσης, καθώς και στην μείωση των επιπέδων των τριγλυκεριδίων.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Στη νόσο του Κρον βοηθούν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια ; 5/5/2025
Η νόσος του Κρον [Crohn] είναι μια φλεγμονώδης νόσου του εντέρου όπως η ελκώδης κολίτιδα, αν και η νόσος του Κρον συχνά εμφανίζεται πιο διακριτικά (343).
Από το 1990 έως το 2021, υπήρξε αύξηση 88,30% στα Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη Νοσήματα Εντέρου (ΙΦΝΕ) παγκοσμίως (344).

Υπάρχουν πέντε τύποι στη νόσου του Κρον, ανάλογα με το ποιο τμήμα του πεπτικού σωλήνα επηρεάζεται (345).

Το κάπνισμα συμβάλλει εν μέρει στην παθογένεση της νόσου (346) και αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για τη νόσο του Κρον (347).

Τα συμπτώματα της νόσου του Κρον περιλαμβάνουν συνήθως:

• Διάρροια.
• Πυρετό.
• Κόπωση.
• Πόνο και κράμπες στην κοιλιά.
• Αίμα στα κόπρανα.
• Πληγές στο στόμα.
• Μειωμένη όρεξη και απώλεια βάρους.
• Πόνο ή έκκριση υγρών κοντά ή γύρω από τον πρωκτό λόγω φλεγμονής (συρίγγιο) (348)

Οι ενδοσκοπικές εξετάσεις είναι ο πιο ακριβής τρόπος για την διάγνωση της νόσου του Κρον και τον αποκλεισμό άλλων προβλημάτων υγείας (349).

Η διατροφική φροντίδα είναι σαφώς σημαντική στη θεραπεία ασθενών με Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη Νοσήματα Εντέρου (350). Πέρα, όμως, από την διατροφική φροντίδα, ο ρόλος των ποιοτικών φαρμακευτικών μανιταριών στην ανακούφιση της νόσου του Κρον έχει αποδειχθεί σε δύο μελέτες (μία ενήλικες και μία σε παιδιά). Μάλιστα, τα οφέλη αναφέρθηκαν ακόμα και εντός 14 ημερών.

Πριν από λίγες μέρες δημοσιεύθηκε μία ακόμα μελέτη για τα οφέλη των φαρμακευτικών μανιταριών στη νόσο του Κρον.

Σε αυτήν την πιλοτική μελέτη, στόχος της ερευνητικής ομάδας ήταν να αξιολογήσουν τόσο την κλινική αποτελεσματικότητα όσο και τις μεταβολές στην σύνθεση και την λειτουργία των μικροβίων των κοπράνων. Χορηγήθηκε ένα εμπορικό συμπλήρωμα φαρμακευτικών μανιταριών.

Ασθενείς με ήπια έως μέτρια νόσο του Κρον συμμετείχαν σε αυτήν την διπλά-τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη, η οποία είχε διάρκεια μόλις 2 μήνες.

ΕΥΡΗΜΑΤΑ =>
Τα ευρήματα έδειξαν ότι η κλινική ανταπόκριση ήταν υψηλότερη στην ομάδα που έλαβε τα φαρμακευτικά μανιτάρια, σε σύγκριση με την ομάδα εικονικού φαρμάκου.
Επίσης, μετά την χορήγηση των φαρμακευτικών μανιταριών διαπιστώθηκε ότι βελτιώθηκαν περισσότερα από 20 είδη βακτηρίων.

Συνολικά, η χορήγηση φαρμακευτικών μανιταριών σε ανθρώπους με νόσο του Κρον οδήγησε σε κλινική βελτίωση.

Χρειάζεται να υπάρξει ενημέρωση για τις νέες δυνατότητες που προσφέρουν τα φαρμακευτικά μανιτάρια διότι είναι σε θέση να βοηθήσουν σημαντικά με τις καθημερινές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς, ιδίως όταν συνδυάζονται με στοχευμένες διατροφικές βελτιώσεις.

Η κατάσταση είναι ανησυχητική διότι σημαντικός αριθμός ασθενών αναφέρει ότι επηρεάζεται αρνητικά η εργασία τους, καθώς και οι προσωπικές τους σχέσεις, ενώ πάνω από το 50% υποστηρίζει ότι τα ΙΦΝΕ εμποδίζουν να έχουν στενές προσωπικές σχέσεις (351).

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Στο νεύρωμα Μόρτον [Morton], τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια μπορούν να προσφέρουν 100% αναστροφή ; Τελευταία ενημέρωση 16/6/2025
Το νεύρωμα Morton είναι μια επώδυνη πάθηση που επηρεάζει το μπροστινό μέρος του ποδιού, συνήθως την περιοχή μεταξύ του 3ου και του 4ου δακτύλου. Αποτελεί συμπιεστική νευροπάθεια λόγω συμπίεσης και συνεχούς ερεθισμού. Δεν είναι ένα πραγματικό νεύρωμα, καθώς η πάθηση είναι εκφυλιστική και όχι νεοπλασματική (684).
Μία μικρή μελέτη ανέφερε ότι η πλειοψηφία παρατηρήθηκε στην ηλικιακή ομάδα από 30 έως 40 ετών (685). Το νεύρωμα Morton είναι μια σχετικά συχνή πάθηση, με μελέτες να εκτιμούν ότι περίπου 1 στους 3 ανθρώπους στον γενικό πληθυσμό εμφανίζει αυτήν την πάθηση (686), με ορισμένες να αναφέρουν ακόμα και ποσοστό που αγγίζει το 54% (687).
Το νεύρωμα Morton δεν είναι όγκος. Δεν είναι καρκινική ανάπτυξη και δεν μπορεί να εξελιχθεί σε καρκίνο. Αλλά αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, μπορεί να κάνει κάθε βήμα επώδυνο - και ενδεχομένως να οδηγήσει σε μόνιμη νευρική βλάβη (688).

Οι στόχοι της θεραπείας για το νεύρωμα Morton είναι η ελαχιστοποίηση του πόνου και η βελτίωση της λειτουργικότητας (689). Βέβαια, η αντιμετώπιση για το νεύρωμα Morton δεν είναι μόνο το χειρουργείο ή η φαρμακευτική αγωγή.
Υπάρχουν και διατροφικές επιλογές.

διατροφή:
Παρόλο που δεν υπάρχει συγκεκριμένη διατροφή για την θεραπεία του νευρώματος Morton, η διατροφή είναι σε θέση να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη διαχείριση των συμπτωμάτων του νευρώματος Morton. Μια υγιεινή εξατομικευμένη διατροφή είναι σε θέση να βοηθήσει στην διαχείριση των συμπτωμάτων μειώνοντας την φλεγμονή καθώς και το συνολικό σωματικό βάρος. Η μείωση της φλεγμονής απαλύνει τον πόνο που προκαλείται από το νεύρωμα Morton, ενώ η μείωση του σωματικού βάρους μειώνει την μηχανική πίεση που υφίσταται το σημείο. 
Σίγουρα, προς το παρόν, δεν έχει αποδειχθεί οριστικά η άμεση σχέση μεταξύ συγκεκριμένων τροφών και του νευρώματος Morton. Ωστόσο, μια ισορροπημένη διατροφή συμβάλλει σημαντικά στην συνολική υγεία και πολύ πιθανό να βοηθήσει στην διαχείριση των συμπτωμάτων, υποστηρίζοντας τόσο την υγεία των νεύρων όσο και μειώνοντας την φλεγμονή. Υπάρχουν αναφορές ότι η δραστική μείωση των ανθυγιεινών τροφών οδηγούν σε αντίστοιχη δραστική μείωση του πόνου.

Βέβαια, ακόμα κι αν υιοθετήσεις υγιεινή διατροφή, είναι πιθανό να παραμείνει σημαντικός πόνος από το νεύρωμα του Morton. Σε αυτήν την περίπτωση, το επόμενο βήμα είναι επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια.

φαρμακευτικά μανιτάρια:
Αρχικά, να αναφέρω ότι δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να συνδέουν άμεσα τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια με την θεραπεία του νευρώματος Morton. Σίγουρα, ορισμένα μανιτάρια έχουν αντιφλεγμονώδεις και αναλγητικές ιδιότητες αλλά μελέτες που να εξετάζουν την απευθείας χρήση των φαρμακευτικών μανιταριών στην θεραπεία του νευρώματος Morton, απλά, δεν υπάρχουν. Τουλάχιστον, προς το παρόν.

Τότε, πάνω σε ποια βάση στηρίζω ότι τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν θέση στην αντιμετώπιση του νευρώματος Morton ;
Αφορμή αποτελούν δύο απρόσμενες ανεκδοτολογικές αναφορές που έγιναν πρόσφατα

ΠΡΩΤΗ ανεκδοτολογική αναφορά =>
από τον κύριο Κ. που ξεκίνησε τα φαρμακευτικά μανιτάρια για άλλον λόγο. Βέβαια, εκ των υστέρων, δεν θα μπορούσα να την χαρακτηρίσω "απρόσμενη". Απεναντίας, ακούγεται απολύτως λογικό. Το νεύρωμα Morton είναι μια πάθηση που επηρεάζει το νεύρο, ενώ συγκεκριμένα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν νευροπροστατευτικές ιδιότητες. Συνεπώς, παρόλο που η άμεση επίδραση στο νεύρωμα Morton από αυτά τα φαρμακευτικά μανιτάρια δεν υποστηρίζεται άμεσα από μελέτες, την ίδια στιγμή έχει αποδειχθεί ότι προάγουν την υγεία των νεύρων και έχουν βοηθήσει σημαντικά σε άλλες παθήσεις που άμεσα ή έμμεσα συνδέονται με την υγεία των νευρώνων και του νευρικού συστήματος. 

Ας δούμε, όμως, τι ακριβώς ανέφερε ο κύριος Κ. 

Πρόσφατα είδαμε ότι με τα φαρμακευτικά μανιτάρια όχι μόνο μείωσε την δοσολογία του νέξιουμ για την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση αλλά επιπλέον πέτυχε και την πλήρη διακοπή του. Ωστόσο, δεν είναι το μοναδικό όφελος που βίωσε. Προέκυψε ένα ακόμα και αφορούσε το νεύρωμα Morton. Στην συνομιλία που είχαμε 20 Μαΐου μού ανέφερε το εξής:
"Εκείνο που ήθελα να σας πω και είναι φοβερό.
Στο πελμα, στο 3ο δάχτυλο, είχα μία μορφή όγκου. Είχε ερεθιστεί το νεύρο. Περπάταγα δέκα λεπτά με ένα τέταρτο, και έπειτα με χτύπαγε ρεύμα 220 βολτ.
Με τα φαρμακευτικά μανιτάρια, αυτό σταμάτησε πλήρως, 100% διακοπή.

Και η μαγνητική που είχα κάνει, είχε δείξει ότι πρόκειται για ένα νευράκι, το οποίο για κάποιον λόγο έκανε αυτόν τον όγκο. Πιάνεται το νεύρο μέσα σε αυτόν τον όγκο, σαν έναν σβώλο. Ο ορθοπεδικός μού είπε ότι, εάν θέλω, να κάνουμε εγχείρηση, και να κόψουμε το νεύρο.
Το νεύρωμα Morton ήταν και η αιτία που σταμάτησα να γυμνάζομαι.
Αυτό πλέον έχει εξαφανιστεί με τα φαρμακευτικά μανιτάρια.

Επίσης, έκανα και μία ακόμα δοκιμή.
Περπάτησα ξυπόλητος στο σπίτι έτσι ώστε να ακουμπάει το δάπεδο κατευθείαν στην πατούσα.
Το αποτέλεσμα ήταν ότι δεν καταλαβαίνω τίποτα πια, ενώ πιο παλιά πόναγε πολύ γιατί ερχόταν απευθείας σε επαφή. Και τώρα το πατάω επίτηδες και δεν νιώθω απολύτως τίποτα. Δεν υπάρχει τίποτα.
Έχω δει κάποια πράγματα με τα φαρμακευτικά μανιτάρια, που κάνω τον Σταυρό μου". 

Αυτά από τον κύριο Κ.
Αν μη τι άλλο, ιδιαίτερα ενθαρρυντικά για ανθρώπους που ταλαιπωρούνται και υποφέρουν με το νεύρωμα Morton. 

ΔΕΥΤΕΡΗ ανεκδοτολογική αναφορά =>
Το αξιοσημείωτο, όμως, είναι ότι ο κύριος Κ. δεν αποτελεί την μοναδική αναφορά. Υπάρχει μία ακόμα αναφορά από την κυρία Κ., η οποία είχε αποφασίσει να κάνει την χειρουργική επέμβαση, και, από ότι φαίνεται μέχρι στιγμής, την απέφυγε τελευταία στιγμή. 

Η κυρία Κ. βίωσε οφέλη από τις πρώτες 3 μέρες (28/5). Πιο συγκεκριμένα, όταν έφτανε στο γραφείο της στις 09:00, μετά από περίπου 1,5 ώρα, κατά τις 10:30, πόναγε τόσο πολύ που αναγκαζόταν να βγάζει το παπούτσι της ώστε να μπορέσει να ανακουφιστεί. 
Μετά την έναρξη των φαρμακευτικών μανιταριών, βγάζει το παπούτσι όχι στις 10:30 αλλά 2 ώρες αργότερα, κατά τις 12:30, και αυτό όχι επειδή την πονάει σε τόσο μεγάλο βαθμό αλλά πιο πολύ από συνήθεια, όπως μου είπε. Συμπλήρωσε ότι θα μπορούσε κάλλιστα να συνεχίσει να το φοράει.

Μετά από λίγες ημέρες που ξαναμιλήσαμε (4/6) ανέφερε ότι όλα πηγαίνουν καλά. Καμμία σχέση με το παρελθόν. Ανέφερε ότι υπάρχει "κάτι", ένα μούδιασμα  αλλά δεν υπάρχει πλέον ο οξύς πόνος, ο οποίος την τρέλαινε.

Στην επόμενη επικοινωνία μας μετά από μερικές ημέρες (8/6) ανέφερε και άλλα ευχάριστα νέα. Βασικά, δεν ήταν απλά "ευχάριστα" αλλά μία ραγδαία βελτίωση. Συγκεκριμένα ανέφερε ότι ένα ζευγάρι παπούτσια που πέρυσι έτρεμε και μόνο στην ιδέα να το φορέσει, φέτος το φοράει χωρίς κανένα πρόβλημα. Νιώθει ακόμα ένα ελαφρύ μούδιασμα. Κατά τα άλλα, όμως, όλα καλά. 
Παρόλο που η κυρία Κ. δεν έχει απαλλαγεί ακόμα πλήρως από την συμπτωματολογία του νευρώματος Morton, η ραγδαία βελτίωση της, και μάλιστα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, υποδηλώνει ότι πιθανότατα είναι απλά θέμα χρόνου για να καταλαγιάσει πλήρως ο πόνος, και δεν υπάρχει καμμία ένδειξη ότι δεν θα απαλλαγεί πλήρως από το πρόβλημα αυτό. 

Μετά από 5 μέρες (13/6), είχα άλλη μία επικοινωνία με την κυρία Κ., η οποία ανέφερε τα εξής:
"Δεν έχω κανένα πόνο. Απόψε περπάτησα στα μαγαζιά γύρω στην 1,5 ώρα χωρίς να καταλάβω τίποτα. Αυτό δεν γινόταν σε μένα. Είναι θαύμα για μένα. Περπάταγα το πολύ 20 λεπτά. 
Παλιά είχα πόνο που με χτύπαγε στο κεφάλι. Έλεγα θα κάνω χειρουργείο, το οποίο ο ιατρός μου έλεγε ότι δεν είναι εύκολο.
Είχα κόψει ψώνια και βόλτες. Τώρα, όλα αυτά τα ξαναέχω.
Είχα κόψει ακόμα και την άσκηση. Την Κυριακή θα πάω στον Υμηττό για περπάτημα, και θα σας ενημερώσω για την εξέλιξη". 

Την Κυριακή (15/6), η κυρία Κ. ανέφερε τα εξής:
"Τελείωσα στις 20:30, έκανα 45 λεπτά. Φορούσα αθλητικά παπούτσια, τα οποία όμως δεν είναι καλά, δεν μου έχουν ταιριάξει καθολου και πάντα με πόναγαν. Τωρα, κατά την διάρκεια του περπατήματος, δεν με πόνεσαν καθόλου και είχε και ανηφορίτσες το σημείο στον Υμηττό που πήγα. 
Ωστόσο, όταν σταμάτησα το περπάτημα, μετά από 45 λεπτά, άρχισαν οι ψιλοενοχλησεις. Βέβαια, καμμία σύγκριση με τον πόνο που ένιωθα στο παρελθόν. Στην συνέχεια, συνέβη το εξής: όταν έβγαλα τα παπούτσια, ο πόνος σταμάτησε πλήρως. Δεν πονούσα καθόλου, ενώ στο παρελθόν όταν με έπιανε ο πόνος και έβγαζα το παπούτσι, ο πόνος δεν σταμάταγε αλλά συνέχιζε για 10 λεπτά ακόμα.
Αυτό που έκανα σήμερα, που περπάτησα 45 λεπτά, ήταν άθλος για εμένα. Στο παρελθόν, μετά από 20 λεπτά είχα σταματήσει, είχα βγάλει το παπούτσι, και έκανα διατάσεις για να περάσει ο πόνος. Τώρα, στα 45 λεπτά όλα καλά. 
Στην επιστροφή, όταν οδήγησα, εκεί ένιωσα πάλι κάτι μικροενοχλήσεις. Όταν, όμως, έβγαλα το παπούτσι, πάλι απολύτως τίποτα." 

Το επόμενο σημείο είναι να πάψουν πλήρως αυτές οι μικροενοχλήσεις. Κατά τα άλλα, όμως, η κυρία Κ. έχει αναστρέψει την πάθηση της σχεδόν 100% και έχει ανακτήσει πλήρως την ποιότητα της ζωής, της καθημερινότητας της, ακόμα και την άσκηση. 

Και όλα αυτά σε λιγότερο από 1 μήνα.
Ξεκίνησε να λαμβάνει τα φαρμακευτικά μανιτάρια στις 26/5 και χθες, 15/6, ανέφερε ότι μπορεί πλέον να κάνει πράγματα που στο παρελθόν της ήταν αδιανόητα.

Επίλογος:
Έχοντας γράφει αυτά, οι 2 προαναφερόμενες αναφορές σε καμμία περίπτωση δεν μπορούν να εγγυηθούν θεραπεία στους/στις ασθενείς με νεύρωμα Morton. Ωστόσο, μπορούμε και να τις αγνοήσουμε ; Να τις θεωρήσουμε απλή σύμπτωση ; Ή μήπως αποτελούν μία καινοφανή θεραπεία, η οποία τα επόμενα χρόνια θα είναι αυτονόητη ;
Ο καιρός θα δείξει. 
Εάν αυτά τα οφέλη όντως επιβεβαιωθούν και σε άλλους/ες ασθενείς, τότε θα αλλάξει πλήρως ο τρόπος που μέχρι σήμερα αντιμετωπίζουμε την θεραπεία του νευρώματος Morton. Οικονομική, χωρίς παρενέργειες, και χωρίς ανάγκη για χειρουργείο ή φαρμακευτική αγωγή. 

Για εξατομικευμένη διατροφή ή/και υποστήριξη φαρμακευτικών μανιταριών (δοσολογία + τρόπο χρήσης), πάτα εδώ και εδώ, αντίστοιχα.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Στο μέλασμα βοηθούν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια ; 12/7/2025
Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια θεωρητικά ίσως είναι σε θέση να βελτιώσουν το μέλασμα.

Υπάρχει, όμως, ανθρώπινη μελέτη που να επιβεβαιώνει αυτόν τον ισχυρισμό ;

Φυσικά !
Και δημοσιεύθηκε πρόσφατα σε επιστημονικό περιοδικό με εξειδίκευση στην αισθητική δερματολογία.

Στόχος αυτής της μελέτης ήταν η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας ενός νέου καλλυντικού, το οποίο περιέχει εκχύλισμα από συγκεκριμένο είδος φαρμακευτικών μανιταριών στην αντιμετώπιση ασθενών με μέλασμα.

Περισσότερες από 60 γυναίκες με μέλασμα κατανεμήθηκαν τυχαία σε 2 ομάδες.
 - η πρώτη ομάδα έλαβε από του στόματος γνωστή φαρμακευτική αγωγή + τοπική εφαρμογή με γνωστή φαρμακευτική αλοιφή, ενώ
 - η δεύτερη ομάδα έλαβε από του στόματος την ίδια φαρμακευτική αγωγή + τοπική εφαρμογή με αλοιφή φαρμακευτικών μανιταριών.

Πριν και μετά την θεραπεία, μετρήθηκαν και αξιολογήθηκαν 3 διαφορετικοί δείκτες για την σοβαρότητα του μελάσματος.

Επίσης, καταγράφηκαν η ικανοποίηση που ανέφεραν οι ασθενείς καθώς και οι ανεπιθύμητες αντιδράσεις.

Επιπλέον, διεξήχθη μεταβολομική ανάλυση σε 15 τυχαία επιλεγμένες ασθενείς από την δεύτερη ομάδα.

ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Μετά από μόλις 3 μήνες θεραπείας, οι δείκτες για το μέλασμα μειώθηκαν σημαντικά τόσο στην πρώτη ομάδα όσο και στην δεύτερη ομάδα σε σύγκριση με τις αρχικές τιμές που είχαν πριν την έναρξη της μελέτης. Ωστόσο, το αξιοσημείωτο ήταν ότι μετά από την θεραπεία, οι συγκρίσεις μεταξύ των δύο ομάδων δεν έδειξαν στατιστικές διαφορές στους δείκτες για το μέλασμα.
Με λίγα λόγια, η αλοιφή με τα φαρμακευτικά μανιτάρια ήταν το ίδιο αποτελεσματική με την φαρμακευτική αλοιφή. 

Επίσης, ανεπιθύμητες αντιδράσεις εμφανίστηκαν μόνο σε μία ασθενή στην δεύτερη ομάδα.

Η ικανοποίηση των ασθενών με την θεραπεία ήταν παρόμοια και στις δύο ομάδες.

Συμπέρασμα =>
Αυτή η μελέτη έδειξε ότι τόσο η χορήγηση φαρμακευτικής αλοιφής όσο και η χορήγηση αλοιφής με εκχύλισμα φαρμακευτικών μανιταριών βελτίωσαν το ίδιο σημαντικά το μέλασμα στις ασθενείς.
Ωστόσο, η συχνότητα εμφάνισης ανεπιθύμητων ενεργειών ήταν πολύ χαμηλότερη με την αλοιφή φαρμακευτικών μανιταριών σε σύγκριση με την φαρμακευτική αλοιφή.

Τα φαρμακευτικά μανιτάρια φαίνεται να είναι μια υποσχόμενη εναλλακτική λύση για ασθενείς με δυσανεξία στην φαρμακευτική αλοιφή.

Η μεταβολομική ανάλυση αποκάλυψε ότι η τροποποίηση των μεταβολιτών που σχετίζονται με την μελανογένεση, η ενισχυμένη αντιοξειδωτική δράση και η βελτιωμένη λειτουργία του δερματικού φραγμού συνέβαλαν συλλογικά στην κλινική βελτίωση της σοβαρότητας του μελάσματος.

Η βελτίωση του μελάσματος με την από του στόματος χορήγηση φαρμάκου και την τοπική εφαρμογή αλοιφής φαρμακευτικών μανιταριών ίσως συνδέεται στενά με τις αλλαγές στους ενδογενείς μεταβολίτες στο δέρμα και στην ρύθμιση των μεταβολικών οδών των αμινοξέων.

Για να ενημερωθείς για το ποιο είδος φαρμακευτικών μανιταριών επιλέχθηκε, καθώς και την δοσολογία, πάτα εδώ.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Στη νόσο Μενιέρ βοηθούν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια ; 27/3/2025
Παρόλο που μέχρι σήμερα δεν έχω παρακολουθήσει ασθενή με νόσο Μενιέρ [Meniere], είμαι ιδιαίτερα αισιόδοξος διότι υπάρχει σχετική μελέτη σε ανθρώπους.

Τα ευρήματα της εν λόγω μελέτης - διάρκειας μόλις 8 εβδομάδων - έδειξαν ότι επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια προσφέρουν σημαντικά οφέλη σε ασθενείς με νόσο Μενιέρ.
Πιο συγκεκριμένα, η ανάλυση των δεδομένων έδειξε ότι οι ασθενείς που έλαβαν ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια είχαν σημαντική βελτίωση :
 - σε υποκειμενικές παραμέτρους που σχετίζονται με την ψυχοσυναισθηματική κατάσταση τους, όπως ένταση, κατάθλιψη, κόπωση, σύγχυση, θυμός
 - στις εμβοές και στην νευροαισθητήρια απώλεια ακοής, καθώς και
 - σε συναφείς αιματολογικούς δείκτες.

Τα οφέλη επιβεβαιώθηκαν και σε 2η μελέτη, με μεγαλύτερη διάρκεια.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Υποφέρω από νευραλγία τριδύμου. Θα με βοηθήσουν τα φαρμακευτικά μανιτάρια ; 24/3/2025. Ενημέρωση 24/4/2025
Μέχρι σήμερα, δεν έχω συναντήσει ούτε μία περίπτωση ανθρώπου που να μην είδε σημαντική ανταπόκριση εντός 2 εβδομάδων, εφ'όσον λάμβανε - για επαρκές χρονικό διάστημα - μία επαρκή δοσολογία από ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια.

Αναλυτικές ιστορίες Υγείας φαίνονται εδώ.

Τα φαρμακευτικά μανιτάρια στη νευραλγία τριδύμου έχουν καταπλήξει και εμένα. Τα χρησιμοποιώ από το 2012 αλλά πρώτη φορά παρατηρώ :
 - τόσο μεγάλη ταχύτητα ανταπόκρισης, καθώς και
 - βελτίωση στο 100% των ανθρώπων.
Εάν αυτό το ποσοστό δεν το είχα βιώσει από πρώτο χέρι, δεν θα το πίστευα διότι σε όλες τις άλλες νόσους πάντα υπάρχει ένα μικρό ποσοστό ανθρώπων που δεν ανταποκρίνεται, ακόμα και όταν λαμβάνουν ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια, σε επαρκή δοσολογία και για επαρκές χρονικό διάστημα.

Με τη νευραλγία τριδύμου - μέχρι σήμερα (23/3/2025) - το ποσοστό επιτυχίας είναι 100%. Έχω ενημερώσει εγγράφως και σχετικό Σύλλογο Ιατρών (13/11/2024)*.

Παρόλα αυτά, εγγυήσεις δεν μπορούν να δοθούν. Κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός.
Βέβαια, εάν μου ζητούσαν να αναφέρω μία νόσο για την οποία νιώθω την μεγαλύτερη σιγουριά, τότε θα επέλεγα μόνο τη νευραλγία τριδύμου.

 

ΥΓ. στην παρούσα φάση (Απρίλιος 2025) παρακολουθώ μία κυρία - μακράν η πιο δύσκολη περίπτωση που έχω συναντήσει μέχρι σήμερα - η οποία ενώ βίωνε θεαματική βελτίωση με τα φαρμακευτικά μανιτάρια, δεν μπορούσαμε να μειώσουμε την φαρμακευτική αγωγή.

Για αυτόν τον λόγο, πριν περίπου 10 μέρες προβήκαμε και σε 2 διατροφικές βελτιώσεις (σύμφωνα με τα ευρήματα από την διατροφική αιμοληψία).

Στην χθεσινή τηλεφωνική επικοινωνία μας μού ανέφερε όλο χαρά ότι :
 - όχι μόνο υπάρχει περαιτέρω βελτίωση των συμπτωμάτων, αλλά
 - επιπρόσθετα έλαβε και την έγκριση της νευρολόγου για να ξεκινήσει την μείωση στην φαρμακευτική αγωγή (Tramal: ισχυρό οπιοειδές αναλγητικό).

24/4/2025 μου ανέφερε ότι πλέον το Tramal μειώθηκε σε 60 σταγόνες, δηλαδή μείωση 100 σταγόνες δεδομένου ότι πριν την έναρξη των φαρμακευτικών μανιταριών ήταν 160 σταγόνες, το οποίο σημαίνει ότι η μείωση είναι της τάξης του 63%.

Τώρα, το επόμενο βήμα, εάν δεν υπάρξει πλήρης διακοπή του tramal, είναι εξατομικευμένο πλάνο διατροφής ώστε να επιλύσουμε τους υπόλοιπους παράγοντες που συμβάλλουν στη νευραλγία τριδύμου. Η εν λόγω κυρία απάντησε ότι θα είναι έτοιμη να δούμε την διατροφή από Σεπτέμβριο.

Για περισσότερες αναφορές ασθενών, δες την ανάρτηση "Νευραλγία τριδύμου φυσική αντιμετώπιση"

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

*Το μήνυμα που έστειλα σε Σύλλογο Ιατρών ήταν το εξής:
Καλησπέρα σας.
Διαβάζοντας το εν λόγω άρθρο σας, είδα ότι έχετε και μία ενότητα με τίτλο "Φαρμακευτικά φυτά".

Σε αυτήν την ενότητα θα πρότεινα να εξετάσετε το ενδεχόμενο να προσθέσετε και το φαρμακευτικό μανιτάρι Ερίκιο το αγκαθωτό, για το οποίο :
 - αφενός έχω διαπιστώσει οφέλη σε ασθενείς με νευραλγία τριδύμου, και
 - αφετέρου υπάρχει η σχετική τεκμηρίωση.

Στην βιβλιογραφία αναφέρεται ότι μία βασική αιτία για την νευραλγία τριδύμου είναι η απομυελίνωση (1-14). Σύμφωνα με δημοσιεύσεις και επαγγελματίες Υγείας το φαρμακευτικό μανιτάρι Ερίκιο προσφέρει επαναμυελίνωση (15-22).
Ως εκ τούτου, θεωρώ ότι ίσως αξίζει να αναφερθεί και στο άρθρο σας.

Φιλικά
 - - -
Σήμερα, 24/3/2025, έστειλα ένα ακόμα μήνυμα:
Καλημέρα σας και καλή εβδομάδα.

13/11/2024, στο e-mail "[email protected]" έστειλα ένα μήνυμα με τίτλο "..."
Θα ήθελα να σας ρωτήσω εάν το λάβατε.

Επίσης, να σας αναφέρω ότι έχω μία ακόμα κυρία που ανταποκρίθηκε, και η νευρολόγος που την παρακολουθεί, σύστησε την μείωση της φαρμακευτικής αγωγής (tramal).

Ευχαριστώ

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Μπορούν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια να βοηθήσουν με την χρόνια νεφρική νόσο ; 25/5/2025
Η Χρόνια Νεφρική Νόσος είναι μια κατάσταση προοδευτικής απώλειας της νεφρικής λειτουργίας, η οποία τελικά οδηγεί στην ανάγκη για θεραπεία υποκατάστασης της νεφρικής λειτουργίας, όπως αιμοκάθαρση ή μεταμόσχευση (554).
Η χρόνια νεφρική νόσος είναι μια προοδευτική πάθηση που επηρεάζει περισσότερο από 1 στους 10 ανθρώπους του γενικού πληθυσμού παγκοσμίως (555) και εκτιμάται στο 13,4%, με περίπου 850 εκατομμύρια ανθρώπους ((556, 557).
Το κάπνισμα αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη Χρόνιας Νεφρικής Νόσου (558). Μάλιστα, το κάπνισμα οδηγεί σε μείωση της νεφρικής λειτουργίας ακόμα και σε άτομα μόλις 20 ετών (559). Το κάπνισμα επιταχύνει την εξέλιξη της νόσου προς το τελικό στάδιο, ενώ σχετίζεται με μειωμένη επιβίωση του μοσχεύματος νεφρού (560). Αυτά τα στοιχεία αυξάνουν περαιτέρω την σημασία της διακοπής του καπνίσματος. Μύθος ότι το άτμισμα είναι καλύτερο. Τα ιατρεία διακοπής (ιδιωτικά ή δημόσια) βοηθούν καθοριστικά στην διακοπή, εντός λίγων εβδομάδων.
Λόγω του ότι στα αρχικά στάδια δεν υπάρχουν συμπτώματα, η Χρόνια Νεφρική Νόσος συνήθως διαγιγνώσκεται μέσω του τακτικού αιματολογικού ελέγχου και τις εξετάσεις ούρων ή ως τυχαίο εύρημα (561).
Τα στάδια της νεφρικής ανεπάρκειας είναι πέντε (562), στα οποία χρησιμοποιούμε ως ένδειξη την τιμή του ρυθμού σπειραματικής διήθησης (GFR)

1. Στάδιο 1 : φυσιολογικό με άνω του 90 ml/min αλλά άλλες εξετάσεις έχουν ανιχνεύσει σημάδια νεφρικής βλάβης
2. Στάδιο 2: μικρή μείωση από 60 έως 89 ml/min, μαζί με άλλα σημάδια νεφρικής βλάβης
3. Στάδιο 3α: μέτρια μείωση από 45 έως 59 ml/min
4. Στάδιο 3β: μέτρια μείωση από 30 έως 44 ml/min
5. Στάδιο 4: σημαντική μείωση από 15 έως 29 ml
6. Στάδιο 5: όταν η τιμή είναι κάτω του 15 ml/min, αυτό σημαίνει ότι οι νεφροί έχουν χάσει σχεδόν όλη τη λειτουργία τους

Εκτός από τις οδηγίες των ιατρών σου, η φυσική αντιμετώπιση για την Χρόνια Νεφρική Νόσο περιλαμβάνει εξατομικευμένη διατροφή και ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια.

φαρμακευτικά μανιτάρια:
Αρχικά, είναι αξιοσημείωτο ότι ορισμένα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την θεραπεία νεφρικών παθήσεων, όπως η κυκλοσπορίνη και η μυκοφαινολάτη, στην πραγματικότητα προήλθαν αρχικά από μανιτάρια (563, 564).

Τώρα, όσον αφορά τα φαρμακευτικά μανιτάρια καθεαυτά:
ορισμένα είδη τους έχουν μελετηθεί για χρήση σε νεφρικές παθήσεις, χωρίς παρενέργειες, όχι μόνο σε προκαταρκτικές μελέτες αλλά και σε κλινικές δοκιμές (ανθρώπινες μελέτες).

Ενδεικτικά, παραθέτω τα ευρήματα μίας κλινικής δοκιμής, η οποία διενεργήθηκε από Τμήμα Νεφρολογίας Γενικού Νοσοκομείου και δημοσιεύθηκε πριν από λίγα χρόνια.

Απομονώθηκε βιοενεργή ένωση από επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια, και οι ασθενείς χωρίστηκαν σε 2 ομάδες:
 - στην 1η ομάδα χορηγήθηκε τα φαρμακευτικά μανιτάρια σε συγκεκριμένη δοσολογία, και
 - στην 2η ομάδα χορηγήθηκε εικονικό φάρμακο.

ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Μετά από περίπου 12 εβδομάδες αγωγής, τα φαρμακευτικά μανιτάρια μείωσαν τα επίπεδα στους εξής δείκτες:
 - πρωτεΐνη στα ούρα κατά 36%,
 - άζωτο ουρίας αίματος (BUN) κατά 12%, και
 - κρεατινίνης κατά 18%.

Επίσης, υπήρξαν και άλλες σημαντικές βελτιώσεις. Ενδεικτικά, μείωση :
 - τριγλυκεριδίων κατά 12%,
 - συνολικής χοληστερόλης κατά 15%, και
 - "κακής" χοληστερόλης κατά 16%

Επιπρόσθετα, υπήρξε βελτίωση στην αντιοξειδωτική κατάσταση του οργανισμού.

Η επιστημονική ομάδα που διενήργησε την εν λόγω μελέτη, στο συμπέρασμα της αναφέρει ότι τα εν λόγω φαρμακευτικά μανιτάρια προστάτευσαν από την εξέλιξη της Χρόνιας Νεφρικής Νόσου.

Αυτή η μελέτη δεν είναι η μοναδική του είδους για την ευεργετική επίδραση των ποιοτικών φαρμακευτικών μανιταριών.
Πριν 3 μήνες είχα αναρτήσει τα ευρήματα μίας μελέτης, η οποία ανέλυσε περισσότερες από 10 μελέτες (1.300 ασθενείς) και διαπίστωσε οφέλη στα επίπεδα κρεατινίνης, στην ολιγουρία, και στην ωσμωτικότητα των ούρων.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Μπορούν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια να φανούν χρήσιμα σε ασθενείς με νεφρική δυσλειτουργία ; 18/2/2025
Επιλεγμένα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν χρησιμοποιηθεί σε περισσότερες από 10 μελέτες (1.300 ασθενείς).

ευρήματα:
Τα ευρήματα αυτών των μελετών έδειξαν ότι η χρήση τους οδήγησε σε 3 οφέλη:
1. μείωσαν τα επίπεδα κρεατινίνης,
2. μείωσαν την περίοδο της ολιγουρίας, και
3. αύξησαν την ωσμωτικότητα των ούρων.

Σε άλλη μελέτη είδαμε ότι επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια μείωσαν την πρωτεΐνη στα ούρα κατά 36%.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια μπορούν να συνδυάζονται με κυκλοσπορίνη σε ασθενείς με μεταμόσχευση νεφρού ; 2/6/2025
Η κυκλοσπορίνη [cyclosporin A] είναι ένας ανοσοκατασταλτικός παράγοντας που χρησιμοποιείται για την θεραπεία της απόρριψης οργάνων μετά από μεταμόσχευση, συμπεριλαμβανομένης της μεταμόσχευσης νεφρού (625). Η κυκλοσπορίνη έχει μειώσει σημαντικά τόσο την συχνότητα όσο και την σοβαρότητα της οξείας απόρριψης του μοσχεύματος και έχει επιφέρει εξαιρετικά ποσοστά επιβίωσης του μοσχεύματος (626).
Την ίδια στιγμή, η χρόνια νεφροτοξικότητα από την κυκλοσπορίνη φαίνεται να είναι η 2η πιο σημαντική διάγνωση που ευθύνεται για την όψιμη αποτυχία του μοσχεύματος (626). Η κυκλοσπορίνη προκαλεί μη-φυσιολογική νεφρική λειτουργία κατά την θεραπεία της νεφρικής νόσου, προκαλώντας προβλήματα σε ιατρούς και ασθενείς. Ενδείξεις νεφροτοξικότητας από την κυκλοσπορίνη υπάρχουν σχεδόν πάντα σε λήπτες/τριες μοσχεύματος μετά από την μακροχρόνια χορήγηση, έως και 10 χρόνια (627). Ακόμα και μια ασφαλής δοσολογία κυκλοσπορίνης συχνά προκαλεί νεφροτοξικότητα, τοξικότητα του μυελού των οστών και λοίμωξη (628).
Ως εκ τούτου, οι επιστήμονες αναζητούν λύσεις ώστε να δρέψουμε τα οφέλη της κυκλοσπορίνης αλλά με μειωμένο αντίκτυπο από τις παρενέργειες της. 

Μπορούν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια να βοηθήσουν ;

Αυτό ακριβώς το σημείο αποφάσισε μία ομάδα επιστημόνων να διερευνήσει σε μία κλινική δοκιμή που δημοσιεύθηκε την προηγούμενη δεκαετία. Χρησιμοποίησαν επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια στην μακροχρόνια θεραπεία κυκλοσπορίνης από ασθενείς με μεταμόσχευση νεφρού.

ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Τα ευρήματα έδειξαν ότι - σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου - η συχνότητα εμφάνισης επιπλοκών ήταν σημαντικά χαμηλότερη στην ομάδα που έλαβε τα φαρμακευτικά μανιτάρια, με εξαίρεση όσες εμφάνισαν οξεία απόρριψη.

Επιπλέον, σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου, η δοσολογία αλλά και οι ελάχιστες συγκεντρώσεις κυκλοσπορίνης στο αίμα ήταν σημαντικά χαμηλότερες στους/στις ασθενείς που έλαβε τα φαρμακευτικά μανιτάρια.

Επισης, είναι ενδιαφέρον ότι τα επίπεδα ιντερλευκίνης-10 [IL-10] στο αίμα ήταν σημαντικά υψηλότερα στην ομάδα που έλαβε τα φαρμακευτικά μανιτάρια, σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου.
Η ιντερλευκίνη-10 διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο ανοσοποιητικό σύστημα (629) και στην πρόληψη φλεγμονωδών παθολογιών (630).

Συνολικά, η ταυτόχρονη χρήση φαρμακευτικών μανιταριών και κυκλοσπορίνης όχι μόνο μείωσε την δοσολογία της κυκλοσπορίνης αλλά μείωσε και την εμφάνιση ορισμένων επιπλοκών.

Η ερευνητική ομάδα που διενήργησε την μελέτη συμπεραίνει ότι τα ανωτέρω δεδομένα καταδεικνύουν ότι τα εν λόγω φαρμακευτικά μανιτάρια ίσως μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμό με χαμηλότερη δόση κυκλοσπορίνης στην μακροχρόνια θεραπεία ασθενών που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση νεφρού.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Στην νεφροπάθεια από σκιαγραφικά, μπορούν να βοηθήσουν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια ; 2/6/2025
Η νεφροπάθεια που προκαλείται από σκιαγραφικό μέσο είναι μια υποκλινική και οξεία μορφή νεφρικής ανεπάρκειας που χαρακτηρίζεται από ανεξήγητη επιδείνωση της νεφρικής λειτουργίας εντός 48-72 ωρών μετά την χορήγηση ιωδιούχου σκιαγραφικού μέσου (631) και αποτελεί την 3η πιο συχνή αιτία οξείας νεφρικής βλάβης που προκύπτει στο νοσοκομείο (632). Η νεφροπάθεια από σκιαγραφικό ορίζεται ως η αύξηση της κρεατινίνης κατά τουλάχιστον 0,5 mg/dL ή 25% αύξηση από την αρχική τιμή εντός 48 έως 72 ωρών μετά την έκθεση σε σκιαγραφικό (633). Η συνολική συχνότητα εμφάνισης της στον γενικό πληθυσμό αναφέρεται ότι είναι 0,6–2,3% (634), αν και άλλες πηγές αναφέρουν ότι κυμαίνεται από 2% έως 30% (633).
Σύμφωνα με μελέτη η βλάβη διατηρείται όταν το κάπνισμα συνεχίζεται αλλά μπορεί να αντιστραφεί εάν οι ασθενείς σταματήσουν πλήρως το κάπνισμα (635). Συνεπώς, ένας ακόμα λόγος για την διακοπή του καπνίσματος. Μύθος ότι το άτμισμα είναι καλύτερο. Τα ιατρεία διακοπής (ιδιωτικά ή δημόσια) βοηθούν καθοριστικά στην διακοπή, εντός λίγων εβδομάδων.

Υπάρχει κάτι που μπορούμε να κάνουμε για να προστατευτούμε ;

Σαφώς. 
Η πρόληψη είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της διαχείρισης της νεφροπάθειας που προκαλείται από σκιαγραφικό (636).

διατροφή:
Ο υποσιτισμός θεωρείται σημαντικός παράγοντας κινδύνου για οξεία νεφρική βλάβη που προκαλείται από σκιαγραφικό (637-639). Επιπλέον, οι υποσιτισμένοι/ες ασθενείς έχουν σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας από κάθε αιτία (640).
Ως εκ τούτου, μία σωστά σχεδιασμένη διατροφή είναι απαραίτητη και ωφέλιμη διότι είναι σε θέση μετριάσει σημαντικά τον αντίκτυπο που έχει στον οργανισμό η χορήγηση του σκιαγραφικού.

φαρμακευτικά μανιτάρια:
Εκτός από την διατροφή, τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια είναι εξίσου σημαντικά, αν όχι σημαντικότερα, διότι όχι μόνο αποτελούν εξαιρετικές πηγές αντιοξειδωτικών με φυσικά συστατικά (641) αλλά παρουσιάζουν και ποικίλες θεραπευτικές ιδιότητες (642).

Επιπλέον, τα οφέλη τους έχουν επιβεβαιωθεί και σε κλινικές δοκιμές, οι οποίες έχουν δείξει ότι επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια βελτιώνουν την λειτουργία του ανοσοποιητικού και είναι σε θέση να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της νεφροπάθειας που προκαλείται από σκιαγραφικό.

Ενδεικτικά, αναφέρω τα ευρήματα μίας μελέτης που δημοσιεύθηκε την προηγούμενη δεκαετία. 

Στόχος της μελέτης ήταν να αξιολογήσει τις προληπτικές επιδράσεις επιλεγμένων φαρμακευτικών μανιταριών στην νεφροπάθεια που προκαλείται από σκιαγραφικό σε ασθενείς με σταθερή στηθάγχη.

Περισσότεροι/ες από 100 ασθενείς χωρίστηκαν τυχαία σε δύο ομάδες:
 - στην 1η ομάδα χορηγήθηκε η βασική θεραπεία (ενυδάτωση, αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα, στατίνες και αντιπηκτική αγωγή), και
 - στην 2η ομάδα χορηγήθηκαν τα φαρμακευτικά μανιτάρια σε συγκεκριμένη δοσολογία και τρόπο χρήσης.

Η κρεατινίνη ορού αξιολογήθηκε κατά την εισαγωγή στο νοσοκομείο και 1, 2 και 3 ημέρες μετά την αγγειοπλαστική.
Οι τιμές του μορίου βλάβης των νεφρών-1 (kidney injury molecule-1 / KIM-1), τα επίπεδα της σχετιζόμενης με την ζελατινάση των ουδετεροφίλων λιποκαλίνης (neutrophil gelatinase-associated lipocalin / NGAL) και της ιντερλευκίνης (IL) 18 στα νεφρά ανιχνεύθηκαν πριν από την αγγειοπλαστική και 1 ημέρα μετά την αγγειοπλαστική, και στις 2 ομάδες ασθενών.

ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Η συχνότητα εμφάνισης νεφροπάθειας από σκιαγραφικό στην ομάδα που έλαβε τα φαρμακευτικά μανιτάρια ήταν καλύτερη από την ομάδα που έλαβε την βασική θεραπεία αλλά η διαφορά δεν ήταν σημαντική.
Βέβαια, το γεγονός ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια λειτούργησαν το ίδιο αποτελεσματικά με την φαρμακευτική αγωγή (και με ελαφρώς καλύτερα αποτελέσματα) είναι, αν μη τι άλλο, τουλάχιστον εντυπωσιακό.

Αυτό όσον αφορά την συχνότητα εμφάνισης. Όσον αφορά τους άλλους δείκτες, τα φαρμακευτικά μανιτάρια αποδείχθηκαν ανώτερα.
Πιο συγκεκριμένα, σε σύγκριση με την ομάδα που έλαβε την βασική θεραπεία, η ομάδα των φαρμακευτικών μανιταριών είχε καλύτερα αποτελέσματα στους εξής δείκτες:
 - μέση μέγιστη τιμή της κρεατινίνης μετά την επέμβαση,
 - αύξηση των επιπέδων κρεατινίνης ορού μετά την επέμβαση από την αρχική τιμή, και
 - επίπεδα των δεικτών KIM-1, NGAL, IL-18 στα ούρα μετά την επέμβαση.

Συμπέρασμα:
Η προφυλακτική αγωγή με επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια σε ασθενείς με σταθερή στηθάγχη που υποβάλλονται σε στεφανιογραφία ή στεφανιαία επέμβαση θα μπορούσε να αποτρέψει την νεφρική δυσλειτουργία που προκαλείται από σκιαγραφικό.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Στην νεφρίτιδα του λύκου, μπορούν να βοηθήσουν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια ; 3/6/2025
Η νεφρίτιδα του λύκου είναι μια σοβαρή εκδήλωση του συστηματικού ερυθηματώδους λύκου — μιας χρόνιας αυτοάνοσης νόσου που προκαλεί φλεγμονή και βλάβη σε πολλαπλά συστήματα οργάνων, με κύριο στόχο τα νεφρά (643). Το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού επιτίθεται λανθασμένα στους δικούς του ιστούς, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε διάφορα προβλήματα, όπως αίμα στα ούρα, υψηλή αρτηριακή πίεση και, σε σοβαρές περιπτώσεις, νεφρική ανεπάρκεια.
Νεφρίτιδα από λύκο θα αναπτύξει 1 στους 2 ανθρώπους με συστηματικό ερυθηματώδη λύκο (644, 645).
Το κάπνισμα όχι μόνο είναι γνωστό ότι αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης συστηματικού ερυθηματώδους λύκου αλλά επίσης επιδεινώνει τη νεφρική νόσο (646). Επιπλέον, μεταξύ των ασθενών με νεφρίτιδα από λύκο, όσοι/ες κάπνιζαν είχαν επιταχυνόμενη ανάπτυξη νεφρικής νόσου τελικού σταδίου (647). Συνεπώς, ένας ακόμα λόγος για την διακοπή του καπνίσματος. Μύθος ότι το άτμισμα είναι καλύτερο. Τα ιατρεία διακοπής (ιδιωτικά ή δημόσια) βοηθούν καθοριστικά στην διακοπή, εντός λίγων εβδομάδων

Η θεραπεία της νεφρίτιδας του λύκου επικεντρώνεται στην επιβράδυνση ή στην αναστολή της νεφρικής βλάβης και στον έλεγχο των αυτοάνοσων διεργασιών του συστηματικού ερυθηματώδους λύκου.

Μπορεί η στοχευμένη διατροφή και τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια να βοηθήσουν ;
Σαφώς.

διατροφή:
Για ανθρώπους με νεφρίτιδα του λύκου, μια ισορροπημένη διατροφή που χαρακτηρίζεται από στοχευμένες επιλογές είναι ζωτικής σημασίας για την διαχείριση της νόσου και την υποστήριξη της νεφρικής λειτουργίας (648). 
Ως εκ τούτου, οι εξατομικευμένες οδηγίες για την επιλογή υγιεινών τροφίμων είναι απαραίτητη.

φαρμακευτικά μανιτάρια:
Για τουλάχιστον 3 φαρμακευτικά μανιτάρια έχει αναφερθεί ότι επιδεικνύουν αποτελεσματικότητα κατά των παθήσεων του ερυθηματώδους λύκου, ενώ έχουν δείξει ότι βελτιώνουν την συμπτωματολογία.

Τα φαρμακευτικά μανιτάρια ανακουφίζουν από τη νεφρίτιδα του λύκου μέσω διαφόρων μηχανισμών και τρόπων. Για παράδειγμα, έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνουν την πρωτεϊνουρία στη νεφρίτιδα του λύκου.
Άλλος μηχανισμός που ανακουφίζει από τη νεφρίτιδα του λύκου είναι ότι αναστέλλουν την διαφοροποίηση των κυττάρων Th1. Ενώσεις επιλεγμένων φαρμακευτικών μανιταριών εξασθενίζουν την διήθηση των νεφρικών κυττάρων και αποτρέπουν την μετανάστευση των Τ κυττάρων στο νεφρό.

Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν χρησιμοποιηθεί επιτυχώς στην θεραπεία της νεφρίτιδας του λύκου και έχουν δοκιμαστεί σε ανθρώπινες μελέτες.

Ενδεικτικά, αναφέρω μία μελέτη που έχει δημοσιευθεί εδώ και 20 χρόνια και αξιολόγησε τις επιδράσεις του συνδυασμού φαρμακευτικού μανιταριού μαζί με βότανο, σε συγκεκριμένη δοσολογία.
Συμπέρανε ότι θα μπορούσαν να αποτρέψουν την υποτροπή της νεφρίτιδας του λύκου και να προστατεύσουν τη νεφρική λειτουργία. 

Συνεχίζοντας, ευρήματα που δημοσιεύθηκαν πριν από λίγα χρόνια συνόψισαν τις επιδράσεις από τα φαρμακευτικά μανιτάρια στην αντιμετώπιση της νεφρίτιδας του λύκου. Αξιολογήθηκαν περισσότερες από 10 μελέτες με 1.300 ασθενείς.
Τα ευρήματα έδειξαν ότι η κατανάλωση φαρμακευτικών μανιταριών για τη νεφρίτιδα του λύκου είναι πιο αποτελεσματική από την μη-κατανάλωση τους. Επίσης, βελτιώθηκαν διάφοροι δείκτες της νόσου, όπως πρωτεΐνη ούρων 24 ωρών, κρεατινίνη καθώς και άλλοι.
Το συμπέρασμα ήταν ότι επιλεγμένα είδη φαρμακευτικών μανιταριών θα μπορούσαν να είναι ευεργετικά στην αντιμετώπιση της νεφρίτιδας του λύκου.

Για εξατομικευμένη διατροφή ή/και υποστήριξη φαρμακευτικών μανιταριών (δοσολογία + τρόπο χρήσης), πάτα εδώ και εδώ, αντίστοιχα.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Στην νεφροτοξικοτητα αμινογλυκοσιδών, μπορούν να βοηθήσουν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια ; 3/6/2025
Οι αμινογλυκοσίδες είναι φυσικά ή ημισυνθετικά αντιβιοτικά που προέρχονται από ακτινομύκητες (649). Η νεφροτοξικότητα είναι μία από τις σημαντικότερες παρενέργειες των αμινογλυκοσιδικών αντιβιοτικών (650) και εκδηλώνεται στο 10% έως 25% των θεραπευτικών κύκλων (651, 652).

Παρόλο που δεν υπάρχει συγκεκριμένη διατροφή για την οριστική πρόληψη ή θεραπεία της νεφροτοξικότητας από τις αμινογλυκοσίδες, ορισμένες στοχευμένες βελτιώσεις στην διατροφή είναι σε θέση να μετριάσουν τις επιπτώσεις, σύμφωνα με ευρήματα από προκαταρκτικές μελέτες. 
Το ίδιο ισχύει και για τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια : προκαταρκτικές μελέτες υποστηρίζουν τα οφέλη τους στη νεφροτοξικότητα από τις αμινογλυκοσίδες. Ωστόσο, η αξία από τις προκαταρκτικές μελέτες είναι περιορισμένη και για αυτόν τον λόγο χρειαζόμαστε ευρήματα από κλινικές δοκιμές (ανθρώπινες μελέτες).

Υπάρχουν ευρήματα από κλινικές δοκιμές που να υποστηρίζουν τα οφέλη των φαρμακευτικών μανιταριών ;

Ναι.
Τα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν δοκιμαστεί σε κλινικές δοκιμές με ασθενείς που λαμβάνουν αμινογλυκοσίδες και έχουν δείξει ευεργετικά αποτελέσματα στην μείωση της νεφροτοξικότητας. Παρόλο που χρειάζονται περισσότερες έρευνες, αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την πρόληψη ή τον μετριασμό της νεφροτοξικότητας που προκαλείται από αμινογλυκοσίδες.

Ενδεικτικά, αναφέρω τα ευρήματα ανθρώπινης μελέτης που δημοσιεύθηκε ήδη από την δεκαετία του 1990. 

Ηλικιωμένοι/ες ασθενείς χωρίστηκαν τυχαία σε δύο ομάδες. Κάθε ομάδα έλαβε αμινογλυκοσίδη. Επιπλέον:
 - στην 1η ομάδα χορηγήθηκαν φαρμακευτικά μανιτάρια, και
 - στην 2η ομάδα χορηγήθηκε εικονικό φάρμακο.

ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Τα αποτελέσματα της μελέτης αποκάλυψαν ότι η 1η ομάδα που έλαβε τα φαρμακευτικά μανιτάρια ανέπτυξε λιγότερο έντονη νεφροτοξικότητα σε σύγκριση με την 2η ομάδα που έλαβε το εικονικό φάρμακο, όπως αποδεικνύεται από δύο σχετικές μετρήσεις στα ούρα.

Η επιστημονική ομάδα που διενήργησε την εν λόγω μελέτη αναφέρει ότι αυτά τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια άσκησαν προστατευτική δράση στην νεφροτοξικότητα των αμινογλυκοσιδών σε ηλικιωμένους/ες ασθενείς.

Εκτός από αυτήν την μελέτη, στις μέρες μας είναι γνωστό ότι τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν προστατευτική επίδραση στην λειτουργία των νεφρών γενικότερα, όπως καταδεικνύουν μελέτες σε ασθενείς με Χρόνια Νεφρική Νόσο, νεφρική δυσλειτουργία, μεταμόσχευση νεφρού, νεφροπάθεια από σκιαγραφικά, νεφρίτιδα του λύκου κ.ά.

Για εξατομικευμένη διατροφή ή/και υποστήριξη φαρμακευτικών μανιταριών (δοσολογία + τρόπο χρήσης), πάτα εδώ και εδώ, αντίστοιχα.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια είναι σε θέση να βελτιώσουν ή να σταθεροποιήσουν την λειτουργία νεφρικού μοσχεύματος ; 9/6/2025
Η μεταμόσχευση νεφρού πραγματοποιείται για την παράταση και βελτίωση της ζωής ατόμων με νεφρική νόσο τελικού σταδίου (661). Τα νεφρικά μοσχεύματα είναι τα πιο συχνά μεταμοσχευμένα όργανα (662). Ένα νεφρό που μεταμοσχεύεται σε ασθενή με νεφρική νόσο τελικού σταδίου ουσιαστικά αναλαμβάνει την λειτουργία των νεφρών που παρουσιάζουν ανεπάρκεια, επιτρέποντας στους/στις ασθενείς να αποφύγουν την αιμοκάθαρση και να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής τους καθώς και το προσδόκιμο της ζωής τους.
Η απόρριψη νεφρικού μοσχεύματος είναι μια ανοσολογική απόκριση που οδηγεί σε φλεγμονή με συγκεκριμένες παθολογικές αλλαγές (663). «Απόρριψη» σημαίνει ότι το σώμα δεν αναγνωρίζει το μεταμοσχευμένο νεφρό ως «δικό του» και προσπαθεί να το «απορρίψει» από το σώμα (664).
Το κάπνισμα επιταχύνει σημαντικά την απώλεια νεφρικού μοσχεύματος. Το κάπνισμα αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την αποτυχία του μοσχεύματος (665) καθώς και για τον θάνατο σε λήπτες/τριες νεφρικού μοσχεύματος (666). Επίσης, το ιστορικό καπνίσματος από δότες/τριες νεφρού συσχετίστηκε με μέτρια αυξημένο κίνδυνο αποτυχίας μοσχεύματος (667). Έχει αποδειχθεί ότι η διακοπή του καπνίσματος για περισσότερο από 5 χρόνια πριν από τη μεταμόσχευση μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο αποτυχίας του μοσχεύματος. Συνεπώς, να δίνονται συμβουλές διακοπής του καπνίσματος σε κάθε ασθενή με χρόνια νεφρική νόσο που περιμένει μεταμόσχευση, ώστε να διασφαλιστεί ότι θα σταματήσουν το κάπνισμα πολύ πριν από την επέμβασή τους (668). Μύθος ότι το άτμισμα είναι καλύτερο. Τα ιατρεία διακοπής (ιδιωτικά ή δημόσια) βοηθούν καθοριστικά στην διακοπή, εντός λίγων εβδομάδων.

Μετά την μεταμόσχευση, οι λήπτες/τριες λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή για την καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος και την πρόληψη της απόρριψης του νέου νεφρού. 
Εκτός από τις οδηγίες των ιατρών, η έμφαση στη διατροφή είναι καθοριστική καθ' όλη την διάρκεια της μεταμόσχευσης (669), ενώ οι διατροφικές απαιτήσεις αλλάζουν κατά την διάρκεια κάθε φάσης της μεταμόσχευσης (670).

φαρμακευτικά μανιτάρια:
Υπάρχει μακρά ιστορία χρήσης συγκεκριμένων φαρμακευτικών μανιταριών στην Ασία για νεφρικές παθήσεις. Στην Κίνα, τα φαρμακευτικά μανιτάρια χρησιμοποιούνται συνήθως ως ανοσοκατασταλτικός παράγοντας τόσο στην αρχική όσο και στη μακροχρόνια θεραπεία συντήρησης από λήπτες/τριες νεφρικού μοσχεύματος.

Δεδομένα από προκαταρκτικές μελέτες υποστηρίζουν ότι τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια μπορούν να είναι ευεργετικά σε λήπτες/τριες μοσχεύματος νεφρού και να ωφελήσουν όχι μόνο την λειτουργία του νεφρού αλλά και την συνολικότερη υγεία.
Εκτός από προκαταρκτικές μελέτες, τα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν δοκιμαστεί και σε ανθρώπινες μελέτες:
 - βοηθούν στην καταστολή της απόρριψης του μοσχεύματος,
 - μειώνουν την δοσολογία των ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων, και
 - προστατεύουν τους/τις ασθενείς από τις παρενέργειες που σχετίζονται με τα φάρμακα.

Έχουν διεξαχθεί μελέτες, οι οποίες διερεύνησαν τα φαρμακευτικά μανιτάρια σε σύγκριση με την αζαθειοπρίνη (>250 συμμετέχοντες).
Σε σύγκριση με την αζαθειοπρίνη, τα φαρμακευτικά μανιτάρια όχι μόνο δεν έδειξαν σημαντική διαφορά στην επιβίωση του μοσχεύματος ή των ασθενών αλλά επιπρόσθετα βελτίωσαν και την λειτουργία του μοσχεύματος.

Άλλη μελέτη έχει διερευνήσει την χρήση τους ακόμα και στην μακροχρόνια αγωγή ασθενών με μεταμόσχευση νεφρού.

Μία μελέτη που δημοσιεύθηκε πριν από περίπου 15 χρόνια διερεύνησε την κλινική επίδραση της συνδυασμένης χρήσης φαρμακευτικής αγωγής παράλληλα με φαρμακευτικά μανιτάρια στη νεφρική λειτουργία ασθενών με χρόνια νεφροπάθεια αλλομοσχεύματος με σκοπό την αναζήτηση αποτελεσματικής θεραπείας για τον έλεγχο της εξέλιξης της χρόνιας νεφροπάθειας.
Συμμετείχαν περισσότεροι/ες από 80 ασθενείς με χρόνια νεφροπάθεια αλλομοσχεύματος και κατανεμήθηκαν τυχαία σε 4 ομάδες:
 - στην 1η ομάδα έλαβαν συνδυασμένη θεραπεία φαρμακευτικής αγωγής + φαρμακευτικών μανιταριών (σε συγκεκριμένη δοσολογία και τρόπο χρήσης)
 - στην 2η ομάδα έλαβαν μόνο φαρμακευτική αγωγή,
 - στην 3η ομάδα έλαβαν μόνο φαρμακευτικά μανιτάρια, και
 - στην 4η ομάδα έλαβαν άλλη φαρμακευτική αγωγή, μόνη της.

Τα επίπεδα κρεατινίνης, αζώτου ουρίας αίματος, κάθαρσης κρεατινίνης, πρωτεΐνης ούρων 24 ωρών και του νεφρικού μετασχηματιστικού αυξητικού παράγοντα βήτα 1 (TGF-β1) μετρήθηκαν στους/στις ασθενείς πριν από την αγωγή, μετά από 6 μήνες και μετά από 9 μήνες αγωγής.

ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Τα ευρήματα έδειξαν ότι ο συνδυασμός φαρμακευτικής αγωγής και φαρμακευτικών μανιταριών έχει καλύτερη αποτελεσματικότητα από την χρήση μόνο της φαρμακευτικής αγωγής ή μόνο των φαρμακευτικών μανιταριών :
 - στην μείωση της απέκκρισης πρωτεΐνης στα ούρα,
 - στην βελτίωση ή σταθεροποίηση της λειτουργίας του νεφρικού μοσχεύματος, και
 - στην επιβράδυνση της εξέλιξης της χρόνιας νεφροπάθειας του αλλομοσχεύματος.

Παρόμοια θετικά ευρήματα έδειξε και μία ακόμα μελέτη σε περισσότερους/ες από 200 ασθενείς, η οποία έθεσε ως στόχο να διερευνήσει τις επιδράσεις των φαρμακευτικών μανιταριών, όταν χρησιμοποιούνται συμπληρωματικά με την κυκλοσπορίνη, στην κλινική μεταμόσχευση νεφρού.

Για εξατομικευμένη διατροφή ή/και υποστήριξη φαρμακευτικών μανιταριών (δοσολογία + τρόπο χρήσης), πάτα εδώ και εδώ, αντίστοιχα.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Στην απόρριψη νεφρικού μοσχεύματος, μπορούν να βοηθήσουν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια ; 11/6/2025
Μετά από μια μεταμόσχευση νεφρού, η απόρριψη συμβαίνει όταν το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού επιτίθεται στο καινούργιο νεφρό, αναγνωρίζοντας το ως ξένο σώμα. Η απόρριψη μπορεί να είναι είτε χρόνια είτε οξεία.
Η χρόνια απόρριψη συνήθως αναπτύσσεται περισσότερο από 3 μήνες μετά την μεταμόσχευση (690), ενώ η οξεία απόρριψη ξεκινά ήδη 1 εβδομάδα μετά την μεταμόσχευση, με τον κίνδυνο να είναι υψηλότερος τους πρώτους 3 μήνες (691). Η οξεία απόρριψη επηρεάζει σημαντικό αριθμό ασθενών που λαμβάνουν νεφρικό μόσχευμα και αποτελεί τον σημαντικότερο παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη χρόνιας δυσλειτουργίας του μοσχεύματος (692). Τα ποσοστά οξείας απόρριψης είναι υψηλά (από 33% έως 69%) μεταξύ των ασθενών που έχουν υποβληθεί σε επαναμεταμόσχευση νεφρού (693). Οι μικρές αλλαγές συχνά χαρακτηρίζονται από ήπια φλεγμονή, διάσπαρτα διεισδυτικά ανοσοκύτταρα και ανεπαίσθητα σημάδια βλάβης των ιστών (694).
Αρκετές μελέτες έχουν τεκμηριώσει την αρνητική επίδραση του καπνίσματος από λήπτες/τριες νεφρικού μοσχεύματος (695, 696). Το κάπνισμα επιταχύνει την επιδείνωση της νεφρικής λειτουργίας (697) και συμβάλλει σημαντικά στην απώλεια του μοσχεύματος (698) αποτελώντας παράγοντα κινδύνου για την αποτυχία του μοσχεύματος (699). Επίσης, το κάπνισμα έχει αρνητικό αντίκτυπο και στην ίδια την επιβίωση των ασθενών μετά από μεταμόσχευση νεφρού (696) και αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την θνησιμότητα μετά από μεταμόσχευση νεφρού (699). Έχει αποδειχθεί ότι το κάπνισμα μειώνει την επιβίωση των ασθενών μετά από μεταμόσχευση νεφρού (698) και έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο θανάτου και θνησιμότητα (700, 701). Συνεπώς, χρειάζεται να καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια για να ενθαρρυνθούν οι υποψήφιοι/ες για μεταμόσχευση νεφρού να διακόψουν το κάπνισμα. Μύθος ότι το άτμισμα είναι καλύτερο. Τα ιατρεία διακοπής (ιδιωτικά ή δημόσια) βοηθούν καθοριστικά στην διακοπή, εντός λίγων εβδομάδων.

Η απόρριψη νεφρικού μοσχεύματος μειώνει τόσο την επιβίωση του μοσχεύματος όσο και των ασθενών (702). Ως εκ τούτου, εκτός από τις οδηγίες των ιατρών, συνιστάται να ενισχύσουμε και την διατροφή μας.

διατροφή:
Μετά από μια μεταμόσχευση νεφρού, μια ισορροπημένη διατροφή και η επιλογή ενός κατάλληλου διατροφικού πλάνου είναι ζωτικής σημασίας, ειδικά σε περίπτωση απόρριψης. Συγκεκριμένα είδη διατροφής έχουν αποδειχθεί ως τα πιο ωφέλιμα διατροφικά πρότυπα για ασθενείς μετά από μεταμόσχευση νεφρού (703).
Συνιστάται μια ισορροπημένη διατροφή, η οποία είναι απαραίτητο να έχει εξατομικευθεί με βάση τις συγκεκριμένες ανάγκες του κάθε ανθρώπου και τις πιθανές επιπλοκές.
Η διατροφή θα πρέπει να μειώνει την πρωτεϊνουρία (704), να μεγιστοποιεί την θρεπτική κατάσταση του οργανισμού, να αντιμετωπίζει τις ανισορροπίες και τις ελλείψεις, να μειώνει τις παρενέργειες και να αποκαθιστά τη νεφρική λειτουργία (705).

φαρμακευτικά μανιτάρια:
Συγκεκριμένα είδη φαρμακευτικών μανιταριών έχουν μελετηθεί για χρήση σε νεφρικές παθήσεις. Τα τρέχοντα επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ότι τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια ως προσθήκη στην συνήθη ανοσοκατασταλτική θεραπεία ωφελούν τον/την ασθενή με μεταμόσχευση νεφρού. Τα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν δοκιμαστεί ως επικουρική θεραπεία για λήπτριες/τες νεφρικού μοσχεύματος. Ορισμένες μελέτες υποδηλώνουν ότι βελτιώνουν τη νεφρική λειτουργία και μειώνουν τις επιπλοκές.
Για παράδειγμα, αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι ιδιαίτερα χρήσιμα όταν χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με κυκλοσπορίνη σε ασθενείς με μεταμόσχευση νεφρού, μειώνοντας την απαιτούμενη δόση κυκλοσπορίνης και ταυτόχρονα μειώνοντας τη νεφρική βλάβη, την τοξικότητα και τις παρενέργειες που προκαλείται από την κυκλοσπορίνη.
Στην Κίνα, τα φαρμακευτικά μανιτάρια χρησιμοποιούνται συνήθως ως συμπληρωματικός ανοσοκατασταλτικός παράγοντας τόσο στην αρχική όσο και στην μακροχρόνια θεραπεία συντήρησης από λήπτες/τριες νεφρικού μοσχεύματος.

Ενδεικτικά, αναφέρω τα ευρήματα μίας κλινικής δοκιμής, η οποία έχει δημοσιευθεί ήδη από τις αρχές του αιώνα μας. 

Στόχος ήταν να παρατηρηθεί και να αξιολογηθεί η ανοσοκατασταλτική δράση της εφαρμογής κάψουλας επιλεγμένων φαρμακευτικών μανιταριών, μετά από μεταμόσχευση νεφρού, η επίδρασή της σε άλλα συστήματα του οργανισμού και να διερευνηθεί ο πιθανός θεραπευτικός μηχανισμός.

Συμμετείχαν περισσότεροι/ες από 100 λήπτες/τριες νεφρικού αλλομοσχεύματος και χωρίστηκαν τυχαία σε δύο ομάδες:
 - στην 1η ομάδα έλαβαν θεραπεία μόνο με φαρμακευτική αγωγή (κυκλοσπορίνη + πρεδνιζόνη + αζαθειοπρίνη)
 - στην 2η ομάδα έλαβαν θεραπεία με φαρμακευτική αγωγή (κυκλοσπορίνη + πρεδνιζόνη) + φαρμακευτικά μανιτάρια.

Οι ασθενείς παρακολουθήθηκαν για 1-2 χρόνια ελέγχοντας την αιματολογική τους εξέταση, την ουρολογική τους εξέταση, την ηπατική και νεφρική λειτουργία, τους ηλεκτρολύτες του αίματος, την γλυκόζη και τα λιπίδια, και το ουρικό οξύ, 2 φορές την εβδομάδα τον 1ο μήνα μετά την μεταμόσχευση, ακολουθούμενο από επανεξέταση αυτών των δεικτών ανάλογα με την πάθηση. 

ΕΥΡΗΜΑΤΑ:
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι δεν υπήρξε σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων όσον αφορά :
 - το ποσοστό επιβίωσης του μοσχεύματος,
 - την εμφάνιση αντίδρασης απόρριψης,
 - την αποκατάσταση της νεφρικής λειτουργίας,
 - τους ηλεκτρολύτες του αίματος και τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.

Επιπλέον, η 2η ομάδα που έλαβε τα φαρμακευτικά μανιτάρια, είχε σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα στους εξής δείκτες:
 - ερυθροκύτταρα και λευκοκύτταρα στα ούρα
 - τρανσαμινάση αλανίνης στο αίμα (ALT)
 - ασπαρτική αμινοτρανσφεράση (AST)
 - ολική χοληστερόλη
 - ουρικό οξύ.

Επίσης, στην 2η ομάδα η συχνότητα εμφάνισης λοίμωξης ήταν σημαντικά χαμηλότερη.

Περαιτέρω, τα επίπεδα ήταν σημαντικά υψηλότερα στους εξής δείκτες:
 - "καλή" χοληστερόλη,
 - ολική πρωτεΐνη ορού,
 - αλβουμίνη, και
 - ο αριθμός των ερυθρών και λευκών αιμοσφαιρίων.

Η επιστημονική ομάδα που διενήργησε την εν λόγω μελέτη συμπεραίνει ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια :
 - θα μπορούσαν να αποτρέψουν αποτελεσματικά την απόρριψη μετά από μεταμόσχευση νεφρού,
 - να προστατεύσουν τη νεφρική και ηπατική λειτουργία,
 - να διεγείρουν την αιμοποιητική λειτουργία,
 - να βελτιώσουν την υποπρωτεϊναιμία και την υπερλιπιδαιμία,
 - να μειώσουν την λοίμωξη.

Επί της ουσίας, η αντικατάσταση της αζαθειοπρίνης από τα φαρμακευτικά μανιτάρια όχι μόνο δεν οδήγησε σε δυσμενείς επιδράσεις αλλά, απεναντίας, υπήρξαν και καλύτερα αποτελέσματα. 
Δεν ξαφνιάζει, λοιπόν, που η εν λόγω επιστημονική ομάδα δήλωσε ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια "αποτελούν ιδανικό ανοσοκατασταλτικό παράγοντα μετά από μεταμόσχευση οργάνων".

Καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει η δοσολογία και ο τρόπος χρήσης. 

Για εξατομικευμένη διατροφή ή/και υποστήριξη φαρμακευτικών μανιταριών (δοσολογία + τρόπο χρήσης), πάτα εδώ και εδώ, αντίστοιχα.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Στην ιδιοπαθή υπέρταση, μπορούν να βοηθήσουν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια ; 5/5/2025
Οι περισσότερες περιπτώσεις υπέρτασης είναι ιδιοπαθείς, οι οποίες είναι επίσης γνωστές ως "ιδιοπαθής υπέρταση" (364). Η ιδιοπαθής υπέρταση ορίζεται ως η επίμονα αυξημένη αρτηριακή πίεση χωρίς να έχει εντοπιστεί δευτερογενής αιτία (365). Η ιδιοπαθής υπέρταση επηρεάζει σχεδόν το 95% των ασθενών με υπέρταση (366).
Η ιδιοπαθής υπέρταση είναι η πιο συχνή καρδιαγγειακή διαταραχή στον κόσμο, επηρεάζοντας 1 στους 4 ανθρώπους του παγκόσμιου πληθυσμού και ο επιπολασμός της συνεχίζει να αυξάνεται (367).
Σε ασθενείς με ιδιοπαθή υπέρταση η διακοπή του καπνίσματος είναι πολύ σημαντική διότι το κάπνισμα σχετίζεται με σαφή αύξηση της μάζας της αριστερής κοιλίας μέσω αύξησης της αρτηριακής πίεσης κατά την διάρκεια της ημέρας. Αυτός ο μηχανισμός ίσως δεν μπορεί να ανιχνευθεί από την τυπική μέτρηση της αρτηριακής πίεσης στην κλινική (368).

Συμπτώματα της ιδιοπαθούς υπέρτασης που ίσως προκύψουν:

• Αίμα στα ούρα (αιματουρία).
• Θολή όραση.
• Πόνος στο στήθος και δύσπνοια.
• Ζάλη
• Κόπωση.
• Εγκεφαλική ομίχλη
• Ρινορραγία.
• Σοβαροί πονοκέφαλοι (369).

Η ιδιοπαθής υπέρταση είναι εφικτό να βελτιωθεί με εξατομικευμένη διατροφή και στοχευμένα συμπληρώματα διατροφής.
Εκτός, όμως, από την διατροφική προσέγγιση, ευρήματα από ανθρώπινες μελέτες έχουν δείξει ότι τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια είναι σε θέση να βοηθήσουν με την ιδιοπαθή υπέρταση.

Ενδεικτικά, αναφέρω τα ευρήματα από μια προκαταρκτική μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε ήδη από την δεκαετία του 1980. Σε αυτήν την μελέτη επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια σε συγκεκριμένη ημερήσια δοσολογία χορηγήθηκαν σε ασθενείς με ιδιοπαθή υπέρταση.

ΕΥΡΗΜΑΤΑ =>
Τα ευρήματα έδειξαν ότι η αρτηριακή πίεση μειώθηκε σημαντικά.
Μάλιστα, το αξιοσημείωτο ήταν ότι αυτά τα οφέλη παρατηρήθηκαν παρόλο που χρησιμοποιήθηκε μικρή ημερήσια δοσολογία. Εάν είχε χρησιμοποιηθεί κανονική δοσολογία είναι πιθανό τα οφέλη να ήταν ακόμα μεγαλύτερα.

Η υπέρταση αποτελεί μείζον πρόβλημα διότι έχει πολλαπλές επιπτώσεις στην ποιότητα της καθημερινής ζωής. Ας αναλάβουμε δράση. Η συμπληρωματική χρήση των ποιοτικών φαρμακευτικών μανιταριών είναι σε θέση να προσφέρει ευεργετικές επιδράσεις, ιδίως όταν χορηγούνται σε επαρκή δοσολογία.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια ρυθμίζουν την λειτουργία των Τ λεμφοκυττάρων ; 24/5/2025
Τα Τ λεμφοκύτταρα (επίσης γνωστά ως Τ κύτταρα) αποτελούν σημαντικό μέρος του ανοσοποιητικού μας (503), υπεύθυνα για την διατήρηση της υγείας μας και την πρόληψη διαφόρων τύπων ασθενειών (504).
Τα Τ λεμφοκύτταρα είναι σε θέση να αναγνωρίσουν και να σκοτώσουν κύτταρα που έχουν μολυνθεί από ιούς (505). Επίσης, καταπολεμούν και άλλα παθογόνα (π.χ. βακτήρια, μύκητες, παράσιτα), ενώ στοχεύουν και σε επικίνδυνα κύτταρα, όπως τα καρκινικά κύτταρα (506), αποτρέποντας την ανάπτυξη και την εξάπλωση των όγκων (507). Η εύρυθμη λειτουργία τους είναι σημαντική διότι αυτά τα κύτταρα, εάν απορυθμιστούν, είναι σε θέση να προκαλέσουν αυτοάνοση νόσο (508).
Οι πρόδρομοι των Τ κυττάρων μεταναστεύουν από τον μυελό των οστών και ωριμάζουν στον θύμο αδένα (509). Το ποσοστό των Τ λεμφοκυττάρων στο αίμα υγιών ατόμων είναι η πλειονότητα: 75% του συνόλου των λεμφοκυττάρων (510).
Το κάπνισμα προδιαθέτει για την ανάπτυξη ασθενειών που χαρακτηρίζονται από δυσλειτουργία των Τ κυττάρων (511). Η αρνητική επίδρασή του χάνεται γρήγορα μετά την διακοπή του καπνίσματος (512).

διατροφή:
Έχει αποδειχθεί ότι η διατροφή επιδρά στην λειτουργία τους (513), δεδομένου ότι τα Τ κύτταρα επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από την πρόσληψη θρεπτικών συστατικών, και οι αλλαγές στην συνολική διατροφική κατάσταση, όπως ο υποσιτισμός ή η παχυσαρκία, μπορούν να οδηγήσουν σε αλλοιωμένο μεταβολισμό και συμπεριφορά των Τ κυττάρων (514).

φαρμακευτικά μανιτάρια:
Είναι καλά εδραιωμένο ότι τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια επιδρούν ευεργετικά στα Τ κύτταρα (515, 516) και τα οφέλη τους έχουν αποδειχθεί και σε τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές (ανθρώπινες μελέτες).

Ενδεικτικά, θα αναφέρω μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα σε επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια, της οποίας στόχος ήταν να διερευνήσει τις επιδράσεις τους στην λειτουργία των λεμφοκυττάρων σε άτομα ώριμης ηλικίας, με συγκεκριμένη ημερήσια δοσολογία.

Ήταν μια διπλά-τυφλή κλινική δοκιμή, στην οποία οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες:
 - στην 1η ομάδα που έλαβε τα φαρμακευτικά μανιτάρια, και
 - στην 2η ομάδα που έλαβε το εικονικό φάρμακο.

Η διάρκεια της μελέτης ήταν σχεδόν 2 μήνες.

ΕΥΡΗΜΑΤΑ=>
Τα ευρήματα έδειξαν ότι τα εν λόγω φαρμακευτικά μανιτάρια ρύθμισαν την λειτουργία των Τ λεμφοκυττάρων οδηγώντας σε κυρίαρχη αντιφλεγμονώδη δράση.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Το παιδί μου προετοιμάζεται για τις φοιτητικές εξετάσεις. Θα βοηθηθεί με τα φαρμακευτικά μανιτάρια ; 2/3/2023
άγχος στον φοιτητικό πληθυσμό:
Υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία σε ολόκληρο τον κόσμο σχετικά με την ψυχική υγεία του φοιτητικού πληθυσμού (352), ο οποίος αντιμετωπίζει όχι μόνο προκλήσεις που σχετίζονται με την ανεξάρτητη διαβίωση του αλλά και ακαδημαϊκές προκλήσεις. Αυτός ο συνδυασμός προδιαθέτει για κατάθλιψη, άγχος και στρες, τα οποία είναι αρκετά συνηθισμένα σε αυτόν τον πληθυσμό (353).

Η επιστημονική έρευνα έχει δείξει ότι υπάρχουν ανησυχητικά ποσοστά άγχους στον φοιτητικό πληθυσμό (354-356), ενώ έχει αναφερθεί ότι οι διαταραχές άγχους αποτελούν 1 από τις 3 πιο διαδεδομένες ψυχικές διαταραχές που εκδηλώνονται (357).
Το άγχος αλλοιώνει την ψυχική υγεία του ατόμου (358), έχει επιβλαβή επίδραση στην ακαδημαϊκή αλλά και στην κοινωνική λειτουργία του (359) και αποτελεί έναν από τους ανεξάρτητους προγνωστικούς παράγοντες για εθισμό στα "έξυπνα τηλέφωνα" (smartphone) (360).

άγχος στις περιόδους των φοιτητικών εξετάσεων:
Οι περισσότερα άνθρωποι βιώνουν κάποιο επίπεδο άγχους κατά την διάρκεια των εξετάσεων. Ωστόσο, όταν το άγχος φτάνει σε σημείο να επηρεάζει την απόδοση στις εξετάσεις, τότε αποτελεί πρόβλημα.
Το άγχος των εξετάσεων είναι μια ειδική μορφή άγχους, η οποία χαρακτηρίζεται από σωματικά, γνωστικά και συμπεριφορικά συμπτώματα τόσο κατά την προετοιμασία όσο και κατά την διάρκεια των εξετάσεων. Το άγχος των εξετάσεων μετατρέπεται σε πρόβλημα όταν γίνεται τόσο υψηλό που παρεμποδίζει την προετοιμασία για τις εξετάσεις και την απόδοση σε αυτές (361).

Σήμερα, σχεδόν ολόκληρος ο φοιτητικός πληθυσμός βιώνει άγχος και φόβο πριν ή κατά την διάρκεια των εξετάσεων (362).

αντιμετώπιση με φαρμακευτικά μανιτάρια:
Θα μπορούσαν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια να βοηθήσουν με την προετοιμασία των φοιτητικών εξετάσεων ;
Αυτό το ερώτημα αποφάσισε να διερευνήσει μία επιστημονική ομάδα σε φοιτήτριες που προετοιμάζονταν για εθνικές εξετάσεις.

πλαίσιο:
Ένα πολύ υψηλό ποσοστό του προπτυχιακού φοιτητικού πληθυσμού υποφέρει από προβλήματα ύπνου λόγω του ότι :
 - είτε διατηρεί ακανόνιστους ρυθμούς ύπνου,
 - είτε δεν κοιμάται νωρίς αλλά τις προχωρημένες βραδινές ώρες τους ή ακόμα και τις πρώτες πρωινές ώρες.

Αυτές οι συμπεριφορές οδηγούν σε διαταραχή των κιρκάδιων ρυθμών και υποβάθμιση της ποιότητας ζωής, που συνεπάγεται μείωση της απόδοσης τους λόγω της ημερήσιας υπνηλίας.
Σε σύγκριση με τον φοιτητικό πληθυσμό που κοιμάται επαρκώς, ο φοιτητικός πληθυσμός που κατά συνήθεια κοιμάται υπερβολικά (περισσότερες από 9 ώρες τη νύχτα) ή ανεπαρκώς (λιγότερες από 5 ώρες τη νύχτα) έχει ισχυρή αυτογνωσία της συναισθηματικής και σωματικής δυσφορίας, όπως έχει μετρηθεί με το Ερωτηματολόγιο Γενικής Υγείας (General Health Questionnaire, GHQ-28).
Ειδικότερα, τα επίπεδα σάλιου για τον δείκτη 3-µεθοξυ-4-υδροξυ-φαινυλ-γλυκόλη (MHPG - μεταβολίτης της κεντρικής νοραδρεναλίνης) και τα αντισώματα ανοσοσφαιρίνης Α (s-IgA - διαδραματίζουν ρόλο στο ανοσοποιητικό σύστημα) είναι σημαντικά χαμηλότερα μεταξύ των ατόμων με υπερβολικό ύπνο.

Προηγούμενη μελέτη έδειξε ότι η διαταραχή των συνηθειών του ύπνου σχετίζεται στενά με την μείωση  της υποκειμενικής ευεξίας, καθώς και με την αποδυνάμωση των ανοσολογικών λειτουργιών και των συστημάτων νοραδρεναλίνης.

σχετικά με την παρούσα μελέτη:
Ήταν διάρκειας μόλις 4 εβδομάδων και αξιολόγησε τα αποτελέσματα από επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια σε 8 προπτυχιακές φοιτήτριες διαιτολογίας (μέση ηλικία: 21,7 έτη).
1. Αξιολογήθηκαν οι αλλαγές στην ποιότητα του ύπνου και στην υποκειμενική ευεξία κάνοντας χρήση 2 ερωτηματολογίων: GHQ-28 και PSQI (Δείκτης Ποιότητας Ύπνου Pittsburg).
2. Επιπλέον, εξετάστηκαν  τα επίπεδα για τον δείκτη MHPG στο σάλιο, ο οποίος γενικά θεωρείται ως ένας ακριβής δείκτης χρόνιου στρες και καταθλιπτικών συμπτωμάτων, και αντανακλά την δραστηριότητα του συμπαθητικού νευρικού συστήματος.
Συνεπώς, πραγματοποιήθηκε μια ολοκληρωμένη ανάλυση για την ποιότητα του ύπνου και την υποκειμενική ευεξία των φοιτητριών.

Οι φοιτήτριες είχαν εθνική εξέταση εντός 1 μηνός, με αποτέλεσμα να έχουν μια διαταραχή στις συνήθειες του ύπνου τους, καθώς και μια αύξηση της αρνητικής διάθεσης αλλά και των επιπέδων άγχους που σχετίζονται με τις προετοιμασίες για την εθνική εξέταση.
Οι φοιτήτριες ξεκίνησαν να λαμβάνουν καθημερινά, συγκεκριμένη δοσολογία με συγκεκριμένο τρόπο πρόσληψης. Στις φοιτήτριες δεν εξηγήθηκε τίποτα σχετικά με τα φαρμακευτικά μανιτάρια. Απλώς τους αναφέρθηκε ότι "Αυτό είναι ένα είδος συμπληρώματος".

ευρήματα:
Τα ευρήματα έδειξαν ότι μετά από 4 εβδομάδες, υπήρξε υποκειμενική αλλά και αντικειμενική βελτίωση.
Πιο συγκεκριμένα:
 - η μέση βαθμολογία στα προαναφερόμενα ερωτηματολόγια παρουσίασε βελτίωση, ενώ η βαθμολογία για το "άγχος" βελτιώθηκε, αν και η βελτίωση στο ερωτηματολόγιο PSQI δεν ήταν στατιστικά σημαντική,
 - τα επίπεδα του δείκτη MHPG στο σάλιο αυξήθηκαν σημαντικά σε σύγκριση με τα επίπεδα που είχαν καταγραφεί πριν την έναρξη της μελέτης.

Τα ανωτέρω ευρήματα υποδηλώνουν ότι επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια θα μπορούσαν να βελτιώσει τα συμπτώματα της αρνητικής διάθεσης.
Οι περιορισμοί αυτής της μελέτης ήταν ο μικρός αριθμός των συμμετεχόντων, ότι δεν υπήρχε ομάδα εικονικού φαρμάκου, και ότι αξιολογήθηκαν οι επιδράσεις μόνο σε φοιτήτριες, συνεπώς τα ανωτέρω ευρήματα δεν μπορούν να γενικευθούν και στους φοιτητές.
Στα θετικά της μελέτης ήταν ότι η αξιολόγηση δεν έγινε μόνο υποκειμενικά (χρήση ερωτηματολογίων), αλλά και αντικειμενικά (μέτρηση του δείκτη MHPG στο σάλιο).
Επίσης, 3 ακόμα μελέτες έχουν δείξει ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια δρουν ευεργετικά στο άγχος, αν και εξετάστηκε το άγχος σε άλλους πληθυσμούς και όχι το άγχος κατά την περίοδο των εξετάσεων, το οποίο αποτελεί ειδική κατηγορία άγχους. Σε αυτές τις 3 μελέτες, ο αριθμός των συμμετεχόντων ήταν μεγαλύτερος, στις 2 εξ'αυτών έγινε χρήση εικονικού φαρμάκου, ενώ στην μία εξ'αυτών συμμετείχαν και άντρες.

Συνεπώς, εάν βρίσκεσαι σε προετοιμασία εξετάσεων (εσύ ή κάποιος δικός σου άνθρωπος), εξέτασε τα φαρμακευτικά μανιτάρια διότι ίσως συμβάλλουν στο να προκύψουν τα μέγιστα αποτελέσματα σε αυτήν την εξεταστική περίοδο.
Παρόλο που απαιτούνται περισσότερες μελέτες, η τρέχουσα έρευνα είναι πολλά υποσχόμενη για τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια και τις ευεργετικές επιδράσεις του στο άγχος τόσο πριν όσο και κατά την διάρκεια των φοιτητικών εξετάσεων

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Η δραστηριότητα από τα Φυσικά Κύτταρα-Φονείς ενισχύεται από τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια ; 26/5/2025
Τα Φυσικά Κύτταρα-Φονείς (Natural killer cells - NK) είναι λεμφοκύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος (565). Αποτελούν περίπου το 5-15% των κυκλοφορούντων λεμφοκυττάρων σε υγιείς ενήλικες και, ως εκ τούτου, αντιπροσωπεύουν 1 από τις 3 κύριες ομάδες λεμφοκυττάρων, συμπεριλαμβανομένων των Β κυττάρων και των Τ κυττάρων (566).
Η ανακάλυψη τους έγινε πριν από σχεδόν 50 χρόνια (567) όταν αρχικά αναγνωρίστηκαν για το ότι προκαλούσαν την ταχεία θανάτωση των μολυσμένων από ιούς και λευχαιμικών κυττάρων, την καταστροφή των όγκων (568), και επίσης για την συμβολή τους στην μείωση του κινδύνου μετάστασης (569). Αποτελούν κρίσιμη 1η γραμμή άμυνας έναντι όγκων και μιας ποικιλίας παθογόνων μικροοργανισμών (570).
Σύμφωνα με πλήθος μελετών, τα Φυσικά Κύτταρα-Φονείς εμφανίζουν σημαντικά μειωμένη δραστηριότητα σε ανθρώπους που καπνίζουν (571-574) ενώ η δραστηριότητα τους σε πρώην καπνιστές/τριες ήταν συγκρίσιμη με ανθρώπων που ποτέ δεν κάπνισαν (575). Ένας ακόμα λόγος για την διακοπή του καπνίσματος. Μύθος ότι το άτμισμα είναι καλύτερο. Τα ιατρεία διακοπής (ιδιωτικά ή δημόσια) βοηθούν καθοριστικά στην διακοπή, εντός λίγων εβδομάδων.

Η δραστηριότητα από τα Φυσικά Κύτταρα-Φονείς είναι σε θέση να ενισχυθεί από την εξατομικευμένη διατροφή και τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια.

διατροφή:
Η διατροφή είναι σε θέση να επηρεάζει τα Φυσικά Κύτταρα-Φονείς:
 - κάποια είδη διατροφής δρουν ευεργετικά, ενώ, αντίθετα,
 - άλλα είδη διατροφής δρουν επιβαρυντικά (576-578).

φαρμακευτικά μανιτάρια:
Αρκετά φαρμακευτικά μανιτάρια είναι ευρέως γνωστό ότι ενισχύουν την δραστηριότητα στα Φυσικά Κύτταρα-Φονείς (579, 580).

Η ανοσοδιεγερτική επίδραση που μπορούν να ασκήσουν τα φαρμακευτικά μανιτάρια στα Φυσικά Κύτταρα-Φονείς, παρέχει προστατευτική δράση έναντι της χημειοθεραπευτικής μυελοκαταστολής, μιας από τις πιο σοβαρές επιβλαβείς επιπτώσεις της χημειοθεραπείας (581).

Ενδεικτικά, αναφέρω τα ευρήματα από 2 ανθρώπινες μελέτες, 1 σε ασθενείς με γυναικολογικό καρκίνο και 1 σε υγιείς άνδρες:
 - η 1η μελέτη δημοσιεύθηκε στις αρχές του αιώνα μας και διαπίστωσε ότι, σε ασθενείς με γυναικολογικό καρκίνο (τραχήλου μήτρας, ωοθηκών, ενδομητρίου) που υποβάλλονταν σε χημειοθεραπεία, η δραστηριότητα από τα Φυσικά Κύτταρα-Φονείς βελτιώθηκε σημαντικά μετά την κατανάλωση επιλεγμένων φαρμακευτικών μανιταριών, σε σύγκριση με τις ασθενείς που έλαβαν το εικονικό φάρμακο.
 - η 2η μελέτη έθεσε ως στόχο να προσδιοριστεί η αποτελεσματικότητα άλλου είδους φαρμακευτικών μανιταριών στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος σε υγιείς άνδρες. Χωρίστηκαν σε 2 ομάδες. Στην 1η ομάδα χορηγήθηκαν φαρμακευτικά μανιτάρια σε συγκεκριμένη ημερήσια δοσολογία και στην 2η ομάδα χορηγήθηκε εικονικό φάρμακο, επί 4 εβδομάδες. Τα ευρήματα έδειξαν ότι ενισχύθηκε η δραστηριότητα από τα Φυσικά Κύτταρα-Φονείς. Η επιστημονική ομάδα που διενήργησε την εν λόγω μελέτη δήλωσε ότι τα ευρήματα τους δείχνουν ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι αποτελεσματικά για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού.

Για εξατομικευμένη διατροφή ή/και υποστήριξη φαρμακευτικών μανιταριών (δοσολογία + τρόπο χρήσης), πάτα εδώ και εδώ, αντίστοιχα.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Έχω υψηλή χοληστερόλη. Θα με βοηθήσουν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια ; 
Εργασία μου για φαρμακευτικά μανιτάρια συμμετείχε σε Συμπόσιο Ομάδων Εργασίας της Ελληνικής Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης.

Σύμφωνα με 6 κλινικές μελέτες σε 710 ασθενείς, τα φαρμακευτικά μανιτάρια :
 - μείωσαν σημαντικά την ολική χοληστερόλη, ενώ
 - αύξησαν σημαντικά την HDL χοληστερόλη.

Πιο συγκεκριμένα :
 - ολική χοληστερόλη: μείωση 10-21%,
 - HDL χοληστερόλη: αύξηση 10-30%.

Σε συνδυασμό με διατροφή, η χοληστερόλη μειώνεται κάτω από το 150. 
Χωρίς την ανάγκη χρήσης φαρμακευτικής αγωγής.

Χοληστερόλη κάτω από 150 χωρίς χάπι. Μόνο με φαρμακευτικά μανιτάρια και διατροφή.
Τουλάχιστον αυτή είναι η προσωπική εμπειρία μου. Για λεπτομέρειες, δες εδώ.

Για εξατομικευμένη διατροφή ή/και υποστήριξη φαρμακευτικών μανιταριών (δοσολογία + τρόπο χρήσης), πάτα εδώ και εδώ, αντίστοιχα.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Ταλαιπωρούμαι από ψωρίαση. Θα με βοηθήσουν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια ; 26/3/2025
Η αξιοποίηση των φαρμακευτικών μανιταριών τόσο στην Αισθητική Ιατρική όσο και στις δερματικές διαταραχές αποκτάει ολοένα και μεγαλύτερο ενδιαφέρον (272-277).

Μία από τις πιο συνήθεις ιστορίες Υγείας με τα φαρμακευτικά μανιτάρια που έχω βιώσει όλα αυτά τα χρόνια είναι η ψωρίαση. Το ποσοστό επιτυχίας είναι σχεδόν 100%, ιδίως όταν γίνεται συνδυασμός (από του στόματος λήψη + τοπική εφαρμογή).
Για την ακρίβεια, έχω μόνο 2 περιπτώσεις που δεν είχαν επίλυση της ψωρίασης, παρόλο που :
 - εφάρμοσαν σωστή δοσολογία (και όχι υπο-δοσολογία),
 - για επαρκές χρονικό διάστημα (και όχι να περιμένουμε ραγδαία αποτελέσματα μετά από λίγες μέρες), και
 - είχαν προμηθευτεί ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια (και όχι φαρμακευτικά μανιτάρια της σειράς, με αμφίβολη προέλευση και αμφίβολη ποιότητα).

Με εξαίρεση αυτές τις 2 περιπτώσεις, σε όλες τις άλλες περιπτώσεις, η επιτυχία ήταν :
 - από εντυπωσιακή, έως
 - ακόμα και 100%.

Τα αποτελέσματα, βέβαια, δεν ήταν μόνο στο σώμα. Ήταν και ψυχικά.
Όταν καθάρισε το δέρμα τους, ανέκτησαν την αυτοπεποίθηση τους, με όλες τις θετικές εξελίξεις που αυτό συνεπάγεται στην ζωή τους, τόσο στην προσωπική όσο και την επαγγελματική.

Ακολουθεί μία ενδεικτική ιστορία από την κυρία Καλλιόπη, την οποία την έστειλε 17/11/2023 (για του λόγου το αληθές, παρουσιάζεται και το σχετικό αποδεικτικό).
Ωστόσο, πριν δούμε την ιστορία της, μία μικρή εισαγωγή:
Προτού ξεκινήσει τα φαρμακευτικά μανιτάρια, γινόταν χορήγηση φαρμάκου σε ενέσιμη μορφή, μία φορά κάθε μήνα. Παρόλα αυτά, η εξέλιξη της νόσου ήταν συνεχώς επιδεινούμενη, με αποτέλεσμα η Δερματολόγος του Νοσοκομείου να της αναφέρει ότι οι ενέσεις χρειάζεται πλέον να διπλασιαστούν, δηλαδή μία ένεση κάθε 15 μέρες.
Αυτή η εξέλιξη προκάλεσε σοβαρή αναστάτωση, ιδίως στην μητέρα της, η οποία αποφάσισε να κάνει έρευνα στο διαδίκτυο ώστε να βρεθεί κάποιος φυσικός τρόπος συμπληρωματικής αντιμετώπισης, και εντόπισε τα φαρμακευτικά μανιτάρια. Το σκεπτικό ήταν ότι τα φάρμακα είναι χρήσιμα για να αντιμετωπίζουν το σύμπτωμα, αλλά αφενός δεν αντιμετωπίζουν το αίτιο και αφετέρου η χρόνια χρήση τους εγκυμονεί υψηλό κίνδυνο για την εμφάνιση σοβαρών παρενεργειών. 
Τα υπόλοιπα, ας τα δούμε απευθείας από την κυρία Καλλιόπη.

Ψωρίαση μεγάλης έκτασης.

Η δική μου επαφή με τα φαρμακευτικά μανιτάρια, ξεκίνησε μέσω των ιστοριών υγείας.

Πιθανόν λόγω των μεγάλων εκτάσεων σε εξανθήματα που είχα (τουλάχιστον το 85% των επιφανειών μου), το πρώτο 3μηνο δεν υπήρχε ιδιαίτερη βελτίωση (χωρίς να έχω εντάξει ενεργά την χρήση και του σαπουνιού φαρμακευτικών μανιταριών).

Υπήρξε μια μικρή σύγχυση για το εάν θέλω να συνεχίσω την συγκεκριμένη θεραπεία.
Ευτυχώς συνέχισα το σχήμα των καψουλών κανονικά και εντατικοποίησα την χρήση του σαπουνιού σε καθημερινή βάση για 10 λεπτά, και σιγά-σιγά άρχισα να βλέπω σημαντικά αποτελέσματα.

Από κει που είχα έντονα κόκκινα εξανθήματα, άρχισαν σιγά-σιγά να ξεθωριάζουν από το κέντρο τους και να μένει ουσιαστικά ένα στεφάνι λεπτό, το οποίο έφυγε σταδιακά.

Μέσα σε ένα διάστημα χρήσης 1 έτους των καψουλών και του σαπουνιού έχουν εξαφανιστεί σχεδόν τελείως τα εξανθήματα, και αυτά που επιμένουν δείχνουν πως θα φύγουν και αυτά στον χρόνο τους.

Φυσική, και σωτήρια τολμώ να πω, θεραπεία, που αλλάζει δραστικά την ποιότητα ζωής, αρκεί να υπάρχει υπομονή, γιατί ως ξεχωριστές περιπτώσεις ο κάθε άνθρωπος, δεν μπορούμε να περιμένουμε στους ίδιους χρόνους αποτελέσματα.

Φυσικά, μεγάλο ρόλο παίζει και η συνεργασία με τον θεραπευτή και η ποσότητα καψουλών που καθορίζει, ανάλογα την περίπτωση.
Νιώθω πολύ τυχερή για την συνεργασία μου με τον κύριο Ιωάννη Κιούση, για τον τρόπο χειρισμό του και τον επαγγελματισμό του.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Είναι χρήσιμα τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια στην αντιμετώπιση του πόνου; 22/10/2025
Τα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν αποδείξει ότι βοηθούν δραστικά με τον πόνο. 

Δες την ανάρτηση με τίτλο "ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΟΝΟΥ"

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Είναι χρήσιμα τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια στην ρευματοειδή αρθρίτιδα; 10/7/2025
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα, μία αυτοάνοση νόσος, είναι η πιο συχνή φλεγμονώδης αρθροπάθεια (707). Εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες (708) και η συχνότητα της αυξάνεται (709).
Οι οστικές διαβρώσεις εμφανίζονται νωρίς και επιδεινώνονται προοδευτικά (710). Η φλεγμονή οδηγεί σε αδυναμία, υπνηλία και εξάντληση. Αυτό το αίσθημα της ακραίας κόπωσης, μερίδα ασθενών το θεωρεί ως το χειρότερο σύμπτωμα της νόσου (711).
Παρά τις πολλές εξελίξεις στην θεραπεία (712), η επίτευξη ύφεσης παραμένει δύσκολη, απαιτώντας συχνά δοκιμές με πολυάριθμα φάρμακα (713, 714). Ωστόσο, μερίδα ασθενών δεν ανταποκρίνεται ή εμφανίζει παρενέργειες.
Αυτό το γεγονός υπογραμμίζει την αξία της ολοκληρωμένης ιατρικής.

2. ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΙΑΤΡΙΚΗ
Το 80% του παγκόσμιου χρησιμοποιεί κάποια μορφή συμπληρωματικής ιατρικής (715, 716).
Τα φάρμακα που προέρχονται από φυτά έχουν διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην αρχαιότητα αλλά και στις μέρες μας (717, 718). Πολυάριθμα φάρμακα που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα προέρχονται από φυτά (719, 720).
Η παραδοσιακή ιατρική :
 - έχει μειωμένο κόστος, και
 - κατευνάζει τις ανησυχίες σχετικά με τις ανεπιθύμητες ενέργειες των χημικών φαρμάκων (721).
Στην ιστοσελίδα επιστημονικού φορέα των Η.Π.Α. αναφέρεται ότι η "Ολοκληρωμένη Ιατρική" συνδυάζει :
α. συμβατικές θεραπείες (όπως τα φάρμακα), με 
β. συμπληρωματικές θεραπείες, οι οποίες όμως έχουν αποδειχθεί ασφαλείς και αποτελεσματικές (722).
Τo πρωτοκολλο που συστηνω για την ρευματοειδή έχει 3 σκέλη, τα οποία αφενός μπορούν να συνδυαστούν με τα φάρμακα και αφετέρου έχουν αποδειχθεί ασφαλή και αποτελεσματικά =>
α. στοχευμένες διατροφικές επιλογές,
β. φαρμακευτικά μανιτάρια, και
γ. τοπική εφαρμογή ελαίου.

3. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ
ΠΡΩΤΟ ΣΚΕΛΟΣ: Διατροφή
Η διατροφή δεν είναι ασήμαντη. Στις μέρες μας είναι περισσότερο επιβλαβής ακόμα και από... το κάπνισμα (723-730).

Ως εκ τούτου, συστήνω :
 - την προσθήκη 4 στοχευμένων διατροφικών επιλογών που έχουν ελεγχθεί για την ρευματοειδή αρθρίτιδα, και
 - την αποφυγή 2 συγκεκριμένων τροφών που προκαλούν φλεγμονή σε ανθρώπους με αυτήν την πάθηση. 

Δεν είναι οι μοναδικές διατροφικές βελτιώσεις που αξίζει να γίνουν αλλά είναι αυτές που έχω ξεχωρίσει ιδιαίτερα για την υλοποίηση τους ευθύς εξαρχής.

ΔΕΥΤΕΡΟ ΣΚΕΛΟΣ: φαρμακευτικά μανιτάρια
Τα φαρμακευτικά μανιτάρια περιέχουν πολλαπλά βιοενεργά συστατικά (731-734).
Επιστήμονες από Νοσοκομεία και Πανεπιστήμιο αναφέρουν ότι χρησιμοποιούνται στην αντιμετώπιση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Επίσης, προκαταρκτικές μελέτες έχουν δείξει πολλαπλές ευεργετικές ιδιότητες, οι οποίες είναι σχετικές με την θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Για παράδειγμα, 
1. αναστολή της φλεγμονής (736, 737)
2. πρόληψη στην φλεγμονή και στην σοβαρή βλάβη στις αρθρώσεις
3. ανακούφιση από τον πόνο και την υπερευαισθησία
4. μείωση στο οίδημα των αρθρώσεων
5. μείωση στην εκφύλιση του χόνδρου καθώς και στην φλεγμονή του αρθρικού υμένα στο γόνατο.
6. μείωση στην δομή των οστών, καθώς και αναλγητική δράση.
7. μείωση της οστικής απώλειας
8. αντιαρθριτικές επιδράσεις
9. ευεργετικές επιδράσεις στο ανοσοποιητικό (735)
10. ενίσχυση αντιοξειδωτικών επιπέδων
11. μείωση στην συστημική βλάβη των οργάνων.

Μάλιστα, 2 είδη φαρμακευτικών μανιταριών έχουν δοκιμαστεί και σε ανθρώπινες μελέτες.
Αξίζει να αναφερθεί ανάρτηση επιστημονικού φορέα με τίτλο "Φάρμακο για την αρθρίτιδα βρέθηκε σε μανιτάρια", αναφέροντας ότι "ενώσεις από μανιτάρια εμφανίζουν παρόμοια δράση αναστολής ενζύμων με τα κορυφαία φάρμακα στην αγορά" (738). 

ΤΡΙΤΟ ΣΚΕΛΟΣ: τοπική εφαρμογή
Φυτικό έλαιο ξεπέρασε γνωστή φαρμακευτική αλοιφή.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Είναι χρήσιμα τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια στην σκλήρυνση κατά πλάκας; 5/9/2014. Ενημέρωση: 25/9/2025
Η σκλήρυνση κατά πλάκας είναι μια απρόβλεπτη νόσος του κεντρικού νευρικού συστήματος. Μερικοί άνθρωποι ίσως επηρεαστούν ελαφρώς. Άλλοι, όμως, ίσως χάσουν την ικανότητα να βλέπουν καθαρά, να γράφουν, να μιλούν ή να περπατούν (432). Αυτή η πάθηση εκδηλώνεται με ένα ευρύ φάσμα νευρολογικών συμπτωμάτων, όπως προβλήματα όρασης, μούδιασμα και μυρμήγκιασμα, εστιακή αδυναμία, δυσλειτουργία της ουροδόχου κύστης και του εντέρου και γνωστική εξασθένηση (433). Η διάγνωση της σκλήρυνσης κατά πλάκας γίνεται μέσω κλινικής αξιολόγησης και από συναφείς εξετάσεις. Δεν υπάρχει μία μόνο ακριβής και αξιόπιστη διαγνωστική εξέταση (434).
Aπό το 2013, η συχνότητα εμφάνισης της σκλήρυνσης κατά πλάκας έχει αυξηθεί σε κάθε περιοχή του κόσμου (435) και έχει εκτιμηθεί ότι υπάρχουν 2,8 εκατομμύρια ασθενείς παγκοσμίως (436).
Το κάπνισμα αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου τόσο για την εμφάνιση όσο και για την επιδείνωση της σκλήρυνσης κατά πλάκας (437-439). Το σοκαριστικό είναι ότι τουλάχιστον το 13% των περιπτώσεων σκλήρυνσης κατά πλάκας θα μπορούσε να προληφθεί απλά και μόνο μέσω της αποφυγής του καπνίσματος (440).

Ο ρόλος των τροφών στην σκλήρυνση κατά πλάκας είναι ιδιαίτερα σημαντικός και η αποτελεσματική διαχείριση των συμπτωμάτων συμπεριλαμβάνει :
 - στοχευμένες διατροφικές βελτιώσεις, και
 - συγκεκριμένα φαρμακευτικά μανιτάρια.
Τα οφέλη των ποιοτικών φαρμακευτικών μανιταριών στις αυτοάνοσες παθήσεις είναι καλά τεκμηριωμένα. Στην παρούσα ανάρτηση, παραθέτω συνοπτικά κάποιες πληροφορίες για ορισμένα εξ'αυτών.

Συνοπτικά:
 - γνωστό φάρμακο για την σκλήρυνση κατά πλάκας βασίστηκε σε φαρμακευτικά μανιτάρια.
 - φάρμακο, με βιοενεργά συστατικά από φαρμακευτικά μανιτάρια, σε μία μικρή μελέτη έδειξε ότι στο 13,33% των ασθενών με σκλήρυνση κατά πλάκας επιτεύχθηκαν σημαντικά αποτελεσματα, ενώ στο 40% επιτεύχθηκε πλήρης ύφεση. 
Οι φαρμακοβιομηχανίες δεν σπαταλούν τον χρόνο τους, ούτε τα χρήματα τους. Το ότι αποφάσισαν να αναπτύξουν και να διαθέσουν φάρμακα με βάση τα φαρμακευτικά μανιτάρια χρησιμοποιούνται υποδηλώνει αρκετά πράγματα για την χρησιμότητα των φαρμακευτικών μανιταριών στην σκλήρυνση κατά πλάκας.

Επίσης,
 - 4 είδη φαρμακευτικών μανιταριών προσφέρουν επαναμυελίνωση (η απομυελίνωση αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό στην σκλήρυνση κατά πλάκας)
 - Η αμερικάνικη πλατφόρμα Multiple Sclerosis News αναφέρει διάλεξη Ιατρού όπου τα φαρμακευτικά μανιτάρια ήταν το αποκορύφωμα
 - νέα ανασκόπηση, η οποία δημοσιεύθηκε πρόσφατα, έχει τίτλο "Νέα προσέγγιση χρήσης φαρμακευτικών μανιταριών για την διαχείριση και την ίαση της σκλήρυνσης κατά πλάκας".

Όλα αυτά τα δεδομένα είναι αξιοσημείωτα και δεν είναι εύκολο να τα προσπεράσουμε αβασάνιστα, ιδίως εάν ενδιαφερόμαστε και για μία συμπληρωματική φυσική αντιμετώπιση της σκλήρυνση κατά πλάκας, χωρίς παρενέργειες, η οποία παράλληλα αντιμετωπίζει ορισμένα από τα βασικά αίτια στην σκλήρυνση κατά πλάκας: απομυελίνωση + απορρύθμιση του ανοσοποιητικού + φλεγμονή.

Αναλυτικά => 

Πρώτο φαρμακευτικό μανιτάρι =>
H αρχή έγινε το 2014 όταν τυχαία διάβασα ένα άρθρο, το οποίο ανέφερε ότι γνωστό φάρμακο για την σκλήρυνση κατά πλάκας βασίστηκε σε επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια. Η αρχή αυτής της ανακάλυψης έγινε από Πανεπιστημιακό Καθηγητή. Τότε, το μακρινό 2014, έκανα σχετική ανάρτηση στην παλιά ιστοσελίδα και μία μικρή μερίδα ασθενών επικοινώνησε για να το δοκιμάσει.

Τα κυριότερα οφέλη που ανέφεραν ήταν τα εξής:
1. καλύτερη ευκινησία κατά το βάδισμα,
2. λιγότερη κόπωση,
3. περισσότερη σταθερότητα και δύναμη στα πόδια,
4. βελτίωση λευκών αιμοσφαιρίων, και
5. αύξηση χρονικού διαστήματος μεταξύ των εξάρσεων.

Σημασία έχει, βέβαια, τόσο ο κατάλληλος τρόπος χρήσης όσο και η κατάλληλη δοσολογία διότι η ΥΠΟδοσολογία προσφέρει λίγα ή και καθόλου αποτελέσματα.

Δεύτερο φαρμακευτικό μανιτάρι =>
Λίγα χρόνια αργότερα, μία σημαντική εξέλιξη προέκυψε όταν διαπίστωσα ότι υπάρχουν τουλάχιστον 4 προκαταρκτικές μελέτες, σύμφωνα με τις οποίες ένα άλλο είδος φαρμακευτικών μανιταριών προσφέρει ΕΠΑΝΑμυελίνωση.

Γιατί είναι σημαντική αυτή η πληροφορία ;

Διότι η σκλήρυνση κατά πλάκας είναι μία νόσος που προκαλεί ΑΠΟμυελίνωση στο νευρικό σύστημα, όπως υποστηρίζεται από:
 - ιστοσελίδα που εστιάζει αποκλειστικά στην σκλήρυνση κατά πλάκας (441),
 - επιστημονικούς φορείς (442 - 445),
 - μελέτες (446 - 449), και
 - άρθρα που έχουν ελεγχθεί από ιατρούς (450 - 452).
Μάλιστα, ερευνητικές ομάδες από Αυστρία και ΗΠΑ έχουν διαπιστώσει ότι "η ΑΠΟμυελίνωση παρατηρείται ακόμα και στα αρχικά στάδια της νόσου" (449, 453). Ως εκ τούτου, η ΕΠΑΝΑμυελίνωση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην συμπληρωματική αντιμετώπιση αυτής της νόσου, το οποίο το έχω διασταυρώσει και στην πράξη.

Ενδεικτικά, παραθέτω την εμπειρία από μία κυρία με σκλήρυνση κατά πλάκας επί 10 χρόνια (σε αρχικό στάδιο), η οποία ξεκίνησε να λαμβάνει το συγκεκριμένο είδος φαρμακευτικού μανιταριού.
Βίωσε βελτίωση σε λιγότερο από 2 εβδομάδες (ανέφερε ότι άρχισε να νιώθει ξανά τα πόδια της).

Ο κατάλληλος τρόπος χρήσης και η κατάλληλη δοσολογία αποτελούν, επίσης, σημαντικό παράγοντα.

Τρίτο φαρμακευτικό μανιτάρι =>
Κλείνοντας, πριν από μόλις λίγες ημέρες, στην μηνιαία ανάγνωση μου για όλες τις καινούργιες ανθρώπινες μελέτες των φαρμακευτικών μανιταριών, υπέπεσε τυχαία στην αντίληψη μου μία ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε την προηγούμενη δεκαετία.
Ξεκίνησα να διαβάζω την ενότητα με τις κλινικές μελέτες για ένα φάρμακο, το οποίο περιέχει βιοενεργά συστατικά από επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια και είναι διαθέσιμο στην αγορά για περισσότερο από μισό αιώνα.

Στον συγκεντρωτικό πίνακα παρουσιάζονταν συνοπτικά ορισμένα ιδιαίτερα ενθαρρυντικά ευρήματα από μία μελέτη σε 15 ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας.
Στο 13,33% επιτεύχθηκαν σημαντικά αποτελεσματα, ενώ στο 40% επιτεύχθηκε πλήρης ύφεση.

Λίγα ακόμα στοιχεία:
Η αμερικάνικη πλατφόρμα Multiple Sclerosis News, από το 2016 έχει αναγνωρίσει τα οφέλη των φαρμακευτικών μανιταριών στην σκλήρυνση κατά πλάκας. Συγκεκριμένα, μία κοινότητα ασθενών συνδιοργάνωσε διάλεξη μαζί με έναν Ιατρό και, σύμφωνα με το δελτίο τύπου, τα φαρμακευτικά μανιτάρια ήταν το αποκορύφωμα (764).

Μία από τις ενεργές συνεργασίες που έχω αυτό το διάστημα (Σεπτέμβριος 2025) είναι μία επαγγελματίας Υγείας, με 20+ χρόνια εμπειρίας σε νοσοκομεία, η οποία έχει διαγνωστεί με σκλήρυνση κατά πλάκας.
Με αφορμή μία επικοινωνία μας, αποφάσισα να δω ποιες είναι οι τελευταίες εξελίξεις και υπέπεσε στην αντίληψη μου μία νέα ανασκόπηση, η οποία δημοσιεύθηκε πριν από λίγες μόνο εβδομάδες, με τίτλο "Νέα προσέγγιση χρήσης φαρμακευτικών μανιταριών για την διαχείριση και την ίαση της σκλήρυνσης κατά πλάκας" (765).

Κλείνοντας, τα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση, ενώ ταυτόχρονα παρέχουν ανοσορύθμιση. 

Σύνοψη:
Το ότι 2 φαρμακευτικά μανιτάρια χρησιμοποιούνται σε φάρμακα, μόνο αμελητέο δεν είναι.
Για αυτόν τον λόγο θεωρώ ότι ασθενείς και ιατροί χρειάζεται να τα εξετάσουν αρκετά πιο προσεκτικά.

Εδώ να σημειώσω ότι είναι εφικτός ο συνδυασμός των φαρμακευτικών μανιταριών ώστε να δρέψουμε συνολικότερα αλλά και ταχύτερα οφέλη. 

ΥΓ. οι εμβοές είναι ένα από τα συμπτώματα που εμφανίζεται σε ορισμένους ανθρώπους με σκλήρυνσης κατά πλάκας. Η απομυελίνωση προκαλεί τις εμβοές. Δες το άρθρο "Εμβοές και σκλήρυνση κατά πλάκας"

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία. Υπάρχει δυνατότητα και για στοχευμένες διατροφικές βελτιώσεις.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Είναι χρήσιμα τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια στην στοματίτιδα από οδοντοστοιχία; 22/3/2025
Κλινική δοκιμή έθεσε ως στόχο να συγκρίνει την αποτελεσματικότητα ανάμεσα σε επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια και της φαρμακευτικής αγωγής για την θεραπεία της στοματίτιδας από οδοντοστοιχία.

Οι ασθενείς χωρίστηκαν σε δύο ομάδες :
 - στην 1η ομάδα εφαρμόστηκε γέλη ποιοτικών φαρμακευτικών μανιταριών, και
 - στην 2η ομάδα εφαρμόστηκε γέλη γνωστής φαρμακευτικής αγωγής.

Ευρήματα:
Τα ευρήματα ήταν εντυπωσιακά διότι μετά από 7 μέρες τα φαρμακευτικά μανιτάρια όχι μόνο δεν υστέρησαν αλλά απεναντίας ήταν το  ί δ ι ο  αποτελεσματικά με την φαρμακευτική αγωγή.
Για την ακρίβεια, ήταν ελαφρώς καλύτερα.

Πιο συγκεκριμένα, το ποσοστό πλήρους αποκατάστασης ήταν :
 - 28% στην ομάδα των φαρμακευτικών μανιταριών, και
 - 16% στην ομάδα της φαρμακευτικής αγωγής.

Παρόλο που χρειάζονται περαιτέρω κλινικές μελέτες για να ρίξουν περισσότερο φως σε αυτό το θέμα, το γεγονός ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια ήταν το ίδιο αποτελεσματικά στην κλινική αντιμετώπιση της νόσου είναι, αν μη τι άλλο, τουλάχιστον ενθαρρυντικό.
Ειδικά οι ασθενείς που είναι ανθεκτικοί/ες στην φαρμακευτική αγωγή θα βρουν χρήσιμη αυτήν την πρόσφατη επιστημονική ανακάλυψη.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν ανασταλτική επίδραση στην συσσωμάτωση αιμοπεταλίων; 6/5/2025
Η αναστολή της συσσωμάτωσης αιμοπεταλίων αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της προστασίας από την στεφανιαία νόσο και τα εγκεφαλικά επεισόδια (370). Επίσης, η αναστολή της συσσωμάτωσης των αιμοπεταλίων μειώνει τον κίνδυνο οξείας αθηροθρόμβωσης (371).

Για την συσσωμάτωση αιμοπεταλίων, οι τροφές που καταναλώνουμε μπορούν :
 - είτε να την προάγουν,
 - είτε να την αναστείλουν (372).
Η φύση μάς προσφέρει ισχυρούς αντιαιμοπεταλιακούς παράγοντες (373).
Ως εκ τούτου, ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα διατροφής είναι προς την σωστή κατεύθυνση, ιδίως όταν περιλαμβάνει ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια, τα οποία έχουν δείξει σε προκαταρκτικές μελέτες ότι αναστέλλουν την συσσωμάτωση των αιμοπεταλίων (374).

Ωστόσο, οι προκαταρκτικές μελέτες έχουν περιορισμούς.
Χρειαζόμαστε κλινικές μελέτες σε ανθρώπους, οι οποίες να επιβεβαιώνουν αυτά τα οφέλη.

Υπάρχουν ;
Η απάντηση είναι σαφώς.

Ενδεικτικά, αναφέρω τα ευρήματα μελέτης, η οποία δημοσιεύθηκε εδώ και δεκαετίες, συγκεκριμένα στις αρχές της δεκαετίας του 1990.

Σε αυτήν την μελέτη παρατηρήθηκε ανασταλτική επίδραση από επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια στην συσσωμάτωση αιμοπεταλίων σε περισσότερους από 50 ανθρώπους, οι οποίοι είχαν χωριστεί 2 ομάδες: είτε υγιείς είτε με αθηροσκληρωτικές παθήσεις.
Χορηγήθηκε συγκεκριμένη ημερήσια δοσολογία και με συγκεκριμένο τρόπο χρήσης.

ΕΥΡΗΜΑΤΑ =>
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η 1η και η 2η φάση της συσσωμάτωσης των αιμοπεταλίων των υγιών ανθρώπων προφανώς παρεμποδίστηκαν, ενώ η ανασταλτική επίδραση σχετίστηκε με την δοσολογία.

Επίσης, οι μέγιστοι ρυθμοί αναστολής συσσωμάτωσης των αιμοπεταλίων ήταν σημαντικά βελτιωμένοι, ενώ τόσο το μήκος όσο και το βάρος (υγρό και ξηρό) των εξωσωματικών θρόμβων μειώθηκαν μετά από την χορήγηση των φαρμακευτικών μανιταριών.

Οι επιστήμονες που διενήργησαν την εν λόγω μελέτη ανέφεραν ότι τα αποτελέσματα τους υποδηλώνουν ότι φαρμακευτικά μανιτάρια ίσως είναι ένας αποτελεσματικός ανασταλτικός παράγοντας συσσωμάτωσης αιμοπεταλίων.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Τα φαρμακευτικά μανιτάρια βοηθούν στην μείωση των τριγλυκεριδίων; 24/4/2025
Τα αυξημένα τριγλυκερίδια αποτελούν σημάδι δυσλιπιδαιμίας, η οποία έχει καθιερωθεί ως ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη καρδιαγγειακών παθήσεων. Μελέτες έχουν δείξει ότι η αποτελεσματική μείωση των επιπέδων στα τριγλυκερίδια είναι σε θέση να επιβραδύνει σημαντικά την εξέλιξη των καρδιαγγειακών παθήσεων.

Επί του παρόντος, η φαινοφιμπράτη είναι ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο φάρμακο για την αντιμετώπιση της υπερτριγλυκεριδαιμίας και της υπερχοληστεριναιμίας. Ωστόσο, μελέτες έχουν δείξει ότι περίπου το 20% των ασθενών ίσως εμφανίσουν αυξημένα επίπεδα αμινοτρανσφεράσης και σε ορισμένες περιπτώσεις εξελίσσεται σε χρόνια ηπατική βλάβη.

Συστατικά φυσικής προέλευσης έχουν αναδειχθεί ως βασικό επίκεντρο στην σύγχρονη έρευνα που στοχεύει στην ανάπτυξη νέων υπολιπιδαιμικών παραγόντων.
Τα οφέλη από διάφορα είδη φαρμακευτικών μανιταριών στην μείωση την τριγλυκεριδίων έχουν αναφερθεί σε πολλές προκαταρκτικές μελέτες, με κάποιες εξ'αυτών να έχουν δημοσιευθεί εδώ και 3 δεκαετίες (278-294).

Υπάρχουν, όμως, μελέτες που να επιβεβαιώνουν τα οφέλη και σε κλινικές δοκιμές (ανθρώπινες μελέτες) ;

Βεβαίως.
Τουλάχιστον 3 είδη φαρμακευτικών μανιταριών έχουν δοκιμαστεί σε ανθρώπινες μελέτες, με το ένα εξ'αυτών να έχει αξιολογηθεί επιτυχώς ήδη από την δεκαετία του 1980.

Μάλιστα, πριν λίγες εβδομάδες δημοσιεύθηκε και μία καινούργια μελέτη, η οποία αξιολόγησε κλινικά τις επιδράσεις από επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια στην μείωση των τριγλυκεριδίων σε ανθρώπους με δυσλιπιδαιμία.
Εκτός από την αποτελεσματικότητα, η εν λόγω επιστημονική ομάδα αξιολόγησε και την ασφάλεια των φαρμακευτικών μανιταριών.

Συμμετείχαν περισσότερα από 100 άτομα, τα οποία χωρίστηκαν τυχαία σε 2 ομάδες:
 - στην 1η ομάδα χορηγήθηκαν ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια σε κάψουλες, και
 - στην 2η ομάδα χορηγήθηκε εικονικό φάρμακο σε πανομοιότυπες κάψουλες.

Χρησιμοποιήθηκε συγκεκριμένη δοσολογία και τρόπος χρήσης.

Αποτελέσματα =>
Τα ευρήματα έδειξαν ότι η ομάδα που έλαβε τα φαρμακευτικά μανιτάρια πέτυχε σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα τριγλυκεριδίων.
Πιο συγκεκριμένα, πριν την έναρξη της μελέτης τα τριγλυκερίδια ήταν 172 mg/dl. Ωστόσο, μετά από την λήψη των φαρμακευτικών μανιταριών μειώθηκαν σε 133 mg/dl. Μία μείωση της τάξης του 23%.

Και τα οφέλη δεν σταμάτησαν εδώ.
Μειώσεις καταγράφηκαν και στην ολική χοληστερόλη, καθώς και στην "κακή" LDL χοληστερόλη. Παράλληλα, η ομάδα που έλαβε τα φαρμακευτικά μανιτάρια βελτίωσε τα επίπεδα "καλής" χοληστερόλης.

Η βελτίωση ήταν στατιστικώς σημαντική για όλες τις τιμές:
 - τόσο σε σύγκριση με τις τιμές που υπήρχαν πριν την έναρξη της μελέτης
 - όσο και σε σύγκριση με τις τιμές από την ομάδα που έλαβε το εικονικό φάρμακο.

Η διάρκεια της μελέτης ήταν 3 μήνες.

Όσον αφορά την ασφάλεια, οι αναλύσεις αποκάλυψαν ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια δεν είναι τοξικά διότι :
 - δεν είχαν δυσμενείς επιδράσεις στη νεφρική λειτουργία, ενώ
 - οι παράμετροι της ηπατικής λειτουργίας έδειξαν ακόμα και στατιστικώς σημαντική βελτίωση.

Συμπεράσματα:
Η παρούσα μελέτη έδειξε ότι συγκεκριμένα φαρμακευτικά μανιτάρια βελτίωσαν αποτελεσματικά το λιπιδαιμικό προφίλ και την λειτουργία του ήπατος, με ευνοϊκό προφίλ ασφάλειας.

Παρόλο που οι μηχανισμοί στους οποίους βασίζονται αυτά τα θετικά ευρήματα δεν είναι σαφείς και απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την πλήρη αποσαφήνιση των μηχανισμών δράσης τους, αυτή η μελέτη παρέχει ισχυρές ενδείξεις ότι επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια βελτιώνουν τον μεταβολισμό των λιπιδίων σε κλινικό επίπεδο.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Τα φαρμακευτικά μανιτάρια συνεισφέρουν στην αντιμετώπιση του ομαλού λειχήνα στόματος ; 13/5/2024

Στην Κίνα, επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι κλινικά αποτελεσματικά ως επικουρική θεραπεία του ομαλού λειχήνα στόματος.

Πριν 2 χρόνια, επιστήμονες συμπέραναν ότι θα μπορούσαν να είναι  κ ρ ί σ ι μ η  επιλογή στην θεραπεία του ομαλού λειχήνα στόματος

Πριν 2 χρόνια, έκανα μία εξαντλητική έρευνα για μία φυσική αντιμετώπιση του ομαλού λειχήνα στόματος, η οποία συμπεριλαμβάνει βότανα, διατροφή και βιταμίνες.
Ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν είχα καταφέρει να βρω τον απαιτούμενο χρόνο για να εξετάσω την επιστημονική βιβλιογραφία σχετικά με τα φαρμακευτικά μανιτάρια και την φυσική αντιμετώπιση στον ομαλό λειχήνα στόματος.

Τα ευρήματα της αναζήτησης έδειξαν ότι στην Κίνα, επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι κλινικά αποτελεσματικά ως επικουρικός θεραπευτικός παράγοντας στον ομαλό λειχήνα στόματος. Μάλιστα, πάνω σε αυτήν την βάση, πριν από 2 χρόνια, μία ερευνητική ομάδα από Νοσοκομειακό Πανεπιστήμιο και άλλους επιστημονικούς φορείς της Κίνας έθεσαν ως στόχο την διερεύνηση του μηχανισμού δράσης τους στην αντιμετώπιση του ομαλού λειχήνα στόματος.
Το συμπέρασμα τους ήταν ότι "περιέχουν πολλαπλά συστατικά και δρουν με πολλαπλούς τρόπους και θα μπορούσαν να είναι μια  κ ρ ί σ ι μ η  επιλογή στην θεραπεία του ομαλού λειχήνα στόματος".
Τα ευρήματα τους δημοσιεύθηκαν σε επιστημονικό περιοδικό για την Ογκολογία.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Μπορούν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια να ανακουφίσουν τα συμπτώματα ξηροφθαλμίας ; 26/5/2025
Η ξηροφθαλμία είναι μια πολυπαραγοντική νόσος της οφθαλμικής επιφάνειας που χαρακτηρίζεται από απώλεια ομοιόστασης της δακρυϊκής μεμβράνης και συνοδεύεται από πολλά οφθαλμικά συμπτώματα (582). Ξηρότητα, ερεθισμός, κάψιμο, ερυθρότητα και θολή όραση μπορούν να προκληθούν από αυτή την ασθένεια (583).
Τα συμπτώματα ξηροφθαλμίας μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών (584). Η χρόνια ξηροφθαλμία προκαλεί επίσης διακυμάνσεις στην όραση, οι οποίες μπορούν να επιβραδύνουν τον ρυθμό ανάγνωσης και να διαταράξουν σημαντικά τις καθημερινές δραστηριότητες που απαιτούν οπτική συγκέντρωση για μεγάλα χρονικά διαστήματα (585).
Η ξηροφθαλμία είναι μια συχνή πάθηση, η οποία επηρεάζει έως και το 50% των ανθρώπων (586). Αρκετές μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι η συχνότητα εμφάνισης κατάθλιψης σε ασθενείς με ξηροφθαλμία κυμαίνεται από 25% έως 53% και άγχους/ανησυχίας από 39% έως 63% (587).
Μελέτη έδειξε ότι το κάπνισμα θα μπορούσε ενδεχομένως να αποτελέσει αιτιώδη παράγοντα κινδύνου για την ξηροφθαλμία (588), ιδίως από την στιγμή που είναι γνωστό ότι το κάπνισμα είναι ιδιαίτερα ερεθιστικό για τον βλεννογόνο του ματιού (589). Για ασθενείς με ξηροφθαλμία, έχει αναφερθεί ότι το κάπνισμα προκαλεί ενοχλήσεις, όπως κάψιμο και αίσθηση ξένου σώματος στα μάτια (590). Ένας ακόμα λόγος για την διακοπή του καπνίσματος. Μύθος ότι το άτμισμα είναι καλύτερο. Τα ιατρεία διακοπής (ιδιωτικά ή δημόσια) βοηθούν καθοριστικά στην διακοπή, εντός λίγων εβδομάδων.

Γενικά, για την θεραπεία της ξηροφθαλμίας χορηγούνται οφθαλμικές σταγόνες ή από του στόματος φάρμακα.
Ωστόσο, η χρήση συγκεκριμένων συστατικών στις οφθαλμικές σταγόνες ή οι ανεπιθύμητες ενέργειες των φαρμάκων αποτελούν, για ορισμένους ανθρώπους, μειονεκτήματα για την μακροχρόνια θεραπεία.

Ως εκ τούτου, τίθεται το εύλογο ερώτημα:
Υπάρχει φυσικός τρόπος αντιμετώπισης της ξηροφθαλμίας ;

διατροφή:
Μια ισορροπημένη εξατομικευμένη διατροφή είναι σε θέση να επηρεάσει θετικά τα συμπτώματα της ξηροφθαλμίας παρέχοντας τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που υποστηρίζουν την παραγωγή δακρύων και την υγεία των ματιών.
Τα συμπτώματα της ξηροφθαλμίας συνδέονται με συγκεκριμένες διατροφικές ελλείψεις, ενώ κάποια θρεπτικά συστατικά διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία των ματιών.

φαρμακευτικά μανιτάρια:
Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια δεν έχουν τοξικότητα, είναι διαθέσιμα σε χαμηλή τιμή και προκαταρκτικές μελέτες έχουν δείξει έχουν εξετάσει διάφορα είδη φαρμακευτικών μανιταριών ως προς τη σημασία τους για την αντιμετώπιση της ξηροφθαλμίας (591).
Ωστόσο, μέχρι και πριν από λίγα χρόνια οι επιδράσεις των φαρμακευτικών μανιταριών σε ανθρώπινες μελέτες παρέμεναν άγνωστες. Αυτό το κενό αποφάσισε να καλύψει μία επιστημονική ομάδα, η οποία διερεύνησε τον μετριασμό των παθήσεων της ξηροφθαλμίας και των σχετικών ενοχλήσεων μέσω συμπληρώματος φαρμακευτικών μανιταριών.

Συμμετείχαν υγιή άτομα και χωρίστηκαν τυχαία σε 2 ομάδες:
 - 1η ομάδα: έλαβε επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια σε συγκεκριμένη ημερήσια δοσολογία
 - 2η ομάδα: έλαβε εικονικό φάρμακο.

Η διάρκεια της μελέτης ήταν 3 μήνες.

Πριν και αμέσως μετά την ολοκλήρωση της μελέτης διενεργήθηκαν μία σειρά από εξετάσεις, μετρήσεις και ερωτηματολόγια.

ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Τα αποτελέσματα έδειξαν σημαντικά αυξημένο χρόνος διάλυσης της δακρυϊκής στοιβάδας («δακρυϊκό φιλμ»), το οποίο αποτελεί ένα αποδεκτό διαγνωστικό μέτρο για την ξηροφθαλμία δεδομένου ότι είναι κρίσιμο για την αξιολόγηση της σταθερότητας της δακρυϊκής στοιβάδας και την αναγνώριση της ξηροφθαλμίας. Όταν υπερβαίνει τα 10 δευτερόλεπτα θεωρείται γενικά φυσιολογική, ενώ όταν η τιμή της είναι μικρότερη από 5 δευτερόλεπτα έχει συσχετιστεί με σοβαρή ξηροφθαλμία (592).

Επίσης, τα αποτελέσματα έδειξαν σημαντική μείωση στην ωσμωτικότητα των δακρύων, παράλληλα με την μείωση των ηλεκτρολυτών των δακρύων, ιδιαίτερα των ιόντων Na+ και Cl.

Παρόλο που δεν παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση του όγκου των δακρύων, ο αυξημένος χρόνος διάλυσης της δακρυϊκής στοιβάδας υποδηλώνει μετριασμό της ξηροφθαλμίας μέσω βελτίωσης της ποιότητας των δακρύων.

Επομένως, καταλήγει η εν λόγω επιστημονική ομάδα, η χορήγηση συμπληρώματος φαρμακευτικών μανιταριών ίσως μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανακούφιση από την ξηροφθαλμία ως μία νέα θεραπευτική παρέμβαση.

Για εξατομικευμένη διατροφή ή/και υποστήριξη φαρμακευτικών μανιταριών (δοσολογία + τρόπο χρήσης), πάτα εδώ και εδώ, αντίστοιχα.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Μπορούν τα φαρμακευτικά μανιτάρια να βοηθήσουν με τα παράσιτα εντέρου ; 10/6/2025
Πριν από αρκετούς μήνες, ο κύριος Σ. μού ανέφερε ότι ταλαιπωρείται από παράσιτα, τα οποία βγαίνουν ζωντανά από τον πρωκτό, και ρώτησε εάν τα φαρμακευτικά μανιτάρια θα μπορούσαν να τον βοηθήσουν. 
Του πρότεινα 2 φαρμακευτικά μανιτάρια, τα οποία έκρινα ότι ίσως μπορούν να τον βοηθήσουν διότι έχουν σχετικές δράσεις. 

Τα παράσιτα δεν είναι αμελητέο ζήτημα Υγείας. Πριν 4-5 χρόνια είχα δεί μία αναφορά ασθενούς στην επιστημονική βιβλιογραφία, ο οποίος είχε πονοκέφαλο και, μετά από εξετάσεις, διαπιστώθηκε ότι μία ταινία (είδος σκώληκα) έκοβε βόλτες στον εγκέφαλο του. Συνεπώς, σίγουρα δεν είναι κάτι που μπορούμε να το αμελήσουμε. 
Και φυσικά δεν είναι και ο μοναδικός λόγος. Τα αυγά τους παράγουν προνύμφες που είναι εφικτό, μέσω της κυκλοφορίας του αίματος, να μολύνουν τα μάτια, τον εγκέφαλο, τον νωτιαίο μυελό κ.ά. Με ότι αυτό συνεπάγεται. Για παράδειγμα, εάν μολύνουν εγκέφαλο, τότε αυτή η κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλική ομίχλη, μείωση μνήμης, ακόμα και άνοια. Βέβαια, δεν ξέρω εάν αυτό αφορά όλα τα παράσιτα ή μόνο συγκεκριμένα είδη.
Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορούμε να ρισκάρουμε. Είναι ένα ζήτημα Υγείας που χρειάζεται να επιλυθεί είτε με φαρμακευτικά μανιτάρια είτε με άλλες διατροφικές αλλαγές. 

Του εξήγησα, βέβαια, εκ των προτέρων, ότι δεν είχα άλλη παρόμοια περίπτωση Υγείας, άρα, επί της ουσίας, ήταν ένα "πείραμα", μία δοκιμή.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι λειτούργησαν σε έναν σημαντικό βαθμό.
Πιο συγκεκριμένα, ανέφερε ότι ξεκίνησε τα φαρμακευτικά μανιτάρια μαζί με ένα βοτανικό τσάι και σε ένα μήνυμα του έγραψε ότι πλέον τα παράσιτα βγαίνουν μικρότερα σε μέγεθος. Σταμάτησαν να βγαίνουν μεγάλα.
Συμπλήρωσε ότι μεγάλο παίζει ρόλο και η διατροφή διότι τις μέρες που έτρωγε γλυκά παρατήρησε ότι είχε περισσότερα παράσιτα.

Σε επόμενη επικοινωνία μας ξαναέγραψε ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια τον βοήθησαν αλλά επανήλθε το πρόβλημα, έστω και μειωμένο. Συνεπώς, με τα φαρμακευτικά μανιτάρια δεν υπήρξε πλήρης εκκαθάριση.
Από την άλλη πλευρά, βέβαια, τα φαρμακευτικά μανιτάρια έφεραν αποτελέσματα, τα οποία μάλιστα έλαβαν χώρα μέσα σε λίγες εβδομάδες. 

Συνολικά, το συμπέρασμα μου είναι ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια δεν προσφέρουν 100% εκκαθάριση αλλά προσφέρουν, όμως, σημαντική βελτίωση, ενώ εάν υπάρξει και πλήρης διακοπή των γλυκών, τότε είναι δυνατή ακόμα και η πλήρης εκκαθάριση. Τουλάχιστον, όπως προκύπτει από την περίπτωση του κυρίου Σ. 
Κρατάω μία επιφύλαξη διότι χρησιμοποίησε φαρμακευτικά μανιτάρια από μία εταιρεία που δεν γνώριζα και έχω κάποιες επιφυλάξεις κατά πόσον τα δικά της φαρμακευτικά μανιτάρια είναι το ίδιο δραστικά με άλλων εταιρειών, για τις οποίες γνωρίζω με βεβαιότητα ότι είναι υψηλής δραστικότητας. 
Εάν είχε χρησιμοποιήσει άλλα φαρμακευτικά μανιτάρια μήπως θα είχε ακόμα καλύτερα αποτελέσματα ; Αυτό το ερώτημα παραμένει ανοιχτό. 

Σε κάθε περίπτωση, εάν εσύ ή κάποιος δικό σου άνθρωπος ταλαιπωρείται από αυτό το ζήτημα Υγείας, θεωρώ ότι αξίζει να δοθεί μία ευκαιρία στα φαρμακευτικά μανιτάρια, ιδίως εάν συνδυαστούν με μία συνολική αξιολόγηση της διατροφής ώστε να εξαλειφθούν πλήρως και μόνιμα.  

Για εξατομικευμένη διατροφή ή/και υποστήριξη φαρμακευτικών μανιταριών (δοσολογία + τρόπο χρήσης), πάτα εδώ και εδώ, αντίστοιχα.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Μπορούν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια να βοηθήσουν με τη νόσο Πάρκινσον ; 22/1/2025
Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια μανιτάρια, μέσω διαφόρων μηχανισμών όπως ότι μειώνουν σημαντικά την νευρωνική βλάβη και απώλεια, προσφέρουν σημαντικά οφέλη σε ασθενείς με νόσο Πάρκινσον και αξίζουν να λάβουν περισσότερο την προσοχή ασθενών αλλά και ιατρών.

Ενδεικτικά, να παραθέσω μία ανασκόπηση της βιβλιογραφίας που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Βιοϊατρική & Φαρμακοθεραπεία, η οποία αναφέρει μεταξύ άλλων ότι έχουν χαρακτηριστεί ως "απαραίτητα για την πρόληψη αρκετών νευρωνικών δυσλειτουργιών που οφείλονται στην γήρανση, όπως η νόσος Πάρκινσον" (224).

Επίσης, μία άλλη ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε σε επιστημονικό περιοδικό Βιοτεχνολογίας αναφέρει ότι "μπορούν να θεωρηθούν ως χρήσιμοι θεραπευτικοί παράγοντες για την διαχείριση ή/και την αντιμετώπιση ασθενειών νευροεκφυλισμού" (225).

Οι ισχυρισμοί αυτοί υποστηρίζονται σταθερά τόσο από προκαταρκτικές μελέτες όσο και από ευρήματα σε ανθρώπους (ανεκδοτολογικές αναφορές και κλινικές δοκιμές).

Προσωπικά, παρακολουθώ αρκετούς ανθρώπους που λαμβάνουν ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια για την συμπληρωματική αντιμετώπιση της νόσου Πάρκινσον.
Ενδεικτικά, παραθέτω και την πιο πρόσφατη αναφορά που έγινε από την κυρία Π. επικοινώνησε μαζί μου αρχές του έτους και 8/1/2025 έγραψε το εξής μήνυμα:

Το πρόβλημα υγείας αφορά τον πατέρα μου.
Έχει Πάρκινσον, διεγνωσθει την περασμένη άνοιξη και φυσικά ξεκίνησε φαρμακευτική αγωγή

Μετά από 1 μήνα, 11/2/2025, έγραψε το εξής:

Πράγματι το προϊόν είναι εξαιρετικό και η αποτελεσματικότητα του ιδιαιτέρως εμφανής.

Από τη ώρα που ξεκίνησε να το λαμβάνει, η εικόνα του είναι μέρα με την ημέρα όλο και καλύτερη από όλες τις απόψεις.

Φαρμακευτικά μανιτάρια και Πάρκινσον

"Η εικόνα του είναι μέρα με την ημέρα όλο και καλύτερη από όλες τις απόψεις"

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια μπορούν να προκαλέσουν ωορρηξία σε ασθενείς με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών μετά από αποτυχία της φαρμακευτικής αγωγής ; 19/5/2025
Παγκοσμίως, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι η πιο συχνή ενδοκρινική παθολογία στις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες (464). Υπολογίζεται περίπου 1 στις 10 γυναίκες (465), αλλά μία άλλη μελέτη ανέφερε ακόμα και 1 στις 4 γυναίκες (466). Συνήθως χαρακτηρίζεται από ανωορρηξία, υπογονιμότητα, παχυσαρκία, αντίσταση στην ινσουλίνη και πολυκυστικές ωοθήκες (467). Αποτελεί κύρια αιτία και άλλων προβλημάτων υγείας. Για παράδειγμα, οι γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών έχουν έως και 5 φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του ενδομητρίου (468), ενώ σε γυναίκες με επίμονο σύνδρομο υπάρχουν εφταπλάσιες πιθανότητες να αναπτύξουν διαβήτη (469).

Αδιάγνωστες παραμένουν έως και 70% των γυναικών που πάσχουν από το σύνδρομο (470).

Στις γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, το κάπνισμα σχετίζεται με αυξημένη ελεύθερη τεστοστερόνη (471) και πιο σοβαρή κατάθλιψη (472). Εκτός από ακανόνιστη περίοδο και δυσκολία στην εγκυμοσύνη άλλα συμπτώματα είναι η υπερβολική τριχοφυΐα, η αύξηση βάρους και η ακμή. Μπορεί επίσης να οδηγήσει σε αραίωση μαλλιών, ορισμένες φορές πολύ σοβαρή.
Η διάγνωση γίνεται με βάση την παρουσία οποιωνδήποτε 2 από ανωμαλίες της εμμήνου ρύσεως, κλινικό ή βιοχημικό υπερανδρογονισμό ή μορφολογία των πολυκυστικών ωοθηκών στο υπερηχογράφημα (473).

Μία αποτελεσματική συμπληρωματική αντιμετώπιση χωρίς παρενέργειες είναι :
 - η εξατομικευμένη διατροφή, καθώς και
 - επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια.

διατροφή =>
Όσον αφορά την διατροφή, η απώλεια ακόμη και λίγων κιλών (μόλις 5% του σωματικού βάρους) βελτιώνει σημαντικά τα συμπτώματα του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών π.χ. βελτιώνει τα αποτελέσματα γονιμότητας (474). Τα οφέλη παρατηρούνται ακόμα και σε γυναίκες με λίγα περιττά κιλά (464).
Η επιστημονική έρευνα έχει δείξει ότι η συντριπτική πλειοψηφία των γυναικών με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών καταναλώνει μια ακατάλληλη διατροφή, αφενός με ελλείψεις σε θρεπτικά συστατικά και αφετέρου με πλεόνασμα σε επιβλαβείς τροφές (475).

φαρμακευτικά μανιτάρια =>
Τώρα, όσον αφορά τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια, αναγνωρίζονται για την ικανότητα τους να υποστηρίζουν την ορμονική ισορροπία και να διαχειρίζονται μεταβολικές παθήσεις όπως το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. Περιέχουν πολυσακχαρίτες και γλυκοπρωτεΐνες που μπορούν να βελτιώσουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη και να ρυθμίσουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, τα οποία είναι κρίσιμοι παράγοντες στη διαχείριση των πολυκυστικών ωοθηκών.

Μάλιστα, μελέτη διαπίστωσε ότι η λήψη συγκεκριμένων φαρμακευτικών μανιταριών - μόνα τους ή σε συνδυασμό με γνωστό φάρμακο - προκάλεσε ωορρηξία σε γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, με αποτέλεσμα να προταθούν ως πιθανή μονοθεραπεία ή ως συνδυαστική θεραπεία μετά από αποτυχία της φαρμακευτικής αγωγής 1ης γραμμής.

Ταυτόχρονα, ορισμένα φαρμακευτικά μανιτάρια υποστηρίζουν και την γονιμότητα.

Κλείνοντας, ένα άλλο φαρμακευτικό μανιτάρι χρησιμοποιείται σε μία κλασική φόρμουλα της Παραδοσιακής Κινεζικής Ιατρικής, η οποία χρησιμοποιείται ευρέως στην αντιμετώπιση του συνδρόμου.
Παράλληλα, σε μελέτη, στην οποία οι μισές ασθενείς έλαβαν μόνο φαρμακευτική αγωγή και άλλες μισές έλαβαν συνδυασμό (φαρμακευτική αγωγή + επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια), τα ευρήματα έδειξαν ότι οι ασθενείς που έλαβαν τον συνδυασμό, είχαν αυξημένο ποσοστό εγκυμοσύνης και τοκετού, καθώς και βελτιωμένη ψυχολογία.
Επιπλέον, μία ακόμα μελέτη - ανέλυσε δεδομένα από γνωστούς σύγχρονους ιατρούς της Παραδοσιακής Κινεζικής Ιατρικής - έδειξε ότι το εν λόγω φαρμακευτικό μανιτάρι ήταν συνηθισμένη επιλογή των ιατρών.

Συνοψίζοντας, τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια μπορούν να προσφέρουν σημαντική βοήθεια σε γυναίκες που πάσχουν από σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, τόσο άμεσα όσο και έμμεσα. 

Ο Σεπτέμβριος έχει οριστεί ως μήνας ενημέρωσης για το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών.
Το ανησυχητικό είναι ότι το 90–95% των γυναικών χωρίς ωορρηξία που αναζητούν θεραπεία για υπογονιμότητα έχουν Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (739). Επίσης, περισσότερο από το 50% των γυναικών με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών αναπτύσσουν διαβήτη 2 (740), ενώ οι ασθενείς με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών εμφανίζουν σαφώς υψηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων (741).

Αυτά τα δεδομένα αποτελούν έναν ακόμα λόγο για να γίνουν βελτιώσεις στην διατροφή ή/και να γίνει έναρξη των φαρμακευτικών μανιταριών, τα οποία όχι μόνο βοηθούν στο καθεαυτό Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών αλλά επιδρούν ευεργετικά στον διαβήτη αλλά και στις καρδιοπάθειες.

Για εξατομικευμένη διατροφή ή/και υποστήριξη φαρμακευτικών μανιταριών (δοσολογία + τρόπο χρήσης), πάτα εδώ και εδώ, αντίστοιχα.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια μπορούν να βελτιώσουν τον αιματοκρίτη ; 17/5/2025
Ο αιματοκρίτης είναι η ποσότητα ολικού αίματος που αποτελείται από ερυθρά αιμοσφαίρια. Εξαρτάται από τον αριθμό και το μέγεθος των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Η εξέταση αιματοκρίτη είναι συνήθως μέρος μιας γενικής εξέτασης αίματος (454).
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον έλεγχο παθήσεων όπως αναιμία, πολυκυτταραιμία, αφυδάτωση, υποσιτισμός και λευχαιμία καθώς και για την παρακολούθηση της ανταπόκρισης στις θεραπείες (454, 455).
Τα φυσιολογικά επίπεδα αιματοκρίτη ποικίλλουν ανάλογα με το φύλο και την ηλικία, αλλά γενικά ο φυσιολογικός αιματοκρίτης για τους άνδρες είναι 40% έως 54%, ενώ για τις γυναίκες είναι 36 έως 48% (456). Ο χαμηλός αιματοκρίτης συχνά υποδηλώνει αναιμία (457), έλλειψη θρεπτικών συστατικών (458) ή καταστολή ή ανεπάρκεια του μυελού των οστών μπορεί να οδηγήσει σε οξεία αναιμία λόγω ανεπαρκούς παραγωγής ερυθρών αιμοσφαιρίων (459).
Ο χαμηλός αιματοκρίτης μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως κόπωση, αδυναμία, δύσπνοια, χλωμό δέρμα και ζάλη. Άλλα πιθανά συμπτώματα περιλαμβάνουν ακανόνιστο καρδιακό παλμό, κρύα χέρια και πόδια, πονοκεφάλους και πόνο στο στήθος. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η αναιμία ίσως επίσης να οδηγήσει σε ασυνήθιστη επιθυμία για μη-θρεπτικές τροφές.
Σε παγκόσμιο επίπεδο και σχεδόν σε όλες τις χώρες, η πρόοδος στην αντιμετώπιση της αναιμίας σε γυναίκες ηλικίας 15-49 ετών δεν επαρκεί για την επίτευξη του παγκόσμιου διατροφικού στόχου για μείωση κατά 50% της συχνότητας εμφάνισης αναιμίας έως το 2030, ενώ η συχνότητα εμφάνισης αναιμίας στα παιδιά παραμένει υψηλή (460).
Μεταξύ πολλών αρνητικών επιπτώσεων στην υγεία, μελέτες δείχνουν ότι το κάπνισμα έχει σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στις αιματολογικές παραμέτρους, συμπεριλαμβανομένου του αιματοκρίτη (461).

Πώς μπορούμε να αυξήσουμε τον αιματοκρίτη ;
Με εξατομικευμένη διατροφή και επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια.

Τα οφέλη των ποιοτικών φαρμακευτικών μανιταριών στην αναιμία έχουν αναφερθεί αρκετές φορές στην επιστημονική βιβλιογραφία (462, 463).

Θα αναφερθώ ενδεικτικά σε 2 ανθρώπινες μελέτες, οι οποίες επιβεβαιώνουν αυτά τα οφέλη, και μάλιστα σε τελείως διαφορετικούς πληθυσμούς: δρομείς και ασθενείς με καρκίνο μετά από χειρουργική επέμβαση.
 - η μελέτη σε δρομείς μεγάλων αποστάσεων αξιολόγησε την επίδραση της χορήγησης επιλεγμένων φαρμακευτικών μανιταριών σε δείκτες αίματος για αναιμία. Τα ευρήματα έδειξαν ότι, σε σύγκριση με την ομάδα εικονικού φαρμάκου, ο αιματοκρίτης αυξήθηκε σημαντικά στην ομάδα που έλαβε τα φαρμακευτικά μανιτάρια. Τα οφέλη παρατηρήθηκαν σε λιγότερο από 2 μήνες.
 - η άλλη μελέτη χορήγησε ένα άλλο είδος φαρμακευτικών μανιταριών σε ασθενείς με καρκίνο και παρατήρησε ευεργετικές αιματολογικές επιδράσεις, μεταξύ αυτών και ο αιματοκρίτης.

Εδώ να συμπληρώσω και μία ενδεικτική αναφορά από την κυρία Π., αιμοδότρια, η οποία χρησιμοποιεί ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια εδώ και αρκετά χρόνια.
Ένα από τα οφέλη που έχει διαπιστώσει είναι ότι ο αιματοκρίτης της έχει βελτιωθεί.

3/5/25 έγραψε ότι :
"Είμαι αιμοδότρια 1 φορά το χρόνο και βλέπω ότι ο αιματοκρίτης είναι κανονικός".

Στην συνέχεια ζήτησα διευκρίνιση και η κυρία Π. απάντησε ότι:
"Ναι, ο αιματοκρίτης ήταν χαμηλός και με τα μανιτάρια είδα διαφορά"

Για του λόγου το αληθές ακολουθούν τα σχετικά αποδεικτικά =>

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια μπορούν να φανούν χρήσιμα σε αιμοδότες/τριες ; 12/5/2025
Στην Ευρώπη το 100% του αίματος προέρχεται από εθελοντική αιμοδοσία. Στην Ελλάδα η αντίστοιχη αναλογία είναι μόνο 58%, ενώ κάθε 2 δευτερόλεπτα κάποιος άνθρωπος χρειάζεται αίμα (418).
Η αιμοδοσία είναι ζωτικής σημασίας διότι κανένα φάρμακο δεν είναι σε θέση να αντικαταστήσει το αίμα. Αν και είναι γνωστό ότι η αιμοδοσία ωφελεί τον άνθρωπο που το λαμβάνει, ίσως να μην γνωρίζεις ότι ωφελεί σημαντικά και τον άνθρωπο που προσφέρει το αίμα.
Ποια είναι τα οφέλη της αιμοδοσίας;
Πολλά.
Ενδεικτικά, θα αναφέρω τα εξής:
 - Μειώνει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής => η αιμοδοσία τουλάχιστον 1 φορά ετησίως βοηθάει στην βελτίωση της ροής του αίματος μας και στην μείωση των αρτηριακών αποφράξεων. Μελέτες που χρονολογούνται ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 έχουν διαπιστώσει ότι άτομα που δώριζαν αίμα μείωσαν τον κίνδυνο για οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου κατά 88% (419).
 - Εξισορροπεί τα επίπεδα σιδήρου μας  => Η υπερβολική ποσότητα σιδήρου στο αίμα είναι σε θέση να προκαλέσει σκλήρυνση των αρτηριών μας (αθηροσκλήρωση), η οποία περιορίζει την ροή του αίματος στο υπόλοιπο σώμα. Η αιμοδοσία βοηθάει στην μείωση της ποσότητας σιδήρου στο αίμα μας, μειώνοντας τον κίνδυνο αθηροσκλήρωσης (420).
 - Αποκαλύπτει πιθανά προβλήματα υγείας => Παρόλο που δεν θα υποβληθούμε σε πλήρη κλινική εξέταση όπως θα κάναμε στο ιατρείο, θα υποβληθούμε σε μια σύντομη εξέταση πριν από την αιμοληψία, η οποία θα βοηθήσει στην αποκάλυψη προβλημάτων υγείας που ενδεχομένως να μην γνωρίζαμε. Δεν είναι ασυνήθιστο για αιμοδότες/τριες να λαμβάνουν διαγνώσεις αρρυθμίας ή υψηλής αρτηριακής πίεσης από τον έλεγχο (420).
 - Μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου => Όπως αναφέρθηκε, η υπερβολική ποσότητα σιδήρου στο αίμα είναι επιβλαβής για τον οργανισμό. Ένα από τα οφέλη της αιμοδοσίας είναι ότι μειώνει τον σίδηρο του σώματος, και μελέτες έχουν δείξει ότι η αιμοδοσία συνδέεται με χαμηλότερο κίνδυνο καρκίνου και θνησιμότητας (421, 422).
 - Το να δωρίζουμε αίμα σημαίνει ότι δωρίζουμε το δώρο της ζωής  => Η αιμοδοσία είναι ένα από τα πιο γενναιόδωρα πράγματα που μπορούμε να κάνουμε και δεν απαιτεί πολύ χρόνο.
Εάν μπορούμε να δωρίσουμε αίμα περισσότερο από 1 φορές τον χρόνο, διαδραματίζουμε κρίσιμο ρόλο στην διατήρηση σταθερών αποθεμάτων αίματος στην χώρα μας.
Εάν ενδιαφέρεσαι να δωρίσεις αίμα, μάθε περισσότερα για τη διαδικασία.

Πώς μπορούν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια να βοηθήσουν με την αιμοδοσία ;
Διατηρώντας τον αιματοκρίτη κανονικό.

Παραθέτω μία ενδεικτική αναφορά από την κυρία Π., η οποία χρησιμοποιεί τα φαρμακευτικά μανιτάρια εδώ και χρόνια. Αρχές Μαΐου την ρώτησα εάν θα μπορούσε να γράψει λίγα λόγια για την εμπειρία της, και απάντησε το εξής:

Είμαι αιμοδότρια 1 φορά το χρόνο και βλέπω ότι ο αιματοκρίτης είναι κανονικός.
Για του λόγου το αληθές, ακολουθεί το σχετικό αποδεικτικό =>

Στην συνέχεια ζήτησα από την κυρία Π. την εξής διευκρίνιση:
Πριν ξεκινήσετε τα φαρμακευτικά μανιτάρια, ο αιματοκρίτης ήταν πεσμένος μετά από κάθε αιμοδοσία ; 
Και, αφού ξεκινήσατε τα φαρμακευτικά μανιτάρια, ο αιματοκρίτης είναι πλέον κανονικός ;

Και, η απάντηση της ήταν η εξής:

Ναι, ο αιματοκρίτης ήταν χαμηλός και με τα μανιτάρια είδα διαφορά

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια βοηθούν με την ακμή ; 10/11/2019. Ενημέρωση: 7/5/2025
Στις δυτικές κοινωνίες, η ακμή είναι μια σχεδόν καθολική δερματική ασθένεια που προσβάλλει έως και το 95% των εφήβων (406), ενώ σε ορισμένους πληθυσμούς που εφαρμόζουν περισσότερο παραδοσιακές διατροφές, ούτε 1 περίπτωση ακμής δεν μπορούσε να βρεθεί, το οποίο ίσως υποδηλώνει την αξία της διατροφής ως προσέγγιση 1ης γραμμής ή συμπληρωματικής (407).
 - η ακμή ενηλίκων σε καμία περίπτωση δεν είναι ασυνήθιστη (408) δεδομένου ότι είναι η 8η πιο διαδεδομένη ασθένεια παγκοσμίως, ενώ - όσον αφορά το σύνολο των δερματικών παθήσεων - αποτελεί την πιο διαδεδομένη χρόνια δερματική πάθηση (409). Εκτιμάται ότι επηρεάζει σχεδόν το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού (410), ένα ποσοστό το οποίο αυξάνεται, ιδίως στις γυναίκες (411).
 - ακμή εφήβων: ανασκόπηση του 2013, στο συμπέρασμα της αναφέρει ότι η ακμή των εφήβων στις βιομηχανοποιημένες χώρες  δ ε ν  είναι ένα «φυσιολογικό» φαινόμενο της εφηβείας, αλλά επισημαίνει την ύπαρξη μη-ομαλής θρέψης (412), δηλαδή, τα τρόφιμα που τρώμε ή/και δεν τρώμε επιδρούν σημαντικά στην ύπαρξη (ή μη) της ακμής. Άλλες πηγές αναφέρουν ότι η ακμή ίσως εμφανίζεται σε περισσότερο από το 80% των εφήβων (413, 414), ενώ συναντάται ακόμα και στα παιδιά (408). Επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα αγόρια επηρεάζονται συχνότερα, ιδίως με τις πιο σοβαρές μορφές της νόσου (410).
Η ακμή μπορεί να οδηγήσει σε  ο υ λ έ ς , οι οποίες ενδέχεται να μην είναι μόνο παροδικές αλλά ακόμα και  μ ό ν ι μ ε ς  (415). Οι ουλές αποτελούν μια συχνή επιπλοκή της ακμής, και ίσως επιδρούν αρνητικά στην ψυχοκοινωνική ευεξία του ανθρώπου (409, 416).

Το θετικό είναι ότι δεν χρειάζεται να συμβιβαζόμαστε με την ακμή, ούτε και να την αποδεχτούμε ως ένα μέρος της ζωής μας.

Το σαπούνι με φαρμακευτικά μανιτάρια - ιδίως όταν συνδυάζεται με την από του στόματος πρόσληψη ποιοτικών φαρμακευτικών μανιταριών - βοηθάει σημαντικά με την αντιμετώπιση της ακμής προτού αυτή γίνει ιδιαίτερα σοβαρή και έντονη (η δοσολογία για την από του στόματος πρόσληψη χρειάζεται να εξατομικεύεται).
Εδώ είναι σημαντικό να αναφέρω ότι - σε ορισμένους ανθρώπους - η από του στόματος πρόσληψη φαρμακευτικών μανιταριών οδηγεί σε μία προσωρινή έξαρση της ακμής. Ωστόσο, στην συνέχεια η ακμη υποχωρεί, και το δέρμα γίνεται απαλό & φωτεινό. Εάν επιθυμείς να αποφύγεις το ενδεχόμενο για πιθανή έξαρση, τότε χρησιμοποιείς μόνο το σαπούνι με φαρμακευτικά μανιτάρια (τρόπος χρήσης εξηγείται αναλυτικά), αν και με αυτόν τον τρόπο ενδέχεται να καθυστερήσει η υποχώρηση της ακμής.

Τα πρώτα αποτελέσματα στην ακμή αρχίζουν να φαίνονται από τις πρώτες 4 εβδομάδες, ιδίως εάν γίνει συνδυασμός σαπούνι + από του στόματος πρόσληψη.

Με κάθε συνεδρία, δωρεάν ενημέρωση για γνωστή τροφή, η οποία σύμφωνα με - κυριολεκτικά - εκατοντάδες μελέτες έχει υψηλότατο αντίκτυπο στην ακμή. Μάλιστα, μελέτη σε κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό δερματολογίας "Για βέλτιστα αποτελέσματα αποφύγετε αυτήν την τροφή".

Τα οφέλη των ποιοτικών φαρμακευτικών μανιταριών στην ακμή και γενικότερα στις δερματικές εφαρμογές, δεν έχουν περάσει απαρατήρητα, δεδομένου ότι η πρόοδος στην βιοτεχνολογική εφαρμογή των φαρμακευτικών μανιταριών, στην βιομηχανία καλλυντικών, καθώς και στην κοσμητολογία είναι ραγδαία.
Ενδεικτικά, παραθέτω μία ανασκόπηση με τίτλο "Καλλυντικά με μανιτάρια: Το παρόν και το μέλλον" (417), η οποία αναφέρει, μεταξύ άλλων, τα εξής: "Πολυάριθμα μανιτάρια είναι γνωστό ότι είναι ευεργετικά για το δέρμα. Παρουσιάζουν εξαιρετικά αντιγηραντικά, αντιρυτιδικά και ενυδατικά αποτελέσματα".

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Tα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια μπορούν να βελτιώσουν την απώλεια ακοής ; 15/10/2025
Τα φαρμακευτικά μανιτάρια, ιδίως όταν συνδυάζονται με συγκεκριμένες βιταμίνες και εξατομικευμένη διατροφή προσφέρουν σημαντικά οφέλη στην βελτίωση της ακοής, συμπεριλαμβανομένης και της ιδιοπαθούς αιφνίδιας απώλειας ακοής.

Για πληροφορίες, δες το άρθρο "ΠΩΣ ΝΑ ΕΠΑΝΕΛΘΕΙ Η ΑΚΟΗ"

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Tα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν αντιφλεγμονώδη δράση ; 24/5/2025
Η φλεγμονή είναι μέρος του αμυντικού μηχανισμού του σώματος μας. Αποτελεί διαδικασία με την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίζει και απομακρύνει επιβλαβή ερεθίσματα και ξεκινά την διαδικασία της επούλωσης (517). Η φλεγμονή είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία. Ωστόσο, η ανεξέλεγκτη οξεία φλεγμονή μπορεί να γίνει χρόνια, συμβάλλοντας σε μια πληθώρα ασθενειών (518). Η χρόνια φλεγμονή χαρακτηρίζεται από συνεχιζόμενη ενεργό φλεγμονώδη απόκριση και καταστροφή ιστών (519) και βρίσκεται πίσω από την αιτιολογία όλων των χρόνιων ασθενειών, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου (520), ενώ αποτελεί βασικό παράγοντα στην εξέλιξη της αθηροσκλήρωσης (521). Παγκοσμίως, 3 στους 5 ανθρώπους πεθαίνουν από ασθένειες που σχετίζονται με χρόνια φλεγμονή (522).
To κάπνισμα οδηγεί αναμφισβήτητα σε φλεγμονή (523) και προάγει την χρόνια φλεγμονή μέσω διαφόρων μηχανισμών (524), όπως αυξημένη παρουσία προφλεγμονωδών βακτηρίων (525). Το κάπνισμα προκαλεί φλεγμονή σε ολόκληρο το σώμα (526).

διατροφή:
Η σημασία της αλληλεπίδρασης μεταξύ φλεγμονής και διατροφής έχει προκαλέσει μεγάλο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια.
Η φλεγμονή έχει αναγνωριστεί ως βασικός παράγοντας για τον υποσιτισμό που σχετίζεται με τις ασθένειες, οδηγώντας σε ανορεξία, μειωμένη πρόσληψη τροφής, μυϊκό καταβολισμό και αντίσταση στην ινσουλίνη, τα οποία διεγείρουν μια καταβολική κατάσταση (527). Τα επιστημονικά στοιχεία καταδεικνύουν ότι οι υγιεινές διατροφικές συνήθειες μειώνουν την φλεγμονή (528)

φαρμακευτικά μανιτάρια:
Αρκετά φαρμακευτικά μανιτάρια είναι γνωστά για τις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες τους και είναι σε θέση να βοηθήσουν στην διαχείριση της χρόνιας φλεγμονής (529-535). Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια αναστέλλουν σημαντικά την παραγωγή φλεγμονής (536) με διάφορους μηχανισμούς π.χ. ρυθμίζοντας την έκκριση των κυτοκινών (537).

Ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε πριν από λίγα χρόνια συμπέρανε ότι τα μανιτάρια "είναι σε θέση να αναπτυχθούν για κλινική χρήση ως αντιφλεγμονώδεις παράγοντες" (538).
Ενδεικτικά, αναφέρω μελέτη σε ανθρώπους ώριμης ηλικίας, η οποία έδειξε ότι επιλεγμένα φαρμακευτικά μανιτάρια ρύθμισαν την λειτουργία των Τ λεμφοκυττάρων οδηγώντας σε κυρίαρχη αντιφλεγμονώδη δράση.

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Βοηθούν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια με την απομυελίνωση ; 22/5/2024. Ενημέρωση: 29/10/2025
Ναι, η απομυελίνωση είναι αναστρέψιμη με 4 είδη φαρμακευτικών μανιταριών.

Για λεπτομέρειες διάβασε την ανάρτηση με τίτλο "ΘΕΡΑΠΕΥΕΤΑΙ Η ΑΠΟΜΥΕΛΙΝΩΣΗ".

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Βοηθούν τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια στην απώλεια βάρους ; 14/3/2025

Το παρακάτω πρωτότυπο άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στην Υγεία & Ομορφιά, ιστοσελίδα για το φαρμακείο και το ιατρείο, η οποία διαχειρίζεται από Φαρμακοποιούς, Ταυτοποιημένα Μέλη στην Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας.

Βασικά σημεία

Επιταχύνουν τον μεταβολισμό, ελέγχουν την όρεξη και την γκρελίνη (η ορμόνη της πείνας)

Μείωση σε περιφέρεια μέσης + κοιλιακή παχυσαρκία, καθώς και απώλεια 14 κιλών σε 6 μήνες

Σταθεροποίηση διάθεσης, ανακουφίζοντας από άγχος και κατάθλιψη

Ιδιότητες κατά της παχυσαρκίας, μειώνοντας τον κίνδυνο σχετιζόμενων διαταραχών όπως υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, οξείδωση, φλεγμονή

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

I. Εισαγωγή στα φαρμακευτικά μανιτάρια και ο ρόλος τους στην απώλεια βάρους
Η χρήση τους έχει προσελκύσει την προσοχή διότι εμφανίζουν ορισμένα πολύ σημαντικά οφέλη στην διαχείριση του σωματικού βάρους (2, 227-229).

Σε διάφορους πολιτισμούς, τα μανιτάρια είναι γνωστά για τις μοναδικές ιδιότητες τους και έχουν ενσωματωθεί στην διατροφή εδώ και αιώνες.
Ορισμένα εξ'αυτών παρουσιάζουν αξιόλογες φαρμακευτικές ιδιότητες που βοηθούν στον μεταβολισμό (2, 108, 220, 230-233), ενισχύουν το ανοσοποιητικό (1, 71, 103, 10-13) και υποστηρίζουν την συνολική υγεία, καθιστώντας τα πολύτιμους συμμάχους στην διαχείριση του σωματικού βάρους.
Επίσης, τα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν χαρακτηριστεί ως "εξαιρετικη πηγή φυσικών αντιοξειδωτικών" (106, 235), ενώ παρουσιάζουν ισχυρές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες (65, 236), το οποίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό διότι η παχυσαρκία προκαλεί συστημική οξείδωση (237) και οδηγεί σε χρόνια φλεγμονή (238).

Καθώς οι επιστήμονες συνεχίζουν να ερευνούν την αποτελεσματικότητα τους, τα φαρμακευτικά μανιτάρια αποτελούν ένα πολύ χρήσιμο συμπλήρωμα στις παραδοσιακές στρατηγικές απώλειας βάρους.

II. Το Διατροφικό Προφίλ των Φαρμακευτικών Μανιταριών
Είναι πολύτιμα για την ευεξία μας (239) και με το αξιοσημείωτο διατροφικό προφίλ τους διαδραματίζουν σημαντικά στον ρόλο στην απώλεια βάρους.

Πλούσια σε πρωτεΐνες, φυτικές ίνες, βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία (2), τα φαρμακευτικά μανιτάρια παρέχουν απαραίτητα θρεπτικά συστατικά με λίγες θερμίδες.

Η διατροφική σύσταση τους ενισχύεται περαιτέρω από τις μοναδικές βιοδραστικές ενώσεις τους, οι οποίες υποστηρίζουν τον μεταβολισμό (2) και προφυλάσσουν από την υπέρταση και την δυσλιπιδαιμία που προκαλείται από το συσσωρευμένο λίπος (232).
Παράλληλα, έχουν ιδιότητες κατά της παχυσαρκίας (240) και ένας από αυτούς τους μηχανισμούς είναι ότι ρυθμίζουν την μικροχλωρίδα (227).

Ωστόσο, η ποιότητα τους είναι ζωτικής σημασίας για την βελτιστοποίηση των ευεργετικών επιδράσεων τους στην απώλεια βάρους.
Αναζητήστε εταιρείες/παραγωγούς που διαθέτουν πιστοποιήσεις, δεν χρησιμοποιούν χημικά πρόσθετα ή συντηρητικά, και ζητήστε το πιστοποιητικό ανάλυσης (Certificate of Analysis - COA).

III. Μηχανισμοί απώλειας βάρους από τα φαρμακευτικά μανιτάρια
Οι μηχανισμοί μέσω των οποίων συμβάλλουν στην απώλεια βάρους δείχνουν τον πολύπλευρο ρόλο τους

Αρχικά, προσφέρουν ένα μοναδικό προφίλ βιοενεργών ενώσεων, οι οποίες επηρεάζουν την ρύθμιση του βάρους μέσω διαφόρων μηχανισμών, συμπεριλαμβανομένης του μεταβολισμού του λίπους (108) και του ελέγχου της όρεξης και της γκρελίνης (241), η οποία είναι η "ορμόνη της πείνας".
Επίσης, ορισμένα φαρμακευτικά μανιτάρια επιταχύνουν τον μεταβολισμό, οδηγώντας σε μεγαλύτερη δαπάνη θερμίδων, με αποτέλεσμα την καλύτερη καταπολέμηση της παχυσαρκίας (2, 233).
Επιπλέον, περιέχουν φυτικές ίνες (2), οι οποίες προάγουν τον κορεσμό, οδηγώντας σε μειωμένη πρόσληψη θερμίδων. Επιπρόσθετα, μελέτες δείχνουν ότι η χρήση τους μειώνει τον κίνδυνο διαταραχών που σχετίζονται με την παχυσαρκία (227, 242).

Εκτός από αυτά τα οφέλη, οι νευροπροστατευτικές επιδράσεις συγκεκριμένων φαρμακευτικών μανιταριών έχουν συνδεθεί με την σταθεροποίηση της διάθεσης, η οποία επιδρά ευεργετικά στην απώλεια βάρους με έμμεσο τρόπο, ανακουφίζοντας από το άγχος και την κατάθλιψη (243).

Κλείνοντας, σε σύγκριση με ένα από τα πιο γνωστά φάρμακα για την απώλεια βάρους, τα φαρμακευτικά μανιτάρια ήταν 140% πιο αποτελεσματικά, οδηγώντας σε απώλεια 14 κιλών σε 6 μήνες, ενώ μία ακόμα μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα έδειξε μειώσεις στην περιφέρεια της μέσης και στην κοιλιακή παχυσαρκία (244).

Ως εκ τούτου, η χρήση φαρμακευτικών μανιταριών αναδεικνύεται ως μια σημαντική στρατηγική για την αντιμετώπιση της απώλειας βάρους μέσω μηχανισμών που επιδρούν τόσο στην φυσιολογία όσο και στην ψυχολογία του ατόμου.

IV. Συμπέρασμα
Το ενδιαφέρον για τα φαρμακευτικά μανιτάρια αυξάνεται συνεχώς διότι αποτελούν μια πολύτιμη προσθήκη στις υφιστάμενες στρατηγικές διαχείρισης βάρους.

Σταθεροποιούν την διάθεση, επιταχύνουν τον μεταβολισμό και τελικά οδηγούν σε απώλεια κιλών.
Αξιοποιώντας τα βιοενεργά συστατικά που βρίσκονται σε αυτήν την ειδική κατηγορία μανιταριών, διαπιστώνουμε ότι όχι μόνο επιτυγχάνουμε μείωση του σωματικού βάρους αλλά και ενίσχυση της ψυχικής ευεξίας, δημιουργώντας κατ'αυτόν τον τρόπο μια ολιστική προσέγγιση για την απώλεια βάρους.

Κλείνοντας, η ενσωμάτωση των φαρμακευτικών μανιταριών σε πρωτόκολλα απώλειας βάρους οδηγεί σε ενισχυμένη απορρόφηση θρεπτικών συστατικών - μέσω της βελτίωσης του μικροβιώματος (245) - γεγονός που διευκολύνει περαιτέρω την απώλεια βάρους (246-249).

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Ανησυχώ για την άνοια. Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια θα φανούν χρήσιμα; 2/2025

Το παρακάτω πρωτότυπο άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο Care, ιστοσελίδα πληροφόρησης για την υγεία από τον κύριο Χρήστο Ποντίκη, ο οποίος σπούδασε στην Ιατρική Σχολή της Αθήνας.

Βασικά σημεία

Νευροεπιστήμονας από το Ινστιτούτο για τον Εγκέφαλο:
"Δεν είχα ξαναδεί τέτοια αποτελέσματα. Ήταν καταπληκτικό”

Δοκιμασμένα σε τουλάχιστον 7 ανθρώπινες μελέτες (κλινικές δοκιμές)

Αξιοσημείωτη δήλωση ερευνητικής ομάδας:
"Ασφαλής μέθοδος για την πρόληψη της άνοιας"

Οφέλη σε συγκέντρωση, προσανατολισμό, μνήμη, γλωσσικές ικανότητες, κριτική σκέψη καθώς και αναγκαίες καθημερινές δραστηριότητες π.χ. μαγείρεμα, καθάρισμα, διαχείριση οικονομικών κ.ά. 

Οφέλη τόσο στην αιμοληψία όσο και σε απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού - MRI

Θρέφουν τους νευρώνες, δρουν νευροπροστατευτικά, αποτρέπουν τον νευρωνικό θάνατο, ελέγχουν τις νευροεκφυλιστικές ασθένειες

Διεγείρουν την ανάπτυξη νευριτών, ευεργετούν τον Αυξητικό Παράγοντα Νεύρων - NGF, αναστέλλουν την κυτταροτοξικότητα του β-αμυλοειδούς

Για εξατομικευμένη υποστήριξη (δοσολογία + τρόπος χρήσης), κλείσε συνεδρία.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η υγεία του εγκεφάλου είναι απαραίτητη για την σωματική και αλλά και ψυχική υγεία μας (175, 176).

Παγκοσμίως, Αλτσχάιμερ και άνοια καταλαμβάνουν πλέον την 3η αιτία θανάτου (177) με μόνο τον καρκίνο και τα καρδιαγγειακά σε υψηλότερη θέση (178).

Η νόσος Αλτσχάιμερ δεν είναι μόνο απώλεια μνήμης.
Σύμφωνα με νέα συγκλονιστική έκθεση, 1 στα 3 άτομα άνω των 65 ετών πεθαίνει με άνοια. Σκοτώνει περισσότερους ανθρώπους από όσους συνδυαστικά ο καρκίνος του μαστού και του προστάτη (179).

Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η μόνη κύρια αιτία πρόωρου θανάτου και αναπηρίας που δεν έχει θεραπεία. Τα φάρμακα απλώς καθυστερούν την επιδείνωση (180), ενώ κανένα νέο φάρμακο δεν έχει εγκριθεί εδώ και 20 χρόνια (181). Επίσης, οι άνθρωποι που φροντίζουν ασθενείς με άνοια διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο άγχους και κατάθλιψης (182).

Ως εκ τούτου, οι ασθενείς αναζητούν εναλλακτικές και η επιστήμης της διατροφής για τον εγκέφαλο γνωρίζει σημαντική ανάπτυξη (183), ενώ τα φαρμακευτικά μανιτάρια και η μυκοθεραπεία είναι ευρέως γνωστά στο εξωτερικό.

Το παρόν άρθρο παρουσιάζει τα ευρήματα μελετών και ίσως φανεί χρήσιμο σε ασθενείς αλλά και ιατρούς.

Β. ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΜΑΝΙΤΑΡΙΑ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ
Οι πρόγονοι μας χρησιμοποιούσαν τα μανιτάρια ως φάρμακο επί χιλιάδες χρόνια. Ο Ιπποκράτης είχε αναγνωρίσει την αξία τους (184).
Η σύγχρονη έρευνα επιβεβαιώνει την αρχαία γνώση. Ενδεικτικά (185-187).

Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου των ΗΠΑ "τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι μανιτάρια που χρησιμοποιούνται ως φάρμακο" (1). Παγκοσμίως, πολλές ερευνητικές ομάδες αναφέρουν ότι έχουν "νευροτροφικές" ιδιότητες, το οποίο είναι εξαιρετικά χρήσιμο στην γήρανση ή σε τραυματισμούς και ατυχήματα (188). «Νευροτροφικός» είναι ο παράγοντας που θρέφει ή υποστηρίζει τους νευρώνες (189).

Μελέτες για ποιοτικά εδώδιμα και φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν αποδείξει :
 - νευροπροστατευτικές επιδράσεις,
 - αποτροπή νευρωνικού θανάτου, ενώ
 - ελέγχουν τις νευροεκφυλιστικές ασθένειες (190).

Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας ανακάλυψε δραστική ένωση τους που ενισχύει την μνήμη (191). Επίσης, διεγείρουν την ανάπτυξη νευριτών (188, 192), το οποίο είναι θεμελιώδες για το νευρικό συστήματος (193-194).

Επίσης, τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια :
 - ευεργετούν την σύνθεση του Αυξητικού Παράγοντα Νεύρων - NGF (195), δηλαδή την ανάπτυξη και επιβίωση των νευρικών κυττάρων (196) με κύριο ρόλο στην λειτουργία των νευρώνων (197)
 - αναστέλλουν την κυτταροτοξικότητα του β-αμυλοειδούς - Αβ (195), το οποίο είναι βασικό συστατικό στη νόσο Αλτσχάιμερ (198) και μία από τις δύο χαρακτηριστικές παθολογίες της (199).
 - προστατεύουν τα νευρικά κύτταρα από τον θάνατο που προκαλεί το (οξειδωτικό) στρες (195).

Ανάρτηση από το Ινστιτούτο για τον Εγκέφαλο προκάλεσε αίσθηση: "Αρχαίο φάρμακο θα μπορούσε να κρατά το κλειδί για την άνοια". Νευροεπιστήμονας δοκίμασε φαρμακευτικά μανιτάρια σε εγκεφαλικά κύτταρα και βρέθηκε προ εκπλήξεως δηλώνοντας "Δεν είχα ξαναδεί τέτοια αποτελέσματα. Ήταν καταπληκτικό.”
Τώρα ελπίζουν να σχεδιάσουν φάρμακα με βάση αυτές τις ενώσεις (200).

Γιατί, όμως, να περιμένουμε πότε θα εγκριθεί το φάρμακο;
Γιατί να μην χρησιμοποιήσουμε απευθείας τα φαρμακευτικά μανιτάρια;

Έχουν δοκιμαστεί σε τουλάχιστον 7 ανθρώπινες μελέτες. Μάλιστα, μία ερευνητική ομάδα έκανε μία αξιοσημείωτη δήλωση: "τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι ασφαλής μέθοδος για την πρόληψη της άνοιας".
Οφέλη διαπιστώθηκαν σε κρίσιμους τομείς π.χ. σε γνωστικές κλίμακες για την συγκέντρωση, προσανατολισμό, μνήμη, γλωσσικές ικανότητες, κριτική σκέψη καθώς και δραστηριότητες που επιτρέπουν να ζούμε ανεξάρτητα π.χ. μαγείρεμα, καθάρισμα, διαχείριση οικονομικών κ.ά. Επιπλέον, παρατηρήθηκαν οφέλη τόσο στην αιμοληψία όσο και σε απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού - MRI.
 
Γ. "Ο ΦΟΒΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΟΙΑ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΣ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ" - ΕΡΕΥΝΕΣ
Οι ειδικοί λένε ότι έρχεται «τσουνάμι άνοιας» (201) και ότι οι άνθρωποι με άνοια θα τριπλασιαστούν (202).

Ο φόβος των ανθρώπων ώριμης ηλικίας για την άνοια (203) και τη νόσο Αλτσχάιμερ (204) ξεπερνάει, με μεγάλη διαφορά, ακόμα και τον καρκίνο (205-208), σε σημείο που το 62% θεωρεί ότι μία τέτοια διάγνωση θα σήμαινε το τέλος της ζωής (209).
Τελικά, οι άνθρωποι με προχωρημένη άνοια θα χρειαστούν φροντίδα πλήρους απασχόλησης για παράδειγμα σε φαγητό, πλύσιμο και ντύσιμο (210).

Αυτά τα ευρήματα, σε συνδυασμό με το ότι οι γνωστικές διαταραχές αυξάνονται ραγδαία (179), κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και δείχνουν πόσο επιτακτικό είναι το να αναλάβουμε δράση.

Δ. ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Τα προαναφερόμενα ενδεικτικά επιστημονικά δεδομένα υποδηλώνουν ότι τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια είναι σημαντικά για την εγκεφαλική λειτουργία. Επίσης, οι μελέτες ήταν τυχαιοποιημένες, διπλά-τυφλές, ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο, το οποίο προσδίδει υπεραξία στα ευρήματα.

Βέβαια, η ποιότητα αποτελεί πρωτεύον ζήτημα διότι φαρμακευτικά μανιτάρια αμφίβολης ποιότητας έχουν μειωμένη αποτελεσματικότητα (ή ακόμη και καθόλου).
Επομένως, επιλέξτε παραγωγούς ή εταιρείες που να μπορείτε να εμπιστευτείτε.

Κλείνοντας, η εξατομίκευση στην δοσολογία και στον τρόπο χρήσης προσφέρει ταχύτερα οφέλη.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια ανέστρεψαν τα αντιπυρηνικά αντισώματα από "θετικά" σε "αρνητικά" - Αναφορά ασθενούς. 30/11/2024. Ενημέρωση: 7/8/2025
Τα αντισώματα είναι παράγοντες του ανοσοποιητικού συστήματος.

Τα αντιπυρηνικά αντισώματα (ΑΝΑ) αυξάνονται σε διάφορες αυτοάνοσες ασθένειες, ιδίως στον συστηματικό ερυθηματώδη λύκο.

Μπορούν τα φαρμακευτικά μανιτάρια να αναστρέψουν τα αντιπυρηνικά αντισώματα ;
Σύμφωνα με τις αιματολογικές εξετάσεις μίας ασθενούς, η απάντηση είναι καταφατική.

30 Οκτωβρίου 2024, μία κυρία με ινομυαλγία επικοινώνησε μαζί μου διότι ήθελε να ξαναξεκινήσει τα φαρμακευτικά μανιτάρια. 

Ορίσαμε μία συνεδρία και της σύστησα 2 φαρμακευτικά μανιτάρια που είχαν ένδειξη για το προφίλ της. 

15 Νοεμβρίου παρέλαβε τα φαρμακευτικά μανιτάρια και μετά από 1 εβδομάδα είχε ήδη αρχίσει να διαπιστώνει κάποια οφέλη στην συμπτωματολογία της.

Ωστόσο, ο σκοπός της παρούσας ανάρτησης δεν είναι η ινομυαλγία αλλά τα ευρήματα των παρελθοντικών αιματολογικών εξετάσεων που είχε κάνει:
 - πριν ξεκινήσει τα φαρμακευτικά μανιτάρια (20/02/2023),
και
 - μετά από 8 μήνες χρήσης (23/10/2023).

Πριν τα ξεκινήσει, τα αντιπυρηνικά αντισώματα (ΑΝΑ) ήταν θετικά.
Ωστόσο, μετά την λήψη τους, τα αντιπυρηνικά αντισώματα (ΑΝΑ) αντιστράφηκαν σε αρνητικά.

Για του λόγου το αληθές ακολουθούν τα σχετικά αποδεικτικά.

ΥΓ. μία κυρία ρώτησε τι τύποι φθορισμού ήταν τα ana.
Η απάντηση είναι ότι :
 - στις 20/2/23 αναφέρεται ο τύπος των ΑΝΑ. Στικτός σε αραίωση 1/160.
 - στις 23/10/2023 δεν αναφέρεται γιατί βγήκαν αρνητικά.

Εξετάσεις ΠΡΙΝ την λήψη

Εξετάσεις ΜΕΤΑ την λήψη

Εδώ να σημειωθούν τα εξής:
 - αυτά τα θετικά ευρήματα προέκυψαν παρόλο που χρησιμοποιήθηκε πολύ χαμηλή δοσολογία φαρμακευτικών μανιταριών
 - επίσης, εάν είχε γίνει αιμοληψία σε συντομότερο χρονικό διάστημα - δηλαδή αντί για 8 μήνες, σε 6 ή 4 - υπάρχει πιθανότητα να είχαν ήδη αντιστραφεί και σε μικρότερο χρονικό διάστημα. Σε κάθε περίπτωση, όταν εφαρμόζεται κανονική δοσολογία, τα αποτελέσματα - κατά κανόνα - έρχονται πολύ νωρίτερα, συνήθως σε έως 3 μήνες, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις ακόμα και σε έως 4 εβδομάδες. 

Εάν εσύ ή κάποιος δικός σου άνθρωπος έχει θετικά αντιπυρηνικά αντισώματα (ΑΝΑ), τότε πρόσθεσε στην διατροφή σου τα φαρμακευτικα μανιτάρια διότι αποτελούν μία φυσική επιλογή. Ίσως αποκομίσεις και εσύ τα ίδια οφέλη. 

Για εξατομικευμένη υποστήριξη φαρμακευτικών μανιταριών (δοσολογία + τρόπο χρήσης), πάτα εδώ.
Για πληροφορίες, συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Κάνω ομοιοπαθητική. Μπορώ να καταναλώσω φαρμακευτικά μανιτάρια;
Παρόλο που δεν έχω ελέγξει, ένα προς ένα, όλα τα φαρμακευτικά μανιτάρια για το εάν είναι αποδεκτή η ταυτόχρονη λήψη τους με ομοιοπαθητική, η μέχρι σήμερα εμπειρία μου δείχνει ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια δεν αντιδοτούν με την ομοιοπαθητική.

Ενδεικτικά να αναφέρω ότι μία από τις παλαιότερες ιστοσελίδες για την ομοιοπαθητική (31), προσφέρει ένα είδος φαρμακευτικού μανιταριού ως ομοιοπαθητικό σκεύασμα (32), ενώ ο Dr Theriault Naturopathic Doctor στο βιβλίο του για την ομοιοπαθητική αναφέρει ότι αποτελεί μία από τις επιλογές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως ομοιοπαθητικό ώστε να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα που θα έχει ο/η ασθενής με την ομοιοπαθητική (33).
Για άλλο είδος φαρμακευτικού μανιταριού, σύμφωνα με δημοσίευση στο επιστημονικό περιοδικό "Indian Journal of Research in Homoeopathy" εξετάζεται το ενδεχόμενο ότι θα μπορούσε να βοηθήσει στην διεύρυνση της ομοιοπαθητικής" (34).

Εδώ αξίζει να αναφερθεί ότι η Σχολή Ομοιοπαθητικής [Faculty of Homeopathy], ένας από τους μακροβιότερους οργανισμούς ομοιοπαθητικής στον κόσμο (ιδρύθηκε το 1844) παρέχει σεμινάριο με τίτλο "Τα φαρμακευτικά μανιτάρια και το ιστορικό των θεραπευτικών τους χρήσεων για συναισθηματική και σωματική ευεξία σε παιδιά και ενήλικες" (35).

Σε κάθε περίπτωση, επειδή κάθε περίπτωση είναι διαφορετική, εάν λαμβάνετε ομοιοπαθητικά σκευάσματα, πριν προμηθευτείτε φαρμακευτικά μανιτάρια ρωτήστε την/τον ομοιοπαθητικό σας. Παράλληλα μπορεί να γίνει έλεγχος και από την πλευρά μου.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Ρώτησα τον ιατρό μου για τα φαρμακευτικά μανιτάρια και απάντησε ότι "δεν ασχολείται με γιατροσόφια".
Το πρόγραμμα σπουδών των ιατρών είναι το μοναδικό που διαρκεί 6 χρόνια και η συνεισφορά τους στην Δημόσια Υγεία είναι πολύτιμη. Για την ακρίβεια είναι ανεκτίμητη.
Ωστόσο, δεν έχουν κανένα υποχρεωτικό μάθημα διατροφής. Ως εκ τούτου, είναι μάλλον αναμενόμενο να αγνοούν την επιστημονική βιβλιογραφία των φαρμακευτικών μανιταριών.
Αυτό, βέβαια, δεν αποτελεί πρόβλημα διότι κανένας άνθρωπος δεν είναι παντογνώστης. Το πρόβλημα είναι όταν εκφράζουμε άποψη χωρίς να έχουμε κάνει τον στοιχειώδη κόπο να ενημερωθούμε.
Μία απάντηση του τύπου "δεν γνωρίζω" θα ήταν πιο ταιριαστή. Το να απαξιώνουμε, όμως, κάτι, μόνο και μόνο επειδή μέχρι σήμερα δεν έτυχε να το έχουμε συναντήσει, ίσως δεν αποτελεί αξιοζήλευτη στάση γενικά, πόσο μάλλον όταν έχουμε και την επιστημονική ιδιότητα.

Για παράδειγμα, εάν ο εν λόγω ιατρός είχε αφιερώσει λίγο χρόνο σε οποιαδήποτε ιατρική βιβλιοθήκη θα είχε διαπιστώσει ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια όχι μόνο δεν είναι "γιατροσόφια" αλλά, απεναντίας, διαθέτουν σημαντική τεκμηρίωση με τοποθετήσεις και δημοσιεύσεις από πανεπιστήμια, ερευνητικές ομάδες καθώς και άλλους επιστημονικούς φορείς από ολόκληρο τον κόσμο.

Ενδεικτικά, να αναφέρω ότι μόνο σε 1 μεγάλη Ιατρική Βιβλιοθήκη (δεν συνεκτίμησα άλλες μεγάλες βιβλιοθήκες) για την μυκοθεραπεία και ορισμένα φαρμακευτικά μανιτάρια υπάρχουν περισσότερες από 19 χιλιάδες μελέτες, μεταξύ αυτών εκατοντάδες κλινικές δοκιμές, μετα-αναλύσεις και ανασκοπήσεις.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Στις σοβαρές νόσους μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα φαρμακευτικά μανιτάρια; 25/3/2025
Σε κάθε νόσο - όχι μόνο στις σοβαρές - τόσο τον πρώτο όσο και τον τελευταίο λόγο, τον έχουν αποκλειστικά και μόνο οι ιατροί μας.
Πάντα.
Οτιδήποτε άλλο είναι ριψοκίνδυνο.

Την ίδια στιγμή θεωρώ ότι αξίζει να ενημερωθούμε για την "Ολοκληρωμένη Ιατρική" [Integrative Medicine].

Στην ιστοσελίδα του Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου των Η.Π.Α. αναφέρεται ότι η "Ολοκληρωμένη Ιατρική" είναι μία προσέγγιση στην ιατρική περίθαλψη, η οποία αναγνωρίζει το όφελος που προκύπτει όταν συνδυάζουμε :
α. συμβατικές θεραπείες (όπως φάρμακα και χειρουργεία), με 
β. συμπληρωματικές θεραπείες, οι οποίες όμως έχουν αποδειχθεί ασφαλείς και αποτελεσματικές (129).

Τα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν αποδειχθεί τόσο ασφαλή όσο και αποτελεσματικά.
Στην παρούσα ιστοσελίδα πραγματοποιείται μία συστηματική έρευνα για να καταγραφούν και να αναδειχθούν οι ευεργετικές ιδιότητες τους, και παρουσιάζονται τα κυριότερα ευρήματα. Ωστόσο, επιπρόσθετη ενημέρωση υπάρχει και σε διάφορες ιατρικές βιβλιοθήκες ανά τον κόσμο.

Ενδεικτικά να παραθέσω τα εξής:
1. Στην επιστημονική βιβλιογραφία αναφέρεται ότι οι φαρμακευτικές και θεραπευτικές λειτουργίες τους ξεπερνούν τις 130 (13, 140, 251-256), ενώ
2. είναι δοκιμασμένα σε κλινικές δοκιμές (ανθρώπινες μελέτες) για δεκάδες χρόνιες, αυτοάνοσες και ψυχοσωματικές νόσους.

Τα οφέλη αυτών των κλινικών δοκιμών τα έχω επιβεβαιώσει και στην πράξη, όπου όχι μόνο  δ ε ν  υπήρξε περαιτέρω επιδείνωση της νόσου, αλλά - απεναντίας - υπήρξε ακόμα και αναστροφή των συμπτωμάτων.
Ενδεικτικά, ο τρομερός πόνος της νευραλγίας τριδύμου, ο πολύπλευρος αντίκτυπος του κακού ύπνου, η λάμψη του δέρματος στην ψωρίαση, η εκκαθάριση των εμβοών, η πολυπόθητη τεκνοποίηση, καθώς και άλλα όπως HIV, διαβήτης 1, δυσκοιλιότητα, αυτοάνοσο στοματος, Πάρκινσον κ.ο.κ.

Προσωπικά, έχω δεχθεί αρκετά e-mail ή κλήσεις από ιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων, με αφετηρία το 2014, όταν ένας ιατρός επικοινώνησε για τον ίδιο και μέλη της οικογένειας του.
Επίσης, συχνά επικοινωνούν μαζί μου ασθενείς για συμβουλευτική υποστήριξη, όπου με ενημερώνουν ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια δεν τα γνώριζαν αλλά τα ξεκινούν κατ'όπιν σύστασης ιατρού.

Συνεπώς, κάνε ένα ερώτημα στην/στον ιατρό σου. Ίσως να εγκρίνει την συμπληρωματική χρήση τους μαζί με την φαρμακευτική αγωγή.

Εάν συμφωνήσει, επικοινώνησε μαζί μου ώστε να καταλήξουμε :
 - στο σχήμα των φαρμακευτικών μανιταριών,
 - στην δοσολογία, και
 - στον τρόπο χρήσης.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Θέλω να συνεργαστούμε, παρά τις αντίθετες απόψεις ιατρού και συζύγου. Υποστηρίζουν ότι θα διαταραχθεί όλος ο οργανισμός μου και θα έχω χειρότερα προβλήματα από αυτά που παρουσιάζω σήμερα. 2/8/2025

Απολύτως σεβαστή η αντίθετη άποψη τους. 
Θα ήθελα να ξέρω, πάνω σε ποια βάση στηρίζουν την προτροπή τους να μην ξεκινήσετε τα φαρμακευτικά μανιτάρια ; Σε ποιες μελέτες ή σε ποιους μηχανισμούς ; 
Πώς κατέληξαν ότι θα διαταραχθεί ο οργανισμός σας ;
Με ενδιαφέρει να ακούσω το σκεπτικό τους ώστε να γίνει μία τεκμηριωμένη ανταλλαγή απόψεων.

Στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα, η απάντηση έχει τα εξής 3 σκέλη:
α. σε ποιες περιπτώσεις τα φαρμακευτικά μανιτάρια διαταράσσουν τον οργανισμό και τί κάνουμε 
β. σύγκριση φαρμάκων και φαρμακευτικών μανιταριών
γ. για ποιον λόγο τα φαρμακευτικά μανιτάρια αξίζει να συνεκτιμούνται σε κάθε νόσο
δ. σύνοψη

α. σε ποιες περιπτώσεις τα φαρμακευτικά μανιτάρια διαταράσσουν τον οργανισμό και τί κάνουμε
χρειάζεται να θυμόμαστε ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια όντως ενδέχεται να διαταράξουν τον οργανισμό μας σε 3 περιπτώσεις:
1. ποιότητα =>
όταν τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι :
 - αμφίβολης προέλευσης 
ή 
 - γνωστής προέλευσης αλλά αμφίβολης ποιότητας.

Στις μέρες μας, υπάρχουν αρκετές σοβαρές εταιρείες και στην Ελλάδα.
Συνεπώς, αυτός ο παράγοντας δεν αποτελεί λόγο ανησυχίας.

2. δοσολογία =>
όταν δεν εφαρμόζεται σωστή δοσολογία. 
Ορισμένοι άνθρωποι προκειμένου να έχουν αποτελέσματα "χθες", καταφεύγουν σε υπερδοσολογία, ενίοτε ακόμα και μεγα-δοσολογία, χωρίς να έχουν συνεκτιμήσει τις προσωπικές ανάγκες τους. Θεωρούν ότι όσο μεγαλύτερη είναι η δοσολογία, τόσο ταχύτερα θα είναι και τα αποτελέσματα τους.
Λάθος. Ακόμα και το νερό, σε μεγάλη κατανάλωση είναι επιζήμιο.

Η δοσολογία που θα σας δώσω αφενός θα βασίζεται στο δικό σας ιστορικό και αφετέρου ευθυγραμμίζεται με την δοσολογία που χρησιμοποιείται σε κλινικές δοκιμές (ανθρώπινες μελέτες).
Δεν θα σας δώσω ούτε υπερδοσολογία, ούτε μεγα-δοσολογία. 
Για την ακρίβεια, δεδομένου ότι συστήνω σκευάσματα από ποιοτικές εταιρείες, κατά κανόνα η δοσολογία που χρησιμοποιούμε είναι μικρότερη ακόμα και από αυτές που χρησιμοποιούνται στις μελέτες. 
Συνεπώς, και αυτός ο παράγοντας δεν αποτελεί λόγο ανησυχίας.

3. τρόπος χρήσης =>
όταν δεν εφαρμόζεται ο σωστός τρόπος χρήσης. 
Για παράδειγμα, ορισμένοι άνθρωποι λαμβάνουν τα φαρμακευτικά μανιτάρια την ίδια χρονική στιγμή που λαμβάνουν και τα φάρμακα. Αυτό είναι λάθος. Ανάμεσα στην λήψη των φαρμάκων και των φαρμακευτικών μανιταριών χρειάζεται να μεσολαβεί ένα εύλογο χρονικό διάστημα. 
Ο τρόπος χρήσης που θα σας δώσω αφενός βασίζεται στην μεθοδολογία που έχουν χρησιμοποιήσει (και χρησιμοποιούν) οι επιστήμονες στις μελέτες τους, και αφετέρου βασίζεται και στην προσωπική, από το 2012, εμπειρία μου στην χρήση τους. 
Συνεπώς, παύει και αυτός ο παράγοντας ως πηγή ανησυχίας.

Σημείο προσοχής:
Ορισμένοι πωλητές και ορισμένες πωλήτριες ισχυρίζονται ότι είναι "Σύμβουλοι Υγείας". Αρκετές φορές έχουν επικοινωνήσει μαζί μου ασθενείς που έλαβαν τα  φαρμακευτικά μανιτάρια χρησιμοποιώντας δοσολογία ή/και τρόπο χρήσης σύμφωνα με οδηγίες από "Σύμβουλο Υγείας". Δεν υπάρχει ειδικότητα  "Σύμβουλος Υγείας".
Η καθοδήγηση για τα φαρμακευτικά μανιτάρια να γίνεται μόνο από επαγγελματίες Υγείας. 

Επίσης, προσοχή σε πωλητές και πωλήτριες που ισχυρίζονται ότι έχουν "δικό τους ιατρό" αλλά αρνούνται να σας φέρουν σε απευθείας επαφή ή ακόμα και να σας αναφέρουν πως ονομάζεται.

β. σύγκριση φαρμάκων και φαρμακευτικών μανιταριών
Βέβαια, ακόμα και όταν γίνεται σωστή χρήση, δηλαδή χρησιμοποιούνται :
 - ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια,
 - σε εξατομικευμένη δοσολογία, και
 - με κατάλληλο τρόπο χρήσης,
σε έναν μικρό αριθμό περιπτώσεων, προκύπτουν κάποια συμπτώματα όπως εξάνθημα, ζάλη, κνησμός, ναυτία, ξηροστομία, στομαχικές διαταραχές, κ.ά.

Αυτό, όμως, δεν συμβαίνει και με τα φάρμακα ;
Τα φάρμακα ορισμένες φορές, σε ορισμένους ανθρώπους, εμφανίζουν παρενέργειες. Ωστόσο, τις αποδεχόμαστε ως αναγκαίο κακό διότι τα οφέλη που προσφέρουν τα φάρμακα είναι περισσότερα από τις παρενέργειες τους. 
Το ίδιο ισχύει και για τα φαρμακευτικά μανιτάρια:
τα οφέλη που προσφέρουν είναι περισσότερα από τις παρενέργειες που θα εμφανίσουν ορισμένες φορές, σε ορισμένους ανθρώπους. 

Όσον αφορά τα φάρμακα, είμαι ευγνώμων για την ύπαρξη τους. Δίχως αυτά, η κοινωνία μας θα κατέρρεε σε σύντομο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, χρειάζεται να θυμόμαστε τους βασικούς περιορισμούς τους διότι τα φάρμακα κατά κανόνα :
1. αντιμετωπίζουν τα "συμπτώματα" χωρίς να βοηθούν με το "αίτιο" ή τα "αίτια" που ευθύνονται για την εκάστοτε νόσο, ενώ
2. αντιμετωπίζουν ένα μόνο πρόβλημα (π.χ. το χάπι για την χοληστερίνη, το χάπι για τον θυρεοειδή κ.ο.κ.), χωρίς να έχουν πολυπαραγοντική δράση.

Στον αντίποδα τα φαρμακευτικά μανιτάρια :
1. αντιμετωπίζουν τα "αίτια", είτε αυτό είναι έλλειψη θρεπτικών συστατικών είτε δυσλειτουργίες του οργανισμού (π.χ. φλεγμονή, οξείδωση, απορρύθμιση του ανοοποιητικού, απομυελίνωση κ.ά.) με αποτέλεσμα να ανακουφίζονται και τα "συμπτώματα", ενώ
2. δρουν ευεργετικά όχι μόνο σε ένα όργανο του σώματος αλλά σε διάφορα όργανα, αφού αφενός διαθέτουν δεκάδες φαρμακευτικές και θεραπευτικές λειτουργίες και αφετέρου έχουν δοκιμαστεί επιτυχώς σε απροσμέτρητο αριθμό ανθρώπινων μελετών.

Έχοντας γράψει αυτά, τα φαρμακευτικά μανιτάρια σε καμμία περίπτωση δεν υποκαθιστούν τον/την Ιατρό. Ωστόσο, σαφέστατα ενισχύουν το έργο τους. Ίσως να μην είναι τυχαίο ότι σύμφωνα με επιστημονικό φορέα των ΗΠΑ "τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι μανιτάρια που χρησιμοποιούνται ως φάρμακο" (1). 

γ. για ποιον λόγο τα φαρμακευτικά μανιτάρια αξίζει να συνεκτιμούνται σε κάθε νόσο
Για τα φαρμακευτικά μανιτάρια υπάρχουν ανθρώπινες μελέτες ήδη από την δεκαετία του 1940 (99-102), ενώ έχουν τεκμηριωμένη δράση ενάντια σε διάφορες ασθένειες (23).
Σε  καθημερινή  βάση δημοσιεύονται σχεδόν 5 νέες επιστημονικές μελέτες. Τουλάχιστον 84 χώρες είναι ενεργές στον τομέα της έρευνας (43). Συνολικά, υπάρχουν εκατοντάδες ανθρώπινες μελέτες, σε πληθώρα διαφορετικών παθήσεων, μεταξύ αυτών, χρόνιες, αυτοάνοσες, ψυχοσωματικές κ.ά. 

Εδώ και δεκαετίες η χρήση τους έχει εγκριθεί επίσημα σε Ιαπωνία και Κίνα (1). Μόνο για τον καρκίνο, χωρίς να συνεκτιμούμε όλες τις άλλες παθήσεις, "περίπου 200 καταχωρημένες κλινικές δοκιμές έχουν εμφανιστεί στην επιστημονική βιβλιογραφία" (706).

Τα φαρμακευτικά μανιτάρια :
 - μπορούν  να λαμβάνονται μαζί με τα φάρμακα, 
 - έχουν εκατοντάδες χρήσεις. Μόνο στην παρούσα ιστοσελίδα έχω αναδείξει δεκάδες εξ'αυτών (δες την ενότητα: "ΣΕ ΠΟΙΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ").
 - περιέχουν δεκάδες συστατικά, τα οποία είναι βιολογικώς ενεργά (2)
 - ταξινομούνται ως λειτουργικά τρόφιμα (2)
 - ταξινομούνται ως "(Δια)τροφοφάρμακα" [Nutraceuticals]. Η έννοια «Nutraceutical» προκύπτει από τον συνδυασμό των λέξεων "Nutrition" και "Pharmaceutical"
 - παρουσιάζουν ένα ευρύ φάσμα από πολύτιμες επιδράσεις και φαρμακολογικές δραστικότητες (3, 4). Για την ακρίβεια, οι φαρμακευτικές και θεραπευτικές λειτουργίες ξεπερνούν τις 130 ! (13, 140, 251-256) π.χ. αντιφλεγμονώδεις (3, 13, 21-23, 529-535, 538), αντιοξειδωτικές (24-26), ρύθμιση του ανοσοποιητικού (59-65, 103)
 - θεωρούνται τρόφιμα νέας γενιάς (17)
 - μοιάζουν με μίνι-φαρμακευτικά εργοστάσια που παράγουν ενώσεις με θαυματουργές βιολογικές ιδιότητες (93)
 - βοηθούν στην συνολική ανάπτυξη και εξέλιξη του σώματος μας (125)
 - έχουν χαρακτηριστεί ως "πολύτιμοι βιολογικοί πόροι" (126)
 - ευθυγραμμίζονται με την έννοια της Ολοκληρωμένης Ιατρική (1, 130-139), όπως την περιγράφει το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου των Η.Π.Α. (129)
 - έχουν προσαρμογόνες ιδιότητες (140-144), ενεργοποιώντας τις προστατευτικές ιδιότητες του σώματος και διεγείρουν τις αναγεννητικές διαδικασίες του σώματος (145)
 - θεωρούνται φυσικά φάρμακα με πολύ λίγες παρενέργειες (155)
 - συζητιούνται σε ειδικά συνέδρια (86).

Η μεγάλη δεξαμενή προκαταρκτικών μελετών καθώς και οι κλινικές μελέτες, μάς υπόσχονται θαυματουργούς φυσικούς παράγοντες (127). Ως εκ τούτου, δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι υπάρχει παγκοσμίως μια έξαρση του επιστημονικού ενδιαφέροντος για τις ευεργετικές επιδράσεις από τα φαρμακευτικά μανιτάρια (42, 86, 89, 90, 92, 93, 97, 98).

Οι 10 συνηθέστεροι λόγοι χρήσης, για τους οποίους μάλιστα υπάρχει επιστημονική υποστήριξη από ανθρώπινες μελέτες, είναι οι εξής:
1. Εγκεφαλική λειτουργία: Αλτσχάιμερ, άνοια, μνήμη
2. Απώλεια βάρους
3. Διαταραχές ύπνου
4. Ψυχική Υγεία: άγχος, κατάθλιψη, σχιζοφρένεια
5. Γονιμότητα, λίμπιντο
6. Θυρεοειδής (Γκρέιβς, χασιμότο)
7. Νεφρά: αιμοκάθαρση, νεφρική ανεπάρκεια, νεφρίτιδα λύκου
8. Καρδιά: αθηροσκλήρωση, αρρυθμίες, έμφραγμα, θρόμβωση, κολπική μαρμαρυγή, σταθερή στηθάγχη, στεφανιαία νόσος, τριγλυκερίδια, υπέρταση, χοληστερόλη
9. Καρκίνος
10. Αθλητισμός.
Δες και την αναλυτική λίστα με τους 100+ λόγους.

Τα οφέλη είναι τόσο πολλά ώστε έχουν δημιουργηθεί και εξειδικευμένα επιστημονικά περιοδικά (86), όπως το Διεθνές Περιοδικό για τα Φαρμακευτικά Μανιτάρια (87).

Τα οφέλη αυτών των κλινικών δοκιμών τα έχω επιβεβαιώσει και στην πράξη σε πολλές νόσους. Προσωπικά, έχω δεχθεί αρκετά e-mail ή κλήσεις από ιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων, ενώ συχνά επικοινωνούν μαζί μου ασθενείς για συμβουλευτική υποστήριξη, όπου με ενημερώνουν ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια δεν τα γνώριζαν αλλά τα ξεκινούν κατ'όπιν σύστασης ιατρού.

δ. σύνοψη
Η γνώμη των ιατρών έχει πάντα την μεγαλύτερη βαρύτητα διότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια δεν υποκαθιστούν τον/την Ιατρό. Ωστόσο, σαφέστατα ενισχύουν το έργο τους.

Σε περίπτωση που ο/η ιατρός σου δεν συμφωνεί με την χρήση τους, τότε θεωρώ ότι αξίζει να διερευνηθεί ο λόγος. 
Γιατί δεν συμφωνεί ;
α. δεν συμφωνεί διότι υπάρχει συγκεκριμένος λόγος ; 
ή
β. δεν συμφωνεί διότι μέχρι σήμερα δεν είχε ξανακούσει για τα φαρμακευτικά μανιτάρια και δεν έχει τον χρόνο να μελετήσει την σχετική επιστημονική βιβλιογραφία ;

 - Εάν ισχύει η 1η εκδοχή, τότε σαφώς και ακούμε τον/την ιατρό μας, και δεν τα χρησιμοποιούμε. 
 - Εάν, όμως, ισχύει η 2η εκδοχή, τότε η απόφαση της μη-χρήσης των φαρμακευτικών μανιταριών ενδέχεται να μην είναι προς όφελος του/της ασθενούς 

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι ακριβά;
Εξαρτάται.

Εξαρτάται με τι θα τα συγκρίνουμε, από τις προτεραιότητες που έχουμε και την προοπτική υπό την οποία θα τα εξετάσουμε.
Θα αναφέρω 2 παραδείγματα.

1ο παράδειγμα.
Πριν από πολλά χρόνια, συνομιλούσα με μία κυρία για την προστασία της Υγείας. Της ανέφερα τα φαρμακευτικά μανιτάρια και απάντησε ότι είναι ακριβά.
Την ρώτησα πόσα χρήματα δαπανά μηνιαίως σε τσιγάρα, και απάντησε ότι "το τσιγάρο είναι άλλο".

 - τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι "ακριβά" παρόλο που προστατεύουν την Υγεία με πολλαπλούς μηχανισμούς, ενώ
 - τα τσιγάρα είναι "άλλο" παρόλο που προκαλούν
α. τις 10 φρικτές νόσους,
β. πρόωρη γήρανση προσώπου ακόμα και κατά 20 έτη,
γ. μειωμένη λίμπιντο και γονιμότητα,
καθώς και πολλές ακόμα επιβλαβείς επιδράσεις.

Διαφορετικές προτεραιότητες.

2ο παράδειγμα:
Όσον αφορά την προοπτική υπό την οποία θα τα εξετάσουμε =>
Τα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν μηνιαίο κόστος αλλά βελτιώνουν την Υγεία, το οποίο σημαίνει ότι επιτρέπουν να μειωθεί η δοσολογία της φαρμακευτικής αγωγής, και το κόστος αυτής.
Συνεπώς, ναι, μεν έχουν κάποια δαπάνη αλλά προσφέρουν ένα ανταποδοτικό οικονομικό όφελος, το οποίο είναι σε θέση να αποσβέσει ένα μέρος των χρημάτων που δαπανούμε για την αγορά τους.

Επίσης, υπάρχει ένα ακόμα όφελος:
Με την βοήθεια των φαρμάκων έχουν αντιμετωπιστεί, αντιμετωπίζονται και θα αντιμετωπίζονται αμέτρητα προβλήματα Υγείας. Αδιαμφισβήτητα. Τα σύγχρονα φάρμακα, ναι, σώζουν ζωές αλλά δεν προσφέρουν Υγεία.

Εάν δεν υπήρχαν τα σύγχρονα φάρμακα, απροσμέτρητος αριθμός ανθρώπων δεν θα ζούσε σήμερα. Τιμώ και αναγνωρίζω όλα όσα προσφέρουν στην ανθρωπότητα. Για την ακρίβεια είμαι ευγνώμων για τα φάρμακα. Δίχως αυτά, η κοινωνία μας θα κατέρρεε σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Ωστόσο, γνωρίζουμε και τους περιορισμούς τους.
Τα φάρμακα :
1. κατά κανόνα αντιμετωπίζουν τα "συμπτώματα", όχι τα "αίτια",
2. συχνά παρουσιάζουν ανεπιθύμητες δράσεις, οι οποίες ενιότε είναι σοβαρές (36-38)
3. αντιμετωπίζουν ένα μόνο πρόβλημα π.χ. το χάπι για την χοληστερίνη, το χάπι για τον θυρεοειδή κ.ο.κ.

Στον αντίποδα τα φαρμακευτικά μανιτάρια :
1. αντιμετωπίζουν τα "αίτια", όχι τα "συμπτώματα",
2. δεν εμφανίζουν ανεπιθύμητες δράσεις.
3. δρουν ευεργετικά σε διάφορα όργανα του σώματος, αφού διαθέτουν δεκάδες φαρμακευτικές και θεραπευτικές λειτουργίες.

Προσωπικά, ξεκίνησα τα φαρμακευτικά μανιτάρια για πρόληψη αλλά διαπίστωσα οφέλη τόσο στον επιχείλιο έρπη όσο και στον ύπνο. Κανένα φάρμακο για τον επιχείλιο έρπη δεν βελτιώνει τον ύπνο και το αντίστροφο: κανένα φάρμακο για τον ύπνο δεν βελτιώνει τον επιχείλιο έρπη.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Βρήκα χύμα φαρμακευτικά μανιτάρια. Να τα αγοράσω;
Τα φαρμακευτικά μανιτάρια προσφέρουν πολλά και σημαντικά οφέλη στην υγεία, αλλά, όπως συμβαίνει και με άλλα τρόφιμα, υπάρχει νοθεία και διατροφική απάτη (12).
Ως εκ τούτου, τα χύμα φαρμακευτικά μανιτάρια μάλλον είναι καλύτερα να τα αποφύγετε.

Όπως ισχύει με όλα τα προϊόντα, στην αγορά υπάρχουν διάφορες ποιότητες:
 - χαμηλή,
 - μέτρια,
 - καλή,
 - πολύ καλή,
 - άριστη.

Δεν πρόκειται για πορτοκάλια που ενδεχομένως να μην μας ενδιαφέρει και ιδιαίτερα εάν δεν είναι άριστης ποιότητας.
Τα φαρμακευτικά μανιτάρια κατά κανόνα χρησιμοποιούνται για την συμπληρωματική θεραπεία παθήσεων. Επομένως, το ιδανικό είναι να μην κάνουμε συμβιβασμούς στην ποιότητα τους, και την εξοικονόμηση χρημάτων να την επιδιώξουμε σε άλλα τρόφιμα.

Δεν είναι όλα τα φαρμακευτικά μανιτάρια καλής ποιότητας.
Συχνά περιέχουν αμφιλεγόμενα πρόσθετα, ενίοτε ακόμα και επικίνδυνα.

Τα χαμηλής ποιότητας φαρμακευτικά μανιτάρια - ιδίως τα χύμα - έχουν αυξημένο κίνδυνο να προκαλέσουν βλάβες στην Υγεία μας, οι οποίες σε σπάνιες περιπτώσεις ενδέχεται να είναι μη-αναστρέψιμες, ακόμη και θανατηφόρες.

Αγοράζοντας ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια, αγοράζετε ασφάλεια και αποτελέσματα.  Άρα, είναι σαν να αγοράζετε φθηνά.
Μην αναζητάτε τα φθηνότερα φαρμακευτικά μανιτάρια διότι με τα φαρμακευτικά μανιτάρια κερδίζετε όταν επιμένετε ακριβά.
Το ακριβό είναι φθηνό.

Επιλέξτε φαρμακευτικά μανιτάρια από εταιρείες ή παραγωγούς που να μπορείτε, πράγματι, να εμπιστευθείτε. Ίσως είναι πιο ασφαλές να αποφύγετε άγνωστες εταιρείες ή παραγωγούς που διαθέτουν φαρμακευτικά μανιτάρια αμφίβολης ποιότητας ή προέλευσης.

Εάν στην παρούσα φάση δεν είστε θέση να αγοράσετε ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια, τότε καλύτερα να μην αγοράσετε καθόλου και να περιμένετε για μεταγενέστερο χρονικό διάστημα.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Έχουν τα φαρμακευτικά μανιτάρια παρενέργειες;
Όταν τα φαρμακευτικά μανιτάρια :
 - είναι ποιοτικά
 - χρησιμοποιούνται με σωστό τρόπο, και
 - λαμβάνονται στην κατάλληλη δοσολογία
ΔΕΝ υπάρχουν παρενέργειες.

Έχοντας γράψει αυτά, σε έναν μικρό αριθμό περιπτώσεων και ανάλογα το εκάστοτε φαρμακευτικό μανιτάρι που χορηγείται, προκύπτουν κάποια συμπτώματα όπως εξάνθημα, ζάλη, κνησμός, ναυτία, ξηροστομία, στομαχικές διαταραχές, κ.ά.
Για παράδειγμα, ένας κύριος μού ανέφερε κάποτε ότι μετά από την 1η μέρα λήψης ένιωθε πληρότητα και δεν είχε όρεξη για φαγητό. Έκανε διακοπή και η όρεξη επανήλθε.

Τρόπος διαχείρισης:
 - εάν τα συμπτώματα είναι έντονα, διακόπτουμε πλήρως για 1 εβδομάδα,
 - εάν τα συμπτώματα είναι ανεκτά:
α. είτε μειώνουμε την δοσολογία κατά το ήμισυ,
β. είτε περιμένουμε λίγα 24ωρα διότι συχνά σταματούν από μόνα τους μετά από λίγες ημέρες. Σε κάποιες περιπτώσεις σταματούν εντός 24 ωρών.

Σε κάθε περίπτωση, πριν ξεκινήσεις την λήψη τους, χρειάζεται να έχει προηγηθεί συνεδρία, ιδίως εάν έχεις διαγνωστεί με κάποια νόσο ή λαμβάνεις φαρμακευτική αγωγή.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Η μακροχρόνια λήψη φαρμακευτικών μανιταριών είναι επιβλαβής;
Τα ΠΟΙΟΤΙΚΑ φαρμακευτικά μανιτάρια ΔΕΝ έχουν παρενέργειες ακόμα και όταν λαμβάνονται για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Μία δημοσίευση με τίτλο "Φαρμακευτικά μανιτάρια: Κλινική προοπτική και προκλήσεις" αναφέρει ότι :
"Η αγωγή με φαρμακευτικά μανιτάρια φαίνεται να είναι γενικά ασφαλής, όπως θα ήταν αναμενόμενο, δεδομένης της μακράς μαγειρικής και φαρμακευτικής χρήσης τους" (13).

Επίσης, παρόλο που η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των Η.Π.Α. δεν τα έχει εγκρίνει ακόμα (19/1/2025) ως προσθήκη στις τυπικές θεραπείες για τον καρκίνο (83), το Εθνικό Ινστιτούτο για τον Καρκίνο των Η.Π.Α. αναφέρει ότι:
"για περισσότερα από 30 χρόνια, τα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν εγκριθεί ως προσθήκη στις τυπικές θεραπείες για τον καρκίνο σε Ιαπωνία και Κίνα".
Συμπληρώνει, ότι "σε αυτές τις χώρες, χρησιμοποιούνται με ασφάλεια για μεγάλο χρονικό διάστημα" (1).

Εδώ να επισημάνω ότι για όσο μεγαλύτερο χρονικό διάστημα γίνεται η λήψη τους, τόσο συνολικότερα και βαθύτερα είναι τα πολλαπλά οφέλη που προσφέρουν στον οργανισμό μας.
Προσωπικά, τα χρησιμοποιώ από το 2012.
Βέβαια, είμαι ενάντια στην καθημερινή, μόνιμη και δια βίου λήψη τους. Αναλυτικές λεπτομέρειες για τον τρόπο που έχω επιλέξει να τα χρησιμοποιώ, εφ'όσον ζητηθεί, αναφέρω σε κάθε συνεδρία.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Ποιος ακριβώς είναι ο μηχανισμός δράσης των φαρμακευτικών μανιταριών;
Επί του παρόντος, ο ακριβής μηχανισμός δράσης τους δεν έχει αποσαφηνιστεί πλήρως.

Βοηθούν σημαντικά σε δεκάδες νοσήματα:
 - χρόνια,
 - αυτοάνοσα, και
 - ψυχοσωματικά.

Επίσης, εμφανίζουν 130 φαρμακευτικές και θεραπευτικές λειτουργίες (13, 140, 251-256).

Μία εξ'αυτών είναι ότι ρυθμίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα (6) διεγείροντας την έκφραση γονιδίων που κωδικοποιούν πρωτεΐνες, οι οποίες εμπλέκονται στην ανοσολογική απόκριση (7).

Επιπλέον, άλλες σημαντικές λειτουργίες που εμφανίζουν τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι :
 - η αντιφλεγμονώδης (3, 13, 21-23), καθώς και
 - η αντιοξειδωτική (24-26).

Αυτές οι 3 λειτουργίες από μόνες τους (ανοσορυθμιστική, αντιφλεγμονώδης και αντιοξειδωτική) είναι καίριας σημασίας και αποτελούν πολύτιμη συνεισφορά για την Υγεία μας, πόσο μάλλον εάν σε αυτές προσθέσουμε και τις υπόλοιπες δεκάδες λειτουργίες τους.

Τα φαρμακευτικά μανιτάρια θεωρούνται τρόφιμα "νέας-γενιάς", ενώ ταξινομούνται ως λειτουργικά τρόφιμα (8).

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Που μπορώ να αγοράσω φαρμακευτικά μανιτάρια;
Θα τα βρεις σε :
 - βιολογικές λαϊκές αγορές,
 - φαρμακεία,
 - βιολογικά καταστήματα, καθώς και
 - άλλα εξειδικευμένα καταστήματα.

Όταν αγοράζεις από το διαδίκτυο, να είσαι ιδιαίτερα προσεκτικός/η διότι ορισμένες ιστοσελίδες είναι επίφοβες.

Αναζήτησε εταιρείες/παραγωγούς που :
 - διαθέτουν πιστοποιήσεις, και
 - δεν χρησιμοποιούν χημικά πρόσθετα ή συντηρητικά.

Ιδανικά, ζήτα και το πιστοποιητικό ανάλυσης (Certificate of Analysis – COA)

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Η επιλογή παραγωγού ή εταιρείας φαρμακευτικών μανιταριών είναι σημαντική;
Σαφώς και είναι διότι φαρμακευτικά μανιτάρια που δεν είναι καλής ποιότητας προσφέρουν μέτρια, χαμηλή ή και καθόλου αποτελεσματικότητα.

Επίσης, υπάρχει και το ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα της ασφάλειας διότι έχουν παρατηρηθεί φαινόμενα απάτης, νοθείας και αραίωσης με μη-ενεργές τροφές (π.χ. αλεύρι από σιτάρι, ρύζι και άλλες τροφές που έχουν παρόμοιο χρώμα με το εκάστοτε φαρμακευτικό μανιτάρι).

Έχω ορισμένες επιφυλάξεις για εταιρείες που διακινούν φαρμακευτικά μανιτάρια χωρίς καμμία πιστοποίηση.
Ρώτησε εάν διαθέτουν κάποιο πιστοποιητικό όπως είναι π.χ. βιολογικής καλλιέργειας ή ISO ή GMP ή άλλες παρομοιες πιστοποιήσεις.
Εάν σου απαντήσουν ότι "ναι, διαθέτουμε", ζήτησε να δεις το πιστοποιητικό.

Μην το υποτιμάς αυτό το βήμα.

Στην τελευταία έρευνα που έκανα (Μάιος 2023) σε 18 εταιρείες συμπληρωμάτων διατροφής:
 - μία εταιρεία μού έγραψε ευθύς εξ'αρχής ότι δεν διαθέτει καμμία πιστοποίηση, αλλά
 - οι υπόλοιπες 17 μού έγραψαν ότι διαθέτουν πιστοποιήσεις.

Ωστόσο, όταν ζήτησα να τις δω, οι 12 από τις 17 αρνήθηκαν να τις προσκομίσουν με διάφορες αιτιολογίες και προφάσεις.
Αυτό μου προκάλεσε τρομερή εντύπωση διότι για μια εταιρεία, η απόκτηση πιστοποίησης αποτελεί δαπάνη, καθώς κοστίζει: 
 - σε χρόνο, αλλά και 
 - σε χρήμα.

Ως εκ τούτου, το λογικό και το αναμενόμενο θα ήταν οι εταιρείες - αν όχι να τις αναρτούν επίσημα στις ιστοσελίδες τους - τουλάχιστον να τις προσκομίζουν όταν ζητούνται από το καταναλωτικό κοινό.
Στο κάτω-κάτω πρόκειται για την Υγεία μας, για κάτι που εισάγουμε στον οργανισμό μας.
Να μην γνωρίζουμε τι είναι ;

Αυτές οι 12 εταιρείες, όμως, αποφάσισαν να τις κρατήσουν κρυφές.

Δεν θα έπρεπε να υπάρχει διαφάνεια;
Εάν αρνούνται να τις προσκομίσουν, πώς μπορώ, ως καταναλωτής, να γνωρίζω ότι όντως έχουν πιστοποιήσεις;

Για αυτόν τον λόγο επικοινώνησα τόσο με εταιρείες που εκδίδουν πιστοποιήσεις στην Ελλάδα και στην Ευρώπη όσο και αρμόδιους φορείς (π.χ. ISO.org).

Η απάντηση που έλαβα ήταν ίδια από όλους τους φορείς:
Αρχικά, ανέφεραν ότι έχω δίκιο με τον ισχυρισμό μου ότι η απόκτηση μιας πιστοποίησης κοστίζει σε μια εταιρεία χρόνο και χρήμα και ότι οι εταιρείες πρέπει να τις αναδεικνύουν, και συμπλήρωσαν ότι όταν μία επιχείρηση δεν είναι πρόθυμη να μοιραστεί το πιστοποιητικό της με το καταναλωτικό κοινό, πιθανότατα :
 - είτε δεν έχει πιστοποίηση, 
 - είτε η πιστοποίηση έχει λήξει.

Ορισμένες εταιρείες αγνοούν την ποιότητα και την ασφάλεια, και διοχετεύουν όλο τον οικονομικό προϋπολογισμό τους στο μάρκετινγκ.
Κάποτε διάβασα σε ένα βιβλίο μία ενδιαφέρουσα αναλογία για την δύναμη του μάρκετινγκ.
Φαντάσου ότι έχουμε 2 σαπούνια με ίδια τιμή και ίδιο οικονομικό προϋπολογισμό.
 - η 1η εταιρεία έριξε το βάρος στην καλύτερη επιστημονική ομάδα, χρησιμοποιώντας τα αγνότερα υλικά, και
 - η 2η εταιρεία επέλεξε μέτρια σύνθεση, μέτριας ποιότητας υλικά αλλά στην συσκευασία έχει τοποθετήσει την φωτογραφία δημοφιλούς ηθοποιού.

Ποιο σαπούνι θα κάνει περισσότερες πωλήσεις ;
Η απάντηση είναι μάλλον προφανής.

Στα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι σημαντικό να επιλέγουμε εταιρείες που ρίχνουν το βάρος τους στην ποιότητα και όχι στο μάρκετινγκ.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Μετά από πόσο χρονικό διάστημα θα δω αποτελέσματα από τα φαρμακευτικά μανιτάρια;
Αρχικά, να αναφερθεί ότι τα αποτελέσματα διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο και εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες.
Για παράδειγμα, έχει σημασία εάν η πρόσληψη τους γίνεται :
 - για πρόληψη,
ή
 - για συμπληρωματική αντιμετώπιση κάποιας νόσου.
Εάν υπάρχει νόσος, σημαντικός παράγοντας είναι το στάδιο της νόσου (π.χ. σε αρχικό, προχωρημένο, σοβαρό ή τελικό).

Επίσης, η αποτελεσματικότητα των φαρμακευτικών μανιταριών είναι :
α. δοσοεξαρτώμενη, δηλαδή εξαρτάται από την δοσολογία που χορηγείται: όσο πιο μεγάλη η δοσολογία τόσο ταχύτερα είναι τα αποτελέσματα
β. χρονοεξαρτώμενη, δηλαδή εξαρτάται από την διάρκεια της λήψης: όσο πιο μεγάλη η χρονική διάρκεια τόσο καλύτερα τα αποτελέσματα.

Η λήψη φαρμακευτικών μανιταριών απαιτεί υπομονή διότι δεν θα δούμε άμεσα οφέλη δεδομένου ότι οι κλινικές δοκιμές (ανθρώπινες μελέτες) συνήθως διαρκούν 2 έως 3 μήνες. Κάποιες έχουν μεγαλύτερη διάρκεια (π.χ. 6 ή 8 μηνες), αν και κάποιες άλλες έχουν μικρότερη διάρκεια ακόμα και 4 εβδομάδες !

Ακριβώς.
Ακόμα και σε 4 εβδομάδες τα ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια που έχουν χορηγηθεί σε κατάλληλη δοσολογία, είναι σε θέση να προσφέρουν στατιστικώς σημαντικά οφέλη.

Ωστόσο, από την προσωπική εμπειρία μου, η εξατομικευμένη υποστήριξη σε δοσολογία και τρόπο χρήσης είναι σε θέση να αποδώσει καρπούς ακόμα και μετά από ΕΩΣ 2 εβδομάδες.
Μου έχουν συμβεί περιπτώσεις (π.χ. σε νευραλγία τριδύμου, διαταραχές ύπνου, ανακούφιση από το στρες κ.ά.) όπου είχαμε οφέλη σε λίγες μέρες, ενώ σε άλλες περιπτώσεις έχουν αναφερθεί οφέλη ακόμα και από το πρώτο 24ωρο.

Αυτή είναι η αξία της εξατομικευμένης προσέγγισης.
Στις κλινικές δοκιμές ΔΕΝ συνεκτιμάται η μοναδικότητα του κάθε ανθρώπου με αποτέλεσμα να επιλέγεται η γενίκευση, δηλαδή :
 - ίδια δοσολογία για όλους τους ανθρώπους, ανεξάρτητα από το προφίλ τους, αλλά και
 - ίδιος τρόπος χρήσης, ανεξάρτητα από τον τρόπο ζωής τους.
Ως εκ τούτου, τα ευρήματα από τις ανθρώπινες μελέτες ναι, μεν δείχνουν "σημαντικές" βελτιώσεις αλλά αυτές οι βελτιώσεις ΔΕΝ είναι οι "βέλτιστες" διότι ΚΑΘΕ άνθρωπος έχει διαφορετικές ανάγκες.
Για αυτόν ακριβώς τον λόγο - όταν η ΜΟΝΑΔΙΚΟΤΗΤΑ του κάθε ανθρώπου συνεκτιμάται στον καθορισμό της δοσολογίας και του τρόπος χρήσης - έχουμε ταχύτερα οφέλη ακόμα και σε σύγκριση με τις κλινικές δοκιμές.

Σε κάθε περίπτωση, η ανταπόκριση του οργανισμού από τα φαρμακευτικά μανιτάρια διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Σε γενικές γραμμές είναι σπάνιο να έχουν περάσει 4 εβδομάδες και να μην έχουμε ήδη παρατηρήσει τα πρώτα σημαντικά οφέλη στον οργανισμό μας.
Για μέγιστα οφέλη, συνιστώ η συνεχόμενη κατανάλωση να μην είναι μικρότερη των 3 μηνών, ενώ στους 6 μήνες έχουν γίνει αντιληπτά τα μέγιστα αποτελέσματα, τόσο υποκειμενικά (π.χ. καθημερινή ποιότητα ζωής) όσο και αντικειμενικά (αιμοληψία και εξετάσεις).

ΥΓ. μία μελέτη - μάλλον η μοναδική στο είδος της - διαπίστωσε οφέλη από τα φαρμακευτικά μανιτάρια ακόμα και σε 1... ώρα (αφορούσε την μνήμη και την προσοχή).

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Πότε πρέπει να λαμβάνω τα φαρμακευτικά μανιτάρια; Πριν ή μετά το γεύμα;
Εξαρτάται από τον λόγο που τα χρησιμοποιούμε, δηλαδή εάν πρόκειται :
 - για πρόληψη,
ή
 - για συμπληρωματική αντιμετώπιση σε κάποια πάθηση.

Επίσης, χρειάζεται να υπάρχει διαφοροποίηση και ανάλογα την εκάστοτε πάθηση.
Για παράδειγμα, σε κάποιες παθήσεις είναι απαραίτητο να χορηγούνται (αμέσως) μετά το γεύμα, ενώ σε κάποιες άλλες παθήσεις χρειάζεται να χορηγούνται με άδειο στομάχι, το οποίο σημαίνει 30 λεπτά (ή περισσότερο) πριν από το εκάστοτε γεύμα.

Επιπλέον, τυχόν πεπτικές ευαισθησίες, χρειάζεται να συνεκτιμούνται.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Μπορώ να λαμβάνω τα φαρμακευτικά μανιτάρια όποια ώρα θέλω;
Παρόλο που σε γενικές γραμμές, ναι, μπορούν να καταναλωθούν οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας, κάθε φαρμακευτικό μανιτάρι έχει τις δικές του ιδιότητες και τα δικά του θεραπευτικά οφέλη, τα οποία μας δίνουν και μια ένδειξη - κατεύθυνση για το ποια είναι η καλύτερη ώρα της ημέρας να χρησιμοποιούνται.

Για παράδειγμα, όταν επιθυμούμε να επιτύχουμε συγκεκριμένους στόχους, όπως
 - συμπληρωματική αντιμετώπιση νόσου,
 - ενίσχυση αθλητικής απόδοσης/αποκατάστασης,
 - βελτίωση σεξουαλικής λειτουργίας,
 - καλύτερος ύπνος, καθώς και άλλα ζητήματα,
τότε ναι, η λήψη την κατάλληλη στιγμή σίγουρα αποτελεί σημαντικότατο παράγοντα για την μεγιστοποίηση των αποτελεσμάτων μας.

Επιπρόσθετα, συγκεκριμένα είδη φαρμακευτικών μανιταριών είναι προτιμότερο να μην λαμβάνονται από το απόγευμα και μετά, και χρειάζεται να μεσολαβούν 3 ώρες (τουλάχιστον) πριν από τον βραδινό ύπνο.

Επιπλέον, η ύπαρξη φαρμακευτικής αγωγής συμβάλλει σε έναν κάποιο βαθμό στην ώρα που θα λαμβάνουμε τα φαρμακευτικά μανιτάρια.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Πρέπει να λαμβάνω τα φαρμακευτικά μανιτάρια την ίδια ακριβώς ώρα;
Όχι, η λήψη την ίδια ακριβώς ώρα δεν είναι υποχρεωτική για να έχουμε ουσιώδη αποτελέσματα.
Βέβαια, εάν ένας άνθρωπος επιθυμεί να τα λαμβάνει πάντα την ίδια ώρα, σαφώς και μπορεί να το πράξει. Απλά, μακροπρόθεσμα, θεωρώ ότι αυτή η πρακτική μάλλον θα γίνει κουραστική.

Έχοντας γράψει αυτά, σαφώς και είναι σημαντικό να υπάρχει μία συνέπεια και να έχουμε ένα σύνηθες χρονικό εύρος, κατά το οποίο τα λαμβάνουμε.
Για παράδειγμα, εάν καταλήξουμε ότι θα γίνεται μία πρωινή λήψη, αυτή η λήψη να γίνεται το πρωί, όχι στις 11:00, πόσο μάλλον το μεσημέρι. Δεν έχει ιδιαίτερη σημασία εάν η λήψη θα είναι 07:00 ή 08:00 ή 09:00, αρκεί να είναι τις πρώτες πρωινές ώρες, και όχι να πλησιάζει το μεσημέρι και ακόμα να μην έχουμε κάνει την προγραμματισμένη πρόσληψη.

Εάν συμβεί κάτι απρόβλεπτο και για οποιονδήποτε λόγο αλλάξει η ρουτίνα μας για 1 ή 2 μέρες, δεν υπάρχει σημαντικό πρόβλημα.
Ωστόσο, τις υπόλοιπες μέρες είναι σημαντικό να τηρούμε σε γενικές γραμμές το πλαίσιο χρήσης. Διαφορετικά, η συστηματική μη-τήρηση του προγράμματος δεν θα μας προσφέρει τα βέλτιστα αποτελέσματα, με αποτέλεσμα να καθυστερήσει η επίτευξη του επιθυμητού.

Η σταθερότητα στην δοσολογία είναι πιο σημαντικός παράγοντας, και για αυτόν τον λόγο οι κάψουλες ή οι ταμπλέτες είναι προτιμότερες από την σκόνη. Με τις κάψουλες γνωρίζουμε με ακρίβεια την δοσολογία, ενώ με την σκόνη είμαστε "στο περίπου".

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Μπορώ να χρησιμοποιήσω 2 ή περισσότερα φαρμακευτικά μανιτάρια την ίδια χρονική περίοδο;
Βεβαίως.

Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε με ασφάλεια 2 ή περισσότερα φαρμακευτικά μανιτάρια (16), καθώς πρόκειται για φυσική τροφή. Προσωπικά, με ορισμένες εξαιρέσεις λίγες φορές ετησίως, κάθε δεδομένη στιγμή λαμβάνω 3 είδη φαρμακευτικών μανιταριών.

Μάλιστα, υπάρχει και σκεύασμα, το οποίο συνδυάζει 3 φαρμακευτικά μανιτάρια και έχει δοκιμαστεί ακόμα και σε ανθρώπινες μελέτες (211-217). Δεν είναι διαθέσιμο στην Ελλάδα αλλά τα 3 φαρμακευτικά μανιτάρια που περιέχει, μπορούμε να τα βρούμε στην αγορά της Ελλάδος.

Επίσης, ο συνδυασμός των 3 φαρμακευτικών μανιταριών που υπάρχει στο εν λόγω σκεύασμα είναι ενδεικτικός, δεδομένου ότι υπάρχουν δεκάδες πιθανοί συνδυασμοί φαρμακευτικών μανιταριών. Καλό είναι να μην συνδυάζουμε φαρμακευτικά μανιτάρια στην τύχη ή χωρίς κάποιο συγκεκριμένο σκεπτικό διότι για να επιτύχουμε τα μέγιστα αποτελέσματα χρειάζεται να χρησιμοποιηθούν τα φαρμακευτικά μανιτάρια που έχουν ένδειξη στο ζήτημα Υγείας που μας απασχολεί.

Για να αποκτήσεις το δικό σου εξατομικευμένο πρόγραμμα, κλείσε συνεδρία.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Ποια είναι η βέλτιστη δοσολογία για τα φαρμακευτικά μανιτάρια;
Αρχικά, να αναφερθεί ότι οι βέλτιστες δοσολογίες δεν έχουν ακόμη καθοριστεί με ακρίβεια από την επιστημονική κοινότητα για κανένα φαρμακευτικό μανιτάρι, αν και στην παραδοσιακή ιατρική υπάρχουν κάποια προτεινόμενα εύρη δοσολογίας, τα οποία, όμως, διαφέρουν από χώρα σε χώρα.
Βέβαια, με μία προσεκτική ανάγνωση τους, προκύπτει ότι σε ορισμένα σημεία υπάρχει μία κάποια ομοφωνία.

Επιπλέον, δεν υπάρχει μία δοσολογία που να είναι η βέλτιστη για όλα τα είδη νόσων (17) - για παράδειγμα χρόνια, αυτοάνοσα, ψυχοσωματικά - πόσο μάλλον για την κάθε νόσο ξεχωριστά.

Επιπρόσθετα, δεν υπάρχει εκείνη η μία δοσολογία που να είναι η βέλτιστη για όλους τους ανθρώπους (17). Κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικές ανάγκες και, ως εκ τούτου, χρειάζεται διαφορετική δοσολογία προσαρμοσμένη στην δική του μοναδικότητα.

Για όλους αυτούς τους λόγους, η δοσολογία χρειάζεται να εξατομικεύεται.
Διαφορετικά, τα αποτελέσματα μας θα είναι περιορισμένα και σίγουρα θα απέχουν σημαντικά από τα βέλτιστα.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Ποιος είναι ο βέλτιστος τρόπος λήψης τους; εφάπαξ ή τμηματικά;
Ο βέλτιστος τρόπος λήψης των φαρμακευτικών μανιταριών καθορίζεται από την εκάστοτε περίπτωση.

Σε κάποιες περιπτώσεις χρειάζεται να εφαρμόζουμε εφάπαξ χορήγηση, ενώ σε κάποιες άλλες περιπτώσεις χρειάζεται να χορηγούνται τμηματικά κατά την διάρκεια της ημέρας.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, εφαρμόζεται συνδυασμός.

Επιστροφή στην αρχή

 

 
 - Μπορώ να προσθέσω φαρμακευτικά μανιτάρια στον καφέ, στο τσάι ή στο σμούθι;
Στην τελευταία έρευνα που έκανα στις 20/2/2025, δεν εντόπισα σχετική ανθρώπινη μελέτη, αν και υπάρχουν κάποια ιδιαίτερα ενθαρρυντικά προκαταρκτικά ευρήματα (218).

Θεωρώ ότι δεν υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος λόγος που θα έπρεπε να αποφεύγεται η προσθήκη των φαρμακευτικών μανιταριών σε καφέ, τσάι ή σμούθι. Βέβαια, το βέλτιστο είναι κάθε είδος φαρμακευτικού μανιταριού να ελέγχεται ξεχωριστά.

Επίσης, εξαιρετικά σημαντικοί παράγοντες είναι :
 - να προμηθευόμαστε ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια, και
 - να μην ξεπερνάμε την ανώτατη δοσολογία.

Όσον αφορά τους έτοιμους καφέδες φαρμακευτικών μανιταριών που κυκλοφορούν στην αγορά χρειάζεται προσοχή διότι ορισμένα είδη φαρμακευτικών μανιταριών που χρησιμοποιούνται συχνά στον καφέ με μανιτάρια περιέχουν υψηλά επίπεδα οξαλικών. Μια διατροφή που περιέχει πάρα πολλά οξαλικά μάς βάζει σε κίνδυνο να αναπτύξουμε πέτρες στα νεφρά.
Συνεπώς, χρειάζεται να ελέγχουμε ποιο ακριβώς είδος φαρμακευτικού μανιταριού έχει επιλεχθεί και, εάν ανήκει στην κατηγορία με τα υψηλά επίπεδα οξαλικών, να ελέγχεται η δοσολογία, αν και συνήθως οι καφέδες με μανιτάρια περιέχουν μικρή ποσότητα.
Επομένως οι κίνδυνοι για νεφρική βλάβη λόγω οξαλικών είναι απίθανη.

Ποιο είναι το βασικό μειονέκτημα από τον καφέ με φαρμακευτικά μανιτάρια ;
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ένα αμερικάνικο Πανεπιστήμιο:
"το μεγαλύτερο μειονέκτημα στην κατανάλωση καφέ με φαρμακευτικά μανιτάρια ίσως είναι το κόστος τους διότι συχνά έχουν τουλάχιστον την διπλάσια τιμή" και συμπληρώνει ότι  "εάν θέλετε να εκμεταλλευτείτε την δύναμη των μανιταριών, ίσως είναι καλύτερα να τα εντάξετε στην διατροφή σας ως έχουν" (219).

Ενδιαφέρον ανάγνωσμα αποτελεί και η ανάρτηση από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ "Καφές με μανιτάρια: αξίζει να τον δοκιμάσουμε;" (220)

Σε κάθε περίπτωση, πριν προμηθευτείς καφέ με φαρμακευτικά μανιτάρια βεβαιώσου ότι αναγράφεται με σαφήνεια :
1. το είδος που έχει χρησιμοποιηθεί, καθώς και
2. η δοσολογία που υπάρχει σε κάθε φακελάκι ή συσκευασία.

Επιπλέον, απέφυγε καφέδες που περιέχουν ζάχαρη και άλλα επιβλαβή συστατικά ή πρόσθετα.

Επιπρόσθετα, απέφυγε εταιρείες ή παραγωγούς που δεν μπορείς να εμπιστευτείς. Όπως αναφέρει και μία ιατρός "Είναι ζωτικής σημασίας να επιλέγετε προϊόντα υψηλής ποιότητας από αξιόπιστες εταιρείες" (221).

Κλείνοντας, να είσαι ιδιαίτερα επιφυλακτικός με εταιρείες που προωθούν τον καφέ με μανιτάρια ως "αδυνατιστική επιλογή" διότι οι "αδυνατιστικοί" καφέδες είναι διαβόητοι για το ότι συχνά περιέχουν απαγορευμένες ουσίες (222, 223).

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Σε ποιες μορφές διατίθενται τα φαρμακευτικά μανιτάρια;
Συνήθως, χρησιμοποιούνται με την μορφή κάψουλας, ταμπλέτας ή σκόνης.
Ωστόσο, στην αγορά, πλέον και στην Ελλάδα, θα τα βρεις και στην ολόκληρη μορφή τους (π.χ. αποξηραμένα ή ωμά για μαγείρεμα), καθώς και σε υγρή μορφή (π.χ. βάμματα).

Προσωπικά, είμαι ενάντια σε όλα τα βάμματα φαρμακευτικών μανιταριών διότι κατά κανόνα περιέχουν αλκοόλ.
Ότι είναι το τσιγάρο για τους πνεύμονες είναι και το αλκοόλ για τον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα: 100% δηλητήριο με τοξική επίδραση. Δεν υπάρχει απολύτως καμμία ασφαλής ποσότητα αλκοόλ. Ακόμα και η ελάχιστη ποσότητα είναι επιβλαβής για τον οργανισμό μας. Επομένως, δεν συστήνω τα βάμματα φαρμακευτικών μανιταριών, εκτός εάν εντοπίσεις κάποια χωρίς αλκοόλ.

Επίσης, στην αγορά είναι διαθέσιμα ορισμένα λειτουργικά ροφήματα από φαρμακευτικά μανιτάρια όπως τσάι και καφές που είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά και είναι ευρέως αποδεκτά (121).

Επιπλέον διατίθενται είδη προσωπικής υγιεινής π.χ. σαπούνι, οδοντόπαστα, σαμπουάν, αφρόλουτρο, λάδι μασάζ κ.ά. Προοδευτικά, και καθώς ο κόσμος θα ενημερώνεται για τα οφέλη των φαρμακευτικών μανιταριών, θα υπάρξουν και στην Ελλάδα και άλλες διαθέσιμες μορφές.

Βέβαια, η χρήση όλων αυτών των διαφορετικών μορφών δεν είναι απαραίτητη ούτε αναγκαία για να δρέψουμε τα οφέλη από τα φαρμακευτικά μανιτάρια. Προσωπικά, χρησιμοποιώ μόνο τα βασικά:
 - κάψουλα, ταμπλέτα ή σκόνη,
 - σαπούνι
 - οδοντόκρεμα.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Ποια είναι η καλύτερη μορφή λήψης των φαρμακευτικών μανιταριών;
Εξαρτάται από τον λόγο που τα εντάσσουμε στην διατροφή μας.

 - Εάν πρόκειται για πρόληψη, τότε μάλλον δεν έχει ιδιαίτερη σημασία.
 - Εάν, όμως, πρόκειται για συμπληρωματική αντιμετώπιση σε κάποια νόσο, τότε η βέλτιστη μορφή είναι η κάψουλα ή ταμπλέτα.

Ο λόγος είναι ο εξής:
όταν υπάρχει κάποια πάθηση, είναι σημαντικό να λαμβάνουμε συγκεκριμένη δοσολογία, το οποίο είναι εφικτό μόνο με την λήψη κάψουλας ή ταμπλέτας διότι γνωρίζουμε εκ των προτέρων πόσα μιλιγκράμ (mg) περιέχουν, άρα γνωρίζουμε με ακρίβεια την ποσότητα που λαμβάνουμε.
Όταν, όμως, λαμβάνουμε τα φαρμακευτικά μανιτάρια σε σκόνη, η δοσολογία μας είναι "στο περίπου" διότι όση ακρίβεια και να έχει ο δοσομετρητής μας, πάντα θα έχει αποκλίσεις - ακόμα και εάν χρησιμοποιούμε ζυγαριά ακριβείας - οι οποίες σωρευτικά ενδέχεται να είναι σημαντικές και να επηρεάσουν σε αρνητικό βαθμό  την πρόοδο μας.

Δεν ισχυρίζομαι ότι η χρήση σκόνης δεν είναι σε θέση να μας προσφέρει σημαντικά οφέλη. Σε καμμία περίπτωση. Για την ακρίβεια, έχω παρακολουθήσει αρκετούς ανθρώπους, οι οποίοι για διάφορους λόγους δεν ήθελαν την κάψουλα/ταμπλέτα., και, παρόλα αυτά, πέτυχαν σημαντικά οφέλη με την σκόνη φαρμακευτικών μανιταριών.
Ωστόσο, η σκόνη δεν μας επιτρέπει να λαμβάνουμε με συνέπεια την όποια ημερήσια δοσολογία καταλήξαμε ότι χρειαζόμαστε. Για αυτόν τον λόγο, θεωρώ ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θα βρουν πρακτική, ή ακόμα και αποτελεσματική, την χρήση σκόνης και θα ήταν προτιμότερο, στην αρχή τουλάχιστον, να ξεκινήσουν με την κάψουλα ή την ταμπλέτα.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Ποια είναι συνολικά τα πλεονεκτήματα που προσφέρει η ταμπλέτα ή η κάψουλα έναντι της σκόνης;
1. ημερήσια δοσολογία:
Με την κάψουλα και την ταμπλέτα τηρείται με συνέπεια η όποια ημερήσια δοσολογία, ενώ με την σκόνη είναι "στο περίπου".
Η κάψουλα και η ταμπλέτα έχουν μία εκ των προτέρων γνωστή δοσολογία, ενώ στην σκόνη - όσο ακριβής και να είναι ο δοσομετρητής μας ή/και η ζυγαριά μας - ποτέ δεν θα έχουμε βεβαιότητα ότι όντως λαμβάνουμε την σωστή δοσολογία.

2. πρακτικότητα:
Η κάψουλα και η ταμπλέτα είναι πιο πρακτικές αφού μπορούν να καταναλωθούν εύκολα και άμεσα, οπουδήποτε π.χ. στο γραφείο, στο γυμναστήριο, σε μία εκδρομή κ.ο.κ.
Στον αντίποδα, η σκόνη συνεπάγεται ότι θα πρέπει να έχουμε πάντα μαζί μας και τον αναγκαίο δοσομετρητή.

3. γεύση:
Ορισμένα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν πολύ πικρή γεύση. Κάποιοι άνθρωποι έχουν μικρή ανοχή στην πικρή γεύση, με αποτέλεσμα να διακόπτουν την θεραπεία τους.
Με την κάψουλα και την ταμπλέτα δεν υφίσταται αυτό το ζήτημα.

Στην πράξη, έχει συμβεί αρκετές φορές, να ξεκινάμε με την σκόνη αλλά μετά από σύντομο χρονικό διάστημα να αλλάζουν γνώμη και να συνεχίζουμε με την ταμπλέτα ή την κάψουλα.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Εάν διακόψω τα φαρμακευτικά μανιτάρια, τί θα συμβεί στον οργανισμό μου;
Εάν λαμβάνεις :
 - ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια,
 - σε κατάλληλη δοσολογία, και
 - για επαρκές χρονικό διάστημα,
τότε είναι μάλλον απίθανο να μην έχεις βιώσει τα πολύ σημαντικά οφέλη στην Υγεία σου, τόσο υποκειμενικά από την ποιότητα της καθημερινότητας σου όσο και αντικειμενικά από τα ευρήματα των εργαστηριακών εξετάσεων όπως είναι για παράδειγμα η αιμοληψία.

Συνεπώς, γιατί να τα διακόψεις; Ποιος είναι ο λόγος;
Εάν έχεις κάτι συγκεκριμένο στο μυαλό σου, θα ήθελα να το συζητήσουμε.

Σε κάθε περίπτωση, για να απαντηθεί το ερώτημα, όταν θα τα διακόψεις, τα οφέλη που είχες βιώσει, θα αρχίσουν - προοδευτικά - να μειώνονται, και μετά από ένα χρονικό διάστημα - λίγων εβδομάδων ή μηνών, ανάλογα τον οργανισμό - θα εξαφανισθούν τελείως. 

 - Όταν ξεκινάμε σωματική εκγύμναση, πηγαίνουμε 1 μήνα και μετά την σταματάμε;
 - Όταν ξεκινάμε σωστή διατροφή, την εφαρμόζουμε 1 μήνα και μετά την διακόπτουμε;
 - Όταν έχουμε γλάστρα με βασιλικό, τον ποτίζουμε 1 μήνα και μετά τέλος;

Ποιο το νόημα να ξεκινήσουμε κάτι ευεργετικό για την Υγεία μας, και μετά από λίγο να το διακόψουμε;

Τα οφέλη για να παραμείνουν στον οργανισμό μας, χρειάζεται να έχουμε συνέπεια και συστηματικότητα. Εδώ να σημειώσω ότι η δοσολογία συντήρησης είναι πάντα πιο μικρή από την δοσολογία που απαιτείται όταν υπάρχει ενεργή νόσος.

Μου έχει συμβεί, ορισμένοι άνθρωποι με σοβαρά προβλήματα Υγείας (π.χ. νευραλγία τριδύμου, ψωρίαση κ.ά.) να ξεκινούν τα φαρμακευτικά μανιτάρια, να επιτυγχάνουν ακόμα και 100% αναστροφή των συμπτωμάτων τους, και στην πορεία να τα διακόπτουν διότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια τους θυμίζουν την περίοδο της ζωής τους που νοσούσαν.

Ωστόσο, κάτι που είναι τόσο αποτελεσματικό στο να αναστρέψει - με φυσικό τρόπο - μία νόσο, γιατί να το διακόψουμε; Γιατί να στερήσουμε από τον οργανισμό μας κάτι τόσο ευεργετικό;
Η λύση δεν είναι τα διακόψουμε επειδή μας θυμίζουν την εποχή που νοσούσαμε αλλά να αλλάξουμε την προοπτική μας, δηλαδή όταν τα λαμβάνουμε να σκεφτόμαστε ότι θρέφουν τον οργανισμό μας.

Για παράδειγμα, μία κυρία με νευραλγία τριδύμου πριν ξεκινήσει τα φαρμακευτικά μανιτάρια ούτε το πρόσωπο της δεν μπορούσε να αγγίξει.
Ξεκίνησε την λήψη τους και οι πόνοι έπαψαν αλλά αποφάσισε να σταματήσει τα φαρμακευτικά μανιτάρια διότι νόμιζε ότι είχε απαλλαγεί από την νευραλγια τριδυμου. Ωστόσο, μετά από ένα μήνα διακοπής επανήλθαν οι πόνοι ξαφνικά και έντονα. Ξαναξεκίνησε τα φαρμακευτικά μανιτάρια και οι πόνοι άρχισαν πάλι να μειώνονται.

Βέβαια, ακόμα και εάν δεν υπάρξει επανεμφάνιση της νόσου, όπως έχει συμβεί με την ψωρίαση και άλλα νοσήματα, στα οποία το άγχος διαδραματίζει σημαντικό ρόλο, το να διακόπτουμε μόνιμα τα φαρμακευτικά μανιτάρια δεν αποτελεί, κατά την γνώμη μου, βέλτιστη επιλογή. Το να κάνουμε μία περιοδική διακοπή με σύντομο χρονικό διάστημα, ναι, συμφωνώ και αποτελεί μία πρακτική που εφαρμόζω και σε εμένα.

Κάθε διατροφή, όσο σωστά και εάν την έχουμε σχεδιάσει, μόνο ενισχυμένη γίνεται όταν της προσθέτουμε τα βιοενεργά συστατικά και τις μοναδικές ιδιότητες των φαρμακευτικών μανιταριών.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι το ίδιο με τα μαγικά μανιτάρια;
Όχι, τα φαρμακευτικά μανιτάρια διαφέρουν και σε καμμία περίπτωση δεν είναι το ίδιο με τα μαγικά μανιτάρια.

Τα μαγικά μανιτάρια είναι ένα είδος μανιταριού που περιέχει τις χημικές ουσίες ψιλοκυβίνη ή ψιλοκίνη, οι οποίες είναι σε θέση να οδηγήσουν σε παραισθήσεις (18). Τα φαρμακευτικά μανιτάρια  δεν  περιέχουν ψιλοκυβίνη.
Παρόλο που εξετάζεται η χρήση της ψιλοκυβίνης ως πιθανή κλινική θεραπεία για διαταραχές χρήσης ουσιών και άλλες ψυχικές ασθένειες (19), η χρήση της χρειάζεται να γίνεται αυστηρά υπό ιατρική καθοδήγηση διότι η ανοχή στα μαγικά μανιτάρια αποκτάται μετά από μόλις 3 ή 4 μέρες καθημερινής χρήσης. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να χορηγείται ολοένα και μεγαλύτερη δοσολογία για να προκύψουν τα ίδια αποτελέσματα που υπήρχαν μετά από την 1η φορά λήψης. Τα μαγικά μανιτάρια είναι σε θέση να οδηγήσουν σε εξάρτηση (18), ενώ, σε αρκετά μεγάλες δόσεις, έχουν αποτελέσματα παρόμοια με ψυχεδελικό φάρμακο (20).

Στον αντίποδα, τα φαρμακευτικά μανιτάρια :
 - δεν προκαλούν παραισθήσεις, ακόμα και σε μεγάλες δόσεις,
 - δεν προκαλούν εξάρτηση, μπορούμε να τα διακόψουμε ανά πάσα στιγμή, και
 - δεν χρειάζεται να χορηγούμε ολοένα και μεγαλύτερη δοσολογία για να προκύψουν τα ίδια αποτελέσματα. Απεναντίας, η δοσολογία συντήρησης είναι μικρότερη από την δοσολογία που χρησιμοποιούμε όταν η νόσος είναι ενεργή.

Η σύγχυση προκύπτει επειδή ορισμένες φορές και τα μαγικά μανιτάρια χρησιμοποιούνται για φαρμακευτικές χρήσεις, παρόλο που οι δραστικές τους ουσίες και οι επιδράσεις τους είναι τελείως διαφορετικές με αυτών των φαρμακευτικών μανιταριών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν δοκιμαστεί επιτυχώς (ευρήματα από ανθρώπους) σε διάφορες παθήσεις της ψυχικής Υγείας π.χ. άγχος, κατάθλιψη, ακόμα και σχιζοφρένεια. 
Επομένως, με τα φαρμακευτικά μανιτάρια δρέπουμε τα οφέλη και τις ευεργετικές επιδράσεις χωρίς τους δυνητικούς κινδύνους των παραισθήσεων, του εθισμού και της εξάρτησης.

Επιστροφή στην αρχή

 

- Μπορεί ένα παιδί να λάβει φαρμακευτικά μανιτάρια;
Ναι, μπορεί.
Ωστόσο, η κατάλληλη ηλικία έναρξης διαφέρει ανάλογα το είδος του φαρμακευτικού μανιταριού.

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης και της γαλουχίας επιτρέπονται τα φαρμακευτικά μανιτάρια;
Κάποια είδη, ναι, επιτρέπονται.
Κάποια άλλα, όμως, είναι καλύτερο να αποφεύγονται.

Βέβαια, αυτό το συστήνω όχι επειδή έχει αποδειχθεί ότι είναι επικίνδυνα αλλά όπως αναφέρει και η διατροφολόγος Amber Charles Alexis "απαιτείται περισσότερη επιστημονική έρευνα για την ασφάλεια τους κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης" (27), αν και είναι μάλλον απίθανο να διενεργηθεί κάποια σχετική μελέτη σε εγκυμονούσες.
Η βασική ανησυχία και επιφύλαξη κατά την εγκυμοσύνη οφείλεται στο ότι δεν υπάρχει ολοκληρωμένη επιστημονική έρευνα, και ενδέχεται να υπάρχουν πιθανοί άγνωστοι κίνδυνοι.

Στον αντίποδα, ένα αμερικάνικο Κέντρο Γέννησης αναφέρει για τα φαρμακευτικά μανιτάρια ότι είναι "ιδιαίτερα ευεργετικά κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης" (29).
Επίσης, ενδιαφέρον ανάγνωσμα αποτελεί και το άρθρο της Dr. Anna Sitkoff με τίτλο "Φαρμακευτικά μανιτάρια πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την εγκυμοσύνη - Ασφάλεια και τι λειτουργεί" (28).

Σε κάθε περίπτωση, εάν είσαι έγκυος και επιθυμείς να λάβεις κάποιο συγκεκριμένο φαρμακευτικό μανιτάρι, καλύτερα να το δούμε στοχευμένα και εξατομικευμένα, ώστε να ερευνήσω αναλυτικά την σχετική επιστημονική βιβλιογραφία. Θα έλεγα να μην προβούμε σε γενικευμένους ισχυρισμούς. Είναι προτιμότερο το κάθε φαρμακευτικό μανιτάρι να εξετάζεται μεμονωμένα.

Έχοντας γράψει αυτά, τον τελευταίο λόγο τον έχει πάντα μόνο ο/η γυναικολόγος σου.

ΥΓ. Μελέτη έδειξε ότι τα λευκά μανιτάρια έδρασαν ευεργετικά σε εγκυμονούσες γυναίκες (θα απέφευγα της Πολωνίας, εκτός εάν είναι βιολογικά, ενώ είναι απαραίτητο τα λευκά μανιτάρια να είναι πάντα μόνο μαγειρεμένα).

Επιστροφή στην αρχή

 

 - Ποιο είναι το μυστικό για μεγιστοποίηση των ευεργετικών επιδράσεων από τα φαρμακευτικά μανιτάρια;
Εν συντομία =>
1. προμηθεύσου ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια (ιδανικά με πιστοποιήσεις), και
2. λάβε εξατομικευμένο πρόγραμμα (δοσολογία, οδηγίες κ.ά.) από επαγγελματία Υγείας με σχετική εμπειρία.

Προσοχή στα αδρανή φαρμακευτικά μανιτάρια! Προέκυψαν ασθενείς χωρίς καμμία βελτίωση με συγκεκριμένες εταιρείες (κάψουλα + σκόνη), παρόλο που η λήψη ήταν σε επαρκή δοσολογία. Το καλύτερο πρόγραμμα να έχουμε καταρτίσει, εάν τα φαρμακευτικά μανιτάρια που επιλέξαμε είναι αδρανή, τότε είναι ανώφελο.
Και, φυσικά, ισχύει και το αντίστροφο: τα καλύτερα φαρμακευτικά μανιτάρια να προμηθευτούμε, εάν λάβουμε πρόγραμμα από επαγγελματία Υγείας με περιορισμένη πείρα, τότε τα οφέλη δεν θα είναι τα βέλτιστα αλλά θα είναι μέτρια ή λίγα.
 - - -
Αναλυτικά =>
1. ποιοτικά φαρμακευτικά
Με απλά λόγια, υπάρχουν 2 κατηγορίες φαρμακευτικών μανιταριών:
α. Αυτά που λειτουργούν (ενεργά), και
β. Αυτά που δεν λειτουργούν (αδρανή).
Το καλύτερο πρόγραμμα να έχουμε καταρτίσει, εάν τα φαρμακευτικά μανιτάρια που προμηθεύτηκες είναι αδρανή, τότε όχι μόνο σπαταλάμε τα χρήματα μας αλλά σπαταλάμε και τον χρόνο μας, με αποτέλεσμα να παρατείνεται η ταλαιπωρία. Να είσαι πολύ επιφυλακτικός με φαρμακευτικά μανιτάρια που είναι πολύ φθηνά.
Προσοχή, λοιπόν, στα αδρανή σκευάσματα. Έχω παρακολουθήσει ασθενείς χωρίς καμμία βελτίωση με συγκεκριμένες εταιρείες (κάψουλα + σκόνη), παρόλο που η λήψη ήταν σε επαρκή δοσολογία. 
Επίσης, στην τελευταία έρευνα αγοράς που έκανα (Μάιος 2023) διαπίστωσα ότι το 72% των εταιρειών συμπληρωμάτων διατροφής (13 από τις 18) δεν διαθέτουν πιστοποιήσεις. Μάλιστα, από αυτές τις 13 εταιρείες, μόνο η μία μού ανέφερε ευθύς εξαρχής ότι δεν διαθέτει πιστοποίηση. Οι υπόλοιπες 12 μού έγραφαν ότι είτε θα τις στείλουν, το οποίο ποτέ δεν έπραξαν παρόλο που έστειλα 2 και 3 υπενθυμίσεις, είτε ότι αρνούνται να τις στείλουν, το οποίο μου προκάλεσε κατάπληξη διότι οι πιστοποιήσεις κοστίζουν χρόνο και χρήμα, επομένως το λογικό θα ήταν οι εταιρείες να αναδεικνύουν τις πιστοποιήσεις τους, όχι να τις κρατούν κρυφές. Για αυτόν τον λόγο, επικοινώνησα τόσο με ιδιωτικές εταιρείες που εκδίδουν πιστοποιήσεις όσο και με κρατικούς φορείς σε Ελλάδα, Ευρώπη και ΗΠΑ. Ανέφερα την εμπειρία μου, ότι δεν στέλνουν τις πιστοποιήσεις, το οποίο με ξαφνιάζει διότι η απόκτηση τους κοστίζει χρόνο αλλά και χρήμα και συνεπώς το αναμενόμενο θα ήταν να τις αναδεικνύουν, όχι να αρνούνται να τις στείλουν. Η απάντηση τους ήταν ότι όταν μία εταιρεία δεν στέλνει την πιστοποίηση που ισχυρίζεται ότι διαθέτει, αυτό σημαίνει 2 πράγματα:
 - είτε δεν έχει
 - είτε έχει αλλά είναι ληγμένη.
Μάλιστα, 2 εταιρείες που εκδίδουν πιστοποιήσεις βιολογικών (1 ευρωπαϊκή + 1 ελληνική) με προειδοποίησαν για τις εταιρείες που δεν έχουν δική τους παραγωγή αλλά δραστηριοποιούνται ως "μεσάζοντες". Αυτές οι εταιρείες  δ ε ν  αρκεί να έχουν πιστοποίηση των Α' υλών αλλά πρέπει να έχουν πιστοποίηση για την εταιρεία τους καθεαυτή. Διαφορετικά, δεν μπορούμε να έχουμε διαβεβαίωση ότι το προϊόν που αγοράζουμε είναι όντως βιολογικό. Εν ολίγοις, οι εταιρείες που τα μεταπωλούν, προσκομίζουν πιστοποιητικά Α' υλών από τον προμηθευτή αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι - στην συσκευασία που μεταπωλούν - βάζουν τις βιολογικές πρώτες ύλες που προμηθεύτηκαν. Μπορούν κάλλιστα να βάζουν συμβατικές.

2. εξατομικευμένο πρόγραμμα από επαγγελματία Υγείας με σχετική εμπειρία
Και φυσικά, ισχύει και το αντίστροφο. Όταν προμηθευόμαστε ποιοτικά φαρμακευτικά μανιτάρια αλλά λαμβάνουμε πρόγραμμα από άνθρωπο που γνωρίζει μόνο επιδερμικά το αντικείμενο, τότε τα αποτελέσματα θα είναι μέτρια, λίγα ή ακόμα και μηδενικά.

Ανοίγω μία παρένθεση με 2 σκέλη:
1. προσοχή με πωλητές/τριες που ισχυρίζονται ότι "έχουν γιατρό" που βγάζει τα προγράμματα τους. Ρώτα το όνομα του/της ιατρού ή ζήτα να μιλήσεις απευθείας μαζί του/της. Εάν αρνηθούν, τότε μάλλον δεν υπάρχει ειλικρίνεια και το να λάβεις πρόγραμμα από πωλητή/τρια που δεν έχει διαφάνεια για την πηγή του, τότε μάλλον δεν αποτελεί συνετή επιλογή.
2. εάν σου ζητήσουν να διακόψεις την φαρμακευτική αγωγή που ήδη λαμβάνεις ώστε να βασιστείς μόνο στα φαρμακευτικά μανιτάρια, τότε διέκοψε άμεσα κάθε επικοινωνία. Κινδυνεύεις. Δυστυχώς, αυτό έχει συμβεί και συμβαίνει.
Κλείνω την παρένθεση.

Ο σχεδιασμός ενός εξατομικευμένου προγράμματος (δοσολογία, οδηγίες κ.ά.) είναι κρίσιμος παράγοντας. Χωρίς εξατομίκευση, δεν θα επιτύχετε βελτιστοποιημένα οφέλη για 3 λόγους:
1. οι οδηγίες που αναγράφονται στο εκάστοτε σκεύασμα είναι  γ ε ν ι κ έ ς  και ως εκ τούτου  δ ε ν  προσφέρουν τα μέγιστα οφέλη. Κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικές ανάγκες. Είναι αδύνατον να καλυφθούν από ορισμένες τυπικές οδηγίες.

2. το ότι μελετώ την επιστημονική βιβλιογραφία για τα φαρμακευτικά μανιτάρια από το 2012, αυτό σε καμμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι γνωρίζω με ποιον τρόπο επιτυγχάνεται η βέλτιστη παραγωγή τους.
Ισχύει, όμως, και το αντίστροφο: το ότι οι εταιρείες γνωρίζουν την βέλτιστη παραγωγή των φαρμακευτικών μανιταριών, αυτό σε καμμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι γνωρίζουν εξίσου καλά και την επιστημονική βιβλιογραφία τους για (αντ)ενδείξεις, δοσολογία, οδηγίες, βιοδιαθεσιμότητα, δυνητικές αλληλεπιδράσεις με φάρμακα και άλλα σημεία που είναι καθοριστικά για την βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων.

3. Το ίδιο ισχύει και για τα φαρμακεία ή τα βιολογικά καταστήματα:
διαθέτουν εκατοντάδες κωδικούς στα ράφια τους, το οποίο σημαίνει ότι είναι αναμενόμενο να μην έχουν πλήρη ενημέρωση - πόσο μάλλον εξειδίκευση - για όλες τις τελευταίες εξελίξεις στα φαρμακευτικά μανιτάρια. Για την ακρίβεια, αρκετοί/ες φαρμακοποιοί επικοινωνούν μαζί μου ώστε να λάβουν καθοδήγηση για τον βέλτιστο τρόπο χρήσης. Ενδεικτικά, παραθέτω την πιο πρόσφατη.

Συνοψίζοντας, για αυτούς τους 3 λόγους, θεωρώ ότι η εξατομίκευση είναι καθοριστική, και παρέχεται έναντι χαμηλής αμοιβής.

Κλείσε συνεδρία

Επιστροφή στην αρχή

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ - ΕΡΕΥΝΕΣ (765)
Ανάρτηση χωρίς παραπομπές δεν είναι επιστήμη αλλά λογοτεχνία.
Δικαιούσαι να γνωρίζεις από που αντλώ τις πληροφορίες αφενός για να ελέγχεις την αξιοπιστία των πηγών και αφετέρου για να επιβεβαιώνεις την αληθότητα τους.
Όχι λόγια του αέρα και αβάσιμοι ισχυρισμοί χωρίς τεκμηρίωση.
Για να διασφαλιστεί η εγκυρότητα των άρθρων, το 100% των πηγών είναι επιστημονικά περιοδικά, νοσοκομεία, πανεπιστήμια, επαγγελματίες υγείας κ.ο.κ.

1. Medicinal Mushrooms (PDQ®)–Patient Version,  July 11, 2024,   National Cancer Institute at the National Institutes of Health
https://www.cancer.gov/about-cancer/treatment/cam/patient/mushrooms-pdq

2. Łysakowska P, Sobota A, Wirkijowska A. Medicinal Mushrooms: Their Bioactive Components, Nutritional Value and Application in Functional Food Production-A Review. Molecules. 2023 Jul 14;28(14):5393. doi: 10.3390/molecules28145393. PMID: 37513265; PMCID: PMC10384337.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10384337/

3. Venturella G, Ferraro V, Cirlincione F, Gargano ML. Medicinal Mushrooms: Bioactive Compounds, Use, and Clinical Trials. Int J Mol Sci. 2021 Jan 10;22(2):634. doi: 10.3390/ijms22020634. PMID: 33435246; PMCID: PMC7826851.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7826851/

4. Aaron Katz, Chapter 11 - Alternative Medicine for Prostate Cancer: Diet, Vitamins, Minerals, and Supplements, Editor(s): Li-Ming Su, Early Diagnosis and Treatment of Cancer Series: Prostate Cancer, W.B. Saunders, 2010, Pages 207-228, ISBN 9781416045755, https://doi.org/10.1016/B978-1-4160-4575-5.50017-7.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/B9781416045755500177

5. Aviva Romm, CHAPTER 10 - Breast Cancer, Editor(s): Aviva Romm, Mary L. Hardy, Simon Mills, Botanical Medicine for Women's Health, Churchill Livingstone, 2010, Pages 306-320, ISBN 9780443072772, https://doi.org/10.1016/B978-0-443-07277-2.00012-X.
https://www.sciencedirect.com/topics/pharmacology-toxicology-and-pharmaceutical-science/medicinal-mushroom

6. W.G. Jiang, A.J. Sanders, M. Katoh, H. Ungefroren, F. Gieseler, M. Prince, S.K. Thompson, M. Zollo, D. Spano, P. Dhawan, D. Sliva, P.R. Subbarayan, M. Sarkar, K. Honoki, H. Fujii, A.G. Georgakilas, A. Amedei, E. Niccolai, A. Amin, S.S. Ashraf, L. Ye, W.G. Helferich, X. Yang, C.S. Boosani, G. Guha, M.R. Ciriolo, K. Aquilano, S. Chen, A.S. Azmi, W.N. Keith, A. Bilsland, D. Bhakta, D. Halicka, S. Nowsheen, F. Pantano, D. Santini, Tissue invasion and metastasis: Molecular, biological and clinical perspectives, Seminars in Cancer Biology, Volume 35, Supplement, 2015, Pages S244-S275, ISSN 1044-579X, https://doi.org/10.1016/j.semcancer.2015.03.008.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1044579X15000231

7. Venturella G, Ferraro V, Cirlincione F, Gargano ML. Medicinal Mushrooms: Bioactive Compounds, Use, and Clinical Trials. Int J Mol Sci. 2021 Jan 10;22(2):634. doi: 10.3390/ijms22020634. PMID: 33435246; PMCID: PMC7826851.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7826851/

8. Łysakowska P, Sobota A, Wirkijowska A. Medicinal Mushrooms: Their Bioactive Components, Nutritional Value and Application in Functional Food Production-A Review. Molecules. 2023 Jul 14;28(14):5393. doi: 10.3390/molecules28145393. PMID: 37513265; PMCID: PMC10384337.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10384337/

9. Lam CS, Cheng LP, Zhou LM, Cheung YT, Zuo Z. Herb-drug interactions between the medicinal mushrooms Lingzhi and Yunzhi and cytotoxic anticancer drugs: a systematic review. Chin Med. 2020 Jul 25;15:75. doi: 10.1186/s13020-020-00356-4. PMID: 32724333; PMCID: PMC7382813.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7382813/

10. Łysakowska P, Sobota A, Wirkijowska A. Medicinal Mushrooms: Their Bioactive Components, Nutritional Value and Application in Functional Food Production-A Review. Molecules. 2023 Jul 14;28(14):5393. doi: 10.3390/molecules28145393. PMID: 37513265; PMCID: PMC10384337.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10384337/

11. WebMD, Reishi Mushroom - Uses, Side Effects, and More
https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-905/reishi-mushroom

12. Economically Motivated Adulteration (Food Fraud), FDA
https://www.fda.gov/food/compliance-enforcement-food/economically-motivated-adulteration-food-fraud

13. Sujogya Kumar Panda, Walter Luyten, Medicinal mushrooms: Clinical perspective and challenges, Drug Discovery Today, Volume 27, Issue 2, 2022, Pages 636-651, ISSN 1359-6446, https://doi.org/10.1016/j.drudis.2021.11.017.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1359644621004980

14. Medicinal Mushroom Market Research Report Information By Type (Reishi, Maitake, Shiitake, Chaga, Cordyceps, Turkey Tail, and Other Types), By Form (Fresh, Dried, and Other Form), By Function (Antioxidant, Immune Enhancer, Anti-Cancer, Skin Care, and Other Functions) And By Region (North America, Europe, Asia-Pacific, And Rest Of The World) –Market Forecast Till 2034
https://www.marketresearchfuture.com/reports/medicinal-mushroom-market-5556

15. La Monica MB, Raub B, Ziegenfuss EJ, Hartshorn S, Grdic J, Gustat A, Sandrock J, Ziegenfuss TN. Acute Effects of Naturally Occurring Guayusa Tea and Nordic Lion's Mane Extracts on Cognitive Performance. Nutrients. 2023 Dec 6;15(24):5018. doi: 10.3390/nu15245018. PMID: 38140277; PMCID: PMC10745489.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38140277/
https://www.mdpi.com/2072-6643/15/24/5018

16. What Are Adaptogenic Mushrooms? Benefits, Risks, and Types, Medically reviewed by Kim Chin, RD, Nutrition — Written by Jillian Kubala, MS, RD on March 19, 2021
https://www.healthline.com/nutrition/adaptogenic-mushrooms#safety

17. Łysakowska P, Sobota A, Wirkijowska A. Medicinal Mushrooms: Their Bioactive Components, Nutritional Value and Application in Functional Food Production-A Review. Molecules. 2023 Jul 14;28(14):5393. doi: 10.3390/molecules28145393. PMID: 37513265; PMCID: PMC10384337.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10384337/

18. Magic Mushrooms, Government of Alberta, June 1, 2023
https://myhealth.alberta.ca/alberta/pages/what-are-magic-mushrooms.aspx

19.  Psilocybin (Magic Mushrooms),  January 2024, NIH
https://nida.nih.gov/research-topics/psilocybin-magic-mushrooms

20. What Are "Magic" Mushrooms? March 2023, Nemours® KidsHealth
https://kidshealth.org/en/parents/mushrooms.html

21. Gariboldi MB, Marras E, Ferrario N, Vivona V, Prini P, Vignati F, Perletti G. Anti-Cancer Potential of Edible/Medicinal Mushrooms in Breast Cancer. Int J Mol Sci. 2023 Jun 14;24(12):10120. doi: 10.3390/ijms241210120. PMID: 37373268; PMCID: PMC10299416.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37373268/

22. Chang S, Buswell J. Medicinal Mushrooms: Past, Present and Future. Adv Biochem Eng Biotechnol. 2023;184:1-27. doi: 10.1007/10_2021_197. PMID: 35220455.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35220455/

23. Hetland G, Johnson E, Bernardshaw SV, Grinde B. Can medicinal mushrooms have prophylactic or therapeutic effect against COVID-19 and its pneumonic superinfection and complicating inflammation? Scand J Immunol. 2021 Jan;93(1):e12937. doi: 10.1111/sji.12937. Epub 2020 Jul 29. PMID: 32657436; PMCID: PMC7404338.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32657436/

24. Sharma D, Singh VP, Singh NK. A Review on Phytochemistry and Pharmacology of Medicinal as well as Poisonous Mushrooms. Mini Rev Med Chem. 2018;18(13):1095-1109. doi: 10.2174/1389557517666170927144119. PMID: 28971768.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28971768/

25. Islam T, Ganesan K, Xu B. New Insight into Mycochemical Profiles and Antioxidant Potential of Edible and Medicinal Mushrooms: A Review. Int J Med Mushrooms. 2019;21(3):237-251. doi: 10.1615/IntJMedMushrooms.2019030079. PMID: 31002608.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31002608/

26. Lo HC. Bioactive Components and Possible Activities of Medicinal Mushrooms in Alleviating the Pathogenesis of Nonalcoholic Fatty Liver Disease (Review). Int J Med Mushrooms. 2021;23(3):29-41. doi: 10.1615/IntJMedMushrooms.2021037945. PMID: 33822497.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33822497/

27. Can You Eat Mushrooms During Pregnancy? Medically reviewed by Lisa Hodgson, RDN, CDN, CDCES, FADCES, Nutrition — Written by Amber Charles Alexis, MSPH, RDN on November 3, 2021, Healthline Media LLC
https://www.healthline.com/nutrition/can-pregnant-women-eat-mushrooms#nutrition

28. Medicinal Mushrooms Before, During, and After Pregnancy - Safety, and What Works  Updated: Sep 5, 2023, Anna Sitkoff
https://www.drannasitkoff.com/post/mushroom-safety-effectiveness-pregnancy

29. Mushrooms - A Pregnancy Superfood April 15, 2024, Cincinnati Birth Center
https://www.cincinnatibirthcenter.com/blog/mushrooms-a-pregnancy-superfood

30. Sun L, Niu Z. A mushroom diet reduced the risk of pregnancy-induced hypertension and macrosomia: a randomized clinical trial. Food Nutr Res. 2020 Jun 8;64. doi: 10.29219/fnr.v64.4451. PMID: 32577117; PMCID: PMC7286351.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7286351/

31. Remedia Homeopathy - homeopathic remedies manufactory
https://remedia-homeopathy.com/about-us/

32. Ganoderma lucidum, Remedia Homeopathy
https://remedia-homeopathy.com/shop/ganoderma-lucidum/a9051134

33. Resurrection of the Vital Force: Blockages to Healing in Homeopathy  By Dr Paul Anderson Theriault, BSc, ND, VNMI
https://www.lulu.com/shop/dr-paul-anderson-theriault-bsc-nd-vnmi/resurrection-of-the-vital-force-blockages-to-healing-in-homeopathy/paperback/product-1kkk77r4.html?page=1&pageSize=4

34. Arul V, Kandasamy R, SP M. Antioxidant and cytotoxic potential of potentized preparation of Cordyceps sinensis in vitro in cancer cell lines. Indian J Res Homoeopathy 2023;17. doi: 10.53945/2320-7094.1131
https://www.ijrh.org/journal/vol17/iss1/2/

35.  Medicinal Mushrooms and their history of therapeutic uses for emotional and physical wellbeing in children and adults 30 Oct 2024 5:00pm to 6:30pm Conferences, CPD Resource, Education, Latest News, Webinars
https://www.facultyofhomeopathy.org/events/medicinal-mushrooms-their-history-of-therapeutic-uses

36. Gøtzsche PC. Our prescription drugs kill us in large numbers. Pol Arch Med Wewn. 2014;124(11):628-34. doi: 10.20452/pamw.2503. Epub 2014 Oct 30. PMID: 25355584.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25355584/

37. Peter C Gøtzsche: Prescription drugs are the third leading cause of death June 16, 2016
https://blogs.bmj.com/bmj/2016/06/16/peter-c-gotzsche-prescription-drugs-are-the-third-leading-cause-of-death/

38. Prescription Drugs Are the Leading Cause of Death  And psychiatric drugs are the third leading cause of death By Peter C. Gøtzsche, MD - April 16, 2024
https://www.madinamerica.com/2024/04/prescription-drugs-are-the-leading-cause-of-death/

39. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΣΕΜΙΝΑΡΙΩΝ ΒΡΑΧΕΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ «ΤΡΙΠΤΟΛΕΜΟΣ» Κατεύθυνση: «Εδώδιμα Μανιτάρια: Καλλιέργεια – Αξιοποίηση». Χρηματοδοτείται από την Γενική Γραμματεία Δια Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς (Διεύθυνση Νέας Γενιάς)
https://www.minedu.gov.gr/publications/docs2016/250416_programms-endodima-manitaria.pdf

40. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ - ΜΑΝΙΤΑΡΙΑ
https://www.minagric.gr/images/stories/docs/agrotis/Aromatika_Fyta/Manitari_entypo_291211.pdf

41. Breene WM. Nutritional and Medicinal Value of Specialty Mushrooms. J Food Prot. 1990 Oct;53(10):883-894. doi: 10.4315/0362-028X-53.10.883. PMID: 31018285.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31018285/

42. Chang ST, Buswell JA. Mushroom nutriceuticals. World J Microbiol Biotechnol. 1996 Sep;12(5):473-6. doi: 10.1007/BF00419460. PMID: 24415377.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24415377/


43. Cao Y, Xu X, Liu S, Huang L, Gu J. Ganoderma: A Cancer Immunotherapy Review. Front Pharmacol. 2018 Oct 25;9:1217. doi: 10.3389/fphar.2018.01217. PMID: 30410443; PMCID: PMC6209820.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6209820/

44. 26 Ιανουαρίου 2019 | 19:12 Καλλιέργεια φαρμακευτικών μανιταριών από το ΤΕΙ Θεσσαλίας, in.gr
https://www.in.gr/2019/01/26/health/health-news/kalliergeia-farmakeytikon-manitarion-apo-tei-thessalias/

45. Ινστιτούτο Τεχνολογίας Γεωργικών Προϊόντων (I.ΤΕ.ΓΕ.Π)
https://itap.com.gr/edodimon-mykiton-2/

46. Ροηλίδη, Αθανασία, Ανίχνευση πιθανής πρεβιοτικής δράσης σε μύκητες του γένους Ganoderma, 2016,
https://estia.hua.gr/browse/17261

47. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Σχολή Χημικών Μηχανικών, Απομόνωση και αξιολόγηση πρωτεϊνικών και υδατανθρακικών συστατικών μανιταριών, Διπλωματική Εργασία, Τσαλτάκη Χρυσούλα
https://dspace.lib.ntua.gr/xmlui/bitstream/handle/123456789/43369/%CE%B4%CE%B9%CF%80%CE%BB%CF%89%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%20%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%B1%20-%20%CE%A4%CF%83%CE%B1%CE%BB%CF%84%CE%AC%CE%BA%CE%B7%20%CE%A7%CF%81%CF%85%CF%83%CE%BF%CF%8D%CE%BB%CE%B1.pdf?sequence=1&isAllowed=y

48. ΑΤΕΙ Καλαμάτας, Τμήμα ΤΕΓΕΠ, Πτυχιακή Εργασία, Φαρμακευτικές ιδιότητες βασιδιομυκήτων και ασκομυκήτων, Δημητριάδου Ελένη,
http://nestor.teipel.gr/xmlui/bitstream/handle/123456789/14673/STEG_TEGEP_00495_Medium.pdf?sequence=1

49. Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής, Πτυχιακή Εργασία, Ο ρόλος της διατροφής στην πρόληψη του καρκίνου, Καρυωτάκη Στυλιανή,
https://hellanicus.lib.aegean.gr/bitstream/handle/11610/18640/%CE%9A%CE%B1%CF%81%CF%85%CF%89%CF%84%CE%AC%CE%BA%CE%B7%20%CE%A3%CF%84%CE%AD%CE%BB%CE%BB%CE%B1-%CE%A0%CF%84%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%BA%CE%AE.pdf?sequence=1&isAllowed=y

50. Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Ανίχνευση πιθανής πρεβιοτικής δράσης σε βασιδιομύκητες. Πτυχιακή εργασία, Σεκκίδου, Μικαέλα
https://www.openarchives.gr/aggregator-openarchives/edm/estia/000015-15662/view

51. Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών,  Μεταπτυχιακή εργασία,  Μελέτη της βιοδραστικότητας εκχυλισμάτων μυκηλίου και καρποσωμάτων μυκήτων του γένους Ganoderma,  Ευσταθιάδου Ευδοξία
https://www.openarchives.gr/aggregator-openarchives/edm/aua/000039-10329_6463

52. ΑΤΕΙ Καλαμάτας, Τμήμα Θερμοκηπειακής Καλλιέργειας και Ανθοκομίας, Πτυχιακή Εργασία, Φαρμακευτικά μανιτάρια ως διαιτητικά συμπληρώματα διατροφής, Μαργαρίτα Μαρδίτσα
http://nestor.teipel.gr/xmlui/bitstream/handle/123456789/13599/STEG_THEKA_00515_Medium.pdf?sequence=1

53. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Ιατρικής Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών “Εφαρμοσμένη Δημόσια Υγεία και Περιβαλλοντική Υγιεινή: Ποιότητα- Ασφάλεια Τροφίμων & Υδάτων, Δημόσια Υγεία”, Διπλωματική Εργασία “ H Βιολογική δραστικότητα του βασιδιομύκητα Ganoderma lucidum και η συμβολή του στην προαγωγή της υγείας.” Χονδρού Αικατερίνη του Ιωάννη, 2015
https://ir.lib.uth.gr/xmlui/bitstream/handle/11615/44704/13655.pdf?sequence=1&isAllowed=y

54. ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ, ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ, ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΜΑΝΙΤΑΡΙΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΒΙΟΔΡΑΣΤΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΟΥΣΙΕΣ, Μιχοπούλου Αγγελική (Α.Μ 71614537), Ψυχογιού Μαρία (Α.Μ 71614411) Επιβλέπουσα καθηγήτρια : Στεφάνου Βαλεντίνα Αθήνα, 2021
https://polynoe.lib.uniwa.gr/xmlui/bitstream/handle/11400/1361/Michopoulou_71614537.pdf.pdf?sequence=1&isAllowed=y

55. Ταβουλτσίδη, Αικατερίνη Αγγελική, 2015, Επεξεργασία εδώδιμων μανιταριών βασιδιομυκήτων και ασκομυκήτων, Προπτυχιακή/Διπλωματική εργασία, ΤΕΙ Πελοποννησου,  Τμήμα Τεχνολογίας Γεωργικών Προϊόντων (ΤΕ.ΓΕ.Π.)
http://nestor.teipel.gr/xmlui/handle/123456789/14537?show=full

56. Πάππα, Στυλιανή (2006) Τα είδη μανιταριών και η παραγωγή, αξιοποίηση και διατροφική τους αξία. BSc thesis, ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας. Σχολή Τεχν.Γεωπονίας και Τεχν.Τροφίμων και Διατροφής > Τμήμα Εμπορίας και Ποιοτικού Ελέγχου Αγροτικών Προϊόντων (Φλώρινα)
https://anaktisis.uowm.gr/626/

57. Παναγιώτου, Αλεξάνδρα, Φώτιος, Επίδραση του εντερικού μικροβιόκοσμου στον οστικό μεταβολισμό, 2019,
https://estia.hua.gr/browse/21441

58. Extra Virgin Olive Oil Market Research Report Information By Category (Organic and Conventional), By Packaging (Bottles & Jars, Cans, and Others), By Distribution Channel (Store-Based, and Non-Store-Based) And By Region (North America, Europe, Asia-Pacific, And Rest Of The World) –Market Forecast Till 2032
https://www.marketresearchfuture.com/reports/extra-virgin-olive-oil-market-4124

59. Panda SK, Luyten W. Medicinal mushrooms: Clinical perspective and challenges. Drug Discov Today. 2022 Feb;27(2):636-651. doi: 10.1016/j.drudis.2021.11.017. Epub 2021 Nov 22. PMID: 34823005.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34823005/

60. Motta F, Gershwin ME, Selmi C. Mushrooms and immunity. J Autoimmun. 2021 Feb;117:102576. doi: 10.1016/j.jaut.2020.102576. Epub 2020 Dec 1. PMID: 33276307.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33276307/

61. Jeitler M, Michalsen A, Frings D, Hübner M, Fischer M, Koppold-Liebscher DA, Murthy V, Kessler CS. Significance of Medicinal Mushrooms in Integrative Oncology: A Narrative Review. Front Pharmacol. 2020 Nov 11;11:580656. doi: 10.3389/fphar.2020.580656. PMID: 33424591; PMCID: PMC7794004.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33424591/

62. Dan A, Swain R, Belonce S, Jacobs RJ. Therapeutic Effects of Medicinal Mushrooms on Gastric, Breast, and Colorectal Cancer: A Scoping Review. Cureus. 2023 Apr 14;15(4):e37574. doi: 10.7759/cureus.37574. PMID: 37193480; PMCID: PMC10183216.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37193480/

63. Phan CW, David P, Sabaratnam V. Edible and Medicinal Mushrooms: Emerging Brain Food for the Mitigation of Neurodegenerative Diseases. J Med Food. 2017 Jan;20(1):1-10. doi: 10.1089/jmf.2016.3740. PMID: 28098514.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28098514/

64. Zhao S, Gao Q, Rong C, Wang S, Zhao Z, Liu Y, Xu J. Immunomodulatory Effects of Edible and Medicinal Mushrooms and Their Bioactive Immunoregulatory Products. J Fungi (Basel). 2020 Nov 8;6(4):269. doi: 10.3390/jof6040269. PMID: 33171663; PMCID: PMC7712035.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33171663/

65.  Drzewiecka, B.; Wessely-Szponder, J.; Świeca, M.; Espinal, P.; Fusté, E.; Fernández-De La Cruz, E. Bioactive Peptides and Other Immunomodulators of Mushroom Origin. Biomedicines 2024, 12, 1483.
https://www.mdpi.com/2227-9059/12/7/1483

66. Hetland G, Tangen JM, Mahmood F, Mirlashari MR, Nissen-Meyer LSH, Nentwich I, Therkelsen SP, Tjønnfjord GE, Johnson E. Antitumor, Anti-Inflammatory and Antiallergic Effects of Agaricus blazei Mushroom Extract and the Related Medicinal Basidiomycetes Mushrooms, Hericium erinaceus and Grifolafrondosa: A Review of Preclinical and Clinical Studies. Nutrients. 2020 May 8;12(5):1339. doi: 10.3390/nu12051339. PMID: 32397163; PMCID: PMC7285126.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32397163/

67. Manash Pratim Pathak, Kalyani Pathak, Riya Saikia, Urvashee Gogoi, Mohammad Zaki Ahmad, Pompy Patowary, Aparoop Das, Immunomodulatory effect of mushrooms and their bioactive compounds in cancer: A comprehensive review, Biomedicine & Pharmacotherapy, Volume 149, 2022, 112901, ISSN 0753-3322.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0753332222002906

68. Akramiene D, Kondrotas A, Didziapetriene J, Kevelaitis E. Effects of beta-glucans on the immune system. Medicina (Kaunas). 2007;43(8):597-606. PMID: 17895634.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17895634/

69. Dong Y, Wang T, Zhao J, Gan B, Feng R, Miao R. Polysaccharides Derived from Mushrooms in Immune and Antitumor Activity: A Review. Int J Med Mushrooms. 2023;25(8):1-17. doi: 10.1615/IntJMedMushrooms.2023049062. PMID: 37560886.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37560886/

70. Vetvicka V, Vannucci L, Sima P, Richter J. Beta Glucan: Supplement or Drug? From Laboratory to Clinical Trials. Molecules. 2019 Mar 30;24(7):1251. doi: 10.3390/molecules24071251. PMID: 30935016; PMCID: PMC6479769.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30935016/

71.  Do Mushroom Supplements Boost Immunity Against Cancer? By Susan Wagner Tuesday, October 22, 2024, Memorial Sloan Kettering Cancer Center
https://www.mskcc.org/news/do-mushroom-supplements-boost-immunity-against-cancer

72. Lull C, Wichers HJ, Savelkoul HF. Antiinflammatory and immunomodulating properties of fungal metabolites. Mediators Inflamm. 2005 Jun 9;2005(2):63-80. doi: 10.1155/MI.2005.63. PMID: 16030389; PMCID: PMC1160565.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC1160565/

73. Gründemann C, Reinhardt JK, Lindequist U. European medicinal mushrooms: Do they have potential for modern medicine? - An update. Phytomedicine. 2020 Jan;66:153131. doi: 10.1016/j.phymed.2019.153131. Epub 2019 Nov 2. PMID: 31790898.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31790898/

74. Rossi P, Difrancia R, Quagliariello V, Savino E, Tralongo P, Randazzo CL, Berretta M. B-glucans from Grifola frondosa and Ganoderma lucidum in breast cancer: an example of complementary and integrative medicine. Oncotarget. 2018 May 15;9(37):24837-24856. doi: 10.18632/oncotarget.24984. PMID: 29872510; PMCID: PMC5973856.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29872510/

75. Frost, Megan. “Three Popular Medicinal Mushroom Supplements: A Review of Human Clinical Trials.” (2016).
https://scholarsarchive.byu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=2619&context=facpub

76.  Naim MJ. A review on mushrooms as a versatile therapeutic agent with emphasis on its bioactive constituents for anticancer and antioxidant potential. Explor Med. 2024;5:312–30. https://doi.org/10.37349/emed.2024.00222

https://www.explorationpub.com/Journals/em/Article/1001222

77. Gafforov Y, Rašeta M, Rapior S, Yarasheva M, Wang X, Zhou L, Wan-Mohtar WAAQI, Zafar M, Lim YW, Wang M, Abdullaev B, Bussmann RW, Zengin G, Chen J. Macrofungi as Medicinal Resources in Uzbekistan: Biodiversity, Ethnomycology, and Ethnomedicinal Practices. J Fungi (Basel). 2023 Sep 13;9(9):922. doi: 10.3390/jof9090922. PMID: 37755030; PMCID: PMC10532728.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37755030/

78. Shamim MZ, Mishra AK, Kausar T, Mahanta S, Sarma B, Kumar V, Mishra PK, Panda J, Baek KH, Mohanta YK. Exploring Edible Mushrooms for Diabetes: Unveiling Their Role in Prevention and Treatment. Molecules. 2023 Mar 21;28(6):2837. doi: 10.3390/molecules28062837. PMID: 36985818; PMCID: PMC10058372.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36985818/

79. Tamrakar S, Tran HB, Nishida M, Kaifuchi S, Suhara H, Doi K, Fukami K, Parajuli GP, Shimizu K. Antioxidative activities of 62 wild mushrooms from Nepal and the phenolic profile of some selected species. J Nat Med. 2016 Oct;70(4):769-79. doi: 10.1007/s11418-016-1013-1. Epub 2016 Jun 4. PMID: 27262299.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27262299/

80. Rubel R, Santa HSD, Dos Santos LF, Fernandes LC, Figueiredo BC, Soccol CR. Immunomodulatory and Antitumoral Properties of Ganoderma lucidum and Agaricus brasiliensis (Agaricomycetes) Medicinal Mushrooms. Int J Med Mushrooms. 2018;20(4):393-403. doi: 10.1615/IntJMedMushrooms.2018025979. PMID: 29953399.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29953399/

81. Kerezoudi EN, Mitsou EK, Gioti K, Terzi E, Avgousti I, Panagiotou A, Koutrotsios G, Zervakis GI, Mountzouris KC, Tenta R, Kyriacou A. Fermentation of Pleurotus ostreatus and Ganoderma lucidum mushrooms and their extracts by the gut microbiota of healthy and osteopenic women: potential prebiotic effect and impact of mushroom fermentation products on human osteoblasts. Food Funct. 2021 Mar 1;12(4):1529-1546. doi: 10.1039/d0fo02581j. PMID: 33521800.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33521800/

82. Mitsou EK, Saxami G, Stamoulou E, Kerezoudi E, Terzi E, Koutrotsios G, Bekiaris G, Zervakis GI, Mountzouris KC, Pletsa V, Kyriacou A. Effects of Rich in Β-Glucans Edible Mushrooms on Aging Gut Microbiota Characteristics: An In Vitro Study. Molecules. 2020 Jun 18;25(12):2806. doi: 10.3390/molecules25122806. PMID: 32570735; PMCID: PMC7355846.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7355846/

83. Health benefits of turkey tail mushrooms, Medically reviewed by Jerlyn Jones, MS MPA RDN LD CLT, Nutrition — Written by Jennifer Berry — Updated on August 6, 2024
https://www.medicalnewstoday.com/articles/turkey-tail-mushroom

84. Rathee, Sushila et al. “Mushrooms as therapeutic agents.” Revista Brasileira De Farmacognosia-brazilian Journal of Pharmacognosy 22 (2012): 459-474.
https://www.semanticscholar.org/paper/Mushrooms-as-therapeutic-agents-Rathee-Rathee/1b648a5608279ef1c8c45c8b334b64a3d67f5131

85.  Zięba P, Sękara A, Sułkowska-Ziaja K, Muszyńska B. Culinary and Medicinal Mushrooms: Insight into Growing Technologies. Acta Mycologica. 2020;55(2):1. doi:10.5586/am.5526.
https://www.journalssystem.com/amy/Culinary-and-Medicinal-Mushrooms-Insight-into-Growing-Technologies,159745,0,2.html#ungrouped

86. Carsten Gründemann, Jakob K. Reinhardt, Ulrike Lindequist, European medicinal mushrooms: Do they have potential for modern medicine? – An update, Phytomedicine, Volume 66, 2020, 153131, ISSN 0944-7113, https://doi.org/10.1016/j.phymed.2019.153131.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0944711319303848

87.  International Journal of Medicinal Mushrooms Editor-in-Chief: Solomon P. Wasser, BEGELL HOUSE Inc
https://www.begellhouse.com/journals/medicinal-mushrooms.html

88. Jeitler M, Michalsen A, Frings D, Hübner M, Fischer M, Koppold-Liebscher DA, Murthy V and Kessler CS (2020) Significance of Medicinal Mushrooms in Integrative Oncology: A Narrative Review. Front. Pharmacol. 11:580656. doi: 10.3389/fphar.2020.580656 
https://www.frontiersin.org/journals/pharmacology/articles/10.3389/fphar.2020.580656/full

89. Rahi, Deepak K., Malik, Deepika, Diversity of Mushrooms and Their Metabolites of Nutraceutical and Therapeutic Significance, Journal of Mycology, 2016, 7654123, 18 pages, 2016. https://doi.org/10.1155/2016/7654123 
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1155/2016/7654123

90. Slomski A. Trials Test Mushrooms and Herbs as Anti–COVID-19 Agents. JAMA. 2021;326(20):1997–1999. doi:10.1001/jama.2021.19388
https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2786023

91. Exploring the Uses of the Top Medicinal Mushrooms, Universiti Putra Malaysia, 43400 UPM Serdang, Selangor,  Tarikh Input: 22/02/2023 | Kemaskini: 04/04/2023 | aslamiah
https://sgs.upm.edu.my/artikel/exploring_the_uses_of_the_top_medicinal_mushrooms-71534

92. Fokunang, Estella & Annih, Mbong & Abongwa, Lem & Bih, Manju & Vanessa Edwige, Tchadji & Fonmboh, Dobgima & Fokunang, Charles. (2022). Medicinal Mushroom of Potential Pharmaceutical Toxic Importance: Contribution in Phytotherapy. 10.5772/intechopen.103845.
https://www.intechopen.com/chapters/81313

93. Mohammad A Rahman, T Rahman, M Rahman, M Arif. (2022). Usage of Mushrooms in Culinary and Medicinal Purposes. Biomedical Research and Clinical Reviews. 6(1); DOI: 10.31579/2692-9406/087
https://www.auctoresonline.org/article/usage-of-mushrooms-in-culinary-and-medicinal-purposes

94. Shahar O, Pereman I, Khamisie H, Ezov N, Danay O, Khattib A, Schweitzer R, Khatib S, Mahajna J. Compounds originating from the edible mushroom Auricularia auricula-judae inhibit tropomyosin receptor kinase B activity. Heliyon. 2023 Feb 16;9(3):e13756. doi: 10.1016/j.heliyon.2023.e13756. PMID: 36895384; PMCID: PMC9988514.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9988514/

95. Global Functional Mushroom Market Size Likely to Grow at a CAGR of 11.5% By 2033  Released Date: May 4, 2024 | Author Name: Katelin Kharrati | Location: Sandy, USA
https://www.custommarketinsights.com/press-releases/functional-mushroom-market-size/

96. Medicinal Mushroom Market Size, Share, Growth, and Industry Analysis, By Type (Reishi Mushroom, Chaga Mushroom, Lion’s Mane Mushrooms, Cordyceps, & Others), By Application (Household, Commercial), Regional Insights, and Forecast To 2032 Last Updated: 30 December 2024 Base Year: 2024 Historical Data: 2020-2023 No of Pages: 105  
https://www.businessresearchinsights.com/market-reports/medicinal-mushroom-market-113833

97. Cordyceps Is a Killer Fungi With Potential Health Benefits, March 10, 2023, Cleveland Clinic
https://health.clevelandclinic.org/cordyceps-benefits

98. Blagodatski A., Yatsunskaya M., Mikhailova V., Tiasto V., Kagansky A., Katanaev V. L. Medicinal mushrooms as an attractive new source of natural compounds for future cancer therapy. Oncotarget. 2018; 9: 29259-29274. 
https://www.oncotarget.com/article/25660/text/

99. HURIEZ C. Indications actuelles de la mycothérapie [Current indications of mycotherapy]. Paris Med. 1945 Nov 30;35:374-80. French. PMID: 21021559.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21021559/

100. DIOT. Premiers essais de mycothérapie dans les affections pyogènes et leurs résultats [First trials of mycotherapy in pyogenic conditions and their results]. Maroc Med. 1946 Feb-Mar;25(258):10-2. French. PMID: 20993868.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20993868/

101. CHABROL E. La mycothérapie dans les cirrhoses du foie [Mycotherapy in liver cirrhosis]. Presse Therm Clim. 1949 Jan-Feb;86(1-2):1-5. French. PMID: 18115812.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18115812/

102. KOURILSKY R. La mycothérapie dans la tuberculose pulmonaire chronique [Mycotherapy in chronic pulmonary tuberculosis]. Laval Med. 1949 Dec;14(10):1319-40. French. PMID: 15408327.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15408327/

103. Guggenheim AG, Wright KM, Zwickey HL. Immune Modulation From Five Major Mushrooms: Application to Integrative Oncology. Integr Med (Encinitas). 2014 Feb;13(1):32-44. PMID: 26770080; PMCID: PMC4684115.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4684115/

104. Mau JL, Lin HC, Chen CC. Antioxidant properties of several medicinal mushrooms. J Agric Food Chem. 2002 Oct 9;50(21):6072-7. doi: 10.1021/jf0201273. PMID: 12358482.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12358482/

105.  Geng, Ping, Siu, Ka-Chai, Wang, Zhaomei, Wu, Jian-Yong, Antifatigue Functions and Mechanisms of Edible and Medicinal Mushrooms, BioMed Research International, 2017, 9648496, 16 pages, 2017. https://doi.org/10.1155/2017/9648496
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1155/2017/9648496

106. Podkowa, A., Kryczyk-Poprawa, A., Opoka, W. et al. Culinary–medicinal mushrooms: a review of organic compounds and bioelements with antioxidant activity. Eur Food Res Technol 247, 513–533 (2021). https://doi.org/10.1007/s00217-020-03646-1
https://link.springer.com/article/10.1007/s00217-020-03646-1

107. Merdivan, S., Lindequist, U. (2017). Medicinal Mushrooms with Antiallergic Activities. In: Agrawal, D., Tsay, HS., Shyur, LF., Wu, YC., Wang, SY. (eds) Medicinal Plants and Fungi: Recent Advances in Research and Development. Medicinal and Aromatic Plants of the World, vol 4. Springer, Singapore. https://doi.org/10.1007/978-981-10-5978-0_4
https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-981-10-5978-0_4

108.  Alvandi, H., Ansari, E. ., Kianirad, S. ., Hatamian-Zarmi, A., Mokhtari Hosseini, Z. B., & Ebrahimi-Hosseinzadeh, B. (2022). Medicinal mushrooms as potential therapeutic agents in the treatment of diabetes mellitus: a review with focusing on in vivo and clinical studies. Italian Journal of Mycology, 51(1), 75–96. https://doi.org/10.6092/issn.2531-7342/15023
https://italianmycology.unibo.it/article/view/15023

109. De Silva, D.D., Rapior, S., Hyde, K.D. et al. Medicinal mushrooms in prevention and control of diabetes mellitus. Fungal Diversity 56, 1–29 (2012). https://doi.org/10.1007/s13225-012-0187-4
https://link.springer.com/article/10.1007/s13225-012-0187-4

110. Ebru Deveci, Fatih Çayan, Gülsen Tel-Çayan, Mehmet Emin Duru, Inhibitory activities of medicinal mushrooms on α-amylase and α-glucosidase-enzymes related to type 2 diabetes, South African Journal of Botany, Volume 137, 2021, Pages 19-23, ISSN 0254-6299, https://doi.org/10.1016/j.sajb.2020.09.039.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S025462992031111X

111. Al Qutaibi, Mohammed, Kagne, Suresh R., Unearthing Nature’s Pharmacy: Exploring the Antimicrobial Potency of Mushrooms, Journal of Food Processing and Preservation, 2024, 8331974, 14 pages, 2024. https://doi.org/10.1155/2024/8331974
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1155/2024/8331974

112. Ashaimaa Y. Moussa, Shaimaa Fayez, Hang Xiao, Baojun Xu, New insights into antimicrobial and antibiofilm effects of edible mushrooms, Food Research International, Volume 162, Part A, 2022, 111982, ISSN 0963-9969, https://doi.org/10.1016/j.foodres.2022.111982.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0963996922010407

113. The Antimicrobial Benefits of Mushrooms, U.S. department of agriculture,
https://tellus.ars.usda.gov/stories/articles/antimicrobial-benefits-mushrooms

114. Soares AA, de Sá-Nakanishi AB, Bracht A, da Costa SM, Koehnlein EA, de Souza CG, Peralta RM. Hepatoprotective effects of mushrooms. Molecules. 2013 Jul 1;18(7):7609-30. doi: 10.3390/molecules18077609. PMID: 23884116; PMCID: PMC6270077.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6270077/

115. Yadav SK, Ir R, Jeewon R, Doble M, Hyde KD, Kaliappan I, Jeyaraman R, Reddi RN, Krishnan J, Li M, Durairajan SSK. A Mechanistic Review on Medicinal Mushrooms-Derived Bioactive Compounds: Potential Mycotherapy Candidates for Alleviating Neurological Disorders. Planta Med. 2020 Nov;86(16):1161-1175. doi: 10.1055/a-1177-4834. Epub 2020 Jul 14. PMID: 32663897.
https://www.thieme-connect.com/products/ejournals/pdf/10.1055/a-1177-4834.pdf

116. McCain, P. et al. (2023). Cognitive Enhancing Effects of Medicinal Mushrooms: A Potential Neuroprotective Implication in Dementias. In: Agrawal, D.C., Dhanasekaran, M. (eds) Mushrooms with Therapeutic Potentials. Springer, Singapore. https://doi.org/10.1007/978-981-19-9550-7_8
https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-981-19-9550-7_8#citeas

117. Vikineswary Sabaratnam, Chia-Wei Phan, Chapter 10 - Neuroactive Components of Culinary and Medicinal Mushrooms With Potential to Mitigate Age-Related Neurodegenerative Diseases, Editor(s): Goutam Brahmachari, In Natural Product Drug Discovery, Discovery and Development of Neuroprotective Agents from Natural Products, Elsevier, 2018, Pages 401-413, ISBN 9780128095935, https://doi.org/10.1016/B978-0-12-809593-5.00010-0.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/B9780128095935000100

118.  Mushrooms with Therapeutic Potentials  Recent Advances in Research and Development, Book, 2023, Springer Nature
https://link.springer.com/book/10.1007/978-981-19-9550-7

119. Medicinal Mushrooms Help Fight Cognitive Decline & Protect Your Brain, Food for the Brain, Sophie Barret – Hifas da Terra & Patrick Holford
https://foodforthebrain.org/medicinal-mushrooms-help-fight-cognitive-decline-protect-your-brain/

120. Badalyan, Susanna & Rapior, Sylvie. (2020). AGARICOMYCETES MEDICINAL MUSHROOMS WITH POTENTIAL NEUROPROTECTIVE ACTIVITY GROWING IN ARMENIA. 54. 196-203. 10.46991/PYSU:B/2020.54.3.196.
https://hal.umontpellier.fr/hal-03090953v1/document

121. Srivastava, Anuradha & Attri, BL & Sharma, VP. (2020). Status report on mushroom based nutraceutical products in the market. Mushroom Research. 28. 10.36036/MR.28.2.2020.97575.
https://www.researchgate.net/publication/341518522_Status_report_on_mushroom_based_nutraceutical_products_in_the_market

122. Niego AG, Rapior S, Thongklang N, Raspé O, Jaidee W, Lumyong S, Hyde KD. Macrofungi as a Nutraceutical Source: Promising Bioactive Compounds and Market Value. J Fungi (Basel). 2021 May 19;7(5):397. doi: 10.3390/jof7050397. PMID: 34069721; PMCID: PMC8161071.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34069721

123. Book, Mushrooms Nutraceuticals and Functional Foods, Deepu Pandita, Anu Pandita, Taylor & Francis
https://www.taylorfrancis.com/books/edit/10.1201/9781003322238/mushrooms-deepu-pandita-anu-pandita

124. Khatun, Selima et al. “Research on Mushroom as a Potential Source of Nutraceuticals: A Review on Indian Perspective.” American Journal of Experimental Agriculture 2 (2012): 47-73.
https://britishagroproducts.com/pdf/Mushroom%20as%20a%20Potential%20source%20of%20Nutraceuticals.pdf

125. Mankar, Someshwar & Thombare, Shailesh & Todmal, Tejas & Waghe, Raj & Borde, Akash. (2022). Medicinal Mushroom: An Ancient culture towards new lifestyle. Research Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry. 50-54. 10.52711/0975-4385.2022.00011.
https://rjpponline.org/HTML_Papers/Research%20Journal%20of%20Pharmacognosy%20and%20Phytochemistry__PID__2022-14-1-11.html

126. Gargano, M. L., van Griensven, L. J. L. D., Isikhuemhen, O. S., Lindequist, U., Venturella, G., Wasser, S. P., & Zervakis, G. I. (2017). Medicinal mushrooms: Valuable biological resources of high exploitation potential. Plant Biosystems - An International Journal Dealing with All Aspects of Plant Biology, 151(3), 548–565. https://doi.org/10.1080/11263504.2017.1301590
https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/11263504.2017.1301590

127. Chapter Medicinal mushroom nutraceutical commercialization: Two sides of a coin, Jovana VundukORCID Icon, Daniel Tura, Alona Yu. BiketovaORCID Icon, Book Wild Mushrooms, Taylor & Francis
https://www.taylorfrancis.com/chapters/edit/10.1201/9781003152583-5/medicinal-mushroom-nutraceutical-commercialization-two-sides-coin-jovana-vunduk-daniel-tura-alona-yu-biketova

128. CHABROL E. La mycotherapie dans les affections du foie et des voies biliaires [Mycotherapy in affections of the liver and bile ducts]. Rev Prat. 1952 Apr 1;2(10):613-4. Undetermined Language. PMID: 13028009.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/13028009/

129. integrative medicine, National Cancer Institute
https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/integrative-medicine

130. The University of Arizona,  Episode #18 A Kingdom of Their Own - How Fungi Shape Our World with Merlin Sheldrake
https://awcim.arizona.edu/podcast/episode18_sheldrake.html

131. The Magic of Medicinal Mushrooms, The National Centre for Integrative Medicine, Dr Elizabeth Thompson
https://ncim.org.uk/the-magic-of-medicinal-mushrooms

132. Mycotherapy for women’s health 07 Jun 2024, PhD. Catalina Fernandez de Ana Portela, Integrative & Personalised Medicine
https://ipmcongress.com/2024-workshop-programme/mycotherapy-womens-health-discover-medicinal-mushrooms-support-different-phases-womanhood-hormonal-metabolic-challenges-emotional-balance-vaginal-health

133. Mycotherapy, Onkoklinika, Russia
https://onco.rehab/en/fields/mycotherapy/

134. Clinical Experience About the Use of Complementary and Alternative Medicine in Spain, Dr. Maria Assuncion Peiré Catalano Institute of Health, Barcelona, Spain
https://www.europeanreview.org/wp/wp-content/uploads/9457-9466.pdf

135. Children's Hospital at Montefiore, Bronx, NY.
https://www.cham.org/HealthwiseArticle.aspx?id=ncicdr0000778943
 
136. Memorial Sloan Kettering Cancer Center,  Thursday, February 9, 2023, Reishi Mushroom
https://www.mskcc.org/cancer-care/integrative-medicine/herbs/reishi-mushroom

137.  Mushrooms and Cancer Nov 11, British Society for Integrative Oncology
https://www.bsio.org.uk/blog/mushrooms-and-cancer

138. Mycomedicinals (Mushrooms) for Cancer, Srivani Sridhar, MD (2014, updated 2020).
https://www.va.gov/WHOLEHEALTHLIBRARY/tools/mycomedicinals-mushrooms-for-cancer.asp

139. 2008 A Guide to Integrative Oncology     University of Washington | Bastyr University
https://depts.washington.edu/psworks/integrative/clinicians/act/mushroom_extracts.shtml

140. Chugh RM, Mittal P, Mp N, Arora T, Bhattacharya T, Chopra H, Cavalu S, Gautam RK. Fungal Mushrooms: A Natural Compound With Therapeutic Applications. Front Pharmacol. 2022 Jul 13;13:925387. doi: 10.3389/fphar.2022.925387. PMID: 35910346; PMCID: PMC9328747.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9328747/

141. Adaptogenic or Medicinal Mushrooms, Published April 20, 2009, M. Saljoughian, PharmD, PhD Alta Bates Summit Medical Center Department of Pharmacy Services Berkeley, California,
https://www.uspharmacist.com/article/adaptogenic-or-medicinal-mushrooms

142. Adaptogens, Cleveland Clinic, Last reviewed on 02/10/2022.
https://my.clevelandclinic.org/health/drugs/22361-adaptogens

143. What are adaptogens and should you be taking them? February 16, 2022 By uclahealth, 
https://www.uclahealth.org/news/article/what-are-adaptogens-and-should-you-be-taking-them

144. Medicinal Mushrooms and their history of therapeutic uses, Sophie Barrett, Medical Herbalist, Naturopath, Faculty of Homeopathy
https://www.facultyofhomeopathy.org/events/medicinal-mushrooms-their-history-of-therapeutic-uses

145. Bocharova OA. Adaptogeny kak sredstva profilakticheskoĭ onkologii [Adaptogens as agents for prophylactic oncology]. Vestn Ross Akad Med Nauk. 1999;(5):49-53. Russian. PMID: 10394302.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10394302/

146. Panossian A, Wikman G, Kaur P, Asea A. Adaptogens exert a stress-protective effect by modulation of expression of molecular chaperones. Phytomedicine. 2009 Jun;16(6-7):617-22. doi: 10.1016/j.phymed.2008.12.003. Epub 2009 Feb 1. PMID: 19188053.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19188053

147. Khanum F, Bawa AS, Singh B. Rhodiola rosea: A Versatile Adaptogen. Compr Rev Food Sci Food Saf. 2005 Jul;4(3):55-62. doi: 10.1111/j.1541-4337.2005.tb00073.x. PMID: 33430554.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33430554/

148. Blyumin-Karasik M, Colon J, Nguyen S, Rosen J. Laser and Skin-Care Synergy: A Post-Laser Application of Novel Adaptogenic Moisturizing Serum for Improving Healing and Cosmesis on the Face. J Cosmet Dermatol. 2024 Nov 6. doi: 10.1111/jocd.16668. Epub ahead of print. PMID: 39503217.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/39503217/

149. Liu XX, Chen CY, Li L, Guo MM, He YF, Meng H, Dong YM, Xiao PG, Yi F. Bibliometric Study of Adaptogens in Dermatology: Pharmacophylogeny, Phytochemistry, and Pharmacological Mechanisms. Drug Des Devel Ther. 2023 Feb 6;17:341-361. doi: 10.2147/DDDT.S395256. PMID: 36776447; PMCID: PMC9912821.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36776447/

150. KrishnaRaju AV, Somepalli V, Thanawala S, Shah R. Efficacy and Anti-Inflammatory Activity of Ashwagandha Sustained-Release Formulation on Depression and Anxiety Induced by Chronic Unpredictable Stress: in vivo and in vitro Studies. J Exp Pharmacol. 2023 Jul 25;15:291-305. doi: 10.2147/JEP.S407906. PMID: 37521489; PMCID: PMC10386834.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37521489/

151. Chandrasekhar K, Kapoor J, Anishetty S. A prospective, randomized double-blind, placebo-controlled study of safety and efficacy of a high-concentration full-spectrum extract of ashwagandha root in reducing stress and anxiety in adults. Indian J Psychol Med. 2012 Jul;34(3):255-62. doi: 10.4103/0253-7176.106022. PMID: 23439798; PMCID: PMC3573577.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23439798/

152. Okoh L, Ajayi AM, Ben-Azu B, Akinluyi ET, Emokpae O, Umukoro S. D-Ribose-L-cysteine exhibits adaptogenic-like activity through inhibition of oxido-inflammatory responses and increased neuronal caspase-3 activity in mice exposed to unpredictable chronic mild stress. Mol Biol Rep. 2020 Oct;47(10):7709-7722. doi: 10.1007/s11033-020-05845-1. Epub 2020 Sep 21. PMID: 32959196.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32959196/

153. Wróbel-Biedrawa D, Podolak I. Anti-Neuroinflammatory Effects of Adaptogens: A Mini-Review. Molecules. 2024 Feb 15;29(4):866. doi: 10.3390/molecules29040866. PMID: 38398618; PMCID: PMC10891670.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38398618/

154. Panossian A. Understanding adaptogenic activity: specificity of the pharmacological action of adaptogens and other phytochemicals. Ann N Y Acad Sci. 2017 Aug;1401(1):49-64. doi: 10.1111/nyas.13399. Epub 2017 Jun 22. PMID: 28640972.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28640972

155. Chakraborty, Nilanjana et al. “Mushroom Polysaccharides: a Potent Immune-Modulator.” Biointerface Research in Applied Chemistry (2020): n. pag.
https://biointerfaceresearch.com/wp-content/uploads/2020/08/20695837112.89158930.pdf

156. Bhushan, Apoorva; Kulshreshtha, Mayank. The Medicinal Mushroom Agaricus bisporus: Review of Phytopharmacology and Potential Role in the Treatment of Various Diseases. Journal of Nature and Science of Medicine 1(1):p 4-9, Jan–Jun 2018. | DOI: 10.4103/JNSM.JNSM_1_18
https://journals.lww.com/jnsm/fulltext/2018/01010/the_medicinal_mushroom_agaricus_bisporus__review.3.aspx

157. Elkhateeb, Waill & Daba, Ghoson & Elnahas, Marwa & Thomas, Paul. (2019). Anticoagulant Capacities of Some Medicinal Mushrooms. Journal of Pharmaceutical Sciences. 5. 12-16.
https://www.researchgate.net/publication/336231517_Anticoagulant_Capacities_of_Some_Medicinal_Mushrooms

158.  Rahul Mehta. 2020. Anti-thrombotic Attribute of Different Type of Mushrooms.Int.J.Curr.Microbiol.App.Sci. 9(8): 815-820. doi: https://doi.org/10.20546/ijcmas.2020.908.087
https://www.ijcmas.com/abstractview.php?ID=18640&vol=9-8-2020&SNo=87

159. Sabaratnam, Vikineswary & Ali, Shahjahan & Tieng, Kho & Tieng, – & Chiew-Pin, Teo & Panjavaranam, Kayathri & Tan, Yee Shin & Ling, Tau & Kek-Heng, Chua & Muniandy, Sekaran. (2013). FIBRINOLYTIC AND ANTICOAGULANT ENZYMES OF SELECTED MEDICINAL AND CULINARY MUSHROOMS.
https://www.researchgate.net/publication/264977421_FIBRINOLYTIC_AND_ANTICOAGULANT_ENZYMES_OF_SELECTED_MEDICINAL_AND_CULINARY_MUSHROOMS

160. Seon-Joo Yoon, Myeong-Ae Yu, Yu-Ryang Pyun, Jae-Kwan Hwang, Djong-Chi Chu, Lekh Raj Juneja, Paulo A.S. Mourão, The nontoxic mushroom Auricularia auricula contains a polysaccharide with anticoagulant activity mediated by antithrombin, Thrombosis Research, Volume 112, Issue 3, 2003, Pages 151-158, ISSN 0049-3848, https://doi.org/10.1016/j.thromres.2003.10.022.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0049384803005504

161. Nataraj, A.; Govindan, S.; Ramani, P.; Subbaiah, K.A.; Sathianarayanan, S.; Venkidasamy, B.; Thiruvengadam, M.; Rebezov, M.; Shariati, M.A.; Lorenzo, J.M.; et al. Antioxidant, Anti-Tumour, and Anticoagulant Activities of Polysaccharide from Calocybe indica (APK2). Antioxidants 2022, 11, 1694. https://doi.org/10.3390/antiox11091694
https://www.mdpi.com/2076-3921/11/9/1694

162. Safety of Medicinal Mushrooms in Patients With Cancer November 14, 2017,  Oncology Nursing Society
https://www.ons.org/publications-research/voice/news-views/11-2017/safety-medicinal-mushrooms-patients-cancer

163. MedlinePlus, Reishi Mushroom, 08/16/2022,
https://medlineplus.gov/druginfo/natural/905.html

164. Jakopovich I. New dietary supplements from medicinal mushrooms: Dr Myko San--a registration report. Int J Med Mushrooms. 2011;13(3):307-13. doi: 10.1615/intjmedmushr.v13.i3.110. PMID: 22135883.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22135883/

165. Roda, Elisa, et al. "From a medicinal mushroom blend a direct anticancer effect on triple-negative breast cancer: a preclinical study on lung metastases." Molecules 25.22 (2020): 5400.
Google Scholar

166. De Luca, Fabrizio, et al. "Fighting secondary triple-negative breast cancer in cerebellum: a powerful aid from a medicinal mushrooms blend." Biomedicine & Pharmacotherapy 159 (2023): 114262.
Google Scholar

167. Abdullah, E.; Abidin, N.Z.; Abdullah, N. Cytotoxic Proteins from King Tuber Oyster Medicinal Mushroom, Pleurotus Tuber-Regium (Agaricomycetes), Sclerotium against Human MDA-MB-231 Breast Cancer Cells. Int. J. Med. Mushrooms 2022, 24, 27–40
Google Scholar

168. Wong JH, Ng TB, Chan HHL, Liu Q, Man GCW, Zhang CZ, Guan S, Ng CCW, Fang EF, Wang H, Liu F, Ye X, Rolka K, Naude R, Zhao S, Sha O, Li C, Xia L. Mushroom extracts and compounds with suppressive action on breast cancer: evidence from studies using cultured cancer cells, tumor-bearing animals, and clinical trials. Appl Microbiol Biotechnol. 2020 Jun;104(11):4675-4703. doi: 10.1007/s00253-020-10476-4. Epub 2020 Apr 9. PMID: 32274562.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32274562/

169. Cai H, Li J, Gu B, Xiao Y, Chen R, Liu X, Xie X, Cao L. Extracts of Cordyceps sinensis inhibit breast cancer cell metastasis via down-regulation of metastasis-related cytokines expression. J Ethnopharmacol. 2018 Mar 25;214:106-112. doi: 10.1016/j.jep.2017.12.012. Epub 2017 Dec 15. PMID: 29253616.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29253616/

170.  Zhong C, Li Y, Li W, Lian S, Li Y, Wu C, Zhang K, Zhou G, Wang W, Xu H, Huang M, Katanaev V, Jia L, Lu Y. Ganoderma lucidum extract promotes tumor cell pyroptosis and inhibits metastasis in breast cancer. Food Chem Toxicol. 2023 Apr;174:113654. doi: 10.1016/j.fct.2023.113654. Epub 2023 Feb 8. PMID: 36758785.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36758785/

171. Martínez-Montemayor, Michelle M., et al. "Ganoderma lucidum (Reishi) inhibits cancer cell growth and expression of key molecules in inflammatory breast cancer." Nutrition and cancer 63.7 (2011): 1085-1094.
Google Scholar

172. Zhang Y, Sun D, Meng Q, Guo W, Chen Q, Zhang Y. [Corrigendum] Grifola frondosa polysaccharides induce breast cancer cell apoptosis via the mitochondrial-dependent apoptotic pathway. Int J Mol Med. 2022 Nov;50(5):136. doi: 10.3892/ijmm.2022.5192. Epub 2022 Sep 21. Erratum for: Int J Mol Med. 2017 Oct;40(4):1089-1095. doi: 10.3892/ijmm.2017.3081. PMID: 36129150; PMCID: PMC9559173.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9559173/

173. Hseu, You-Cheng, et al. "Antrodia salmonea suppresses invasion and metastasis in triple-negative breast cancer cells by reversing EMT through the NF-κB and Wnt/β-catenin signaling pathway." Food and Chemical Toxicology 124 (2019): 219-230.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30529123/

174. Karnofsky Performance Status Scale, Jan 19, 2023, WebMD, Buck Christensen; Buck Christensen 
https://emedicine.medscape.com/article/2172510-overview?form=fpf

175. Survey Finds Brain Health is a Top Priority for Americans a woman smiling at the camera By Paula Croxson, Ph.D. Dana Foundation
https://dana.org/article/survey-finds-brain-health-is-a-top-priority-for-americans/

176. Avan A, Hachinski V, the Brain Health Learn, Act Group. Brain health: Key to health, productivity, and well-being. Alzheimer's Dement. 2022; 18: 1396–1407. https://doi.org/10.1002/alz.12478
https://alz-journals.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/alz.12478

177. World Health Organisation’s Global Health Estimates reveal dementia as a top three cause of death in Europe, Alzheimer Europe, 09/12/2020
https://www.alzheimer-europe.org/news/world-health-organisations-global-health-estimates-reveal-dementia-top-three-cause-death?language_content_entity=en

178. ReFaey K, Tripathi S, Grewal SS, Bhargav AG, Quinones DJ, Chaichana KL, Antwi SO, Cooper LT, Meyer FB, Dronca RS, Diasio RB, Quinones-Hinojosa A. Cancer Mortality Rates Increasing vs Cardiovascular Disease Mortality Decreasing in the World: Future Implications. Mayo Clin Proc Innov Qual Outcomes. 2021 Jun 8;5(3):645-653. doi: 10.1016/j.mayocpiqo.2021.05.005. PMID: 34195556; PMCID: PMC8240359.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8240359/

179. Alzheimer's Disease Facts and Figures, Alzheimer's Association
https://www.alz.org/alzheimers-dementia/facts-figures

180.  Lewis JE, Poles J, Shaw DP, et al. The effects of twenty-one nutrients and phytonutrients on cognitive function: A narrative review. Journal of Clinical and Translational Research. 2021 Aug;7(4):575-620. PMID: 34541370; PMCID: PMC8445631.
https://europepmc.org/article/MED/34541370

181. Yiannopoulou KG, Papageorgiou SG. Current and Future Treatments in Alzheimer Disease: An Update. J Cent Nerv Syst Dis. 2020 Feb 29;12:1179573520907397. doi: 10.1177/1179573520907397. PMID: 32165850; PMCID: PMC7050025.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7050025/

182. 22 August, 2024,  RightCare dementia scenario, NHS England
https://www.england.nhs.uk/long-read/rightcare-dementia-scenario/

183. Neuroscience, Brain Health and Nutrients, Clinical Education
https://www.clinicaleducation.org/brain-health/neuroscience-brain-health-and-nutrients/

184. Stamets P, Zwickey H. Medicinal Mushrooms: Ancient Remedies Meet Modern Science. Integr Med (Encinitas). 2014 Feb;13(1):46-7. PMID: 26770081; PMCID: PMC4684114.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4684114/

185.  Zhang S, Zhang S, Tomata Y, et al. Mushroom Consumption and Incident Dementia in Elderly Japanese: The Ohsaki Cohort 2006 Study. Journal of the American Geriatrics Society. 2017 Jul;65(7):1462-1469. DOI: 10.1111/jgs.14812. PMID: 28295137.
https://europepmc.org/article/MED/28295137

186.  Yin Z, Chen J, Zhang J, et al. Dietary Patterns Associated with Cognitive Function among the Older People in Underdeveloped Regions: Finding from the NCDFaC Study. Nutrients. 2018 Apr;10(4):E464. DOI: 10.3390/nu10040464. PMID: 29642510; PMCID: PMC5946249.
https://europepmc.org/article/MED/29642510

187. Shang X, Hodge AM, Hill E, Zhu Z, He M. Associations of Dietary Pattern and Sleep Duration with Cognitive Decline in Community-Dwelling Older Adults: A Seven-Year Follow-Up Cohort Study. J Alzheimers Dis. 2021;82(4):1559-1571. doi: 10.3233/JAD-201329. PMID: 34180411.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34180411/

188. Sabaratnam V, Kah-Hui W, Naidu M, Rosie David P. Neuronal health - can culinary and medicinal mushrooms help? J Tradit Complement Med. 2013 Jan;3(1):62-8. doi: 10.4103/2225-4110.106549. PMID: 24716157; PMCID: PMC3924982.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3924982/

189. Stephen McMahon, Beth Murinson, CHAPTER 25 - Therapeutic Potential of Neurotrophic Factors, Editor(s): Stephen Waxman, From Neuroscience To Neurology, Academic Press, 2005, Pages 419-431, ISBN 9780127389035, https://doi.org/10.1016/B978-012738903-5/50026-6.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/B9780127389035500266

190. Ganesan, Anusiya & Udayakumar, Gowthama Prabu & Yamini, N & Sivarajasekar, N. & K, Rambabu & Govindan, Bharath & Banat, Fawzi. (2021). A review of the therapeutic and biological effects of edible and wild mushrooms. Bioengineered. 12. 10.1080/21655979.2021.2001183.
https://www.researchgate.net/publication/355953195_A_review_of_the_therapeutic_and_biological_effects_of_edible_and_wild_mushrooms

191.  Mushrooms magnify memory by boosting nerve growth, 10 February 2023, The University of Queensland
https://www.uq.edu.au/news/article/2023/02/mushrooms-magnify-memory-boosting-nerve-growth-0

192. Eik LF, Naidu M, David P, Wong KH, Tan YS, Sabaratnam V. Lignosus rhinocerus (Cooke) Ryvarden: A Medicinal Mushroom That Stimulates Neurite Outgrowth in PC-12 Cells. Evid Based Complement Alternat Med. 2012;2012:320308. doi: 10.1155/2012/320308. Epub 2011 Dec 6. PMID: 22203867; PMCID: PMC3235797.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3235797/

193. Khodosevich, K., Monyer, H. Signaling involved in neurite outgrowth of postnatally born subventricular zone neurons in vitro. BMC Neurosci 11, 18 (2010). https://doi.org/10.1186/1471-2202-11-18
https://bmcneurosci.biomedcentral.com/articles/10.1186/1471-2202-11-18

194. Miller KE and Suter DM (2018) An Integrated Cytoskeletal Model of Neurite Outgrowth. Front. Cell. Neurosci. 12:447. doi: 10.3389/fncel.2018.00447
https://www.frontiersin.org/journals/cellular-neuroscience/articles/10.3389/fncel.2018.00447/full

195. Szućko-Kociuba I, Trzeciak-Ryczek A, Kupnicka P, Chlubek D. Neurotrophic and Neuroprotective Effects of Hericium erinaceus. Int J Mol Sci. 2023 Nov 3;24(21):15960. doi: 10.3390/ijms242115960. PMID: 37958943; PMCID: PMC10650066.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10650066/

196. Aloe L, Rocco ML, Balzamino BO, Micera A. Nerve Growth Factor: A Focus on Neuroscience and Therapy. Curr Neuropharmacol. 2015;13(3):294-303. doi: 10.2174/1570159x13666150403231920. PMID: 26411962; PMCID: PMC4812798.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4812798/

197. Capossela, L.; Gatto, A.; Ferretti, S.; Di Sarno, L.; Graglia, B.; Massese, M.; Soligo, M.; Chiaretti, A. Multifaceted Roles of Nerve Growth Factor: A Comprehensive Review with a Special Insight into Pediatric Perspectives. Biology 2024, 13, 546. https://doi.org/10.3390/biology13070546
https://www.mdpi.com/2079-7737/13/7/546

198.  Zhang, Y., Chen, H., Li, R. et al. Amyloid β-based therapy for Alzheimer’s disease: challenges, successes and future. Sig Transduct Target Ther 8, 248 (2023). https://doi.org/10.1038/s41392-023-01484-7
https://www.nature.com/articles/s41392-023-01484-7

199. Murphy MP, LeVine H 3rd. Alzheimer's disease and the amyloid-beta peptide. J Alzheimers Dis. 2010;19(1):311-23. doi: 10.3233/JAD-2010-1221. PMID: 20061647; PMCID: PMC2813509.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2813509/

200. Ancient medicine could hold the key to dementia treatment, The University of Queensland
https://stories.uq.edu.au/research/2023/ancient-medicine-could-hold-key-to-dementia-treatment/index.html

201. Fear of dementia overtakes cancer for older Australians, as new study looks at lifestyle and diet options By medical reporter Sophie Scott and the Specialist Reporting Team's Brooke Wylie, Mon 25 Nov 2019, ABC News
https://www.abc.net.au/news/2019-11-26/dementia-lifestyle-exercise-diet-options-give-hint-at-prevention/11722796

202.  Dementia tsunami: Alzheimer's and other dementias to triple by 2050 3 September 2015, University of Sydney
https://www.sydney.edu.au/news-opinion/news/2015/09/03/the-dementia-tsunami--alzheimer-s-disease-and-other-dementias-ex.html

203. Riley RJ, Burgener S, Buckwalter KC. Anxiety and stigma in dementia: a threat to aging in place. Nurs Clin North Am. 2014 Jun;49(2):213-31. doi: 10.1016/j.cnur.2014.02.008. PMID: 24846469; PMCID: PMC4032087.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4032087/

204.      Fear of Alzheimer's disease in the French population: impact of age and proximity to the disease     Cantegreil-Kallen, Inge et al.     International Psychogeriatrics, Volume 24, Issue 1, 108 - 116
https://www.intpsychogeriatrics.org/article/S1041-6102(24)02120-3/fulltext

205.  (2014), 2014 Alzheimer's disease facts and figures. Alzheimer's & Dementia, 10: e47-e92. https://doi.org/10.1016/j.jalz.2014.02.001
https://alz-journals.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1016/j.jalz.2014.02.001

206. Watson R, Sanson-Fisher R, Bryant J, Mansfield E. Dementia is the second most feared condition among Australian health service consumers: results of a cross-sectional survey. BMC Public Health. 2023 May 12;23(1):876. doi: 10.1186/s12889-023-15772-y. PMID: 37173717; PMCID: PMC10176813.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10176813/

207. Fear of diseases among people over 50 years of age: A survey, Martin Bystad, Ole Grønli, Camilla Lilleeggen & Per M. Aslaksen  Last updated: 16.11.19  Published: 11.12.16, Psykologisk.no
https://psykologisk.no/sp/2016/12/e19/

208. Dementia ‘more feared than cancer’ by older patients  04 August, 2014    By The Press Association, Nursing Times
https://www.nursingtimes.net/older-peoples-nursing/dementia-more-feared-than-cancer-by-older-patients-04-08-2014/

209.  Over half of people fear dementia diagnosis, 62 per cent think it means 'life is over' Friday 13 May 2016, Alzheimer's Society
https://www.alzheimers.org.uk/news/2024-11-22/over-half-people-fear-dementia-diagnosis-62-cent-think-it-means-life-over

210.  The later stage of dementia, Alzheimer's Society,
https://www.alzheimers.org.uk/about-dementia/symptoms-and-diagnosis/how-dementia-progresses/later-stages-dementia

211. Phillips, J.M.; Ooi, S.L.; Pak, S.C. Health-Promoting Properties of Medicinal Mushrooms and Their Bioactive Compounds for the COVID-19 Era—An Appraisal: Do the Pro-Health Claims Measure Up? Molecules 2022, 27, 2302. https://doi.org/10.3390/molecules27072302
https://www.mdpi.com/1420-3049/27/7/2302

212. Mahmood F, Hetland G, Nentwich I, et al. <i>Agaricus blazei</i>-Based Mushroom Extract Supplementation to Birch Allergic Blood Donors: A Randomized Clinical Trial. Nutrients. 2019 Oct;11(10):E2339. DOI: 10.3390/nu11102339. PMID: 31581605; PMCID: PMC6836217.
https://europepmc.org/article/MED/31581605

213. Therkelsen SP, Hetland G, Lyberg T, Lygren I, Johnson E. Effect of a Medicinal Agaricus blazei Murill-Based Mushroom Extract, AndoSan™, on Symptoms, Fatigue and Quality of Life in Patients with Ulcerative Colitis in a Randomized Single-Blinded Placebo Controlled Study. Plos one. 2016 ;11(3):e0150191. DOI: 10.1371/journal.pone.0150191. PMID: 26933886; PMCID: PMC4774976.
https://europepmc.org/article/MED/26933886

214. Therkelsen SP, Hetland G, Lyberg T, Lygren I, Johnson E. Effect of the Medicinal Agaricus blazei Murill-Based Mushroom Extract, AndoSanTM, on Symptoms, Fatigue and Quality of Life in Patients with Crohn's Disease in a Randomized Single-Blinded Placebo Controlled Study. PLoS One. 2016 Jul 14;11(7):e0159288. doi: 10.1371/journal.pone.0159288. PMID: 27415795; PMCID: PMC4944955.
https://europepmc.org/article/MED/27415795

215. Cytokine Levels After Consumption of a Medicinal Agaricus blazei Murill-Based Mushroom Extract, AndoSan™, in Patients with Crohn's Disease and Ulcerative Colitis in a Randomized Single-Blinded Placebo-Controlled Study S. P. Therkelsen,  G. Hetland,  T. Lyberg,  I. Lygren,  E. Johnson
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/sji.12476

216. Tangen JM, Tierens A, Caers J, Binsfeld M, Olstad OK, Trøseid AM, Wang J, Tjønnfjord GE, Hetland G. Immunomodulatory effects of the Agaricus blazei Murrill-based mushroom extract AndoSan in patients with multiple myeloma undergoing high dose chemotherapy and autologous stem cell transplantation: a randomized, double blinded clinical study. Biomed Res Int. 2015;2015:718539. doi: 10.1155/2015/718539. Epub 2015 Jan 18. PMID: 25664323; PMCID: PMC4312620.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25664323/

217. Hetland, Geir. (2015). Andosan?-An Anti-Allergic and Anti-Inflammatory Ingredient Prepared from Agaricus blazei Mushroom. Journal of Clinical and Cellular Immunology. 06. 10.4172/2155-9899.1000320.
https://www.researchgate.net/publication/277886112_Andosan-An_Anti-Allergic_and_Anti-Inflammatory_Ingredient_Prepared_from_Agaricus_blazei_Mushroom

218. Song HN. Functional Cordyceps Coffee Containing Cordycepin and β-Glucan. Prev Nutr Food Sci. 2020 Jun 30;25(2):184-193. doi: 10.3746/pnf.2020.25.2.184. PMID: 32676470; PMCID: PMC7333010.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7333010/

219. Should you switch to mushroom coffee?, August 7, 2023, UCLA
https://www.uclahealth.org/news/article/should-you-switch-mushroom-coffee

220. Mushroom coffee: Worth a taste? June 4, 2024 By Lindsay Warner, Content Licensing Editor, Harvard Health Publishing
https://www.health.harvard.edu/nutrition/mushroom-coffee-worth-a-taste

221. August 14, 2024 Mushroom Coffee: An Evidence-Based Review Written By Megan Giec Perry PA-C
https://www.rupahealth.com/post/mushroom-coffee-an-evidence-based-review

222. Public Notification: Lishou Slimming Coffee contains hidden drug ingredients, FDA,
https://www.fda.gov/drugs/medication-health-fraud/public-notification-lishou-slimming-coffee-contains-hidden-drug-ingredients

223. Medsafe is issuing a warning that Valentus SlimROAST Optimum Dark Roast Coffee should not be consumed – statement under section 98 of the Medicines Act 1981  11 October 2019
https://www.medsafe.govt.nz/safety/Alerts/ValentusSlimRoast.asp

224. Sachchida Nand Rai, Divya Mishra, Payal Singh, Emanuel Vamanu, M.P. Singh, Therapeutic applications of mushrooms and their biomolecules along with a glimpse of in silico approach in neurodegenerative diseases, Biomedicine & Pharmacotherapy, Volume 137, 2021, 111377, ISSN 0753-3322, https://doi.org/10.1016/j.biopha.2021.111377.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0753332221001621

225. Phan CW, David P, Naidu M, Wong KH, Sabaratnam V. Therapeutic potential of culinary-medicinal mushrooms for the management of neurodegenerative diseases: diversity, metabolite, and mechanism. Crit Rev Biotechnol. 2015;35(3):355-68. doi: 10.3109/07388551.2014.887649. PMID: 24654802.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24654802/

226. Kim-McManus O, Boylan S, Nespeca M. Serendipity Can Rule the Day: Remarkable Efficacy of a Mushroom Extract Powder in Childhood Treatment-Resistant Epilepsy. Pediatr Neurol. 2025 Apr;165:56-59. doi: 10.1016/j.pediatrneurol.2025.01.017. Epub 2025 Jan 24. PMID: 39951934.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/39951934/

227. Ganesan K, Xu B. Anti-Obesity Effects of Medicinal and Edible Mushrooms. Molecules. 2018 Nov 5;23(11):2880. doi: 10.3390/molecules23112880. PMID: 30400600; PMCID: PMC6278646.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6278646/

228. Precious U. Ezurike, Evelyn Odunola, Tolulope A. Oke, Adewale G. Bakre, Oluwayimika Olumide, OgoOluwa Odetoye, Adenike M. Alege, Oyindamola O. Abiodun, Ganoderma lucidum ethanol extract promotes weight loss and improves depressive-like behaviors in male and female Swiss mice, Physiology & Behavior, Volume 265, 2023, 114155, ISSN 0031-9384, https://doi.org/10.1016/j.physbeh.2023.114155.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0031938423000835

229. Eshita Sharma, Rakesh Bairwa, Priyanka Lal, Sudeepta Pattanayak, Kota Chakrapani, Rajendra Poorvasandhya, Awadhesh Kumar, Muhammad Ahsan Altaf, Rahul Kumar Tiwari, Milan Kumar Lal, Ravinder Kumar, Edible mushrooms trending in food: Nutrigenomics, bibliometric, from bench to valuable applications, Heliyon, Volume 10, Issue 17, 2024, e36963, ISSN 2405-8440, https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2024.e36963.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2405844024129945

230. Choi WS, Kim YS, Park BS, Kim JE, Lee SE. Hypolipidaemic Effect of Hericium erinaceum Grown in Artemisia capillaris on Obese Rats. Mycobiology. 2013 Jun;41(2):94-9. doi: 10.5941/MYCO.2013.41.2.94. Epub 2013 Jun 30. PMID: 23874132; PMCID: PMC3714447.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3714447/

231. Grozier CD, Alves VA, Killen LG, Simpson JD, O'Neal EK, Waldman HS. Four Weeks of Hericium erinaceus Supplementation Does Not Impact Markers of Metabolic Flexibility or Cognition. Int J Exerc Sci. 2022 Oct 1;15(2):1366-1380. doi: 10.70252/XZKO8571. PMID: 36582308; PMCID: PMC9762243.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9762243/

232. Teja KS, Suruchi, Rai U, Kumar M, Mohanty O, Roy J, Meshram S. Mushrooms: A Potential Option in the Management of Deficiency and Diseases in Humans. J Pure Appl Microbiol. 2023;17(2):749-760. doi: 10.22207/JPAM.17.2.55
https://microbiologyjournal.org/mushrooms-a-potential-option-in-the-management-of-deficiency-and-diseases-in-humans/

233. Volume 1, Issue 2 (November 2022), Health Science Monitor 2022, 1(2): 107-108   Does Ganoderma lucidum reduce obesity? Ameneh Marzban , Abdolrazagh Marzban , Payam Emami * Department of Emergency Medical Sciences, School of Paramedical Sciences, Kurdistan University of Medical Sciences, Sanandaj, Iran
https://hsm.umsu.ac.ir/browse.php?a_id=46&sid=1&slc_lang=en

234. Karuppusamy Arunachalam, Sreeja Puthanpura Sasidharan, Xuefei Yang, A concise review of mushrooms antiviral and immunomodulatory properties that may combat against COVID-19, Food Chemistry Advances, Volume 1, 2022, 100023, ISSN 2772-753X, https://doi.org/10.1016/j.focha.2022.100023.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2772753X22000120

235. Ruth W. Mwangi, John M. Macharia, Isabel N. Wagara, Raposa L. Bence, The antioxidant potential of different edible and medicinal mushrooms, Biomedicine & Pharmacotherapy, Volume 147, 2022, 112621, ISSN 0753-3322, https://doi.org/10.1016/j.biopha.2022.112621.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0753332222000099

236. Elsayed EA, El Enshasy H, Wadaan MA, Aziz R. Mushrooms: a potential natural source of anti-inflammatory compounds for medical applications. Mediators Inflamm. 2014;2014:805841. doi: 10.1155/2014/805841. Epub 2014 Nov 23. PMID: 25505823; PMCID: PMC4258329.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4258329/

237. Manna P, Jain SK. Obesity, Oxidative Stress, Adipose Tissue Dysfunction, and the Associated Health Risks: Causes and Therapeutic Strategies. Metab Syndr Relat Disord. 2015 Dec;13(10):423-44. doi: 10.1089/met.2015.0095. PMID: 26569333; PMCID: PMC4808277.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4808277/

238. Theresa V. Rohm, Daniel T. Meier, Jerrold M. Olefsky, Marc Y. Donath, Inflammation in obesity, diabetes, and related disorders, Immunity, Volume 55, Issue 1, 2022, Pages 31-55, ISSN 1074-7613, https://doi.org/10.1016/j.immuni.2021.12.013.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1074761321005495

239. Bilal, Ahmad & Wani, Bilal & Bodha, R & Wani, Ab. Hamid. (2010). Nutritional and medicinal importance of mushrooms. Journal of Medicinal Plants Research. 4. 10.5897/JMPR09.565.
https://www.researchgate.net/publication/266012160_Nutritional_and_medicinal_importance_of_mushrooms

240. Holmes, D. Medicinal mushroom reduces obesity by modulating microbiota. Nat Rev Endocrinol 11, 504 (2015). https://doi.org/10.1038/nrendo.2015.114
https://www.nature.com/articles/nrendo.2015.114#citeas

241. Stamatia-Angeliki Kleftaki, Stamatia Simati, Charalampia Amerikanou, Aristea Gioxari, Chara Tzavara, Georgios I. Zervakis, Nick Kalogeropoulos, Alexander Kokkinos, Andriana C. Kaliora, Pleurotus eryngii improves postprandial glycaemia, hunger and fullness perception, and enhances ghrelin suppression in people with metabolically unhealthy obesity, Pharmacological Research, Volume 175, 2022, 105979, ISSN 1043-6618, https://doi.org/10.1016/j.phrs.2021.105979.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1043661821005636

242.  Németh, Z.; Paulinné Bukovics, M.; Sümegi, L.D.; Sturm, G.; Takács, I.; Simon-Szabó, L. The Importance of Edible Medicinal Mushrooms and Their Potential Use as Therapeutic Agents Against Insulin Resistance. Int. J. Mol. Sci. 2025, 26, 827. https://doi.org/10.3390/ijms26020827
https://www.mdpi.com/1422-0067/26/2/827

243. Nagano M, Shimizu K, Kondo R, Hayashi C, Sato D, Kitagawa K, Ohnuki K. Reduction of depression and anxiety by 4 weeks Hericium erinaceus intake. Biomed Res. 2010 Aug;31(4):231-7. doi: 10.2220/biomedres.31.231. PMID: 20834180.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20834180/

244. Son EH, Jung DH, Shin H, Lee S, Kim Y, Lim HS. Effects of the Intestinal Status and Clinical Factors of Korean Middle-Aged People Through the Consumption of Functional Foods Containing Auricularia auricula-judae Powder: Prospective, Randomized, Open-Label, and Control Comparative Trial. Clin Nutr Res. 2025 Jan 22;14(1):7-16. doi: 10.7762/cnr.2025.14.1.7. PMID: 39968271; PMCID: PMC11832288.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/39968271/

245. Nutrients. 2021 Mar 21;13(3):1008. doi: 10.3390/nu13031008. Influence of Short-Term Consumption of Hericium erinaceus on Serum Biochemical Markers and the Changes of the Gut Microbiota: A Pilot Study Xiao-Qian Xie, Yan Geng, Qijie Guan, Yilin Ren, Lin Guo, Qiqi Lv, Zhen-Ming Lu, Jin-Song Shi, Zheng-Hong Xu.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33800983/

246. Gut microbiome makeup can determine ability to lose weight, UCLA Health, November 24, 2021
https://www.uclahealth.org/news/article/gut-microbiome-makeup-can-determine-ability-to-lose-weight

247. Jian, C., Silvestre, M.P., Middleton, D. et al. Gut microbiota predicts body fat change following a low-energy diet: a PREVIEW intervention study. Genome Med 14, 54 (2022). https://doi.org/10.1186/s13073-022-01053-7
https://genomemedicine.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13073-022-01053-7

248. Małgorzata Moszak, Marta Pelczyńska, Agnieszka Wesołek, Dominika Stenclik, Paweł Bogdański, Does gut microbiota affect the success of weight loss? Evidence and speculation, Nutrition, Volume 116, 2023, 112111, ISSN 0899-9007, https://doi.org/10.1016/j.nut.2023.112111.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0899900723001405

249. Li, H., Zhang, L., Li, J. et al. Resistant starch intake facilitates weight loss in humans by reshaping the gut microbiota. Nat Metab 6, 578–597 (2024). https://doi.org/10.1038/s42255-024-00988-y
https://www.nature.com/articles/s42255-024-00988-y

250. Hearing Loss & Tinnitus Statistics, Hearing Health Foundation
https://hearinghealthfoundation.org/hearing-loss-tinnitus-statistics

251. Int J Med Mushrooms, 19 (4), 279-317 2017 Medicinal Mushrooms in Human Clinical Studies. Part I. Anticancer, Oncoimmunological, and Immunomodulatory Activities: A Review Solomon P Wasser
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28605319

252. Biomed J, 37 (6), 345-56 Nov-Dec 2014 Medicinal Mushroom Science: Current Perspectives, Advances, Evidences, and Challenges Solomon P Wasser
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25179726

253. Karthiyayini Balakrishnan, Sanjushree Nagarajan, Gowdhami Balakrishnan, Muthuselvam Manickam, Dhanasekaran Dharumadurai, Chapter 15 - Symbiotic microbial interactions in medicinal mushroom: an insight of phenotypic and genotypic characterization methods, Editor(s): Dhanasekaran Dharumadurai, In Developments in Applied Microbiology and Biotechnology, Microbial Symbionts, Academic Press, 2023, Pages 277-294, ISBN 9780323993340
https://www.sciencedirect.com/topics/immunology-and-microbiology/medicinal-mushroom

254. Fungi as Future Medicine: The Therapeutic Potential of Mushrooms, Dr. Sanchari Sinha Dutta, Ph.D., News-Medical.Net ,
https://www.news-medical.net/health/Fungi-as-Future-Medicine-The-Therapeutic-Potential-of-Mushrooms.aspx

255. Chemical and Pharmacological Investigations of Fomitopsis betulina (formerly: Piptoporus betulinus) and Calvatia gigantea, Inauguraldissertation zur Erlangung des akademischen Grades doctor rerum naturalium (Dr. rer. nat.) an der Mathematisch-Naturwissenschaftlichen Fakultät der Ernst-Moritz-Arndt-Universität Greifswald, Greifswald, Februar 2019
https://epub.ub.uni-greifswald.de/frontdoor/deliver/index/docId/3477/file/Dissertation-Alresly.pdf

256. Wasser, Solomon. (2017). Medicinal Properties and Clinical Effects of Medicinal Mushrooms: Technology and Applications. 10.1002/9781119149446.ch22.
https://www.researchgate.net/publication/319118336_Medicinal_Properties_and_Clinical_Effects_of_Medicinal_Mushrooms_Technology_and_Applications

257. Jia L-F, Chen P, Qu G-D, et al. A comprehensive review of the sedative-hypnotic mechanisms of edible fungi. Food & Medicine Homology, 2025, https://doi.org/10.26599/FMH.2025.9420049
https://www.sciopen.com/article/10.26599/FMH.2025.9420049

258. Wei Chen, Jun-Wen Yu, Yu-Yi Deng, Lut Yi Wong, Chen Wang, Yu-Ling Liang, Yuk-Tung Leung, Jia-Yi Tian, Ying Wu, Kelvin Sze-Yin Leung, Jinhui Hu, Wen-Hua Chen, Xiaobing Dou, Xiu-Qiong Fu, Ying-Jie Chen, Zhi-Ling Yu, Identification of sedative-hypnotic compounds shared by five medicinal Polyporales mushrooms using UPLC-Q-TOF-MS/MS-based untargeted metabolomics, Phytomedicine, Volume 128, 2024, 155355, ISSN 0944-7113, https://doi.org/10.1016/j.phymed.2024.155355.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0944711324000205

259. Tselepis, George & Palamiotis, Ioannis & Georgiou, Sofia. (2023). Homeostasis of Circadian Rhythm and Therapeutic Approaches to Manage its Related-Disorders: The Case of Medicinal Mushrooms Rich in Melatonin. Med Discoveries. 2. 10.52768/2993-1142/1075.
https://www.researchgate.net/publication/375439212_Homeostasis_of_Circadian_Rhythm_and_Therapeutic_Approaches_to_Manage_its_Related-Disorders_The_Case_of_Medicinal_Mushrooms_Rich_in_Melatonin

260. Lu J, Su M, Zhou X, Li D, Niu X, Wang Y. Research Progress of Bioactive Components in Sanghuangporus spp. Molecules. 2024 Mar 7;29(6):1195. doi: 10.3390/molecules29061195. PMID: 38542832; PMCID: PMC10976032.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38542832/

261. Yao L, Lv J, Duan C, An X, Zhang C, Li D, Li C, Liu S. Armillaria mellea fermentation liquor ameliorates p-chlorophenylalanine-induced insomnia associated with the modulation of serotonergic system and gut microbiota in rats. J Food Biochem. 2022 Feb;46(2):e14075. doi: 10.1111/jfbc.14075. Epub 2022 Jan 5. PMID: 34984694.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34984694/

262. Sharma H, Sharma N, An SSA. Unique Bioactives from Zombie Fungus (Cordyceps) as Promising Multitargeted Neuroprotective Agents. Nutrients. 2023 Dec 27;16(1):102. doi: 10.3390/nu16010102. PMID: 38201932; PMCID: PMC10780653.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38201932/

263. Tan YF, Mo JS, Wang YK, Zhang W, Jiang YP, Xu KP, Tan GS, Liu S, Li J, Wang WX. The ethnopharmacology, phytochemistry and pharmacology of the genus Hericium. J Ethnopharmacol. 2024 Jan 30;319(Pt 3):117353. doi: 10.1016/j.jep.2023.117353. Epub 2023 Oct 29. PMID: 37907145.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37907145/

264. Published April 20, 2009 COMPLEMENTARY and ALTERNATIVE MEDICINE Adaptogenic or Medicinal Mushrooms  M. Saljoughian, PharmD, PhD
https://www.uspharmacist.com/article/adaptogenic-or-medicinal-mushrooms

265. Yao, C., Wang, Z., Jiang, H. et al. Ganoderma lucidum promotes sleep through a gut microbiota-dependent and serotonin-involved pathway in mice. Sci Rep 11, 13660 (2021). https://doi.org/10.1038/s41598-021-92913-6
https://www.nature.com/articles/s41598-021-92913-6

266. Batra P, Sharma AK, Khajuria R. Probing Lingzhi or Reishi medicinal mushroom Ganoderma lucidum (higher Basidiomycetes): a bitter mushroom with amazing health benefits. Int J Med Mushrooms. 2013;15(2):127-43. doi: 10.1615/intjmedmushr.v15.i2.20. PMID: 23557365.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23557365/

267. Lee KH, Morris-Natschke SL, Yang X, Huang R, Zhou T, Wu SF, Shi Q, Itokawa H. Recent progress of research on medicinal mushrooms, foods, and other herbal products used in traditional Chinese medicine. J Tradit Complement Med. 2012 Apr;2(2):84-95. PMID: 24716120; PMCID: PMC3942920.
https://core.ac.uk/download/pdf/82062841.pdf

268. Reishi Cultivation The mushroom of immortality, Michael den Herder, European Forest Institute, [email protected] April 2022
https://efi.int/sites/default/files/files/knowledge/projects/EFI_Reishi_Cultivation_EN.pdf

269. Sanodiya BS, Thakur GS, Baghel RK, Prasad GB, Bisen PS. Ganoderma lucidum: a potent pharmacological macrofungus. Curr Pharm Biotechnol. 2009 Dec;10(8):717-42. doi: 10.2174/138920109789978757. PMID: 19939212.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19939212/

270. Yao C, Wang Z, Jiang H, Yan R, Huang Q, Wang Y, Xie H, Zou Y, Yu Y, Lv L. Ganoderma lucidum promotes sleep through a gut microbiota-dependent and serotonin-involved pathway in mice. Sci Rep. 2021 Jul 1;11(1):13660. doi: 10.1038/s41598-021-92913-6. PMID: 34211003; PMCID: PMC8249598.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34211003/

271. Xiang-Yu Cui, Su-Ying Cui, Juan Zhang, Zi-Jun Wang, Bin Yu, Zhao-Fu Sheng, Xue-Qiong Zhang, Yong-He Zhang, Extract of Ganoderma lucidum prolongs sleep time in rats, Journal of Ethnopharmacology, Volume 139, Issue 3, 2012, Pages 796-800, ISSN 0378-8741, https://doi.org/10.1016/j.jep.2011.12.020.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0378874111008981

272. Angelini, Paola & Girometta, Carolina & Venanzoni, Roberto & Bertuzzi, Gianluigi. (2022). Anti-Aging Properties of Medicinal Mushrooms in Systemic Aesthetic Medicine. 10.1007/978-981-16-6257-7_7.
https://www.researchgate.net/publication/359317471_Anti-Aging_Properties_of_Medicinal_Mushrooms_in_Systemic_Aesthetic_Medicine

273. Kumar, Nanjangud & Quispe, Cristina & Herrera, Jesús & Herrera Belén, Lisandra & Loren Reyes, Pía & Salazar, Luis & Silva, Victor & Orhan, Ilkay & Senol Deniz, Fatma & Nemli, Elifsu & Capanoglu, Esra & Olatunde, Ahmed & Silva, Nathalia & Živković, Jelena & Shorog, Eman & Calina, Daniela & Sharifi-Rad, Javad. (2023). Potential of Mushrooms Bioactive for the Treatment of Skin Diseases and Disorders. Journal of Food Biochemistry. 2023. 1-26. 10.1155/2023/5915769.
https://www.researchgate.net/publication/376450794_Potential_of_Mushrooms_Bioactive_for_the_Treatment_of_Skin_Diseases_and_Disorders

274. Fordjour E, Manful CF, Javed R, Galagedara LW, Cuss CW, Cheema M, Thomas R. Chaga mushroom: a super-fungus with countless facets and untapped potential. Front Pharmacol. 2023 Dec 5;14:1273786. doi: 10.3389/fphar.2023.1273786. PMID: 38116085; PMCID: PMC10728660.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10728660/

275. Burlec, A.F.; Hăncianu, M.; Ivănescu, B.; Macovei, I.; Corciovă, A. Exploring the Therapeutic Potential of Natural Compounds in Psoriasis and Their Inclusion in Nanotechnological Systems. Antioxidants 2024, 13, 912. https://doi.org/10.3390/antiox13080912
https://www.mdpi.com/2076-3921/13/8/912

276. personal care, skin diseases Psoriasis – Plant-based Approach to Strengthen the Skin’s Immune System S. Hettwer, E. Besic Gyenge, B. Suter, B. Obermayer
https://www.rahn-group.com/en/rahn/download-document/845ab00f-9b60-4457-8f65-4162f5f81add/pd_literature_liftonin-qi_techpaper_sofw_2206_enp001621675.pdf

277. What are the benefits of lion’s mane mushrooms? Medically reviewed by Kim Rose-Francis RDN, CDCES, LD, Nutrition — Written by Jayne Leonard — Updated on December 10, 2024
https://www.medicalnewstoday.com/articles/323400

278. Németh, Z.; Paulinné Bukovics, M.; Sümegi, L.D.; Sturm, G.; Takács, I.; Simon-Szabó, L. The Importance of Edible Medicinal Mushrooms and Their Potential Use as Therapeutic Agents Against Insulin Resistance. Int. J. Mol. Sci. 2025, 26, 827. https://doi.org/10.3390/ijms26020827
https://www.mdpi.com/1422-0067/26/2/827

279. Kiho T, Yamane A, Hui J, Usui S, Ukai S. Polysaccharides in fungi. XXXVI. Hypoglycemic activity of a polysaccharide (CS-F30) from the cultural mycelium of Cordyceps sinensis and its effect on glucose metabolism in mouse liver. Biol Pharm Bull. 1996 Feb;19(2):294-6. doi: 10.1248/bpb.19.294. PMID: 8850325.
https://www.jstage.jst.go.jp/article/bpb1993/19/2/19_2_294/_article

280. Hypolipidemic effect of exo- and endo-biopolymers produced from submerged mycelial culture of Ganoderma lucidum in rats  By: Yang, Byung-Keun Journal of Microbiology and Biotechnology (2002), 12(6), 872-877 CODEN: JOMBES; ISSN: 1017-7825
https://chemport-n.cas.org//chemport-n/?APP=ftslink&action=reflink&origin=npg&version=1.0&coi=1%3ACAS%3A528%3ADC%2BD3sXhvVyrs7s%3D&md5=81df50e26d135d0e7d203517b6259c6e

281. L. Liang, Z. Zhang, W. Sun and Y. Wang, "Effect of the Inonotus Obliquus Polysaccharides on Blood Lipid Metabolism and Oxidative Stress of Rats Fed High-Fat Diet In Vivo," 2009 2nd International Conference on Biomedical Engineering and Informatics, Tianjin, China, 2009, pp. 1-4, doi: 10.1109/BMEI.2009.5305591.
https://ieeexplore.ieee.org/document/5305591

282. Kim, SY., Chung, SI., Nam, SH. et al. Cholesterol lowering action and antioxidant status improving efficacy of noodles made from unmarketable oak mushroom (Lentinus edodes) in high cholesterol fed rats. J. Korean Soc. Appl. Biol. Chem. 52, 207–212 (2009). https://doi.org/10.3839/jksabc.2009.038
https://applbiolchem.springeropen.com/articles/10.3839/jksabc.2009.038#citeas

283. Hiwatashi K, Kosaka Y, Suzuki N, Hata K, Mukaiyama T, Sakamoto K, Shirakawa H, Komai M. Yamabushitake mushroom (Hericium erinaceus) improved lipid metabolism in mice fed a high-fat diet. Biosci Biotechnol Biochem. 2010;74(7):1447-51. doi: 10.1271/bbb.100130. Epub 2010 Jul 7. PMID: 20622452.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20622452/

284. Handayani, Dian & Chen, J & Meyer, B & Huang, Xu-Feng. (2011). Dietary Shiitake Mushroom (Lentinus edodes) Prevents Fat Deposition and Lowers Triglyceride in Rats Fed a High-Fat Diet. Journal of obesity. 2011. 258051. 10.1155/2011/258051.
https://www.researchgate.net/publication/51746881_Dietary_Shiitake_Mushroom_Lentinus_edodes_Prevents_Fat_Deposition_and_Lowers_Triglyceride_in_Rats_Fed_a_High-Fat_Diet

285. Choi WS, Kim YS, Park BS, Kim JE, Lee SE. Hypolipidaemic Effect of Hericium erinaceum Grown in Artemisia capillaris on Obese Rats. Mycobiology. 2013 Jun;41(2):94-9. doi: 10.5941/MYCO.2013.41.2.94. Epub 2013 Jun 30. PMID: 23874132; PMCID: PMC3714447.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3714447/

286. Henriques, Gilberto & Helm, Cristiane & Busato, Ana & Simeone, Maria. (2016). Lipid profile and glycemic response of rats fed on a semi-purified diet supplemented with Agaricus brasiliensis mushroom. Acta Scientiarum. Health Sciences. 38. 71. 10.4025/actascihealthsci.v38i1.29185.
https://www.redalyc.org/journal/3072/307245984010/html/

287. Anwar H, Suchodolski JS, Ullah MI, Hussain G, Shabbir MZ, Mustafa I, Sohail MU. Shiitake Culinary-Medicinal Mushroom, Lentinus edodes (Agaricomycetes), Supplementation Alters Gut Microbiome and Corrects Dyslipidemia in Rats. Int J Med Mushrooms. 2019;21(1):79-88. doi: 10.1615/IntJMedMushrooms.2018029348.
https://qspace.qu.edu.qa/handle/10576/11369?show=full

288. Olaide Olawunmi Ajibola, Cirilo Nolasco-Hipolito, Octavio Carvajal-Zarrabal, Shanti F Salleh, Gbadebo C Adeyinka, Stephen A Adefegha, Mirja K Ahmmed, Kazi Sumaiya, Raymond Thomas, Turkey tail mushroom (Trametes versicolor): an edible macrofungi with immense medicinal properties, Current Opinion in Food Science, Volume 58, 2024, 101191, ISSN 2214-7993, https://doi.org/10.1016/j.cofs.2024.101191.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2214799324000699

289. African Journal of Biotechnology Vol. 5 (13), pp. 1263-1266, 3 July 2006 Available online at http://www.academicjournals.org/AJB ISSN 1684–5315 © 2006 Academic Journals. Responses of plasma lipids to edible mushroom diets in albino rats Oyetayo, F.L Department of Biochemistry, University of Ado-Ekiti, Nigeria. E-mail: [email protected].
https://www.ajol.info/index.php/ajb/article/view/43095

290. alzdiscovery.org. Lion's mane, 8/9/2026
https://www.alzdiscovery.org/uploads/cognitive_vitality_media/Lions-Mane-Cognitive-Vitality-For-Researchers.pdf

291. Samarasinghe, M W A Kanchana Priyadarshani & Waisundara, Viduranga. (2020). Therapeutic Properties and Anti-Lipidemic Activity of Cordyceps sinensis. 10.5772/intechopen.92616.
https://www.intechopen.com/chapters/72232

292. Phillips, J.M.; Ooi, S.L.; Pak, S.C. Health-Promoting Properties of Medicinal Mushrooms and Their Bioactive Compounds for the COVID-19 Era—An Appraisal: Do the Pro-Health Claims Measure Up? Molecules 2022, 27, 2302. https://doi.org/10.3390/ molecules27072302
https://researchoutput.csu.edu.au/ws/portalfiles/portal/347095015/213340870_Published_article.pdf

293. Bhambri A, Srivastava M, Mahale VG, Mahale S and Karn SK (2022) Mushrooms as Potential Sources of Active Metabolites and Medicines. Front. Microbiol. 13:837266. doi: 10.3389/fmicb.2022.837266
https://www.frontiersin.org/journals/microbiology/articles/10.3389/fmicb.2022.837266/full

294. Consuming Mushrooms When Adopting a Healthy Mediterranean-Style Dietary Pattern Does Not Influence Short-Term Changes of Most Cardiometabolic Disease Risk Factors in Healthy Middle-Aged and Older Adults     Uffelman, Cassi N et al.     The Journal of Nutrition, Volume 154, Issue 2, 574 - 582
https://jn.nutrition.org/article/S0022-3166(23)72815-0/fulltext

295. Fritz, H.; Kennedy, D.A.; Ishii, M.; Fergusson, D.; Fernandes, R.; Cooley, K.; Seely, D. Polysaccharide K and Coriolus versicolor Extracts for Lung Cancer. Integr. Cancer Ther. 2015, 14, 201–211.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25784670/

296. Shahid A, Chen M, Yeung S, Parsa C, Orlando R, Huang Y. The medicinal mushroom Ganoderma lucidum prevents lung tumorigenesis induced by tobacco smoke carcinogens. Front Pharmacol. 2023 Sep 6;14:1244150. doi: 10.3389/fphar.2023.1244150. PMID: 37745066; PMCID: PMC10516555.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10516555/

297. Sangtitanu, T.; Sangtanoo, P.; Srimongkol, P.; Saisavoey, T.; Reamtong, O.; Karnchanatat, A. Peptides obtained from edible mushrooms: Hericium erinaceus offers the ability to scavenge free radicals and induce apoptosis in lung cancer cells in humans. Food Funct. 2020, 11, 4927–4939.
https://pubs.rsc.org/en/content/articlelanding/2020/fo/d0fo00227e/unauth

298. Mihi Yang, Hee-Kyung Jang, Huiwon Kang. How do shiitake and reishi mushrooms work on lung cancer?: A high throughput screening of 3D cell culture. [abstract]. In: Proceedings of the American Association for Cancer Research Annual Meeting 2023; Part 1 (Regular and Invited Abstracts); 2023 Apr 14-19; Orlando, FL. Philadelphia (PA): AACR; Cancer Res 2023;83(7_Suppl):Abstract nr 4553.
https://aacrjournals.org/cancerres/article/83/7_Supplement/4553/724521/Abstract-4553-How-do-shiitake-and-reishi-mushrooms

299. Park, S.E.; Yoo, H.S.; Jin, C.-Y.; Hong, S.H.; Lee, Y.-W.; Kim, B.W.; Lee, S.H.; Kim, W.-J.; Cho, C.K.; Choi, Y.H. Induction of apoptosis and inhibition of telomerase activity in human lung carcinoma cells by the water extract of Cordyceps militaris. Food Chem. Toxicol. 2009, 47, 1667–1675.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0278691509001744

300. Hsu, W.-H.; Qiu, W.-L.; Tsao, S.-M.; Tseng, A.-J.; Lu, M.-K.; Hua, W.-J.; Cheng, H.-C.; Hsu, H.-Y.; Lin, T.-Y. Effects of WSG, a polysaccharide from Ganoderma lucidum, on suppressing cell growth and mobility of lung cancer. Int. J. Biol. Macromol. 2020, 165, 1604–1613.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33011264/

301. Spandidos Publications style Loganathan J, Jiang J, Smith A, Jedinak A, Thyagarajan-Sahu A, Sandusky GE, Nakshatri H and Sliva D: The mushroom Ganoderma lucidum suppresses breast-to-lung cancer metastasis through the inhibition of pro-invasive genes. Int J Oncol 44: 2009-2015, 2014.
https://www.spandidos-publications.com/10.3892/ijo.2014.2375

302. Lai, Wei & Zainal, Zamri & Daud, Fauzi. (2014). Preliminary study on the potential of polysaccharide from indigenous Tiger's Milk mushroom (Lignosus rhinocerus) as anti-lung cancer agent. 1614. 517-519. 10.1063/1.4895252.
https://www.researchgate.net/publication/299862394_Preliminary_study_on_the_potential_of_polysaccharide_from_indigenous_Tiger%27s_Milk_mushroom_Lignosus_rhinocerus_as_anti-lung_cancer_agent
https://www.spandidos-publications.com/10.3892/ijo.2014.2375

303. Secme M, Kaygusuz O, Eroglu C, Dodurga Y, Colak OF, Atmaca P. Potential Anticancer Activity of the Parasol Mushroom, Macrolepiota procera (Agaricomycetes), against the A549 Human Lung Cancer Cell Line. Int J Med Mushrooms. 2018;20(11):1075-1086. doi: 10.1615/IntJMedMushrooms.2018028589. PMID: 30806231.
https://www.dl.begellhouse.com/journals/708ae68d64b17c52,6e2de2a705b6ffd3,11ce65196897bbc7.html

304. Huo, Xiaowei & Liu, Chenqi & Bai, Xuelian & Li, Wenjia & Li, Jing & Hu, Xuefeng & Cao, Li. (2017). Aqueous extract of Cordyceps sinensis potentiates the antitumor effect of DDP and attenuates therapy-associated toxicity in non-small cell lung cancer via IκBα/NFκB and AKT/MMP2/MMP9 pathways. RSC Adv.. 7. 37743-37754. 10.1039/C7RA04716A.
https://www.researchgate.net/publication/318820879_Aqueous_extract_of_Cordyceps_sinensis_potentiates_the_antitumor_effect_of_DDP_and_attenuates_therapy-associated_toxicity_in_non-small_cell_lung_cancer_via_IkBaNFkB_and_AKTMMP2MMP9_pathways

305. Bizarro A, Ferreira IC, Soković M, van Griensven LJ, Sousa D, Vasconcelos MH, Lima RT. Cordyceps militaris (L.) Link Fruiting Body Reduces the Growth of a Non-Small Cell Lung Cancer Cell Line by Increasing Cellular Levels of p53 and p21. Molecules. 2015 Jul 31;20(8):13927-40. doi: 10.3390/molecules200813927. PMID: 26263965; PMCID: PMC6332316.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26263965/

306. Khunoana ET, Nkadimeng SM. Current Advances in the Use of Mushrooms as Therapeutics for Lung Cancer: A Review. Molecules. 2025 Mar 14;30(6):1322. doi: 10.3390/molecules30061322. PMID: 40142097; PMCID: PMC11944945.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/40142097/

307. WHO, Cervical cancer 5 March 2024,
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/cervical-cancer

308. Jie Wu, Qianyun Jin, Yunmeng Zhang, Yuting Ji, Jingjing Li, Xiaomin Liu, Hongyuan Duan, Zhuowei Feng, Ya Liu, Yacong Zhang, Zhangyan Lyu, Lei Yang, Yubei Huang, Global burden of cervical cancer: current estimates, temporal trend and future projections based on the GLOBOCAN 2022, Journal of the National Cancer Center, 2025, , ISSN 2667-0054, https://doi.org/10.1016/j.jncc.2024.11.006.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2667005425000134

309. Cervical Cancer Leads Cancer Deaths  for Women in 37 Countries,  July 29, 2024 Sandy McDowell | Managing Editor Research Written by: Sandy McDowell Editorial Director, Digital Research Content, American Cancer Society
https://www.cancer.org/research/acs-research-news/cervical-cancer-leads-cancer-deaths-37-countries.html

310. Okunade KS. Human papillomavirus and cervical cancer. J Obstet Gynaecol. 2020 Jul;40(5):602-608. doi: 10.1080/01443615.2019.1634030. Epub 2019 Sep 10. Erratum in: J Obstet Gynaecol. 2020 May;40(4):590. doi: 10.1080/01443615.2020.1713592. PMID: 31500479; PMCID: PMC7062568.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7062568/

311. Medicinal Mushrooms (PDQ®)–Health Professional Version, National Cancer Institute
https://www.cancer.gov/about-cancer/treatment/cam/hp/mushrooms-pdq

312. What Is Stomach Cancer? January 22, 2021  American Cancer Society
https://www.cancer.org/cancer/types/stomach-cancer/about/what-is-stomach-cancer.html

313. Menon G, El-Nakeep S, Babiker HM. Gastric Cancer. [Updated 2024 Oct 28]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459142/

314. Zaręba KP, Zińczuk J, Dawidziuk T, Pryczynicz A, Guzińska-Ustymowicz K, Kędra B. Stomach cancer in young people - a diagnostic and therapeutic problem. Prz Gastroenterol. 2019;14(4):283-285. doi: 10.5114/pg.2019.90254. Epub 2019 Dec 20. PMID: 31988675; PMCID: PMC6983757.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6983757/

315. Zhang H, Yang W, Tan X, He W, Zhao L, Liu H, Li G. Long-term relative survival of patients with gastric cancer from a large-scale cohort: a period-analysis. BMC Cancer. 2024 Nov 18;24(1):1420. doi: 10.1186/s12885-024-13141-5. PMID: 39558281; PMCID: PMC11571998.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11571998/

316. Rawla P, Sunkara T, Barsouk A. Epidemiology of colorectal cancer: incidence, mortality, survival, and risk factors. Prz Gastroenterol. 2019;14(2):89-103. doi: 10.5114/pg.2018.81072. Epub 2019 Jan 6. PMID: 31616522; PMCID: PMC6791134.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6791134/

317. Leon Klimeck, Thomas Heisser, Michael Hoffmeister, Hermann Brenner, Colorectal cancer: A health and economic problem, Best Practice & Research Clinical Gastroenterology, Volume 66, 2023, 101839, ISSN 1521-6918, https://doi.org/10.1016/j.bpg.2023.101839.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1521691823000197

318. Siegel RL, Wagle NS, Cercek A, Smith RA, Jemal A. Colorectal cancer statistics, 2023. CA Cancer J Clin. 2023 May-Jun;73(3):233-254. doi: 10.3322/caac.21772. Epub 2023 Mar 1. PMID: 36856579.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36856579/

319. Ilyas MIM. Epidemiology of Stage IV Colorectal Cancer: Trends in the Incidence, Prevalence, Age Distribution, and Impact on Life Span. Clin Colon Rectal Surg. 2023 Mar 15;37(2):57-61. doi: 10.1055/s-0043-1761447. PMID: 38322602; PMCID: PMC10843881.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10843881/

320. Mahdy H, Vadakekut ES, Crotzer D. Endometrial Cancer. [Updated 2024 Apr 20]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK525981/

321. Liu L, Habeshian TS, Zhang J, Peeri NC, Du M, De Vivo I, Setiawan VW. Differential trends in rising endometrial cancer incidence by age, race, and ethnicity. JNCI Cancer Spectr. 2023 Jan 3;7(1):pkad001. doi: 10.1093/jncics/pkad001. PMID: 36625534; PMCID: PMC9904185.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9904185/

322. Spandidos Publications style Hahne JC, Meyer SR, Dietl J and Honig A: The effect of Cordyceps extract and a mixture of Ganoderma lucidum/Agaricus Blazi Murill extract on human endometrial cancer cell lines in vitro. Int J Oncol 45: 373-382, 2014.
https://www.spandidos-publications.com/10.3892/ijo.2014.2414

323. Tsai YT, Kuo PH, Kuo HP, Hsu CY, Lee YJ, Kuo CL, Liu JY, Lee SL, Kao MC. Ganoderma tsugae suppresses the proliferation of endometrial carcinoma cells via Akt signaling pathway. Environ Toxicol. 2021 Mar;36(3):320-327. doi: 10.1002/tox.23037. Epub 2020 Oct 12. PMID: 33044769.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33044769/

324. Shi M. The Efficacy of Ganoderma lucidum Extracts on Treating Endometrial Cancer: A Network Pharmacology Approach. Reprod Sci. 2024 Jul;31(7):1881-1894. doi: 10.1007/s43032-024-01500-3. Epub 2024 Mar 6. PMID: 38448739; PMCID: PMC11217070.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38448739/

325. What Are Polyps and Adenomas? University of Rochester Medical Center
https://www.urmc.rochester.edu/conditions-and-treatments/polyps-and-adenomas

326. Adrian C. Bateman, Pathology of colorectal polyps and cancer, Surgery (Oxford), Volume 41, Issue 1, 2023, Pages 15-21, ISSN 0263-9319, https://doi.org/10.1016/j.mpsur.2022.10.011.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0263931922002101

327. Conteduca V, Sansonno D, Russi S, Dammacco F. Precancerous colorectal lesions (Review). Int J Oncol. 2013 Oct;43(4):973-84. doi: 10.3892/ijo.2013.2041. Epub 2013 Jul 29. PMID: 23900573.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23900573/

328. Munding J, Tannapfel A. Epidemiology of Colorectal Adenomas and Histopathological Assessment of Endoscopic Specimens in the Colorectum. Viszeralmedizin. 2014 Feb;30(1):10-6. doi: 10.1159/000357744. PMID: 26288577; PMCID: PMC4513795.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4513795/

329. https://www.nature.com/articles/s41572-020-00240-3
Llovet, J.M., Kelley, R.K., Villanueva, A. et al. Hepatocellular carcinoma. Nat Rev Dis Primers 7, 6 (2021). https://doi.org/10.1038/s41572-020-00240-3

330. Asafo-Agyei KO, Samant H. Hepatocellular Carcinoma. [Updated 2023 Jun 12]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK559177/

331. Huitzil-Melendez FD, Capanu M, O'Reilly EM, Duffy A, Gansukh B, Saltz LL, Abou-Alfa GK. Advanced hepatocellular carcinoma: which staging systems best predict prognosis? J Clin Oncol. 2010 Jun 10;28(17):2889-95. doi: 10.1200/JCO.2009.25.9895. Epub 2010 May 10. PMID: 20458042; PMCID: PMC3651603.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3651603/

332. Alves, Rogério & Alves, Daniele & Guz, Betty & Matos, Carla & Viana, Monica & Harriz, Michelle & Terrabuio, Deborah & Kondo, Mario & Gampel, Otávio & Polletti, Paula. (2011). Advanced hepatocellular carcinoma. Review of targeted molecular drugs. Annals of hepatology. 10. 21-7. 10.1016/S1665-2681(19)31582-0.
https://www.elsevier.es/en-revista-annals-hepatology-16-articulo-advanced-hepatocellular-carcinoma-review-targeted-S1665268119315820

333. Kim DW, Talati C, Kim R. Hepatocellular carcinoma (HCC): beyond sorafenib—chemotherapy. J Gastrointest Oncol 2017;8(2):256-265. doi: 10.21037/jgo.2016.09.07
https://jgo.amegroups.org/article/view/9549/html

334. Deng GL, Zeng S, Shen H. Chemotherapy and target therapy for hepatocellular carcinoma: New advances and challenges. World J Hepatol. 2015 Apr 18;7(5):787-98. doi: 10.4254/wjh.v7.i5.787. PMID: 25914779; PMCID: PMC4404384.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4404384/

335. W. Yeo, F.K.F. Mo, J. Koh, A.T.C. Chan, T. Leung, P. Hui, L. Chan, A. Tang, J.J. Lee, T.S.K. Mok, P.B.S. Lai, P.J. Johnson, B. Zee, Quality of life is predictive of survival in patients with unresectable hepatocellular carcinoma, Annals of Oncology, Volume 17, Issue 7, 2006, Pages 1083-1089, ISSN 0923-7534, https://doi.org/10.1093/annonc/mdl065.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0923753419453751

336. Kennedy, A.S., Sangro, B. Nonsurgical Treatment for Localized Hepatocellular Carcinoma. Curr Oncol Rep 16, 373 (2014). https://doi.org/10.1007/s11912-013-0373-x
https://link.springer.com/article/10.1007/s11912-013-0373-x

337. Thomas W. T. Leung, Yehuda Z. Patt, Wan-yee Lau, Stephen K. W. Ho, Simon C. H. Yu, Anthony T. C. Chan, Tony S. K. Mok, Winnie Yeo, Choong-tsek Liew, Nancy W. Y. Leung, Amanda M. Y. Tang, Philip J. Johnson; Complete Pathological Remission Is Possible with Systemic Combination Chemotherapy for Inoperable Hepatocellular Carcinoma. Clin Cancer Res 1 July 1999; 5 (7): 1676–1681.
https://aacrjournals.org/clincancerres/article/5/7/1676/287579/Complete-Pathological-Remission-Is-Possible-with

338. Agirrezabal, I., Pollock, R.F., Carion, P.L. et al. Association of adverse events and quality of life in patients with unresectable hepatocellular carcinoma. Qual Life Res 33, 3377–3386 (2024). https://doi.org/10.1007/s11136-024-03779-w
https://link.springer.com/article/10.1007/s11136-024-03779-w

339. Gandhi S, Khubchandani S, Iyer R. Quality of life and hepatocellular carcinoma. J Gastrointest Oncol 2014;5(4):296-317. doi: 10.3978/j.issn.2078-6891.2014.046
https://jgo.amegroups.org/article/view/2783/html

340. Pathomjaruwat T, Matchim Y, Armer JM. Symptoms and symptom clusters in patients with hepatocellular carcinoma and commonly used instruments: An integrated review. Int J Nurs Sci. 2023 Sep 21;11(1):66-75. doi: 10.1016/j.ijnss.2023.09.009. PMID: 38352278; PMCID: PMC10859590.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10859590/

341. Christian-Miller N, Frenette C. Hepatocellular cancer pain: impact and management challenges. J Hepatocell Carcinoma. 2018 Jul 19;5:75-80. doi: 10.2147/JHC.S145450. PMID: 30050880; PMCID: PMC6055904.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6055904/

342. Sun VC, Sarna L. Symptom management in hepatocellular carcinoma. Clin J Oncol Nurs. 2008 Oct;12(5):759-66. doi: 10.1188/08.CJON.759-766. PMID: 18842532; PMCID: PMC2881685.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2881685/

343. Ranasinghe IR, Tian C, Hsu R. Crohn Disease. [Updated 2024 Feb 24]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK436021/

344. Lin, D., Jin, Y., Shao, X. et al. Global, regional, and national burden of inflammatory bowel disease, 1990–2021: Insights from the global burden of disease 2021. Int J Colorectal Dis 39, 139 (2024).https://doi.org/10.1007/s00384-024-04711-x
https://link.springer.com/article/10.1007/s00384-024-04711-x

345. Five Types of Crohn's Disease | North Shore Gastroenterology
https://www.northshoregastro.org/2020/10/16/five-types-of-crohns-disease/

346. Molodecky NA, Kaplan GG. Environmental risk factors for inflammatory bowel disease. Gastroenterol Hepatol (N Y). 2010 May;6(5):339-46. PMID: 20567592; PMCID: PMC2886488.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2886488/

347. Berkowitz L, Schultz BM, Salazar GA, Pardo-Roa C, Sebastián VP, Álvarez-Lobos MM and Bueno SM (2018) Impact of Cigarette Smoking on the Gastrointestinal Tract Inflammation: Opposing Effects in Crohn’s Disease and Ulcerative Colitis. Front. Immunol. 9:74. doi: 10.3389/fimmu.2018.00074
https://www.frontiersin.org/journals/immunology/articles/10.3389/fimmu.2018.00074/full

348. What is Crohn's disease? A Mayo Clinic expert explains  Learn more about Crohn's disease from gastroenterologist William Faubion, M.D.,  Oct. 29, 2024
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/crohns-disease/symptoms-causes/syc-20353304

349. Last Reviewed July 2024, Diagnosis of Crohn’s Disease, the National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases
https://www.niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/crohns-disease/diagnosis

350. Bischoff SC, Escher J, Hébuterne X, Kłęk S, Krznaric Z, Schneider S, Shamir R, Stardelova K, Wierdsma N, Wiskin AE, Forbes A. ESPEN practical guideline: Clinical Nutrition in inflammatory bowel disease. Clin Nutr. 2020 Mar;39(3):632-653. doi: 10.1016/j.clnu.2019.11.002. Epub 2020 Jan 13. PMID: 32029281.
https://www.espen.org/files/ESPEN-Guidelines/ESPEN_practical_guideline_Clinical_Nutrition_in_inflammatory_bowel_disease.pdf

351.  October 3, 2014     19 Μαίου Παγκόσμια Ημέρα ΙΦΝΕ  Σύλλογος Ατόμων με Νόσο του Crohn και Ελκώδη Κολίτιδα Ελλάδας (HELLESCC)
https://crohnhellas.gr/19-maiou-pagkosmia-imera-ifne-2012/

352.  Kumar B, Shah MAA, Kumari R, et al. Depression, Anxiety, and Stress Among Final-year Medical Students. Cureus. 2019 Mar;11(3):e4257. DOI: 10.7759/cureus.4257. PMID: 31139516; PMCID: PMC6519980.
https://europepmc.org/article/MED/31139516

353. Shamsuddin K, Fadzil F, Ismail WS, Shah SA, Omar K, Muhammad NA, Jaffar A, Ismail A, Mahadevan R. Correlates of depression, anxiety and stress among Malaysian university students. Asian J Psychiatr. 2013 Aug;6(4):318-23. doi: 10.1016/j.ajp.2013.01.014. Epub 2013 Mar 1. PMID: 23810140.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23810140/

354. Regehr C, Glancy D, Pitts A. Interventions to reduce stress in university students: a review and meta-analysis. J Affect Disord. 2013 May 15;148(1):1-11. doi: 10.1016/j.jad.2012.11.026. Epub 2012 Dec 13. PMID: 23246209.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23246209/

355.  Lattie EG, Adkins EC, Winquist N, et al. Digital Mental Health Interventions for Depression, Anxiety, and Enhancement of Psychological Well-Being Among College Students: Systematic Review. Journal of Medical Internet Research. 2019 Jul;21(7):e12869. DOI: 10.2196/12869. PMID: 31333198; PMCID: PMC6681642.
https://europepmc.org/article/MED/31333198

356.  Liu CH, Stevens C, Wong SHM, Yasui M, Chen JA. The prevalence and predictors of mental health diagnoses and suicide among U.S. college students: Implications for addressing disparities in service use. Depression and Anxiety. 2019 Jan;36(1):8-17. DOI: 10.1002/da.22830. PMID: 30188598; PMCID: PMC6628691.
https://europepmc.org/article/MED/30188598

357.  Ebert DD, Franke M, Kählke F, et al. Increasing intentions to use mental health services among university students. Results of a pilot randomized controlled trial within the World Health Organization's World Mental Health International College Student Initiative. International Journal of Methods in Psychiatric Research. 2019 Jun;28(2):e1754. DOI: 10.1002/mpr.1754. PMID: 30456814; PMCID: PMC6877244.
https://europepmc.org/article/MED/30456814

358.  González-Valero G, Zurita-Ortega F, Ubago-Jiménez JL, Puertas-Molero P. Use of Meditation and Cognitive Behavioral Therapies for the Treatment of Stress, Depression and Anxiety in Students. A Systematic Review and Meta-Analysis. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2019 Nov;16(22):E4394. DOI: 10.3390/ijerph16224394. PMID: 31717682; PMCID: PMC6888319.
https://europepmc.org/article/MED/31717682

359. Davies EB, Morriss R, Glazebrook C. Computer-delivered and web-based interventions to improve depression, anxiety, and psychological well-being of university students: a systematic review and meta-analysis. J Med Internet Res. 2014 May 16;16(5):e130. doi: 10.2196/jmir.3142. PMID: 24836465; PMCID: PMC4051748.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24836465/

360. Matar Boumosleh J, Jaalouk D. Depression, anxiety, and smartphone addiction in university students- A cross sectional study. PLoS One. 2017 Aug 4;12(8):e0182239. doi: 10.1371/journal.pone.0182239. PMID: 28777828; PMCID: PMC5544206.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28777828/

361.  Latas M, Pantić M, Obradović D. [Analysis of test anxiety in medical students]. Medicinski Pregled. 2010 Nov-Dec;63(11-12):863-866. DOI: 10.2298/mpns1012863l. PMID: 21553469.
http://europepmc.org/article/MED/21553469

362.  Dikmen M. Test anxiety in online exams: scale development and validity. Current Psychology (New Brunswick, N.J.). 2022 Dec:1-13. DOI: 10.1007/s12144-022-04072-0. PMID: 36474484; PMCID: PMC9715417.
https://europepmc.org/article/MED/36474484
 
363.  Lewis JE, Poles J, Shaw DP, et al. The effects of twenty-one nutrients and phytonutrients on cognitive function: A narrative review. Journal of Clinical and Translational Research. 2021 Aug;7(4):575-620. PMID: 34541370; PMCID: PMC8445631.
https://europepmc.org/article/MED/34541370

364. Iqbal AM, Jamal SF. Essential Hypertension. [Updated 2023 Jul 20]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK539859/

365. Essential hypertension, 08 Jan 2025, BMJ Best Practice
https://bestpractice.bmj.com/topics/en-gb/26

366. Chen S. Essential hypertension: perspectives and future directions. J Hypertens. 2012 Jan;30(1):42-5. doi: 10.1097/HJH.0b013e32834ee23c. PMID: 22157586; PMCID: PMC4152852.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4152852/

367. Carthy ER. Autonomic dysfunction in essential hypertension: A systematic review. Ann Med Surg (Lond). 2013 Dec 11;3(1):2-7. doi: 10.1016/j.amsu.2013.11.002. PMID: 25568776; PMCID: PMC4268473.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2049080113000034

368. Verdecchia P, Schillaci G, Borgioni C, Ciucci A, Zampi I, Battistelli M, Gattobigio R, Sacchi N, Porcellati C. Cigarette smoking, ambulatory blood pressure and cardiac hypertrophy in essential hypertension. J Hypertens. 1995 Oct;13(10):1209-15. doi: 10.1097/00004872-199510000-00016. PMID: 8586813.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8586813/

369. Primary Hypertension (Formerly Known as Essential Hypertension), Last reviewed on 10/26/2021.
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22024-primary-hypertension-formerly-known-as-essential-hypertension

370. Nouruzi S, Vasheghani Farahani A, Rezaeizadeh H, Ghafouri P, Ghorashi SM, Omidi N. Platelet Aggregation Inhibition: An Evidence-Based Systematic Review on the Role of Herbs for Primary Prevention Based on Randomized Controlled Trials. Iran J Med Sci. 2022 Nov;47(6):505-516. doi: 10.30476/IJMS.2021.91328.2247. PMID: 36380973; PMCID: PMC9652499.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9652499/

371. Wascher TC, Saely CH; den Ausschuss Leitlinien. Thrombozytenaggregationshemmer (Update 2019) [Inhibition of platelet aggregation (Update 2019)]. Wien Klin Wochenschr. 2019 May;131(Suppl 1):139-140. German. doi: 10.1007/s00508-018-1437-6. PMID: 30980156.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30980156/

372. Roy, S., Paul, K. Nourishing the clot: a comprehensive review of dietary habits and their implications for platelet function. Bull Fac Phys Ther 29, 7 (2024). https://doi.org/10.1186/s43161-023-00173-4
https://bfpt.springeropen.com/articles/10.1186/s43161-023-00173-4

373. Duttaroy, A.K. Functional Foods in Preventing Human Blood Platelet Hyperactivity-Mediated Diseases—An Updated Review. Nutrients 2024, 16, 3717. https://doi.org/10.3390/nu16213717
https://www.mdpi.com/2072-6643/16/21/3717

374.  Yoshimoto, H.; Miyazawa, N.; Eguchi, F. Wild and Cultivated Mushrooms Exhibit Anti-Inflammatory Effects Including Inhibition of Platelet Aggregation and Interleukin-8 Expression. Appl. Microbiol. 2025, 5, 36. https://doi.org/10.3390/applmicrobiol5020036
https://www.mdpi.com/2673-8007/5/2/36

375. Purcell LK; Canadian Paediatric Society, Paediatric Sports and Exercise Medicine Section. Sport nutrition for young athletes. Paediatr Child Health. 2013 Apr;18(4):200-5. doi: 10.1093/pch/18.4.200. PMID: 24421690; PMCID: PMC3805623.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3805623/

376. Maughan RJ, Depiesse F, Geyer H; International Association of Athletics Federations. The use of dietary supplements by athletes. J Sports Sci. 2007;25 Suppl 1:S103-13. doi: 10.1080/02640410701607395. Erratum in: J Sports Sci. 2009 Apr;27(6):667. PMID: 18049988.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18049988/

377. Yuping Zhu, Gang Song, Molecular origin and biological effects of exercise mimetics, Journal of Exercise Science & Fitness, Volume 22, Issue 1, 2024, Pages 73-85, ISSN 1728-869X, https://doi.org/10.1016/j.jesf.2023.12.002.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1728869X23000643

378.  Giacomello, E.; Nicoletti, C.; Canato, M.; Toniolo, L. Exercise Mimetics in Aging: Suggestions from a Systematic Review. Nutrients 2025, 17, 969. https://doi.org/10.3390/nu17060969
https://www.mdpi.com/2072-6643/17/6/969

379. Gubert C, Hannan AJ. Exercise mimetics: harnessing the therapeutic effects of physical activity. Nat Rev Drug Discov. 2021 Nov;20(11):862-879. doi: 10.1038/s41573-021-00217-1. Epub 2021 Jun 8. PMID: 34103713.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34103713/

380. Vedant Samant, Arati Prabhu, Exercise, exerkines and exercise mimetic drugs: Molecular mechanisms and therapeutics, Life Sciences, Volume 359, 2024, 123225, ISSN 0024-3205, https://doi.org/10.1016/j.lfs.2024.123225.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0024320524008154

381. Li, S. and Laher, I. (2017), Exercise Mimetics: Running Without a Road Map. Clin. Pharmacol. Ther., 101: 188-190. https://doi.org/10.1002/cpt.533
https://ascpt.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/cpt.533

382. Cento, A.S., Leigheb, M., Caretti, G. et al. Exercise and Exercise Mimetics for the Treatment of Musculoskeletal Disorders. Curr Osteoporos Rep 20, 249–259 (2022). https://doi.org/10.1007/s11914-022-00739-6
https://link.springer.com/article/10.1007/s11914-022-00739-6

383. Fan W, Evans RM. Exercise Mimetics: Impact on Health and Performance. Cell Metab. 2017 Feb 7;25(2):242-247. doi: 10.1016/j.cmet.2016.10.022. Epub 2016 Nov 23. PMID: 27889389; PMCID: PMC5555683.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5555683/

384. Zhao, R. Exercise mimetics: a novel strategy to combat neuroinflammation and Alzheimer’s disease. J Neuroinflammation 21, 40 (2024). https://doi.org/10.1186/s12974-024-03031-9
https://jneuroinflammation.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12974-024-03031-9

385. Silver MD. Use of ergogenic aids by athletes. J Am Acad Orthop Surg. 2001 Jan-Feb;9(1):61-70. doi: 10.5435/00124635-200101000-00007. PMID: 11174164.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11174164/

386. Varillas-Delgado, D. Nutritional Status and Ergogenic Aids in Performance During Exercise and Sports. Nutrients 2025, 17, 1224. https://doi.org/10.3390/nu17071224 
https://www.mdpi.com/2072-6643/17/7/1224

387. Thein LA, Thein JM, Landry GL. Ergogenic aids. Phys Ther. 1995 May;75(5):426-39. doi: 10.1093/ptj/75.5.426. PMID: 7732086.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7732086/

388. Institute of Medicine (US) Committee on Military Nutrition Research; Marriott BM, editor. Food Components to Enhance Performance: An Evaluation of Potential Performance-Enhancing Food Components for Operational Rations. Washington (DC): National Academies Press (US); 1994. 12, Food Components That May Optimize Physical Performance: An Overview.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK209034/

389. Ketterly J. Sports Medicine: Ergogenic Aids. FP Essent. 2022 Jul;518:23-28. PMID: 35830325.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35830325/

390. Maughan RJ. Nutritional ergogenic aids and exercise performance. Nutr Res Rev. 1999 Dec;12(2):255-80. doi: 10.1079/095442299108728956. PMID: 19087454.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19087454/

391. Wickham KA, Spriet LL. Food for thought: Physiological considerations for nutritional ergogenic efficacy. Scand J Med Sci Sports. 2024; 34:e14307. doi:10.1111/sms.14307 
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/sms.14307

392. Ahrendt DM. Ergogenic aids: counseling the athlete. Am Fam Physician. 2001 Mar 1;63(5):913-22. PMID: 11261867.
https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2001/0301/p913.html

393. Chelladurai, Packianathan. (2008). Athletics IS Education: A Response to Kane, Leo, and Holleran’s (2008) Case Study of University of Minnesota Student-Athletes. Journal of Intercollegiate Sport. 1. 130-138. 10.1123/jis.1.1.130.
https://www.researchgate.net/publication/306054098_Athletics_IS_Education_A_Response_to_Kane_Leo_and_Holleran's_2008_Case_Study_of_University_of_Minnesota_Student-Athletes

394. Forbes SC, Best R and Dominguez R (2024) Editorial: Dietary supplements and ergogenic aids in relation to health and performance. Front. Sports Act. Living 6:1450604. doi: 10.3389/fspor.2024.1450604
https://www.frontiersin.org/journals/sports-and-active-living/articles/10.3389/fspor.2024.1450604/full

395. Dunn J, Grider MH. Physiology, Adenosine Triphosphate. [Updated 2023 Feb 13]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK553175/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK553175/

396. Ralf Jäger, Martin Purpura, John A. Rathmacher, John C. Fuller, Lisa M. Pitchford, Fabricio E. Rossi, Chad M. Kerksick, Health and ergogenic potential of oral adenosine-5′-triphosphate (ATP) supplementation, Journal of Functional Foods, Volume 78, 2021, 104357, ISSN 1756-4646, https://doi.org/10.1016/j.jff.2021.104357.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1756464621000062

397. Morgan A. O'Brien, Derek G. Power, A. James P. Clover, Brian Bird, Declan M. Soden, Patrick F. Forde, Local tumour ablative therapies: Opportunities for maximising immune engagement and activation, Biochimica et Biophysica Acta (BBA) - Reviews on Cancer, Volume 1846, Issue 2, 2014, Pages 510-523, ISSN 0304-419X, https://doi.org/10.1016/j.bbcan.2014.09.005.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0304419X14000870

398. Greiner, J.V.; Glonek, T. Adenosine Triphosphate (ATP) and Protein Aggregation in Age-Related Vision-Threatening Ocular Diseases. Metabolites 2023, 13, 1100. https://doi.org/10.3390/metabo13101100
https://www.mdpi.com/2218-1989/13/10/1100

399. Jensen J, Rustad PI, Kolnes AJ, Lai YC. The role of skeletal muscle glycogen breakdown for regulation of insulin sensitivity by exercise. Front Physiol. 2011 Dec 30;2:112. doi: 10.3389/fphys.2011.00112. PMID: 22232606; PMCID: PMC3248697.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3248697/

400. Knuiman, P., Hopman, M.T.E. & Mensink, M. Glycogen availability and skeletal muscle adaptations with endurance and resistance exercise. Nutr Metab (Lond) 12, 59 (2015). https://doi.org/10.1186/s12986-015-0055-9
https://nutritionandmetabolism.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12986-015-0055-9

401. Iliana López-Soldado, Joan J. Guinovart, Jordi Duran, Increased liver glycogen levels enhance exercise capacity in mice, Journal of Biological Chemistry, Volume 297, Issue 2, 2021, 100976, ISSN 0021-9258, https://doi.org/10.1016/j.jbc.2021.100976.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S002192582100778X

402. Ørtenblad N, Westerblad H, Nielsen J. Muscle glycogen stores and fatigue. J Physiol. 2013 Sep 15;591(18):4405-13. doi: 10.1113/jphysiol.2013.251629. Epub 2013 May 7. PMID: 23652590; PMCID: PMC3784189.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3784189/

403. Yun-tao Ma, CHAPTER 5 - Overtraining Syndrome and the Use of Muscle in Exercise, Editor(s): Yun-tao Ma, Acupuncture for Sports and Trauma Rehabilitation, Churchill Livingstone, 2011, Pages 36-48, ISBN 9781437709278, https://doi.org/10.1016/B978-1-4377-0927-8.00005-1.
https://www.sciencedirect.com/topics/immunology-and-microbiology/muscle-fatigue

404. W.W. Hay, GROWTH AND DEVELOPMENT, PHYSIOLOGICAL ASPECTS, Editor(s): Benjamin Caballero, Encyclopedia of Human Nutrition (Second Edition), Elsevier, 2005, Pages 423-433, ISBN 9780122266942, https://doi.org/10.1016/B0-12-226694-3/00156-3.
https://www.sciencedirect.com/topics/biochemistry-genetics-and-molecular-biology/glycogen-liver-level

405. Glycogen, Last reviewed on 07/13/2022. Cleveland Clinic
https://my.clevelandclinic.org/health/articles/23509-glycogen

406. Cordain L, Lindeberg S, Hurtado M, Hill K, Eaton SB, Brand-Miller J. Acne vulgaris: a disease of Western civilization. Arch Dermatol. 2002 Dec;138(12):1584-90. doi: 10.1001/archderm.138.12.1584. PMID: 12472346.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12472346/

407. Matsui MS. Update on diet and acne. Cutis. 2019 Jul;104(1):11-13. PMID: 31487341.
https://cdn.mdedge.com/files/s3fs-public/CT104001011.PDF

408.  J Am Acad Dermatol. 2016 May;74(5):945-73.e33. doi: 10.1016/j.jaad.2015.12.037. Epub 2016 Feb 17. Guidelines of Care for the Management of Acne Vulgaris Andrea L Zaenglein, Arun L Pathy, Bethanee J Schlosser, Ali Alikhan, Hilary E Baldwin, Diane S Berson, Whitney P Bowe, Emmy M Graber, Julie C Harper, Sewon Kang, Jonette E Keri, James J Leyden, Rachel V Reynolds, Nanette B Silverberg, Linda F Stein Gold, Megha M Tollefson, Jonathan S Weiss, Nancy C Dolan, Andrew A Sagan, Mackenzie Stern, Kevin M Boyer, Reva Bhushan
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26897386

409.  Am Fam Physician. 2019 Oct 15;100(8):475-484. Acne Vulgaris: Diagnosis and Treatment Linda K Oge', Alan Broussard, Marilyn D Marshall
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31613567

410.  Br J Dermatol. 2015 Jul;172 Suppl 1:3-12. doi: 10.1111/bjd.13462. A Global Perspective on the Epidemiology of Acne J K L Tan, K Bhate
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25597339

411.  Eur J Dermatol  . 2017 Aug 1;27(4):393-398. doi: 10.1684/ejd.2017.3062. Adult Female Acne Treated With Spironolactone: A Retrospective Data Review of 70 Cases Anne Isvy-Joubert, Jean-Michel Nguyen, Aurélie Gaultier, Mélanie Saint-Jean, Marie Le Moigne, Elodie Boisrobert, Amir Khammari, Brigitte Dreno
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28862134

412.  Acta Derm Venereol  . 2013 Nov;93(6):644-9. doi: 10.2340/00015555-1677. Acne: Risk Indicator for Increased Body Mass Index and Insulin Resistance Bodo C Melnik  1 , Swen Malte John, Gerd Plewig
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23975508/
https://www.researchgate.net/publication/256102062_Acne_Risk_Indicator_for_Increased_Body_Mass_Index_and_Insulin_Resistance 

413.Cochrane Database Syst Rev. 2018 Nov 24;11(11):CD009435. doi: 10.1002/14651858.CD009435.pub2. Oral Isotretinoin for Acne Caroline S Costa , Ediléia Bagatin, Ana Luiza C Martimbianco, Edina Mk da Silva, Marília M Lúcio, Parker Magin, Rachel Riera
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30484286

414.  Am J Clin Dermatol. 2017 Jun;18(3):311-321. doi: 10.1007/s40257-017-0255-3. The Role of Photodynamic Therapy in Acne: An Evidence-Based Review Monica Boen, Joshua Brownell, Priyanka Patel, Maria M Tsoukas
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28276005

415.  Wiad Lek. 2018;71(1 pt 2):144-147. Indicators of Phagocytosis in Women With Acne During Comprehensive Treatment That Included Immunotherapy and Probiotics Orysya О Syzon, Marianna О Dashko
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29602922

416.  Cochrane Database Syst Rev. 2016 Apr 3;4(4):CD011946. doi: 10.1002/14651858.CD011946.pub2. Interventions for Acne Scars Rania Abdel Hay, Khalid Shalaby, Hesham Zaher, Vanessa Hafez, Ching-Chi Chi, Sandra Dimitri, Ashraf F Nabhan, Alison M Layton
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27038134

417.  Wu, Y.; Choi, M.-H.; Li, J.; Yang, H.; Shin, H.-J. Mushroom Cosmetics: The Present and Future. Cosmetics 2016, 3, 22. https://doi.org/10.3390/cosmetics3030022
https://www.mdpi.com/2079-9284/3/3/22

418.  Εθελοντική Αιμοδοσία για την κάλυψη των αναγκών της Ογκολογικής Μονάδας Παίδων Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη “Ελπίδα”. Ελληνική Εταιρεία Μαστολογίας
https://mastologia.gr/news/167-ethelontiki-aimodosia-gia-tin-kalypsi-ton-anagkon-tis-ogkologikis-monadas-paidon-marianna-v-vardinogianni-elpida

419. Salonen JT, Tuomainen TP, Salonen R, Lakka TA, Nyyssönen K. Donation of blood is associated with reduced risk of myocardial infarction. The Kuopio Ischaemic Heart Disease Risk Factor Study. Am J Epidemiol. 1998 Sep 1;148(5):445-51. doi: 10.1093/oxfordjournals.aje.a009669. PMID: 9737556.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9737556/

420. Donating blood benefits both recipients and donors, Tayla Holman January 01, 2024, HCA Houston Healthcare
https://www.hcahoustonhealthcare.com/healthy-living/blog/donating-blood-benefits-both-recipients-and-donors

421.   Leo R. Zacharski, Bruce K. Chow, Paula S. Howes, Galina Shamayeva, John A. Baron, Ronald L. Dalman, David J. Malenka, C. Keith Ozaki, Philip W. Lavori, Decreased Cancer Risk After Iron Reduction in Patients With Peripheral Arterial Disease: Results From a Randomized Trial, JNCI: Journal of the National Cancer Institute, Volume 100, Issue 14, 16 July 2008, Pages 996–1002, https://doi.org/10.1093/jnci/djn209
https://academic.oup.com/jnci/article-abstract/100/14/996/917996?redirectedFrom=fulltext&login=false

422. Torti SV, Manz DH, Paul BT, Blanchette-Farra N, Torti FM. Iron and Cancer. Annu Rev Nutr. 2018 Aug 21;38:97-125. doi: 10.1146/annurev-nutr-082117-051732. PMID: 30130469; PMCID: PMC8118195.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8118195/

423. Constipation,  The Johns Hopkins University
https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/constipation

424. Complications of Constipation, Stanford Health
https://stanfordhealthcare.org/medical-conditions/primary-care/constipation/complications.html

425.      Sundbøll J, Szépligeti SK, Adelborg K, et al     Constipation and risk of cardiovascular diseases: a Danish population-based matched cohort study     BMJ Open 2020;10:e037080. doi: 10.1136/bmjopen-2020-037080
https://bmjopen.bmj.com/content/10/9/e037080

426.  PRESS RELEASE Constipation Associated with Cognitive Aging and Decline  Plus, Gut Bacteria Linked to Alzheimer’s Biomarkers, Dementia Risk, Alzheimer’s Association
https://aaic.alz.org/releases_2023/constipation-gut-health-alzheimers-dementia-risk.asp

427. Constipation and faecal impaction, Alzheimer Scotland
https://www.alzscot.org/our-work/dementia-support/information-sheets/constipation-and-faecal-impaction

428. Incontinence and constipation, Alzheimers New Zealand
https://alzheimers.org.nz/get-support/supporting-someone-with-dementia/incontinence-and-constipation/

429. Chen CL, Liang TM, Chen HH, Lee YY, Chuang YC, Chen NC. Constipation and Its Associated Factors among Patients with Dementia. Int J Environ Res Public Health. 2020 Dec 3;17(23):9006. doi: 10.3390/ijerph17239006. PMID: 33287267; PMCID: PMC7730313.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7730313/

430. Editorial| Volume 4, ISSUE 11, P811, November 2019, The cost of constipation      The Lancet Gastroenterology & Hepatology  Published:November, 2019DOI:https://doi.org/10.1016/S2468-1253(19)30297-3
https://www.thelancet.com/journals/langas/article/PIIS2468-1253(19)30297-3/fulltext

431.  Bellini, M.; Tonarelli, S.; Barracca, F.; Rettura, F.; Pancetti, A.; Ceccarelli, L.; Ricchiuti, A.; Costa, F.; de Bortoli, N.; Marchi, S.; et al. Chronic Constipation: Is a Nutritional Approach Reasonable? Nutrients 2021, 13, 3386. https://doi.org/10.3390/nu13103386
https://www.mdpi.com/2072-6643/13/10/3386

432. Multiple Sclerosis (MS), The Johns Hopkins University
https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/multiple-sclerosis-ms

433. Tafti D, Ehsan M, Xixis KL. Multiple Sclerosis. [Updated 2024 Mar 20]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK499849/

434. Ford H. Clinical presentation and diagnosis of multiple sclerosis. Clin Med (Lond). 2020 Jul;20(4):380-383. doi: 10.7861/clinmed.2020-0292. PMID: 32675142; PMCID: PMC7385797.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7385797/

435. Walton C, King R, Rechtman L, Kaye W, Leray E, Marrie RA, Robertson N, La Rocca N, Uitdehaag B, van der Mei I, Wallin M, Helme A, Angood Napier C, Rijke N, Baneke P. Rising prevalence of multiple sclerosis worldwide: Insights from the Atlas of MS, third edition. Mult Scler. 2020 Dec;26(14):1816-1821. doi: 10.1177/1352458520970841. Epub 2020 Nov 11. PMID: 33174475; PMCID: PMC7720355.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7720355/

436. Emilio Portaccio, Melinda Magyari, Eva Kubala Havrdova, Aurelie Ruet, Bruno Brochet, Antonio Scalfari, Massimiliano Di Filippo, Carmen Tur, Xavier Montalban, Maria Pia Amato, Multiple sclerosis: emerging epidemiological trends and redefining the clinical course, The Lancet Regional Health - Europe, Volume 44, 2024, 100977, ISSN 2666-7762, https://doi.org/10.1016/j.lanepe.2024.100977.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2666776224001443

437. Wingerchuk DM. Smoking: effects on multiple sclerosis susceptibility and disease progression. Ther Adv Neurol Disord. 2012 Jan;5(1):13-22. doi: 10.1177/1756285611425694. PMID: 22276073; PMCID: PMC3251901.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3251901/

438. Nishanth K, Tariq E, Nzvere FP, Miqdad M, Cancarevic I. Role of Smoking in the Pathogenesis of Multiple Sclerosis: A Review Article. Cureus. 2020 Aug 5;12(8):e9564. doi: 10.7759/cureus.9564. PMID: 32905534; PMCID: PMC7473606.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7473606/

439. Borros Arneth, Multiple Sclerosis and Smoking, The American Journal of Medicine, Volume 133, Issue 7, 2020, Pages 783-788, ISSN 0002-9343, https://doi.org/10.1016/j.amjmed.2020.03.008.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S000293432030228X

440. Manouchehrinia A, Huang J, Hillert J, Alfredsson L, Olsson T, Kockum I and Constantinescu CS (2022) Smoking Attributable Risk in Multiple Sclerosis. Front. Immunol. 13:840158. doi: 10.3389/fimmu.2022.840158
https://www.frontiersin.org/journals/immunology/articles/10.3389/fimmu.2022.840158/full

441. Demyelination: Demyelinating diseases and symptoms Last updated May 27, 2022, by Marisa Wexler, MS Fact-checked by Patricia Silva, PhD
https://multiplesclerosisnewstoday.com/demyelination/

442. Demyelinating disease: What can you do about it?, Eoin P. Flanagan, M.B., B.Ch.
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/multiple-sclerosis/expert-answers/demyelinating-disease/faq-20058521?

443. Demyelinating Disease, Cleveland Clinic, 10/18/2023
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/demyelinating-disease

444. Signs & Symptoms Consistent with Demyelinating Disease, The National Multiple Sclerosis Society,
https://www.nationalmssociety.org/for-professionals/for-healthcare-professionals/diagnosing-ms/demyelinating-disease

445. Shields DC, Schaecher KE, Saido TC, Banik NL. A putative mechanism of demyelination in multiple sclerosis by a proteolytic enzyme, calpain. Proc Natl Acad Sci U S A. 1999 Sep 28;96(20):11486-91. doi: 10.1073/pnas.96.20.11486. PMID: 10500203; PMCID: PMC18060.
https://www.pnas.org/doi/full/10.1073/pnas.96.20.11486

446. Aditya G. Shivane, Arundhati Chakrabarty, Multiple sclerosis and demyelination, Current Diagnostic Pathology, Volume 13, Issue 3, 2007, Pages 193-202, ISSN 0968-6053, https://doi.org/10.1016/j.cdip.2007.04.003.

447. Lubetzki C, Stankoff B. Demyelination in multiple sclerosis. Handb Clin Neurol. 2014;122:89-99. doi: 10.1016/B978-0-444-52001-2.00004-2. PMID: 24507514; PMCID: PMC7152443.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7152443/

448. Zhao X, Jacob C. Mechanisms of Demyelination and Remyelination Strategies for Multiple Sclerosis. Int J Mol Sci. 2023 Mar 28;24(7):6373. doi: 10.3390/ijms24076373. PMID: 37047344; PMCID: PMC10093908.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10093908/

449. Lucchinetti CF, Popescu BF, Bunyan RF, Moll NM, Roemer SF, Lassmann H, Brück W, Parisi JE, Scheithauer BW, Giannini C, Weigand SD, Mandrekar J, Ransohoff RM. Inflammatory cortical demyelination in early multiple sclerosis. N Engl J Med. 2011 Dec 8;365(23):2188-97. doi: 10.1056/NEJMoa1100648. PMID: 22150037; PMCID: PMC3282172.
https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1100648

450. What Are Demyelinating Diseases? Medically Reviewed by Christopher Melinosky, MD on September 06, 2022 Written by Rachel Reiff Ellis, WebMD LLC
https://www.webmd.com/multiple-sclerosis/what-are-demyelinating-disorders

451. Demyelination: What Is It and Why Does It Happen?, Medically reviewed by Heidi Moawad, M.D. — Written by The Healthline Editorial Team on March 27, 2014
https://www.healthline.com/health/multiple-sclerosis/demyelination

452. What to Know About Demyelination, the Driving Force of Multiple Sclerosis, By Sara Gaynes LevyMedically reviewed by Mia Tova Minen, MD, MPH March 7, 2022
https://www.self.com/story/demyelination-and-ms

453. Haider L, Simeonidou C, Steinberger G, et al     Multiple sclerosis deep grey matter: the relation between demyelination, neurodegeneration, inflammation and iron     Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry 2014;85:1386-1395.
https://jnnp.bmj.com/content/85/12/1386

454. hematocrit, National Cancer Institute at the National Institutes of Health
https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/hematocrit

455. Mondal H, Zubair M. Hematocrit. [Updated 2024 Oct 6]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK542276/

456. Billett HH. Hemoglobin and Hematocrit. In: Walker HK, Hall WD, Hurst JW, editors. Clinical Methods: The History, Physical, and Laboratory Examinations. 3rd edition. Boston: Butterworths; 1990. Chapter 151.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK259/

457. Turner J, Parsi M, Badireddy M. Anemia. [Updated 2023 Aug 8]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK499994/

458. F.G. Huffman, S. Nath, Z.C. Shah, ANEMIA (ANAEMIA) | Other Nutritional Causes, Editor(s): Benjamin Caballero, Encyclopedia of Food Sciences and Nutrition (Second Edition), Academic Press, 2003, Pages 226-232, ISBN 9780122270550, https://doi.org/10.1016/B0-12-227055-X/00043-2.
https://www.sciencedirect.com/topics/veterinary-science-and-veterinary-medicine/nutritional-anemia

459. Killeen RB, Kaur A, Afzal M. Acute Anemia. [Updated 2025 Feb 26]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK537232/

460. Stevens GA, Paciorek CJ, Flores-Urrutia MC, Borghi E, Namaste S, Wirth JP, Suchdev PS, Ezzati M, Rohner F, Flaxman SR, Rogers LM. National, regional, and global estimates of anaemia by severity in women and children for 2000-19: a pooled analysis of population-representative data. Lancet Glob Health. 2022 May;10(5):e627-e639. doi: 10.1016/S2214-109X(22)00084-5. PMID: 35427520; PMCID: PMC9023869.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9023869/

461. Malenica M, Prnjavorac B, Bego T, Dujic T, Semiz S, Skrbo S, Gusic A, Hadzic A, Causevic A. Effect of Cigarette Smoking on Haematological Parameters in Healthy Population. Med Arch. 2017 Apr;71(2):132-136. doi: 10.5455/medarh.2017.71.132-136. PMID: 28790546; PMCID: PMC5511531.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5511531/

462. Vitak T, Yurkiv B, Wasser S, Nevo E, Sybirna N. Effect of medicinal mushrooms on blood cells under conditions of diabetes mellitus. World J Diabetes. 2017 May 15;8(5):187-201. doi: 10.4239/wjd.v8.i5.187. PMID: 28572880; PMCID: PMC5437617.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28572880/

463. Teja KS, Suruchi, Rai U, Kumar M, Mohanty O, Roy J, Meshram S. Mushrooms: A Potential Option in the Management of Deficiency and Diseases in Humans. J Pure Appl Microbiol. 2023;17(2):749-760. doi: 10.22207/JPAM.17.2.55
https://microbiologyjournal.org/mushrooms-a-potential-option-in-the-management-of-deficiency-and-diseases-in-humans/

464. Shukla A, Rasquin LI, Anastasopoulou C. Polycystic Ovarian Syndrome. [Updated 2025 May 4]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459251/

465.  Bohsas, H., Alibrahim, H., Swed, S., Abouainain, Y., Aljabali, A., Kazan, L., … Khandaker, M. U. (2024). Prevalence and knowledge of polycystic ovary syndrome (PCOS) and health-related practices among women of Syria: a cross-sectional study. Journal of Psychosomatic Obstetrics & Gynecology, 45(1). https://doi.org/10.1080/0167482X.2024.2318194
https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/0167482X.2024.2318194#abstract

466. Deswal R, Narwal V, Dang A, Pundir CS. The Prevalence of Polycystic Ovary Syndrome: A Brief Systematic Review. J Hum Reprod Sci. 2020 Oct-Dec;13(4):261-271. doi: 10.4103/jhrs.JHRS_95_18. Epub 2020 Dec 28. PMID: 33627974; PMCID: PMC7879843.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7879843/

467. Singh S, Pal N, Shubham S, Sarma DK, Verma V, Marotta F, Kumar M. Polycystic Ovary Syndrome: Etiology, Current Management, and Future Therapeutics. J Clin Med. 2023 Feb 11;12(4):1454. doi: 10.3390/jcm12041454. PMID: 36835989; PMCID: PMC9964744.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9964744/

468. Johnson JE, Daley D, Tarta C, Stanciu PI. Risk of endometrial cancer in patients with polycystic ovarian syndrome: A meta‑analysis. Oncol Lett. 2023 Mar 8;25(4):168. doi: 10.3892/ol.2023.13754. PMID: 36960190; PMCID: PMC10028221.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10028221/

469. Liao WT, Huang JY, Lee MT, Yang YC, Wu CC. Higher risk of type 2 diabetes in young women with polycystic ovary syndrome: A 10-year retrospective cohort study. World J Diabetes. 2022 Mar 15;13(3):240-250. doi: 10.4239/wjd.v13.i3.240. PMID: 35432752; PMCID: PMC8984565.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8984565/

470. Yasmin A, Roychoudhury S, Paul Choudhury A, Ahmed ABF, Dutta S, Mottola F, Verma V, Kalita JC, Kumar D, Sengupta P, Kolesarova A. Polycystic Ovary Syndrome: An Updated Overview Foregrounding Impacts of Ethnicities and Geographic Variations. Life (Basel). 2022 Nov 25;12(12):1974. doi: 10.3390/life12121974. PMID: 36556340; PMCID: PMC9785838.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9785838/

471. Cupisti S, Häberle L, Dittrich R, Oppelt PG, Reissmann C, Kronawitter D, Beckmann MW, Mueller A. Smoking is associated with increased free testosterone and fasting insulin levels in women with polycystic ovary syndrome, resulting in aggravated insulin resistance. Fertil Steril. 2010 Jul;94(2):673-7. doi: 10.1016/j.fertnstert.2009.03.062. Epub 2009 Apr 25. PMID: 19394003.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19394003/

472. Yang, Y., Zhang, H., Huang, BY. et al. Relationship between smoking, excessive androgen and negative emotions in women with polycystic ovary syndrome (PCOS). J Ovarian Res 17, 211 (2024). https://doi.org/10.1186/s13048-024-01541-x
https://ovarianresearch.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13048-024-01541-x

473. Dason ES, Koshkina O, Chan C, Sobel M. Diagnosis and management of polycystic ovarian syndrome. CMAJ. 2024 Jan 28;196(3):E85-E94. doi: 10.1503/cmaj.231251. Erratum in: CMAJ. 2024 Mar 3;196(8):E269. doi: 10.1503/cmaj.240216. Erratum in: CMAJ. 2024 Mar 17;196(10):E351. doi: 10.1503/cmaj.240303. PMID: 38286488; PMCID: PMC10833093.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10833093/

474. Nikokavoura EA, Johnston KL, Broom J, Wrieden WL, Rolland C. Weight loss for women with and without polycystic ovary syndrome following a very low-calorie diet in a community-based setting with trained facilitators for 12 weeks. Diabetes Metab Syndr Obes. 2015 Oct 14;8:495-503. doi: 10.2147/DMSO.S85134. PMID: 26508882; PMCID: PMC4610794.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4610794/

475. Szczuko M, Kikut J, Szczuko U, Szydłowska I, Nawrocka-Rutkowska J, Ziętek M, Verbanac D, Saso L. Nutrition Strategy and Life Style in Polycystic Ovary Syndrome-Narrative Review. Nutrients. 2021 Jul 18;13(7):2452. doi: 10.3390/nu13072452. PMID: 34371961; PMCID: PMC8308732.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8308732/

476. What is Long COVID and how is it treated, 9 May 2025, National Centre for Infectious Diseases
https://www.ncid.sg/News-Events/News/Pages/What-is-Long-COVID-and-how-is-it-treated.aspx

477. Alwan NA, Johnson L. Defining long COVID: Going back to the start. Med. 2021 May 14;2(5):501-504. doi: 10.1016/j.medj.2021.03.003. Epub 2021 Mar 25. PMID: 33786465; PMCID: PMC7992371.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7992371/

478. Al-Oraibi A, Woolf K, Naidu J, Nellums LB, Pan D, Sze S, Tarrant C, Martin CA, Gogoi M, Nazareth J, Divall P, Dempsey B, Lamb D, Pareek M. Global prevalence of long COVID and its most common symptoms among healthcare workers: a systematic review and meta-analysis. BMJ Public Health. 2025 Apr 17;3(1):e000269. doi: 10.1136/bmjph-2023-000269. PMID: 40260126; PMCID: PMC12010341.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC12010341/

479. Global Prevalence of Long COVID, its Subtypes and Risk factors: An Updated Systematic Review and Meta-Analysis Yiren Hou, Tian Gu, Zhouchi Ni, Xu Shi, Megan L. Ranney, Bhramar Mukherjee medRxiv 2025.01.01.24319384; doi: https://doi.org/10.1101/2025.01.01.24319384
https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2025.01.01.24319384v1.full

480. Lucas Etienne Hermans, Sean Wasserman, Lizhen Xu, John Eikelboom - Long COVID prevalence and risk factors in adults residing in middle- and high-income countries: secondary analysis of the multinational Anti-Coronavirus Therapies (ACT) trials: BMJ Global Health 2025;10:e017126.
https://gh.bmj.com/content/10/4/e017126

481. Hastie, C.E., Lowe, D.J., McAuley, A. et al. True prevalence of long-COVID in a nationwide, population cohort study. Nat Commun 14, 7892 (2023). https://doi.org/10.1038/s41467-023-43661-w
https://www.nature.com/articles/s41467-023-43661-w

482. Trofor AC, Robu Popa D, Melinte OE, Trofor L, Vicol C, Grosu-Creangă IA, Crișan Dabija RA, Cernomaz AT. Looking at the Data on Smoking and Post-COVID-19 Syndrome-A Literature Review. J Pers Med. 2024 Jan 16;14(1):97. doi: 10.3390/jpm14010097. PMID: 38248798; PMCID: PMC10821354.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10821354/

483. de Granda-Orive JI, Solano-Reina S, Jiménez-Ruiz CA. Are Smoking and Vaping Risk Factors of Developing Long and Persistent Post-COVID-19? Open Respir Arch. 2022 Jul 29;4(4):100195. doi: 10.1016/j.opresp.2022.100195. PMID: 37496961; PMCID: PMC9335855.
https://www.elsevier.es/en-revista-open-respiratory-archives-11-avance-resumen-are-smoking-vaping-risk-factors-S2659663622000418

484.  Long-term effects of COVID-19 (long COVID), NHS UK, 21 March 2023
https://www.nhs.uk/conditions/covid-19/long-term-effects-of-covid-19-long-covid/

485. Seo JW, Kim SE, Kim Y, Kim EJ, Kim T, Kim T, Lee SH, Lee E, Lee J, Seo YB, Jeong YH, Jung YH, Choi YJ, Song JY. Updated Clinical Practice Guidelines for the Diagnosis and Management of Long COVID. Infect Chemother. 2024 Mar;56(1):122-157. doi: 10.3947/ic.2024.0024. Epub 2024 Mar 13. PMID: 38527781; PMCID: PMC10990882.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10990882/

486. Long Covid and diet, British Dietetic Association
https://www.bda.uk.com/resource/long-covid-and-diet.html

487. Guerra G, Lucariello A, Komici K. Editorial: Long COVID: nutrition and lifestyle changes. Front Nutr. 2024 Feb 21;11:1375449. doi: 10.3389/fnut.2024.1375449. PMID: 38450231; PMCID: PMC10915234.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10915234/

488. Booi, Han-Ni & Lee, mei k & Fung, Shin & Ng, Szuting & Tan, Chon-Seng & Lim, Kuan-Hon & Roberts, Richard & Ting, Kang. (2022). Medicinal Mushrooms and Their Use to Strengthen Respiratory Health During and Post-COVID-19 Pandemic. International Journal of Medicinal Mushrooms. 24. 10.1615/IntJMedMushrooms.2022045068.
https://www.researchgate.net/publication/362027865_Medicinal_Mushrooms_and_Their_Use_to_Strengthen_Respiratory_Health_During_and_Post-COVID-19_Pandemic

489. Slomski A. Trials Test Mushrooms and Herbs as Anti–COVID-19 Agents. JAMA. 2021;326(20):1997–1999. doi:10.1001/jama.2021.19388
https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2786023

490. Phillips JM, Ooi SL, Pak SC. Health-Promoting Properties of Medicinal Mushrooms and Their Bioactive Compounds for the COVID-19 Era-An Appraisal: Do the Pro-Health Claims Measure Up? Molecules. 2022 Apr 1;27(7):2302. doi: 10.3390/molecules27072302. PMID: 35408701; PMCID: PMC9000601.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9000601/

491. Karuppusamy Arunachalam, Sreeja Puthanpura Sasidharan, Xuefei Yang, A concise review of mushrooms antiviral and immunomodulatory properties that may combat against COVID-19, Food Chemistry Advances, Volume 1, 2022, 100023, ISSN 2772-753X, https://doi.org/10.1016/j.focha.2022.100023.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2772753X22000120

492. Hetland G, Johnson E, Bernardshaw SV, Grinde B. Can medicinal mushrooms have prophylactic or therapeutic effect against COVID-19 and its pneumonic superinfection and complicating inflammation? Scand J Immunol. 2021 Jan;93(1):e12937. doi: 10.1111/sji.12937. Epub 2020 Jul 29. PMID: 32657436; PMCID: PMC7404338.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7404338/

493. Chapter Medicinal Mushrooms as Nutritional Management for Post COVID-19 Syndromes ByNehal M. El-Deeb, Hesham Ali El Enshasy, Aya M. Fouad, Ahmed M. Kenawy Book Bioprospects of Macrofungi Edition 1st Edition First Published 2023
https://www.taylorfrancis.com/chapters/edit/10.1201/9781003343806-17/medicinal-mushrooms-nutritional-management-post-covid-19-syndromes-nehal-el-deeb-hesham-ali-el-enshasy-aya-fouad-ahmed-kenawy

494. Thiebaud, Robert. (2012). Exercise-Induced Muscle Damage: Is it detrimental or beneficial?. Journal of Trainology. 1. 36-44. 10.17338/trainology.1.2_36.
https://www.jstage.jst.go.jp/article/trainology/1/2/1_36/_article

495. Owens DJ, Twist C, Cobley JN, Howatson G, Close GL. Exercise-induced muscle damage: What is it, what causes it and what are the nutritional solutions? Eur J Sport Sci. 2019 Feb;19(1):71-85. doi: 10.1080/17461391.2018.1505957. Epub 2018 Aug 15. PMID: 30110239.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30110239/

496. Howatson G, van Someren KA. The prevention and treatment of exercise-induced muscle damage. Sports Med. 2008;38(6):483-503. doi: 10.2165/00007256-200838060-00004. PMID: 18489195.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18489195/

497. Harty, P.S., Cottet, M.L., Malloy, J.K. et al. Nutritional and Supplementation Strategies to Prevent and Attenuate Exercise-Induced Muscle Damage: a Brief Review. Sports Med - Open 5, 1 (2019). https://doi.org/10.1186/s40798-018-0176-6
https://sportsmedicine-open.springeropen.com/articles/10.1186/s40798-018-0176-6.

498. Leite, C.D.F.C.; Zovico, P.V.C.; Rica, R.L.; Barros, B.M.; Machado, A.F.; Evangelista, A.L.; Leite, R.D.; Barauna, V.G.; Maia, A.F.; Bocalini, D.S. Exercise-Induced Muscle Damage after a High-Intensity Interval Exercise Session: Systematic Review. Int. J. Environ. Res. Public Health 2023, 20, 7082. https://doi.org/10.3390/ijerph20227082
https://www.mdpi.com/1660-4601/20/22/7082

499. Sunbol, Khalid & Althiyabi, Fahad & Alshuria, Abdulaziz & Alajwad, Mahdi & Mahlawi, Amoudi & Alsayed, Budur & Alsarhan, Mustafa & Alshehri, Rahaf & Alsahli, Abdulaziz & Alhazmi, Khalid & Esmae, Emtenan. (2022). Etiology, risk factors and complications of exercise induced muscle injury. International Journal Of Community Medicine And Public Health. 10. 10.18203/2394-6040.ijcmph20223319.
https://www.researchgate.net/publication/366387424_Etiology_risk_factors_and_complications_of_exercise_induced_muscle_injury

500. Price TB, Krishnan-Sarin S, Rothman DL. Smoking impairs muscle recovery from exercise. Am J Physiol Endocrinol Metab. 2003 Jul;285(1):E116-22. doi: 10.1152/ajpendo.00543.2002. Epub 2003 Mar 11. PMID: 12637259.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12637259/

501. İpekoğlu, Gökhan & Taskin, Halil & Şenel, Ömer. (2019). Examination of Exercise-Induced Skeletal and Cardiac Muscle Damage in Terms of Smoking. Montenegrin Journal of Sports Science & Medicine. 8. 10.26773/mjssm.190901.
https://www.researchgate.net/publication/332111862_Examination_of_Exercise-Induced_Skeletal_and_Cardiac_Muscle_Damage_in_Terms_of_Smoking

502. Xu, F.; Zeng, J.; Liu, X.; Lai, J.; Xu, J. Exercise-Induced Muscle Damage and Protein Intake: A Bibliometric and Visual Analysis. Nutrients 2022, 14, 4288. https://doi.org/10.3390/nu14204288
https://www.mdpi.com/2072-6643/14/20/4288

503. Glik A, Douvdevani A. T lymphocytes: the "cellular" arm of acquired immunity in the peritoneum. Perit Dial Int. 2006 Jul-Aug;26(4):438-48. PMID: 16881338.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16881338/

504. Sun, L., Su, Y., Jiao, A. et al. T cells in health and disease. Sig Transduct Target Ther 8, 235 (2023). https://doi.org/10.1038/s41392-023-01471-y
https://www.nature.com/articles/s41392-023-01471-y

505. Klimpel GR. Immune Defenses. In: Baron S, editor. Medical Microbiology. 4th edition. Galveston (TX): University of Texas Medical Branch at Galveston; 1996. Chapter 50.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK8423/

506. Anisha Singha Deo,  Shrijana, Sruthika S.U, Shreya Karun, Kashish Bisaria, Koustav Sarkar, Participation of T cells in generating immune protection against cancers, Pathology - Research and Practice, Volume 262, 2024, 155534, ISSN 0344-0338, https://doi.org/10.1016/j.prp.2024.155534.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S034403382400445X

507. Chen C, Liu X, Chang CY, Wang HY, Wang RF. The Interplay between T Cells and Cancer: The Basis of Immunotherapy. Genes (Basel). 2023 Apr 28;14(5):1008. doi: 10.3390/genes14051008. PMID: 37239368; PMCID: PMC10218245.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10218245/

508. Ruiz-Argüelles A. T lymphocytes in autoimmunity. In: Anaya JM, Shoenfeld Y, Rojas-Villarraga A, et al., editors. Autoimmunity: From Bench to Bedside [Internet]. Bogota (Colombia): El Rosario University Press; 2013 Jul 18. Chapter 7.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459477/

509. Janeway CA Jr, Travers P, Walport M, et al. Immunobiology: The Immune System in Health and Disease. 5th edition. New York: Garland Science; 2001. Generation of lymphocytes in bone marrow and thymus.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK27123/

510. Kono M, Takagi Y, Kawauchi S, Wada A, Morikawa T, Funakoshi K. Non-activated T and B lymphocytes become morphologically distinguishable after detergent treatment. Cytometry A. 2013 Apr;83(4):396-402. doi: 10.1002/cyto.a.22262. Epub 2013 Feb 11. PMID: 23401265.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23401265/

511. Hernandez CP, Morrow K, Velasco C, Wyczechowska DD, Naura AS, Rodriguez PC. Effects of cigarette smoke extract on primary activated T cells. Cell Immunol. 2013 Mar;282(1):38-43. doi: 10.1016/j.cellimm.2013.04.005. Epub 2013 Apr 22. PMID: 23665673; PMCID: PMC3676722.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3676722/

512. Saint-André, V., Charbit, B., Biton, A. et al. Smoking changes adaptive immunity with persistent effects. Nature 626, 827–835 (2024). https://doi.org/10.1038/s41586-023-06968-8
https://www.nature.com/articles/s41586-023-06968-8

513. Collins N. Dietary Regulation of Memory T Cells. Int J Mol Sci. 2020 Jun 19;21(12):4363. doi: 10.3390/ijms21124363. PMID: 32575427; PMCID: PMC7352243.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32575427/

514. Cohen S, Danzaki K, MacIver NJ. Nutritional effects on T-cell immunometabolism. Eur J Immunol. 2017 Feb;47(2):225-235. doi: 10.1002/eji.201646423. Epub 2017 Jan 24. PMID: 28054344; PMCID: PMC5342627.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5342627/

515. Guggenheim AG, Wright KM, Zwickey HL. Immune Modulation From Five Major Mushrooms: Application to Integrative Oncology. Integr Med (Encinitas). 2014 Feb;13(1):32-44. PMID: 26770080; PMCID: PMC4684115.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4684115/

516.  Hetland, Geir, Johnson, Egil, Lyberg, Torstein, Kvalheim, Gunnar, The Mushroom Agaricus blazei Murill Elicits Medicinal Effects on Tumor, Infection, Allergy, and Inflammation through Its Modulation of Innate Immunity and Amelioration of Th1/Th2 Imbalance and Inflammation, Advances in Pharmacological and Pharmaceutical Sciences, 2011, 157015, 10 pages, 2011. https://doi.org/10.1155/2011/157015
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1155/2011/157015

517. Pahwa R, Goyal A, Jialal I. Chronic Inflammation. [Updated 2023 Aug 7]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK493173/

518. Chen L, Deng H, Cui H, Fang J, Zuo Z, Deng J, Li Y, Wang X, Zhao L. Inflammatory responses and inflammation-associated diseases in organs. Oncotarget. 2017 Dec 14;9(6):7204-7218. doi: 10.18632/oncotarget.23208. PMID: 29467962; PMCID: PMC5805548.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5805548/

519. Sarah Kraus, Nadir Arber, Inflammation and colorectal cancer, Current Opinion in Pharmacology, Volume 9, Issue 4, 2009, Pages 405-410, ISSN 1471-4892, https://doi.org/10.1016/j.coph.2009.06.006.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1471489209000812

520. Maddipati KR (2024) Distinct etiology of chronic inflammation – implications on degenerative diseases and cancer therapy. Front. Immunol. 15:1460302. doi: 10.3389/fimmu.2024.1460302
https://www.frontiersin.org/journals/immunology/articles/10.3389/fimmu.2024.1460302/full

521. Cacciatore, S.; Andaloro, S.; Bernardi, M.; Oterino Manzanas, A.; Spadafora, L.; Figliozzi, S.; Asher, E.; Rana, J.S.; Ecarnot, F.; Gragnano, F.; et al. Chronic Inflammatory Diseases and Cardiovascular Risk: Current Insights and Future Strategies for Optimal Management. Int. J. Mol. Sci. 2025, 26, 3071. https://doi.org/10.3390/ijms26073071
https://www.mdpi.com/1422-0067/26/7/3071

522. Placha D, Jampilek J. Chronic Inflammatory Diseases, Anti-Inflammatory Agents and Their Delivery Nanosystems. Pharmaceutics. 2021 Jan 6;13(1):64. doi: 10.3390/pharmaceutics13010064. PMID: 33419176; PMCID: PMC7825503.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7825503/

523. Alejandra P. Garza, Lorena Morton, Éva Pállinger, Edit I. Buzás, Stefanie Schreiber, Björn H. Schott, Ildiko Rita Dunay, Initial and ongoing tobacco smoking elicits vascular damage and distinct inflammatory response linked to neurodegeneration, Brain, Behavior, & Immunity - Health, Volume 28, 2023, 100597, ISSN 2666-3546, https://doi.org/10.1016/j.bbih.2023.100597.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S266635462300011X

524. Lee J, Taneja V, Vassallo R. Cigarette smoking and inflammation: cellular and molecular mechanisms. J Dent Res. 2012 Feb;91(2):142-9. doi: 10.1177/0022034511421200. Epub 2011 Aug 29. PMID: 21876032; PMCID: PMC3261116.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3261116/

525. Yan S, Ma Z, Jiao M, Wang Y, Li A and Ding S (2021) Effects of Smoking on Inflammatory Markers in a Healthy Population as Analyzed via the Gut Microbiota. Front. Cell. Infect. Microbiol. 11:633242. doi: 10.3389/fcimb.2021.633242
https://www.frontiersin.org/journals/cellular-and-infection-microbiology/articles/10.3389/fcimb.2021.633242/full

526. Smoking Can Be Hazardous to Your Joints, Linda Rath | April 20, 2023, Arthritis Foundation
https://www.arthritis.org/diseases/more-about/smoking-can-be-hazardous-to-joints

527. Stumpf F, Keller B, Gressies C, Schuetz P. Inflammation and Nutrition: Friend or Foe? Nutrients. 2023 Feb 25;15(5):1159. doi: 10.3390/nu15051159. PMID: 36904164; PMCID: PMC10005147.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10005147/

528. Scheiber A, Mank V. Anti-Inflammatory Diets. [Updated 2023 Oct 28]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK597377/

529. Elsayed EA, El Enshasy H, Wadaan MA, Aziz R. Mushrooms: a potential natural source of anti-inflammatory compounds for medical applications. Mediators Inflamm. 2014;2014:805841. doi: 10.1155/2014/805841. Epub 2014 Nov 23. PMID: 25505823; PMCID: PMC4258329.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4258329/

530. Du, Bin & Zhu, Fengmei & Xu, Baojun. (2018). An insight into the anti-inflammatory properties of edible and medicinal mushrooms. Journal of Functional Foods. 47. 10.1016/j.jff.2018.06.003.
https://www.researchgate.net/publication/325732957_An_insight_into_the_anti-inflammatory_properties_of_edible_and_medicinal_mushrooms

531. Venturella G, Ferraro V, Cirlincione F, Gargano ML. Medicinal Mushrooms: Bioactive Compounds, Use, and Clinical Trials. Int J Mol Sci. 2021 Jan 10;22(2):634. doi: 10.3390/ijms22020634. PMID: 33435246; PMCID: PMC7826851.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7826851/

532. Xia Y, Wang D, Li J, Chen M, Wang D, Jiang Z, Liu B. Compounds purified from edible fungi fight against chronic inflammation through oxidative stress regulation. Front Pharmacol. 2022 Sep 9;13:974794. doi: 10.3389/fphar.2022.974794. Erratum in: Front Pharmacol. 2023 Jan 05;13:1081523. doi: 10.3389/fphar.2022.1081523. PMID: 36160418; PMCID: PMC9500316.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9500316/

533. Hetland G, Johnson E, Bernardshaw SV, Grinde B. Can medicinal mushrooms have prophylactic or therapeutic effect against COVID-19 and its pneumonic superinfection and complicating inflammation? Scand J Immunol. 2021 Jan;93(1):e12937. doi: 10.1111/sji.12937. Epub 2020 Jul 29. PMID: 32657436; PMCID: PMC7404338.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7404338/

534. Phillips, J.M.; Ooi, S.L.; Pak, S.C. Health-Promoting Properties of Medicinal Mushrooms and Their Bioactive Compounds for the COVID-19 Era—An Appraisal: Do the Pro-Health Claims Measure Up? Molecules 2022, 27, 2302. https://doi.org/10.3390/molecules27072302
https://www.mdpi.com/1420-3049/27/7/2302

535. Lull C, Wichers HJ, Savelkoul HF. Antiinflammatory and immunomodulating properties of fungal metabolites. Mediators Inflamm. 2005 Jun 9;2005(2):63-80. doi: 10.1155/MI.2005.63. PMID: 16030389; PMCID: PMC1160565.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC1160565/

536. Emma Camilleri, Renald Blundell, Bikash Baral, Tomasz M. Karpinski, Edlira Aruci, Omar M. Atrooz, A brief overview of the medicinal and nutraceutical importance of Inonotus obliquus (chaga) mushrooms, Heliyon, Volume 10, Issue 15, 2024, e35638, ISSN 2405-8440, https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2024.e35638.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2405844024116696

537. Yin Z, Zhang J, Qin J, Guo L, Guo Q, Kang W, Ma C and Chen L (2024) Anti-inflammatory properties of polysaccharides from edible fungi on health-promotion: a review. Front. Pharmacol. 15:1447677. doi: 10.3389/fphar.2024.1447677
https://www.frontiersin.org/journals/pharmacology/articles/10.3389/fphar.2024.1447677/full

538. Adekunle Rowaiye, Olobayotan Ifeyomi Wilfred, Olukemi Adejoke Onuh, Doofan Bur, Solomon Oni, Ezinne Janefrances Nwonu, Gordon Ibeanu, Angus Nnamdi Oli, Timipanipiri ThankGod Wood, Modulatory Effects of Mushrooms on the Inflammatory Signaling Pathways and Pro-inflammatory Mediators, Clinical Complementary Medicine and Pharmacology, Volume 2, Issue 4, 2022, 100037, ISSN 2772-3712, https://doi.org/10.1016/j.ccmp.2022.100037.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2772371222000183

539. Leslie SW, Soon-Sutton TL, Khan MAB. Male Infertility. [Updated 2024 Feb 25]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK562258/

540. Huang, B., Wang, Z., Kong, Y. et al. Global, regional and national burden of male infertility in 204 countries and territories between 1990 and 2019: an analysis of global burden of disease study. BMC Public Health 23, 2195 (2023). https://doi.org/10.1186/s12889-023-16793-3
https://bmcpublichealth.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12889-023-16793-3

541. Shah, Kirati M.; Gamit, Kanan G.; Raval, Manan A.; Vyas, Niraj Y.. Male infertility: A scoping review of prevalence, causes and treatments. Asian Pacific Journal of Reproduction 10(5):p 195-202, October 2021. | DOI: 10.4103/2305-0500.326717
https://journals.lww.com/apjr/fulltext/2021/10050/male_infertility__a_scoping_review_of_prevalence,.1.aspx

542. Agarwal A, Mulgund A, Hamada A, Chyatte MR. A unique view on male infertility around the globe. Reprod Biol Endocrinol. 2015 Apr 26;13:37. doi: 10.1186/s12958-015-0032-1. PMID: 25928197; PMCID: PMC4424520.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4424520/

543. Leslie SW, Soon-Sutton TL, Khan MAB. Male Infertility. 2024 Feb 25. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan–. PMID: 32965929.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32965929/

544. How common is male infertility, and what are its causes? 11/18/2021, NIH Eunice Kennedy Shriver National Institute of Child Health and Human Development
https://www.nichd.nih.gov/health/topics/menshealth/conditioninfo/infertility

545. Dai JB, Wang ZX, Qiao ZD. The hazardous effects of tobacco smoking on male fertility. Asian J Androl. 2015 Nov-Dec;17(6):954-60. doi: 10.4103/1008-682X.150847. PMID: 25851659; PMCID: PMC4814952.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4814952/

546. Harlev A, Agarwal A, Gunes SO, Shetty A, du Plessis SS. Smoking and Male Infertility: An Evidence-Based Review. World J Mens Health. 2015 Dec;33(3):143-60. doi: 10.5534/wjmh.2015.33.3.143. Epub 2015 Dec 23. PMID: 26770934; PMCID: PMC4709430.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4709430/

547. Liu, Y., Chen, S., Pang, D. et al. Effects of paternal exposure to cigarette smoke on sperm DNA methylation and long-term metabolic syndrome in offspring. Epigenetics & Chromatin 15, 3 (2022). https://doi.org/10.1186/s13072-022-00437-8
https://epigeneticsandchromatin.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13072-022-00437-8

548. Kovac JR, Labbate C, Ramasamy R, Tang D, Lipshultz LI. Effects of cigarette smoking on erectile dysfunction. Andrologia. 2015 Dec;47(10):1087-92. doi: 10.1111/and.12393. Epub 2014 Dec 29. PMID: 25557907; PMCID: PMC4485976.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4485976/

549. Skoracka K, Eder P, Łykowska-Szuber L, Dobrowolska A, Krela-Kaźmierczak I. Diet and Nutritional Factors in Male (In)fertility-Underestimated Factors. J Clin Med. 2020 May 9;9(5):1400. doi: 10.3390/jcm9051400. PMID: 32397485; PMCID: PMC7291266.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7291266/

550. Ferramosca A, Zara V. Diet and Male Fertility: The Impact of Nutrients and Antioxidants on Sperm Energetic Metabolism. Int J Mol Sci. 2022 Feb 25;23(5):2542. doi: 10.3390/ijms23052542. PMID: 35269682; PMCID: PMC8910394.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8910394/

551. Pecora, G., Sciarra, F., Gangitano, E. et al. How Food Choices Impact on Male Fertility. Curr Nutr Rep 12, 864–876 (2023). https://doi.org/10.1007/s13668-023-00503-x
https://link.springer.com/article/10.1007/s13668-023-00503-x#citeas

552. Almujaydil, M.S. The Role of Dietary Nutrients in Male Infertility: A Review. Life 2023, 13, 519. https://doi.org/10.3390/life13020519https://www.mdpi.com/2075-1729/13/2/519

553. Finelli R, Mottola F, Agarwal A. Impact of Alcohol Consumption on Male Fertility Potential: A Narrative Review. Int J Environ Res Public Health. 2021 Dec 29;19(1):328. doi: 10.3390/ijerph19010328. PMID: 35010587; PMCID: PMC8751073.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8751073/

554. Vaidya SR, Aeddula NR. Chronic Kidney Disease. [Updated 2024 Jul 31]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK535404/

555. Kovesdy CP. Epidemiology of chronic kidney disease: an update 2022. Kidney Int Suppl (2011). 2022 Apr;12(1):7-11. doi: 10.1016/j.kisu.2021.11.003. Epub 2022 Mar 18. PMID: 35529086; PMCID: PMC9073222.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9073222/

556. Lv JC, Zhang LX. Prevalence and Disease Burden of Chronic Kidney Disease. Adv Exp Med Biol. 2019;1165:3-15. doi: 10.1007/978-981-13-8871-2_1. PMID: 31399958.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31399958/

557. Francis, A., Harhay, M.N., Ong, A.C.M. et al. Chronic kidney disease and the global public health agenda: an international consensus. Nat Rev Nephrol 20, 473–485 (2024). https://doi.org/10.1038/s41581-024-00820-6
https://www.nature.com/articles/s41581-024-00820-6

558. Yacoub R, Habib H, Lahdo A, Al Ali R, Varjabedian L, Atalla G, Kassis Akl N, Aldakheel S, Alahdab S, Albitar S. Association between smoking and chronic kidney disease: a case control study. BMC Public Health. 2010 Nov 25;10:731. doi: 10.1186/1471-2458-10-731. PMID: 21108832; PMCID: PMC3004836.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3004836/

559. Fu YC, Xu ZL, Zhao MY, Xu K. The Association Between Smoking and Renal Function in People Over 20 Years Old. Front Med (Lausanne). 2022 Jun 3;9:870278. doi: 10.3389/fmed.2022.870278. PMID: 35721101; PMCID: PMC9205397.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9205397/

560. Lang, S.M., Schiffl, H. Smoking status, cadmium, and chronic kidney disease. Ren Replace Ther 10, 17 (2024). https://doi.org/10.1186/s41100-024-00533-3
https://rrtjournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/s41100-024-00533-3

561. Chen TK, Knicely DH, Grams ME. Chronic Kidney Disease Diagnosis and Management: A Review. JAMA. 2019 Oct 1;322(13):1294-1304. doi: 10.1001/jama.2019.14745. PMID: 31573641; PMCID: PMC7015670.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7015670/

562. Diagnosis - Chronic kidney disease, UK NHS
https://www.nhs.uk/conditions/kidney-disease/diagnosis/

563. Singh AK, Narsipur SS. Cyclosporine: A Commentary on Brand versus Generic Formulation Exchange. J Transplant. 2011;2011:480642. doi: 10.1155/2011/480642. Epub 2011 Nov 17. PMID: 22174986; PMCID: PMC3235899.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3235899/

564. Park H. The emergence of mycophenolate mofetilin dermatology: from its roots in the world of organ transplantation to its versatile role in the dermatology treatment room. J Clin Aesthet Dermatol. 2011 Jan;4(1):18-27. PMID: 21278895; PMCID: PMC3030212.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3030212/

565. Vivier, E., Rebuffet, L., Narni-Mancinelli, E. et al. Natural killer cell therapies. Nature 626, 727–736 (2024). https://doi.org/10.1038/s41586-023-06945-1
https://www.nature.com/articles/s41586-023-06945-1

566. Freud AG, Mundy-Bosse BL, Yu J, Caligiuri MA. The Broad Spectrum of Human Natural Killer Cell Diversity. Immunity. 2017 Nov 21;47(5):820-833. doi: 10.1016/j.immuni.2017.10.008. PMID: 29166586; PMCID: PMC5728700.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5728700/

567. Mace EM. Human natural killer cells: Form, function, and development. J Allergy Clin Immunol. 2023 Feb;151(2):371-385. doi: 10.1016/j.jaci.2022.09.022. Epub 2022 Oct 1. PMID: 36195172; PMCID: PMC9905317.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9905317/

568. Chen, S., Zhu, H. & Jounaidi, Y. Comprehensive snapshots of natural killer cells functions, signaling, molecular mechanisms and clinical utilization. Sig Transduct Target Ther 9, 302 (2024). https://doi.org/10.1038/s41392-024-02005-w
https://www.nature.com/articles/s41392-024-02005-w

569. Zaharescu, I.; Moldovan, A.D.; Tanase, C. Natural Killer (NK) Cells and Their Involvement in Different Types of Cancer—Current Status of Clinical Research. J. Mind Med. Sci. 2017, 4, 31-37. https://doi.org/10.22543/7674.41.P3137
https://www.mdpi.com/2392-7674/4/1/6

570. Lodoen MB, Lanier LL. Natural killer cells as an initial defense against pathogens. Curr Opin Immunol. 2006 Aug;18(4):391-8. doi: 10.1016/j.coi.2006.05.002. Epub 2006 Jun 12. PMID: 16765573; PMCID: PMC7127478.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7127478/

571. Inoue C, Takeshita T, Kondo H, Morimoto K. Cigarette smoking is associated with the reduction of lymphokine-activated killer cell and natural killer cell activities. Environ Health Prev Med. 1996 Apr;1(1):14-9. doi: 10.1007/BF02931167. PMID: 21432415.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21432415/

572. M. Takeuchi, S. Nagai, A. Nakajima, M. Shinya, C. Tsukano, H. Asada, K. Yoshikawa, M. Yoshimura, T. Izumi; Inhibition of Lung Natural Killer Cell Activity by Smoking: The Role of Alveolar Macrophages. Respiration 1 June 2001; 68 (3): 262–267. https://doi.org/10.1159/000050508
https://karger.com/res/article-abstract/68/3/262/288207/Inhibition-of-Lung-Natural-Killer-Cell-Activity-by?redirectedFrom=fulltext

573. Kanehisa Morimoto, Tatsuya Takeshita, Masanobu Nanno, Shinkan Tokudome, Kunio Nakayama, Modulation of natural killer cell activity by supplementation of fermented milk containing Lactobacillus casei in habitual smokers, Preventive Medicine, Volume 40, Issue 5, 2005, Pages 589-594, ISSN 0091-7435, https://doi.org/10.1016/j.ypmed.2004.07.019.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0091743504004177

574. Ferson, M., Edwards, A., Lind, A., Milton, G.W. and Hersey, P. (1979), Low natural killer-cell activity and immunoglobulin levels associated with smoking in human subjects. Int. J. Cancer, 23: 603-609. https://doi.org/10.1002/ijc.2910230504
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/ijc.2910230504

575. Inoue, C., Takeshita, T., Kondo, H. et al. Cigarette smoking is associated with the reduction of lymphokine-activated killer cell and natural killer cell activities. Environ Health Prev Med 1, 14–19 (1996). https://doi.org/10.1007/BF02931167
https://link.springer.com/article/10.1007/BF02931167

576. Barone J, Hebert JR, Reddy MM. Dietary fat and natural-killer-cell activity. Am J Clin Nutr. 1989 Oct;50(4):861-7. doi: 10.1093/ajcn/50.4.861. PMID: 2801592.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/2801592/

577. Giovanni Ravaglia, Paola Forti, Fabiola Maioli, Luciana Bastagli, Andrea Facchini, Erminia Mariani, Lucia Savarino, Simonetta Sassi, Domenico Cucinotta, Giorgio Lenaz, Effect of micronutrient status on natural killer cell immune function in healthy free-living subjects aged ≥90 y123, The American Journal of Clinical Nutrition, Volume 71, Issue 2, 2000, Pages 590-598, ISSN 0002-9165, https://doi.org/10.1093/ajcn/71.2.590.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0002916523070260

578. Kim YS, Sayers TJ, Colburn NH, Milner JA, Young HA. Impact of dietary components on NK and Treg cell function for cancer prevention. Mol Carcinog. 2015 Sep;54(9):669-78. doi: 10.1002/mc.22301. Epub 2015 Apr 1. PMID: 25845339; PMCID: PMC4536099.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25845339/

579. Manash Pratim Pathak, Kalyani Pathak, Riya Saikia, Urvashee Gogoi, Mohammad Zaki Ahmad, Pompy Patowary, Aparoop Das, Immunomodulatory effect of mushrooms and their bioactive compounds in cancer: A comprehensive review, Biomedicine & Pharmacotherapy, Volume 149, 2022, 112901, ISSN 0753-3322, https://doi.org/10.1016/j.biopha.2022.112901.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0753332222002906

580. Chang C-J, Chen Y-YM, Lu C-C, et al. Ganoderma lucidum stimulates NK cell cytotoxicity by inducing NKG2D/NCR activation and secretion of perforin and granulysin. Innate Immunity. 2013;20(3):301-311. doi:10.1177/1753425913491789
https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/1753425913491789

581. Guggenheim AG, Wright KM, Zwickey HL. Immune Modulation From Five Major Mushrooms: Application to Integrative Oncology. Integr Med (Encinitas). 2014 Feb;13(1):32-44. PMID: 26770080; PMCID: PMC4684115.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4684115/

582. Golden MI, Meyer JJ, Zeppieri M, Patel BC. Dry Eye Syndrome. 2024 Feb 29. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan–. PMID: 29262012.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29262012/

583. Golden MI, Meyer JJ, Zeppieri M, et al. Dry Eye Syndrome. [Updated 2024 Feb 29]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470411/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470411/

584. Yamada M, Mizuno Y, Shigeyasu C. Impact of dry eye on work productivity. Clinicoecon Outcomes Res. 2012;4:307-12. doi: 10.2147/CEOR.S36352. Epub 2012 Oct 10. PMID: 23091391; PMCID: PMC3471464.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3471464/

585. Guo OD LW, Akpek E. The negative effects of dry eye disease on quality of life and visual function. Turk J Med Sci. 2020 Nov 3;50(SI-2):1611-1615. doi: 10.3906/sag-2002-143. PMID: 32283910; PMCID: PMC7672346.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7672346/

586. Wróbel-Dudzińska D, Osial N, Stępień PW, Gorecka A, Żarnowski T. Prevalence of Dry Eye Symptoms and Associated Risk Factors among University Students in Poland. Int J Environ Res Public Health. 2023 Jan 11;20(2):1313. doi: 10.3390/ijerph20021313. PMID: 36674068; PMCID: PMC9859544.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9859544/

587. He Q, Chen Z, Xie C, Liu L and Wei R (2022) The Association Between Dry Eye Disease With Depression, Anxiety and Sleep Disturbance During COVID-19. Front. Psychiatry 12:802302. doi: 10.3389/fpsyt.2021.802302
https://www.frontiersin.org/journals/psychiatry/articles/10.3389/fpsyt.2021.802302/full

588. Yang, K., Zhang, H., Wang, Y. et al. Evaluating the impact of smoking on the risk of dry eye disease: a two-sample Mendelian randomization study. Sci Rep 14, 32043 (2024). https://doi.org/10.1038/s41598-024-83795-5
https://www.nature.com/articles/s41598-024-83795-5

589. Solberg Y, Rosner M, Belkin M. The association between cigarette smoking and ocular diseases. Surv Ophthalmol. 1998 May-Jun;42(6):535-47. doi: 10.1016/s0039-6257(98)00002-2. PMID: 9635902.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9635902/

590. Xu L, Zhang W, Zhu XY, Suo T, Fan XQ, Fu Y. Smoking and the risk of dry eye: a Meta-analysis. Int J Ophthalmol. 2016 Oct 18;9(10):1480-1486. doi: 10.18240/ijo.2016.10.19. PMID: 27803868; PMCID: PMC5075666.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5075666/

591. Areesanan A, Wasilewicz A, Nicolay S, Grienke U, Zimmermann-Klemd AM, Rollinger JM and Gründemann C (2025) Evaluation of in vitro pharmacological activities of medicinal mushrooms in the context of dry eye disease. Front. Pharmacol. 16:1557359. doi: 10.3389/fphar.2025.1557359
https://www.frontiersin.org/journals/pharmacology/articles/10.3389/fphar.2025.1557359/full

592. El Barche, FZ., Benyoussef, AA., El Habib Daho, M. et al. Automated tear film break-up time measurement for dry eye diagnosis using deep learning. Sci Rep 14, 11723 (2024). https://doi.org/10.1038/s41598-024-62636-5
https://www.nature.com/articles/s41598-024-62636-5

593. Cabaniss CD. Creatine Kinase. In: Walker HK, Hall WD, Hurst JW, editors. Clinical Methods: The History, Physical, and Laboratory Examinations. 3rd edition. Boston: Butterworths; 1990. Chapter 32.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK352/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK352/

594. Brian R. Berridge, John F. Van Vleet, Eugene Herman, Chapter 46 - Cardiac, Vascular, and Skeletal Muscle Systems, Editor(s): Wanda M. Haschek, Colin G. Rousseaux, Matthew A. Wallig, Haschek and Rousseaux's Handbook of Toxicologic Pathology (Third Edition), Academic Press, 2013, Pages 1567-1665, ISBN 9780124157590, https://doi.org/10.1016/B978-0-12-415759-0.00046-7.
https://www.sciencedirect.com/topics/biochemistry-genetics-and-molecular-biology/creatine-kinase

595. Moghadam-Kia S, Oddis CV, Aggarwal R. Approach to asymptomatic creatine kinase elevation. Cleve Clin J Med. 2016 Jan;83(1):37-42. doi: 10.3949/ccjm.83a.14120. PMID: 26760521; PMCID: PMC4871266.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4871266/

596. David S. Younger, Chapter 19 - Childhood muscular dystrophies, Editor(s): David S. Younger, Handbook of Clinical Neurology, Elsevier, Volume 195, 2023, Pages 461-496, ISSN 0072-9752, ISBN 9780323988186, https://doi.org/10.1016/B978-0-323-98818-6.00024-8.
https://www.sciencedirect.com/topics/nursing-and-health-professions/creatine-kinase-blood-level

597. Laurence A. Bindoff, CHAPTER 33 - Muscle disease, Editor(s): William J. Marshall, Marta Lapsley, Andrew P. Day, Ruth M. Ayling, Clinical Biochemistry: Metabolic and Clinical Aspects (Third Edition), Churchill Livingstone, 2014, Pages 646-659, ISBN 9780702051401, https://doi.org/10.1016/B978-0-7020-5140-1.00033-X.
https://www.sciencedirect.com/topics/nursing-and-health-professions/creatine-kinase-mm

598. Al-Naseem A, Sallam A, Choudhury S, Thachil J. Iron deficiency without anaemia: a diagnosis that matters. Clin Med (Lond). 2021 Mar;21(2):107-113. doi: 10.7861/clinmed.2020-0582. PMID: 33762368; PMCID: PMC8002799.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8002799/

599. Dufaux B, Hoederath A, Streitberger I, Hollmann W, Assmann G. Serum ferritin, transferrin, haptoglobin, and iron in middle- and long-distance runners, elite rowers, and professional racing cyclists. Int J Sports Med. 1981 Feb;2(1):43-6. doi: 10.1055/s-2008-1034583. PMID: 7333734.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7333734/

600. Nachtigall D, Nielsen P, Fischer R, Engelhardt R, Gabbe EE. Iron deficiency in distance runners. A reinvestigation using Fe-labelling and non-invasive liver iron quantification. Int J Sports Med. 1996 Oct;17(7):473-9. doi: 10.1055/s-2007-972881. PMID: 8912060.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8912060/

601. Dickson DN, Wilkinson RL, Noakes TD. Effects of ultra-marathon training and racing on hematologic parameters and serum ferritin levels in well-trained athletes. Int J Sports Med. 1982 May;3(2):111-7. doi: 10.1055/s-2008-1026073. PMID: 7107103.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7107103/

602. Stanzione JR, Bell G, Greenwood DA. A systematic nutrition intervention for low iron status in collegiate distance runners. Nutr Health. 2022 May 9:2601060221100337. doi: 10.1177/02601060221100337. Epub ahead of print. PMID: 35532088.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35532088/

603. Lai T-F, Liao Y, Hsueh M-C, Yen H-Y, Park J-H and Chang JH (2022) Substituting sedentary time with physical activity in youngest-old to oldest-old community-dwelling older adults: Associations with body composition. Front. Public Health 10:837213. doi: 10.3389/fpubh.2022.837213
https://www.frontiersin.org/journals/public-health/articles/10.3389/fpubh.2022.837213/full

604. Huang Z, Liu Y, Zhou Y. Sedentary Behaviors and Health Outcomes among Young Adults: A Systematic Review of Longitudinal Studies. Healthcare (Basel). 2022 Aug 6;10(8):1480. doi: 10.3390/healthcare10081480. PMID: 36011137; PMCID: PMC9408295.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9408295/

605. Bouamra M, Zouhal H, Ratel S, Makhlouf I, Bezrati I, Chtara M, Behm DG, Granacher U and Chaouachi A (2022) Concurrent Training Promotes Greater Gains on Body Composition and Components of Physical Fitness Than Single-Mode Training (Endurance or Resistance) in Youth With Obesity. Front. Physiol. 13:869063. doi: 10.3389/fphys.2022.869063
https://www.frontiersin.org/journals/physiology/articles/10.3389/fphys.2022.869063/full

606. W.Clark Hersey, James E. Graves, Michael L. Pollock, Ronald Gingerich, Rachel B. Shireman, Gregory W. Heath, Francis Spierto, Steve D. McCole, James M. Hagberg, Endurance exercise training improves body composition and plasma insulin responses in 70- to 79-year-old men and women, Metabolism, Volume 43, Issue 7, 1994, Pages 847-854, ISSN 0026-0495, https://doi.org/10.1016/0026-0495(94)90265-8.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0026049594902658

607. Júdice PB, Hetherington-Rauth M, Magalhães JP, Correia IR, Sardinha LB. Sedentary behaviours and their relationship with body composition of athletes. Eur J Sport Sci. 2022 Mar;22(3):474-480. doi: 10.1080/17461391.2021.1874060. Epub 2021 Feb 2. PMID: 33416024.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33416024/

608. SEPTEMBER 28, 2022 High-intensity workouts can help you get fit fast, but preparation is key By Cultivating Health, UC Davis Health 
https://health.ucdavis.edu/blog/cultivating-health/high-intensity-workouts-can-help-you-get-fit-fast-but-preparation-is-key/2022/09

609. Verbrugghe J, Agten A, Stevens S, Hansen D, Demoulin C, Eijnde BO, Vandenabeele F, Timmermans A. High Intensity Training to Treat Chronic Nonspecific Low Back Pain: Effectiveness of Various Exercise Modes. J Clin Med. 2020 Jul 27;9(8):2401. doi: 10.3390/jcm9082401. PMID: 32727108; PMCID: PMC7465397.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32727108/

610. Wolski LA, McKenzie DC, Wenger HA. Altitude training for improvements in sea level performance. Is the scientific evidence of benefit? Sports Med. 1996 Oct;22(4):251-63. doi: 10.2165/00007256-199622040-00004. PMID: 8898458.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8898458/

611. Saunders PU, Pyne DB, Gore CJ. Endurance training at altitude. High Alt Med Biol. 2009 Summer;10(2):135-48. doi: 10.1089/ham.2008.1092. PMID: 19519223.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19519223/

612. Wolski LA, McKenzie DC, Wenger HA. Altitude training for improvements in sea level performance. Is the scientific evidence of benefit? Sports Med. 1996 Oct;22(4):251-63. doi: 10.2165/00007256-199622040-00004. PMID: 8898458.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8898458_2

613. Khodaee M, Grothe HL, Seyfert JH, VanBaak K. Athletes at High Altitude. Sports Health. 2016 Mar-Apr;8(2):126-32. doi: 10.1177/1941738116630948. PMID: 26863894; PMCID: PMC4789936.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4789936/

614. González-Ravé JM, Castillo JA, González-Mohino F and Pyne DB (2023) Periodization of altitude training: A collective case study of high-level swimmers. Front. Physiol. 14:1140077. doi: 10.3389/fphys.2023.1140077
https://www.frontiersin.org/journals/physiology/articles/10.3389/fphys.2023.1140077/full

615. Baoxia Chen, Zhusheng Wu, Xia Huang, Zhichao Li, Qianjin Wu, Zichao Chen, Effect of altitude training on the aerobic capacity of athletes: A systematic review and meta-analysis, Heliyon, Volume 9, Issue 9, 2023, e20188, ISSN 2405-8440, https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2023.e20188.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2405844023073966

616. Deng, L.; Liu, Y.; Chen, B.; Hou, J.; Liu, A.; Yuan, X. Impact of Altitude Training on Athletes’ Aerobic Capacity: A Systematic Review and Meta-Analysis. Life 2025, 15, 305. https://doi.org/10.3390/life15020305 
https://www.mdpi.com/2075-1729/15/2/305

617. Płoszczyca K, Langfort J, Czuba M. The Effects of Altitude Training on Erythropoietic Response and Hematological Variables in Adult Athletes: A Narrative Review. Front Physiol. 2018 Apr 11;9:375. doi: 10.3389/fphys.2018.00375. PMID: 29695978; PMCID: PMC5904371.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5904371/

618. High-Altitude Erythrocytosis: Mechanisms of Adaptive and Maladaptive Responses Francisco C. Villafuerte, Tatum S. Simonson, Daniela Bermudez, and Fabiola León-Velarde Physiology 2022 37:4, 175-186 
https://journals.physiology.org/doi/full/10.1152/physiol.00029.2021

619. Man MC, Ganera C, Bărbuleț GD, Krzysztofik M, Panaet AE, Cucui AI, Tohănean DI, Alexe DI. The Modifications of Haemoglobin, Erythropoietin Values and Running Performance While Training at Mountain vs. Hilltop vs. Seaside. Int J Environ Res Public Health. 2021 Sep 8;18(18):9486. doi: 10.3390/ijerph18189486. PMID: 34574408; PMCID: PMC8466982.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8466982/

620. Biggs NC, England BS, Turcotte NJ, Cook MR, Williams AL. Effects of Simulated Altitude on Maximal Oxygen Uptake and Inspiratory Fitness. Int J Exerc Sci. 2017 Jan 1;10(1):127-136. doi: 10.70252/BARK5186. PMID: 28479953; PMCID: PMC5214464.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5214464/

621. Chen B, Wu Z, Huang X, Li Z, Wu Q, Chen Z. Effect of altitude training on the aerobic capacity of athletes: A systematic review and meta-analysis. Heliyon. 2023 Sep 16;9(9):e20188. doi: 10.1016/j.heliyon.2023.e20188. PMID: 37809554; PMCID: PMC10559955.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10559955/

622. Wu T, Ding S, Liu J, et al     Smoking, acute mountain sickness and altitude acclimatisation: a cohort study     Thorax 2012;67:914-919.
https://thorax.bmj.com/content/67/10/914.abstract

623. Stellingwerff T, Peeling P, Garvican-Lewis LA, Hall R, Koivisto AE, Heikura IA, Burke LM. Nutrition and Altitude: Strategies to Enhance Adaptation, Improve Performance and Maintain Health: A Narrative Review. Sports Med. 2019 Dec;49(Suppl 2):169-184. doi: 10.1007/s40279-019-01159-w. PMID: 31691928; PMCID: PMC6901429.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6901429/

624. Koivisto-Mørk AE, Paur I, Paulsen G, Garthe I, Raastad T, Bastani NE, Blomhoff R and Bøhn SK (2020) Dietary Adjustments to Altitude Training in Elite Endurance Athletes; Impact of a Randomized Clinical Trial With Antioxidant-Rich Foods. Front. Sports Act. Living 2:106. doi: 10.3389/fspor.2020.00106
https://www.frontiersin.org/journals/sports-and-active-living/articles/10.3389/fspor.2020.00106/full

625. Tapia C, Nessel TA, Zito PM. Cyclosporine. [Updated 2023 Aug 28]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK482450/

626. Takeda A, Uchida K, Haba T, Tominaga Y, Katayama A, Yoshida A, Oikawa T, Morozumi K. Chronic cyclosporin nephropathy: long-term effects of cyclosporin on renal allografts. Clin Transplant. 2001;15 Suppl 5:22-9. doi: 10.1034/j.1399-0012.2001.0150s5022.x. PMID: 11791791.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11791791/

627. Jun Yu, Xiao Wei, Jinzhang Gao, Chun Wang, Wei Wei, Role of cyclosporin A in the treatment of kidney disease and nephrotoxicity, Toxicology, Volume 492, 2023, 153544, ISSN 0300-483X, https://doi.org/10.1016/j.tox.2023.153544.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0300483X23001300

628. Einollahi B, Teimoori M, A Systematic Review about an Advance in Cyclosporine Monitoring in Kidney Transplant Recipients.Nephro-Urol Mon.2017;9(4):e24989.https://doi.org/10.5812/numonthly.24989.
https://brieflands.com/articles/num-55530

629. Ng TH, Britton GJ, Hill EV, Verhagen J, Burton BR, Wraith DC. Regulation of adaptive immunity; the role of interleukin-10. Front Immunol. 2013 May 31;4:129. doi: 10.3389/fimmu.2013.00129. PMID: 23755052; PMCID: PMC3668291.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3668291/

630. Iyer SS, Cheng G. Role of interleukin 10 transcriptional regulation in inflammation and autoimmune disease. Crit Rev Immunol. 2012;32(1):23-63. doi: 10.1615/critrevimmunol.v32.i1.30. PMID: 22428854; PMCID: PMC3410706.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3410706/

631. Kaliyaperumal, Y., Sivadasan, S. & Aiyalu, R. Contrast-Induced Nephropathy: An Overview. Dr. Sulaiman Al Habib Med J 5, 118–127 (2023). https://doi.org/10.1007/s44229-023-00040-3
https://link.springer.com/article/10.1007/s44229-023-00040-3

632. Mohammed NM, Mahfouz A, Achkar K, Rafie IM, Hajar R. Contrast-induced Nephropathy. Heart Views. 2013 Jul;14(3):106-16. doi: 10.4103/1995-705X.125926. PMID: 24696755; PMCID: PMC3969626.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3969626/

633. Modi K, Padala SA, Gupta M. Contrast-Induced Nephropathy. [Updated 2025 Jan 4]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK448066/

634. R. Mehran, E. Nikolsky, Contrast-induced nephropathy: Definition, epidemiology, and patients at risk, Kidney International, Volume 69, Supplement 100, 2006, Pages S11-S15, ISSN 0085-2538, https://doi.org/10.1038/sj.ki.5000368.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0085253815513872

635. Tascón, J.; Prieto, M.; Casanova, A.G.; Sanz, F.J.; Hernández Mezquita, M.A.; Barrueco Ferrero, M.; Gomez-Marcos, M.A.; Garcia-Ortiz, L.; Vicente-Vicente, L.; Morales, A.I.; et al. Early Diagnosis of Kidney Damage Associated with Tobacco Use: Preventive Application. J. Pers. Med. 2022, 12, 1032. https://doi.org/10.3390/jpm12071032 
https://www.mdpi.com/2075-4426/12/7/1032

636. Charlene (Xiaoying) Deng, MD, PhD, MBA, FACP, FASN Assistant Professor of Medicine, Division of Nephrology, Hypertension and Transplantation, Thomas Jefferson University Hospital, Sidney Kimmel Medical College of Thomas Jefferson University 
https://emedicine.medscape.com/article/246751-treatment

637. Ying M, Yang J, Huang Z, Ling Y, Wang B, Huang H, Li Q, Liu J, Liu Y, Chen Z. Association between malnutrition and contrast-associated acute kidney injury in congestive heart failure patients following coronary angiography. Front Nutr. 2022 Nov 17;9:937237. doi: 10.3389/fnut.2022.937237. PMID: 36466405; PMCID: PMC9713008.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9713008/

638. Liang J, Zhang L, Huang Z, He Y, Ling Y, Chen K, Ying M, Lin M, Li G, Liu J, Liu Y, Liang Y, Chen S and Hu Y (2022) Implications of Malnutrition on Contrast-Associated Acute Kidney Injury in Young and Old Patients Undergoing Percutaneous Coronary Intervention: A Multicenter Prospective Cohort. Front. Nutr. 8:795068. doi: 10.3389/fnut.2021.795068
https://www.frontiersin.org/journals/nutrition/articles/10.3389/fnut.2021.795068/full

639. Chen, Liling & Huang, Zhidong & Li, Weiguo & He, Yibo & Liang, Jingjing & Lu, Jin & Yang, Yanfang & Huang, Haozhang & Lin, Yihang & Lin, Rongwen & Lin, Mengfei & Liang, Yan & Hu, Yunzhao & Ye, Jianfeng & Hu, Yuying & Liu, Jin & Liu, Yong & Fang, Yong & Chen, Kaihong & Chen, Shiqun. (2022). Malnutrition and the risk for contrast-induced acute kidney injury in patients with coronary artery disease. International Urology and Nephrology. 54. 10.1007/s11255-021-02915-6. 
https://www.researchgate.net/publication/352758623_Malnutrition_and_the_risk_for_contrast-induced_acute_kidney_injury_in_patients_with_coronary_artery_disease

640. Liang J, Zhang L, Huang Z, He Y, Ling Y, Chen K, Ying M, Lin M, Li G, Liu J, Liu Y, Liang Y, Chen S, Hu Y. Implications of Malnutrition on Contrast-Associated Acute Kidney Injury in Young and Old Patients Undergoing Percutaneous Coronary Intervention: A Multicenter Prospective Cohort. Front Nutr. 2022 Feb 8;8:795068. doi: 10.3389/fnut.2021.795068. PMID: 35211494; PMCID: PMC8861456.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8861456/

641. Ruth W. Mwangi, John M. Macharia, Isabel N. Wagara, Raposa L. Bence, The antioxidant potential of different edible and medicinal mushrooms, Biomedicine & Pharmacotherapy, Volume 147, 2022, 112621, ISSN 0753-3322, https://doi.org/10.1016/j.biopha.2022.112621.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0753332222000099

642. Karunarathna, S. C., Prasannath, K., Lu, W., & Hapuarachchi, K. K. (2024). Ganoderma: bridging traditional wisdom with modern innovation in medicinal mushroom and dietary supplement industry. New Zealand Journal of Botany, 1–60. https://doi.org/10.1080/0028825X.2024.2410486
https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/0028825X.2024.2410486

643. Musa R, Rout P, Qurie A. Lupus Nephritis. [Updated 2025 Jan 16]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK499817/

644. Soo-Kyung Cho, Hyoungyoung Kim, Jung-Yong Han, Yena Jeon, Sun-Young Jung, Eun Jin Jang, Yoon-Kyoung Sung, Risk of end-stage renal disease in patients with early-onset lupus nephritis: A population-based cohort study, Seminars in Arthritis and Rheumatism, Volume 63, 2023, 152308, ISSN 0049-0172, https://doi.org/10.1016/j.semarthrit.2023.152308.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0049017223001506

645. Hoover PJ, Costenbader KH. Insights into the epidemiology and management of lupus nephritis from the US rheumatologist's perspective. Kidney Int. 2016 Sep;90(3):487-92. doi: 10.1016/j.kint.2016.03.042. Epub 2016 Jun 22. PMID: 27344205; PMCID: PMC5679458.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5679458/

646. A smoking gun for renal disease in patients with SLE?. Nat Rev Rheumatol 11, 562 (2015). https://doi.org/10.1038/nrrheum.2015.122
https://www.nature.com/articles/nrrheum.2015.122

647. Xu D, You X, Wang Z, Zeng Q, Xu J, Jiang L, Gong L, Wu F, Gu J, Tao Y, Chen J, Zhao J, Li M, Zhao Y, Zeng X; CSTAR co-authors. Chinese Systemic Lupus Erythematosus Treatment and Research Group Registry VI: Effect of Cigarette Smoking on the Clinical Phenotype of Chinese Patients with Systemic Lupus Erythematosus. PLoS One. 2015 Aug 17;10(8):e0134451. doi: 10.1371/journal.pone.0134451. PMID: 26280671; PMCID: PMC4539270.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4539270/

648. Islam MA, Khandker SS, Kotyla PJ, Hassan R. Immunomodulatory Effects of Diet and Nutrients in Systemic Lupus Erythematosus (SLE): A Systematic Review. Front Immunol. 2020 Jul 22;11:1477. doi: 10.3389/fimmu.2020.01477. PMID: 32793202; PMCID: PMC7387408.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7387408/

649. Krause KM, Serio AW, Kane TR, Connolly LE. Aminoglycosides: An Overview. Cold Spring Harb Perspect Med. 2016 Jun 1;6(6):a027029. doi: 10.1101/cshperspect.a027029. PMID: 27252397; PMCID: PMC4888811.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4888811/

650. Jose M. Lopez-Novoa, Yaremi Quiros, Laura Vicente, Ana I. Morales, Francisco J. Lopez-Hernandez, New insights into the mechanism of aminoglycoside nephrotoxicity: an integrative point of view, Kidney International, Volume 79, Issue 1, 2011, Pages 33-45, ISSN 0085-2538, https://doi.org/10.1038/ki.2010.337.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0085253815546760

651. Swan SK. Aminoglycoside nephrotoxicity. Semin Nephrol. 1997 Jan;17(1):27-33. PMID: 9000547.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9000547/

652. Dobrek, L. A Synopsis of Current Theories on Drug-Induced Nephrotoxicity. Life 2023, 13, 325. https://doi.org/10.3390/life13020325 
https://www.mdpi.com/2075-1729/13/2/325

653. Staging liver fibrosis and cirrhosis using non-invasive tests in people with chronic hepatitis B to inform WHO 2024 guidelines: a systematic review and meta-analysis     Liguori, Antonio et al.     The Lancet Gastroenterology & Hepatology, Volume 10, Issue 4, 332 - 349
https://www.thelancet.com/journals/langas/article/PIIS2468-1253(24)00437-0/fulltext

654. Ji Huang, Yongqi Liu, Youshun Liu, Antiviral therapy in hepatitis B virus-infected with immune-tolerant: A meta-analysis, Gastroenterología y Hepatología (English Edition), Volume 46, Issue 4, 2023, Pages 309-318, ISSN 2444-3824, https://doi.org/10.1016/j.gastre.2022.05.011.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S2444382423000706

655. Parikh P, Ryan JD, Tsochatzis EA. Fibrosis assessment in patients with chronic hepatitis B virus (HBV) infection. Ann Transl Med. 2017 Feb;5(3):40. doi: 10.21037/atm.2017.01.28. PMID: 28251119; PMCID: PMC5326648.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5326648/

656. You, H., Wang, X., Ma, L. et al. Insights into the impact of hepatitis B virus on hepatic stellate cell activation. Cell Commun Signal 21, 70 (2023). https://doi.org/10.1186/s12964-023-01091-7
https://biosignaling.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12964-023-01091-7

657. Bedossa P. Reversibility of hepatitis B virus cirrhosis after therapy: who and why? Liver Int. 2015 Jan;35 Suppl 1:78-81. doi: 10.1111/liv.12710. PMID: 25529091.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25529091/

658. Yameng Sun, Xiaoning Wu, Jialing Zhou, Tongtong Meng, Bingqiong Wang, Shuyan Chen, Hui Liu, Tailing Wang, Xinyan Zhao, Shanshan Wu, Yuanyuan Kong, Xiaojuan Ou, Aileen Wee, Neil D. Theise, Chao Qiu, Wenhong Zhang, Fengmin Lu, Jidong Jia, Hong You, Persistent Low Level of Hepatitis B Virus Promotes Fibrosis Progression During Therapy, Clinical Gastroenterology and Hepatology, Volume 18, Issue 11, 2020, Pages 2582-2591.e6, ISSN 1542-3565, https://doi.org/10.1016/j.cgh.2020.03.001.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S154235652030272X

659. Soares AA, de Sá-Nakanishi AB, Bracht A, da Costa SM, Koehnlein EA, de Souza CG, Peralta RM. Hepatoprotective effects of mushrooms. Molecules. 2013 Jul 1;18(7):7609-30. doi: 10.3390/molecules18077609. PMID: 23884116; PMCID: PMC6270077.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6270077/

660. Bhatia, Aditya & Neeraj, Dr. (2024). Medicinal Mushrooms: A promising frontier in hepatitis treatment. 05. 19-24. 
https://www.researchgate.net/publication/380721790_Medicinal_Mushrooms_A_promising_frontier_in_hepatitis_treatment

661. Abramyan S, Hanlon M. Kidney Transplantation. [Updated 2023 Jan 2]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK567755/

662. Patrick Yoon Kim, Azarin Shoghi, Ghaneh Fananapazir, Renal Transplantation: Immediate and Late Complications, Radiologic Clinics of North America, Volume 61, Issue 5, 2023, Pages 809-820, ISSN 0033-8389, ISBN 9780443181771, https://doi.org/10.1016/j.rcl.2023.04.004.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0033838923001161

663. Naik RH, Shawar SH. Renal Transplantation Rejection. [Updated 2023 Feb 9]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-. 
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK553074/

664. The National Kidney Federation, What is transplant rejection? March 2023
https://www.kidney.org.uk/what-is-transplant-rejection

665. Weinrauch LA, Claggett B, Liu J, Finn PV, Weir MR, Weiner DE, D'Elia JA. Smoking and outcomes in kidney transplant recipients: a post hoc survival analysis of the FAVORIT trial. Int J Nephrol Renovasc Dis. 2018 Apr 27;11:155-164. doi: 10.2147/IJNRD.S161001. PMID: 29760559; PMCID: PMC5937486.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5937486/

666. Salamah, Sovia1; Gomes Neto, Antonio Wouter1; Alkaff, Firas F.1,2; Kootstra-Ros, Jenny E.1; Touw, Daniel J.1; Franssen, Casper F.M.1; Bakker, Stephan J.L.1. Carboxyhemoglobin and Smoking Status in Kidney Transplant Recipients: TH-PO791. Journal of the American Society of Nephrology 35(10S):10.1681/ASN.2024s9tskgx2, October 2024. | DOI: 10.1681/ASN.2024s9tskgx2 
https://journals.lww.com/jasn/fulltext/2024/10001/carboxyhemoglobin_and_smoking_status_in_kidney.1114.aspx

667. Christie Rampersad, Jason Bau, Ani Orchanian-Cheff, S. Joseph Kim, Impact of donor smoking history on kidney transplant recipient outcomes: A systematic review and meta-analysis, Transplantation Reviews, Volume 38, Issue 3, 2024, 100854, ISSN 0955-470X, https://doi.org/10.1016/j.trre.2024.100854.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0955470X24000375

668. Khalil MAM, Tan J, Khamis S, Khalil MA, Azmat R, Ullah AR. Cigarette Smoking and Its Hazards in Kidney Transplantation. Adv Med. 2017;2017:6213814. doi: 10.1155/2017/6213814. Epub 2017 Jul 27. PMID: 28819637; PMCID: PMC5551477.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5551477/

669. Sara T. Stoler, Maria Chan, Steven J. Chadban, Nutrition in the Management of Kidney Transplant Recipients, Journal of Renal Nutrition, Volume 33, Issue 6, Supplement, 2023, Pages S67-S72, ISSN 1051-2276, https://doi.org/10.1053/j.jrn.2023.07.001.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1051227623001085

670. Stoler ST, Chan M, Chadban SJ. Nutrition in the Management of Kidney Transplant Recipients. J Ren Nutr. 2023 Nov;33(6S):S67-S72. doi: 10.1053/j.jrn.2023.07.001. Epub 2023 Jul 22. PMID: 37482148.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37482148/

671. Azer SA, Hashmi MF, Reddivari AKR. Gastroesophageal Reflux Disease (GERD) [Updated 2024 May 1]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK554462/

672. Shaqran TM, Ismaeel MM, Alnuaman AA, Al Ahmad FA, Albalawi GA, Almubarak JN, AlHarbi RS, Alaqidi RS, AlAli YA, Alfawaz KS, Daghriri AA. Epidemiology, Causes, and Management of Gastro-esophageal Reflux Disease: A Systematic Review. Cureus. 2023 Oct 21;15(10):e47420. doi: 10.7759/cureus.47420. PMID: 38022211; PMCID: PMC10658748.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10658748/

673. Nirwan, J.S., Hasan, S.S., Babar, ZUD. et al. Global Prevalence and Risk Factors of Gastro-oesophageal Reflux Disease (GORD): Systematic Review with Meta-analysis. Sci Rep 10, 5814 (2020). https://doi.org/10.1038/s41598-020-62795-1
https://www.nature.com/articles/s41598-020-62795-1

674. Baklola, M., Terra, M., Badr, A. et al. Prevalence of gastro-oesophageal reflux disease, and its associated risk factors among medical students: a nation-based cross-sectional study. BMC Gastroenterol 23, 269 (2023). https://doi.org/10.1186/s12876-023-02899-w
https://bmcgastroenterol.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12876-023-02899-w

675. Zhang D, Liu S, Li Z, Wang R. Global, regional and national burden of gastroesophageal reflux disease, 1990-2019: update from the GBD 2019 study. Ann Med. 2022 Dec;54(1):1372-1384. doi: 10.1080/07853890.2022.2074535. PMID: 35579516; PMCID: PMC9122392.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9122392/

676. Eivind Ness-Jensen, Jesper Lagergren, Tobacco smoking, alcohol consumption and gastro-oesophageal reflux disease, Best Practice & Research Clinical Gastroenterology, Volume 31, Issue 5, 2017, Pages 501-508, ISSN 1521-6918, https://doi.org/10.1016/j.bpg.2017.09.004.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1521691817300999

677. Yen P-C, Geng J-H, Wu P-Y, Huang J-C, Hu H-M, Kuo C-H and Chen S-C (2024) Secondhand smoke is associated with peptic ulcer disease and gastroesophageal reflux disease in non-smokers in a large Taiwanese population study. Front. Public Health. 12:1450481. doi: 10.3389/fpubh.2024.1450481
https://www.frontiersin.org/journals/public-health/articles/10.3389/fpubh.2024.1450481/full

678. Gomm W, von Holt K, Thomé F, et al. Association of Proton Pump Inhibitors With Risk of Dementia: A Pharmacoepidemiological Claims Data Analysis. JAMA Neurol. 2016;73(4):410–416. doi:10.1001/jamaneurol.2015.4791
https://jamanetwork.com/journals/jamaneurology/fullarticle/2487379

679. Ortiz-Guerrero G, Amador-Muñoz D, Calderón-Ospina CA, López-Fuentes D, Nava Mesa MO. Proton Pump Inhibitors and Dementia: Physiopathological Mechanisms and Clinical Consequences. Neural Plast. 2018 Mar 21;2018:5257285. doi: 10.1155/2018/5257285. PMID: 29755512; PMCID: PMC5883984.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5883984/

680. Northuis CA, Bell EJ, Lutsey PL, George KM, Gottesman RF, Mosley TH, Whitsel EA, Lakshminarayan K. Cumulative Use of Proton Pump Inhibitors and Risk of Dementia: The Atherosclerosis Risk in Communities Study. Neurology. 2023 Oct 31;101(18):e1771-e1778. doi: 10.1212/WNL.0000000000207747. Epub 2023 Aug 9. Erratum in: Neurology. 2024 Jul 9;103(1):e209596. doi: 10.1212/WNL.0000000000209596. PMID: 37558503; PMCID: PMC10634644.
https://www.neurology.org/doi/10.1212/WNL.0000000000207747

681. Common questions about esomeprazole, 7 January 2022 NHS of UK
https://www.nhs.uk/medicines/esomeprazole/common-questions-about-esomeprazole/

682. Published July 19, 2017 GASTROENTEROLOGY Proton Pump Inhibitors: Considerations With Long-Term Use, Emily M. Ambizas, PharmD, MPH, BCGP, Joseph V. Etzel, PharmD
https://www.uspharmacist.com/article/proton-pump-inhibitors-considerations-with-longterm-use

683. Maideen NMP. Adverse Effects Associated with Long-Term Use of Proton Pump Inhibitors. Chonnam Med J. 2023 May;59(2):115-127. doi: 10.4068/cmj.2023.59.2.115. Epub 2023 May 25. PMID: 37303818; PMCID: PMC10248387.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10248387/

684. Munir U, Tafti D, Morgan S. Morton Neuroma. [Updated 2023 May 22]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470249/

685. Potu, Bhagath & Saleem, Bader & Almarabheh, Amer. (2023). Prevalence of Morton’s toe and assessment of the associated risk factors: a cross-sectional study. European Journal of Anatomy. 717-722. 10.52083/ZOJG4094. 
https://www.researchgate.net/publication/375178146_Prevalence_of_Morton%27s_toe_and_assessment_of_the_associated_risk_factors_a_cross-sectional_study

686. del Mar Ruiz-Herrera, M.; Criado-Álvarez, J.J.; Suarez-Ortiz, M.; Konschake, M.; Moroni, S.; Marcos-Tejedor, F. Study of the Anatomical Association between Morton’s Neuroma and the Space Inferior to the Deep Transverse Metatarsal Ligament Using Ultrasound. Diagnostics 2022, 12, 1367. https://doi.org/10.3390/diagnostics12061367 
https://www.mdpi.com/2075-4418/12/6/1367

687. Symeonidis PD, Iselin LD, Simmons N, Fowler S, Dracopoulos G, Stavrou P. Prevalence of interdigital nerve enlargements in an asymptomatic population. Foot Ankle Int. 2012 Jul;33(7):543-7. doi: 10.3113/FAI.2012.0543. PMID: 22835390.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22835390/
This suggests that a significant portion of the population may have radiologically visible Morton's neuromas, even if they aren't experiencing symptoms. 

688. What is a Morton’s neuroma? June 6, 2024, uclahealth
https://www.uclahealth.org/news/article/what-mortons-neuroma

689. Matthews BG, Thomson CE, McKinley JC, Harding MP, Ware RS. Treatments for Morton's neuroma. Cochrane Database Syst Rev. 2021 Jul 14;2021(7):CD014687. doi: 10.1002/14651858.CD014687. PMCID: PMC8277559.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8277559/

690. Naik RH, Shawar SH. Renal Transplantation Rejection. 2023 Feb 9. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan–. PMID: 31971715.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31971715/

691. Justiz Vaillant AA, Misra S, Fitzgerald BM. Acute Transplantation Rejection. [Updated 2024 May 1]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK535410/

692. Maria Sandovici, Leo E. Deelman, Dick de Zeeuw, Harry van Goor, Robert H. Henning, Immune modulation and graft protection by gene therapy in kidney transplantation, European Journal of Pharmacology, Volume 585, Issues 2–3, 2008, Pages 261-269, ISSN 0014-2999, https://doi.org/10.1016/j.ejphar.2008.02.087.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0014299908002811

693. Oweira H, Ramouz A, Ghamarnejad O, Khajeh E, Ali-Hasan-Al-Saegh S, Nikbakhsh R, Reißfelder C, Rahbari N, Mehrabi A, Sadeghi M. Risk Factors of Rejection in Renal Transplant Recipients: A Narrative Review. J Clin Med. 2022 Mar 3;11(5):1392. doi: 10.3390/jcm11051392. PMID: 35268482; PMCID: PMC8911293.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8911293/

694. Alasfar, S.; Kodali, L.; Schinstock, C.A. Current Therapies in Kidney Transplant Rejection. J. Clin. Med. 2023, 12, 4927. https://doi.org/10.3390/jcm12154927 
https://www.mdpi.com/2077-0383/12/15/4927

695. Aref A, Sharma A, Halawa A. Smoking in Renal Transplantation; Facts Beyond Myth. World J Transplant. 2017 Apr 24;7(2):129-133. doi: 10.5500/wjt.v7.i2.129. PMID: 28507915; PMCID: PMC5409912.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5409912/

696  Arnaud Devresse, Sophie Gohy, Arnaud Robert, Nada Kanaan, How to manage cigarette smoking in kidney transplant candidates and recipients?, Clinical Kidney Journal, Volume 14, Issue 11, November 2021, Pages 2295–2303, https://doi.org/10.1093/ckj/sfab072 
https://academic.oup.com/ckj/article/14/11/2295/6204102

697. Simone A. Joosten, YVO W.J. Sijpkens, Cees van Kooten, Leendert C. Paul, Chronic renal allograft rejection: Pathophysiologic considerations, Kidney International, Volume 68, Issue 1, 2005, Pages 1-13, ISSN 0085-2538, https://doi.org/10.1111/j.1523-1755.2005.00376.x.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0085253815508090

698. Sung RS, Althoen M, Howell TA, Ojo AO, Merion RM. Excess risk of renal allograft loss associated with cigarette smoking. Transplantation. 2001 Jun 27;71(12):1752-7. doi: 10.1097/00007890-200106270-00009. PMID: 11455254.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11455254/

699. Agarwal, P. K., Hellemons, M. E., Zelle, D. M., van Ree, R. M., van den Born, J., van der Heide, J. J. H., Gans, R. O. B., van Son, W. J., Navis, G., & Bakker, S. J. L. (2011). Smoking Is a Risk Factor for Graft Failure and Mortality after Renal Transplantation. American Journal of Nephrology, 34(1), 26-31. https://doi.org/10.1159/000328903
https://pure.eur.nl/en/publications/smoking-is-a-risk-factor-for-graft-failure-and-mortality-after-re

700. Nourbala, Mohammad & Nemati, Eghlim & Rostami, Zohreh & Einollahi, Behzad. (2011). Impact of Cigarette Smoking on Kidney Transplant Recipients A Systematic Review. Iranian journal of kidney diseases. 5. 141-8. 
https://www.researchgate.net/publication/51082216_Impact_of_Cigarette_Smoking_on_Kidney_Transplant_Recipients_A_Systematic_Review

701. Agarwal PK, Hellemons ME, Zelle DM, van Ree RM, van den Born J, van der Heide JJ, Gans RO, van Son WJ, Navis G, Bakker SJ. Smoking is a risk factor for graft failure and mortality after renal transplantation. Am J Nephrol. 2011;34(1):26-31. doi: 10.1159/000328903. Epub 2011 Jun 9. PMID: 21659736.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21659736/

702. Shamsudheen, M. P.; Kuchay, Abid; Gupta, Vijay Chander; Tiwari, Isha; Karthik, Raja,*; Das, Uttara; Guditi, Swarnalatha; Taduri, Gangadhar. Allograft Rejection in Kidney Transplantation – A Retrospective Study of Impact on Graft and Patient Outcome. Indian Journal of Transplantation 16(4):p 371-376, Oct–Dec 2022. | DOI: 10.4103/ijot.ijot_93_21 
https://journals.lww.com/ijjt/fulltext/2022/16040/allograft_rejection_in_kidney_transplantation___a.4.aspx

703. Cyrino LG, Galpern J, Moore L, Borgi L, Riella LV. A Narrative Review of Dietary Approaches for Kidney Transplant Patients. Kidney Int Rep. 2021 Apr 27;6(7):1764-1774. doi: 10.1016/j.ekir.2021.04.009. PMID: 34307973; PMCID: PMC8258457.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8258457/

704. Abdulla K. Salahudeen, Thomas H. Hostetter, Susan K. Raatz, Mark E. Rosenberg, Effects of dietary protein in patients with chronic renal transplant rejection, Kidney International, Volume 41, Issue 1, 1992, Pages 183-190, ISSN 0085-2538, https://doi.org/10.1038/ki.1992.25.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0085253815574462

705. Sengupta P, Chaudhuri A, Rathore K, Biswas S. Nutritional management of kidney transplant recipient. Proceedings of Singapore Healthcare. 2025;34. doi:10.1177/20101058251327810
https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/20101058251327810

706. Meade E, Hehir S, Rowan N, Garvey M. Mycotherapy: Potential of Fungal Bioactives for the Treatment of Mental Health Disorders and Morbidities of Chronic Pain. J Fungi (Basel). 2022 Mar 11;8(3):290. doi: 10.3390/jof8030290. PMID: 35330292; PMCID: PMC8954642.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8954642/

707. Amaya-Amaya J, Rojas-Villarraga A, Mantilla RD, et al. Rheumatoid arthritis. In: Anaya JM, Shoenfeld Y, Rojas-Villarraga A, et al., editors. Autoimmunity: From Bench to Bedside [Internet]. Bogota (Colombia): El Rosario University Press; 2013 Jul 18. Chapter 24. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459454/

708. Venetsanopoulou AI, Alamanos Y, Voulgari PV, Drosos AA. Epidemiology and Risk Factors for Rheumatoid Arthritis Development. Mediterr J Rheumatol. 2023 Dec 30;34(4):404-413. doi: 10.31138/mjr.301223.eaf. PMID: 38282942; PMCID: PMC10815538.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10815538/

709. Safiri S, Kolahi AA, Hoy D, Smith E, Bettampadi D, Mansournia MA, Almasi-Hashiani A, Ashrafi-Asgarabad A, Moradi-Lakeh M, Qorbani M, Collins G, Woolf AD, March L, Cross M. Global, regional and national burden of rheumatoid arthritis 1990-2017: a systematic analysis of the Global Burden of Disease study 2017. Ann Rheum Dis. 2019 Nov;78(11):1463-1471. doi: 10.1136/annrheumdis-2019-215920. Epub 2019 Sep 11. PMID: 31511227.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31511227/

710. Panagopoulos PK, Lambrou GI. Bone erosions in rheumatoid arthritis: recent developments in pathogenesis and therapeutic implications. J Musculoskelet Neuronal Interact. 2018 Sep 1;18(3):304-319. PMID: 30179207; PMCID: PMC6146189.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6146189/

711. InformedHealth.org [Internet]. Cologne, Germany: Institute for Quality and Efficiency in Health Care (IQWiG); 2006-. Rheumatoid arthritis: Learn More – Fatigue related to rheumatoid arthritis. [Updated 2024 Jan 11]. 
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK384467/

712. Smolen JS, Landewé RBM, Bergstra SA, Kerschbaumer A, Sepriano A, Aletaha D, Caporali R, Edwards CJ, Hyrich KL, Pope JE, de Souza S, Stamm TA, Takeuchi T, Verschueren P, Winthrop KL, Balsa A, Bathon JM, Buch MH, Burmester GR, Buttgereit F, Cardiel MH, Chatzidionysiou K, Codreanu C, Cutolo M, den Broeder AA, El Aoufy K, Finckh A, Fonseca JE, Gottenberg JE, Haavardsholm EA, Iagnocco A, Lauper K, Li Z, McInnes IB, Mysler EF, Nash P, Poor G, Ristic GG, Rivellese F, Rubbert-Roth A, Schulze-Koops H, Stoilov N, Strangfeld A, van der Helm-van Mil A, van Duuren E, Vliet Vlieland TPM, Westhovens R, van der Heijde D. EULAR recommendations for the management of rheumatoid arthritis with synthetic and biological disease-modifying antirheumatic drugs: 2022 update. Ann Rheum Dis. 2023 Jan;82(1):3-18. doi: 10.1136/ard-2022-223356. Epub 2022 Nov 10. Erratum in: Ann Rheum Dis. 2023 Mar;82(3):e76. doi: 10.1136/ard-2022-223356corr1. PMID: 36357155.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36357155/

713. Mohamed H. Babiker-Mohamed, Sambhawana Bhandari, Prabha Ranganathan, Pharmacogenetics of therapies in rheumatoid arthritis: An update, Best Practice & Research Clinical Rheumatology, Volume 38, Issue 4, 2024, 101974, ISSN 1521-6942, https://doi.org/10.1016/j.berh.2024.101974.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1521694224000457

714. Shakeel, Laiba MBBSa; Shaukat, Ayesha MBBSa; Khaliq, Nawal MBBSa; Kashif, Aayat MBBSb; Mujeeb, Azka MBBSb; Adnan, Zahabia MBBSb; Taj, Javeria MBBSa; Akilimali, Aymar MDc. Rheumatoid arthritis: a comprehensive overview of genetic markers, emerging therapies, and personalized medicine. Annals of Medicine & Surgery 87(2):p 696-710, February 2025. | DOI: 10.1097/MS9.0000000000002890 
https://journals.lww.com/annals-of-medicine-and-surgery/fulltext/2025/02000/rheumatoid_arthritis__a_comprehensive_overview_of.35.aspx

715. Hoenders R, Ghelman R, Portella C, Simmons S, Locke A, Cramer H, Gallego-Perez D, Jong M. A review of the WHO strategy on traditional, complementary, and integrative medicine from the perspective of academic consortia for integrative medicine and health. Front Med (Lausanne). 2024 Jun 11;11:1395698. doi: 10.3389/fmed.2024.1395698. PMID: 38933107; PMCID: PMC11201178.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11201178/

716. Integrating Traditional Medicine in Health Care 30 January 2023, WHO
https://www.who.int/southeastasia/news/feature-stories/detail/integrating-traditional-medicine

717. Prasad S, Aggarwal BB. Turmeric, the Golden Spice: From Traditional Medicine to Modern Medicine. In: Benzie IFF, Wachtel-Galor S, editors. Herbal Medicine: Biomolecular and Clinical Aspects. 2nd edition. Boca Raton (FL): CRC Press/Taylor & Francis; 2011. Chapter 13.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK92752/

718. Plant-Based Drugs and Medicines, Dr. Liji Thomas, MDBy Dr. Liji Thomas, MD, Reviewed by Emily Henderson, B.Sc., News-Medical.net 
https://www.news-medical.net/health/Plant-Based-Drugs-and-Medicines.aspx

719. Chaachouay, N.; Zidane, L. Plant-Derived Natural Products: A Source for Drug Discovery and Development. Drugs Drug Candidates 2024, 3, 184-207. https://doi.org/10.3390/ddc3010011 
https://www.mdpi.com/2813-2998/3/1/11

720. Victoria P (2023) Utilizing the Healing Power of Medicinal Plants. Med Aromat Plant. 12:456
https://www.longdom.org/open-access/utilizing-the-healing-power-of-medicinal-plants-103632.html

721. Wachtel-Galor S, Benzie IFF. Herbal Medicine: An Introduction to Its History, Usage, Regulation, Current Trends, and Research Needs. In: Benzie IFF, Wachtel-Galor S, editors. Herbal Medicine: Biomolecular and Clinical Aspects. 2nd edition. Boca Raton (FL): CRC Press/Taylor & Francis; 2011. Chapter 1.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK92773/

722. integrative medicine, National Cancer Institute
https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/integrative-medicine

723. GBD 2017 Diet Collaborators. Health effects of dietary risks in 195 countries, 1990-2017: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2017. Lancet. 2019 May 11;393(10184):1958-1972. doi: 10.1016/S0140-6736(19)30041-8. Epub 2019 Apr 4. Erratum in: Lancet. 2021 Jun 26;397(10293):2466. PMID: 30954305; PMCID: PMC6899507.
https://www.thelancet.com/article/S0140-6736(19)30041-8/fulltext

724. US Burden of Disease Collaborators, Mokdad AH, Ballestros K, et al. The State of US Health, 1990-2016: Burden of Diseases, Injuries, and Risk Factors Among US States. JAMA. 2018 Apr;319(14):1444-1472. DOI: 10.1001/jama.2018.0158. PMID: 29634829; PMCID: PMC5933332.
https://europepmc.org/article/MED/29634829

725. Why Good Nutrition is Important, Center for Science in the Public Interest
https://www.cspinet.org/eating-healthy/why-good-nutrition-important

726. Kaczorowski J, Campbell NR, Duhaney T, Mang E, Gelfer M. Reducing deaths by diet: Call to action for a public policy agenda for chronic disease prevention. Can Fam Physician. 2016 Jun;62(6):469-70. PMID: 27302998; PMCID: PMC4907549.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4907549/

727. Bad diets responsible for 11 million premature deaths globally per year, 08th April 2019, The NCD Alliance
https://ncdalliance.org/news-events/news/bad-diets-responsible-for-11-million-premature-deaths-globally-per-year

728. DeeDee Stiepan     Mayo Clinic Minute: Relationship between food, disease stronger than you may think     January 30, 2023
https://newsnetwork.mayoclinic.org/discussion/mayo-clinic-minute-mayo-clinic-minute-relationship-between-food-disease-stronger-than-you-may-think/

729. Wang DD, Li Y, Afshin A, Springmann M, Mozaffarian D, Stampfer MJ, Hu FB, Murray CJL, Willett WC. Global Improvement in Dietary Quality Could Lead to Substantial Reduction in Premature Death. J Nutr. 2019 Jun 1;149(6):1065-1074. doi: 10.1093/jn/nxz010. PMID: 31049577; PMCID: PMC6543201.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0022316622166307

730. May 19, 2021 / Nutrition A Poor Diet Increases Your Risk of Dying from Heart Disease, Stroke, Diabetes, Cleveland Clinic
https://health.clevelandclinic.org/a-poor-diet-increases-your-risk-of-dying-from-heart-disease-stroke-diabetes/

731. Akbar Rijia, Raman Krishnamoorthi, Muthuramalingam Kaviyadharshini, Pambayan Ulagan Mahalingam, Unlocking fungal fortunes: Cutting-edge extraction techniques and therapeutic possibilities of mushroom bioactive compounds, Food Chemistry Advances, Volume 6, 2025, 100895, ISSN 2772-753X, https://doi.org/10.1016/j.focha.2025.100895.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2772753X25000115

732.  Singh, A.; Saini, R.K.; Kumar, A.; Chawla, P.; Kaushik, R. Mushrooms as Nutritional Powerhouses: A Review of Their Bioactive Compounds, Health Benefits, and Value-Added Products. Foods 2025, 14, 741. https://doi.org/10.3390/foods14050741 
https://www.mdpi.com/2304-8158/14/5/741

733. Yadav SK, Ir R, Jeewon R, Doble M, Hyde KD, Kaliappan I, Jeyaraman R, Reddi RN, Krishnan J, Li M, Durairajan SSK. A Mechanistic Review on Medicinal Mushrooms-Derived Bioactive Compounds: Potential Mycotherapy Candidates for Alleviating Neurological Disorders. Planta Med. 2020 Nov;86(16):1161-1175. doi: 10.1055/a-1177-4834. Epub 2020 Jul 14. PMID: 32663897.
https://www.thieme-connect.com/products/ejournals/abstract/10.1055/a-1177-4834

734. Rašeta M, Popović M, Knežević P, Šibul F, Kaišarević S, Karaman M. Bioactive Phenolic Compounds of Two Medicinal Mushroom Species Trametes versicolor and Stereum subtomentosum as Antioxidant and Antiproliferative Agents. Chem Biodivers. 2020 Dec;17(12):e2000683. doi: 10.1002/cbdv.202000683. Epub 2020 Nov 17. PMID: 33058392.
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/cbdv.202000683

735. Venturella, G.; Ferraro, V.; Cirlincione, F.; Gargano, M.L. Medicinal Mushrooms: Bioactive Compounds, Use, and Clinical Trials. Int. J. Mol. Sci. 2021, 22, 634. https://doi.org/10.3390/ijms22020634 
https://www.mdpi.com/1422-0067/22/2/634

736. Shaffique, S.; Kang, S.-M.; Kim, A.-Y.; Imran, M.; Aaqil Khan, M.; Lee, I.-J. Current Knowledge of Medicinal Mushrooms Related to Anti-Oxidant Properties. Sustainability 2021, 13, 7948. https://doi.org/10.3390/su13147948 
https://www.mdpi.com/2071-1050/13/14/7948

737. Hetland G, Johnson E, Bernardshaw SV, Grinde B. Can medicinal mushrooms have prophylactic or therapeutic effect against COVID-19 and its pneumonic superinfection and complicating inflammation? Scand J Immunol. 2021 Jan;93(1):e12937. doi: 10.1111/sji.12937. Epub 2020 Jul 29. PMID: 32657436; PMCID: PMC7404338.
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/sji.12937

738. Arthritis drug found in mushrooms, Nina Athey-Pollard, Royal Society of Chemistry
https://www.rsc.org/news/2005/july/arthritis-drug-found-in-mushrooms

739. Dennett CC, Simon J. The role of polycystic ovary syndrome in reproductive and metabolic health: overview and approaches for treatment. Diabetes Spectr. 2015 May;28(2):116-20. doi: 10.2337/diaspect.28.2.116. PMID: 25987810; PMCID: PMC4433074.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4433074/

740. May 15, 2024, Diabetes and Polycystic Ovary Syndrome (PCOS), u.s. centers for disease control and prevention
https://www.cdc.gov/diabetes/risk-factors/pcos-polycystic-ovary-syndrome.html

741. Scicchitano P, Dentamaro I, Carbonara R, Bulzis G, Dachille A, Caputo P, Riccardi R, Locorotondo M, Mandurino C, Matteo Ciccone M. Cardiovascular Risk in Women With PCOS. Int J Endocrinol Metab. 2012 Fall;10(4):611-8. doi: 10.5812/ijem.4020. Epub 2012 Sep 30. PMID: 23843832; PMCID: PMC3693634.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3693634/

742. Bishop KS, Kao CH, Xu Y, Glucina MP, Paterson RR, Ferguson LR. From 2000years of Ganoderma lucidum to recent developments in nutraceuticals. Phytochemistry. 2015 Jun;114:56-65. doi: 10.1016/j.phytochem.2015.02.015. Epub 2015 Mar 17. PMID: 25794896.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25794896/

743. Oke MA, Afolabi FJ, Oyeleke OO, Kilani TA, Adeosun AR, Olanbiwoninu AA and Adebayo EA (2022) Ganoderma lucidum: Unutilized natural medicine and promising future solution to emerging diseases in Africa. Front. Pharmacol. 13:952027. doi: 10.3389/fphar.2022.952027
https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fphar.2022.952027/full

744. Grienke U, Kaserer T, Pfluger F, et al. Accessing biological actions of Ganoderma secondary metabolites by in silico profiling. Phytochemistry. 2015 Jun;114:114-124. DOI: 10.1016/j.phytochem.2014.10.010. PMID: 25457486; PMCID: PMC4948669.
https://europepmc.org/article/MED/25457486

745. El Sheikha AF. Nutritional Profile and Health Benefits of Ganoderma lucidum "Lingzhi, Reishi, or Mannentake" as Functional Foods: Current Scenario and Future Perspectives. Foods. 2022 Apr 1;11(7):1030. doi: 10.3390/foods11071030. PMID: 35407117; PMCID: PMC8998036.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8998036/

746. Ahmad MF, Ahmad FA, Khan MI, Alsayegh AA, Wahab S, Alam MI, Ahmed F. Ganoderma lucidum: A potential source to surmount viral infections through β-glucans immunomodulatory and triterpenoids antiviral properties. Int J Biol Macromol. 2021 Sep 30;187:769-779. doi: 10.1016/j.ijbiomac.2021.06.122. Epub 2021 Jun 29. PMID: 34197853.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34197853/

747. Saltarelli R, Palma F, Gioacchini AM, Calcabrini C, Mancini U, De Bellis R, Stocchi V, Potenza L. Phytochemical composition, antioxidant and antiproliferative activities and effects on nuclear DNA of ethanolic extract from an Italian mycelial isolate of Ganoderma lucidum. J Ethnopharmacol. 2019 Mar 1;231:464-473. doi: 10.1016/j.jep.2018.11.041. Epub 2018 Dec 1. PMID: 30513345.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30513345/

748. Anticancer Agents Med Chem. Author manuscript; available in PMC 2019 Jul 12. Published in final edited form as: Anticancer Agents Med Chem. 2018; 18(5): 667–674. Ganoderma lucidum Polysaccharides as an anti-cancer agent Didem Sohretoglu1,2 and Shile Huang
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6624854/

749. Ahmad MF, A Alsayegh A, Ahmad FA, Akhtar MS, Alavudeen SS, Bantun F, Wahab S, Ahmed A, Ali M, Elbendary EY, Raposo A, Kambal N, H Abdelrahman M. Ganoderma lucidum: Insight into antimicrobial and antioxidant properties with development of secondary metabolites. Heliyon. 2024 Feb 4;10(3):e25607. doi: 10.1016/j.heliyon.2024.e25607. PMID: 38356540; PMCID: PMC10865332.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2405844024016384

750. Exp Ther Med. 2017 Oct;14(4):3273-3278. doi: 10.3892/etm.2017.4883. Epub 2017 Aug 3. Triterpenoids from Ganoderma lucidum inhibit the activation of EBV antigens as telomerase inhibitors. Zheng DS1, Chen LS2.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28912878/

751. Valverde ME, Hernández-Pérez T, Paredes-López O. Edible mushrooms: improving human health and promoting quality life. Int J Microbiol. 2015;2015:376387. doi: 10.1155/2015/376387. Epub 2015 Jan 20. PMID: 25685150; PMCID: PMC4320875.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4320875/

752. Γρίπη και Εποχική Γρίπη, ΕΟΔΥ. 
https://eody.gov.gr/disease/gripi-kai-epochiki-gripi/

753. The Flu: 3 Ways to Fight Back at 50-Plus,  The Johns Hopkins University
https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/influenza/the-flu-3-ways-to-fight-back-at-50-plus

754. Strengthen your immune system against seasonal illnesses      December 17, 2024     Teresa Saenz
https://vitalrecord.tamu.edu/strengthen-your-immune-system-against-seasonal-illnesses

755. Allen EK, Thomas PG. Immunity to influenza. Preventing infection and regulating disease. Am J Respir Crit Care Med. 2015 Feb 1;191(3):248-51. doi: 10.1164/rccm.201412-2245ED. PMID: 25635487; PMCID: PMC4351582.
https://www.atsjournals.org/doi/full/10.1164/rccm.201412-2245ED

756.  Zhang, Y.; Zhang, G.; Ling, J. Medicinal Fungi with Antiviral Effect. Molecules 2022, 27, 4457. https://doi.org/10.3390/molecules27144457 
https://www.mdpi.com/1420-3049/27/14/4457

757. Medicinal Mushrooms: Fitness for Your Immune System, Aviva Romm, MD
https://avivaromm.com/medicinal-mushrooms-immune-system/

758. Manash Pratim Pathak, Kalyani Pathak, Riya Saikia, Urvashee Gogoi, Mohammad Zaki Ahmad, Pompy Patowary, Aparoop Das, Immunomodulatory effect of mushrooms and their bioactive compounds in cancer: A comprehensive review, Biomedicine & Pharmacotherapy, Volume 149, 2022, 112901, ISSN 0753-3322, https://doi.org/10.1016/j.biopha.2022.112901.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0753332222002906

759. Vlasenko, Vyacheslav & Vlasenko, Anastasia & Turmunkh, Dejidmaa & Dondov, Budsuren. (2021). First Data on Antiviral Activity of Aqueous Extracts from Medicinal Mushrooms from the Altai Mountains in Russia against Influenza Virus Type A. International Journal of Medicinal Mushrooms. 23. 37-45. 
https://www.researchgate.net/publication/356811510_First_Data_on_Antiviral_Activity_of_Aqueous_Extracts_from_Medicinal_Mushrooms_from_the_Altai_Mountains_in_Russia_against_Influenza_Virus_Type_A

760. Arunachalam K, Sasidharan SP, Yang X. A concise review of mushrooms antiviral and immunomodulatory properties that may combat against COVID-19. Food Chem Adv. 2022 Oct;1:100023. doi: 10.1016/j.focha.2022.100023. Epub 2022 Mar 2. PMID: 36686330; PMCID: PMC8887958.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8887958/

761. Seo DJ, Choi C. Antiviral Bioactive Compounds of Mushrooms and Their Antiviral Mechanisms: A Review. Viruses. 2021 Feb 23;13(2):350. doi: 10.3390/v13020350. PMID: 33672228; PMCID: PMC7926341.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7926341/

762. News New discovery could help protect against influenza, McGill University, 18/2/25
https://www.mcgill.ca/newsroom/channels/news/new-discovery-could-help-protect-against-influenza-363625

763. Hetland G, Johnson E, Bernardshaw SV, Grinde B. Can medicinal mushrooms have prophylactic or therapeutic effect against COVID-19 and its pneumonic superinfection and complicating inflammation?. Scand J Immunol. 2021; 93:e12937. https://doi.org/10.1111/sji.12937 
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/sji.12937

764. MS Patient’s Pick of the Week’s News: Remyelination, Ocrevus, Mushrooms, Heparin, Exercise admin avatar by admin | October 17, 2016
https://multiplesclerosisnewstoday.com/ians-blog/2016/10/17/ms-patients-pick-weeks-news-remyelination-ocrevus-mushrooms-heparin-exercise/

765. Pourmohammadi G, Moghimi H. New approach of using medicinal mushrooms for managing and curing multiple sclerosis. Fitoterapia. 2025 Sep;185:106684. doi: 10.1016/j.fitote.2025.106684. Epub 2025 Jun 15. PMID: 40527388.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/40527388/